Akademska digitalna zbirka SLovenije - logo
E-resources
Full text
Peer reviewed
  • Ergenlerde görülen ruhsal b...
    Balaban,Fatma Gülşah; Bilge,Yıldız

    Anadolu psikiyatri dergisi, 12/2020, Volume: 21, Issue: 6
    Journal Article

    Bu çalışmada ergenlerde görülen ruhsal bozukluklar ile erken dönem uyumsuz şemalar arasındaki ilişkilerin, erken dönem uyumsuz şemaların ruhsal bozuklukları yordama düzeylerinin ve ruhsal bozuklukları yordayan erken dönem uyumsuz şemaların belirlenmesinde cinsiyetin düzenleyici rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Küme örnekleme yöntemiyle belirlenen katılımcılar 14-18 yaşları arasındaki 230 kız (%55.8), 182 erkek (%44.2) olmak üzere 412 lise öğrencisinden oluşmuştur. Katılımcılara Ergenler için Psikolojik Bozukluklar Envanteri-Psikolojik Bozukluklar Formu (EPBE-PBF) ve Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 (YŞÖ-KF3) uygulanmıştır. Bulgular: Regresyon analizi sonuçlarına göre ruhsal bozuklukları en fazla yordayan şema alanları kopukluk/reddedilme, zedelenmiş özerklik/başarısızlık, başkalarına odaklı olmak ve aşırı uyarılma/ketlenme olmuştur. Cinsiyetin düzenle-yici rolüne ilişkin yapılan aracılık analizinde kopukluk/reddedilme şema alanının, kızlarda dikkat eksikliği, depresyon, panik, yaygın anksiyete ve obsesif kompulsif bozukluklarının düzeylerini; erkeklerde ise davranım bozukluğu düzeyini artırıcı bir rolünün olduğu belirlenmiştir. Zedelenmiş özerklik/başarısızlık şema alanı da erkeklerde davranım bozukluğunu artıran bir diğer şema alanı olarak bulunmuştur. Sonuç: Bu çalışmada erken dönem uyumsuz şemaların ruhsal bozuklukları yordadığı ve cinsiyetin, ruhsal bozukluklar ve erken dönem uyumsuz şemalar arasındaki ilişkide düzenleyici bir rolünün olduğu görülmüştür. Cinsiyetin düzenleyici rolünün belirlenmesinin ruhsal bozuklukların tedavisinde faydalı olacağı gibi, cinsiyete özgü erken müdahale programlarının hazırlanmasına da katkı sağlayacağı düşünülmektedir.