Przedmiotem artykułu jest ukazanie roli, jaką spełniają mniejszości – z jednej strony grecka, żyjąca w Albanii, z drugiej zaś albańska – w Grecji, w generowaniu konfl iktów lub ich wyciszaniu, czyli zobrazowanie ich wpływu na wzajemne relacje między Atenami i Tiraną. W tym celu wykorzystano teorię instrumentalnego ujęcia konfl iktów na tle narodowym i religijnym, które tacy uczeni jak: A. Cohen, Anthony D. Smith, Stephan Cornell i Dauglas Hartmann1 uważają w obecnej dobie za najistotniejszą kwestię dla badań nad antagonizmami. Uznają oni bowiem, że spory powstające na tle etnicznym i religijnym są w dużej mierze kreowane przez elity polityczne, liderów politycznych, którzy wskazują na odmienną tożsamość kulturową, religijną, narodową – czyli specyfi kę poszczególnych grup, których świadomość wspólnotowa jest niezaprzeczalna2. Podstawowym celem nie jest zatem odpowiedź na pytanie, jak dalece różnorodność poszczególnych regionów (zwłaszcza pogranicza) i wspólnot jest czynnikiem wystarczającym, by do konfl iktów dochodziło, ale w jakim stopniu polityka poszczególnych państw ma wpływ na łagodzenie, a nawet zapobieganie, czy też odwrotnie, celowe podtrzymywanie konfl iktów czy wręcz ich kreowanie. Niezbędnym instrumentem w realizacji tych procesów jest odwoływanie się władzy, elit politycznych czy też ich liderów do „zbiorowej nazwy własnej, wspólnego pochodzenia, kultywowania pamięci historycznej, jednego lub wielu elementów wspólnej kultury, do związków z określoną ‘ojczyzną’ i do pewnego stopnia solidarności”3. Najważniejszym zadaniem będzie wykazanie, że tak w Grecji, jak i w Albanii doszło do wyraźnego uzależnienia polityki mniejszościowej od historii, a także jej wykorzystania w bieżącej polityce zagranicznej obydwóch państw.