Akademska digitalna zbirka SLovenije - logo
VSE knjižnice (vzajemna bibliografsko-kataložna baza podatkov COBIB.SI)
  • Izrazi ironije v poeziji Czesława Miłosza : (med letoma 1943 in 1957) = Ironia w poezji Czesława Miłosza : (od roku 1943 do roku 1957) : diplomsko delo
    Pavlović, Staša
    W pracy dyplomowej Ironia w poezji Czesława Miłosza zawarta została analiza róznych rodzajów ironii, obecnej w twórczości poety przede wszystkim w okresie przed- i międzywojennym. Zapoznanie się z ... niniejszą problematyką umożliwiło przytoczenie faktów z zakresu ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej w Polsce jak i szczegółów biograficznych autora. Badaniate obejmują okres od roku 1943, kiedy w poezji Miłosza doszło do największego przełomu poetyckiego, do roku 1957, kiedy opublikowany został Traktat poetycki. Oprócz Traktatu poetyckiego w niniejszej pracy przeanalizowano dwa tomy poetyckie tegoż twórcy: Ocalenie (1945) i Światło dzienne (1953), a także utwory Świat (poema naiwne), Głosy biednych ludzi, Dzięcię Europy oraz Traktat moralny. Ze względu na stosunek poety do ironii i jej specyficzne użycie w poezji, nie jest tu ona traktowana jako trop czy figura retoryczna, lecz jako figura myśli, stanowiąca konsekwencję opozycji myśli do mowy oraz antynomii właściwych im kontekstów. Rozwój owej figury myśli w twórczości Miłosza jest ściśle powiązany z rozwojem innych figur oraz kategorii poetyckich - przede wszystkim z rozwojem liryki roli, liryki masek i pojawieniem się persony poetyckiej. Jedną z najważniejszych cech jego poezji jest niewątpliwie wielogłosowość (polifonia) i powiązana z nią dialogowość. Owa dialogowość przejawia się na różne sposoby, np. poprzez zastosowanie scen dramatycznych, bezpośrednie zwroty do adresata (uznanie go za pełnoprawnego uczestnika dialogu), przyjmowanie przez podmiot liryczny masek, 79 różnych wcieleń. Ważnym pojęciem w utworach Miłosza jest więc również dystans: dystans ironisty wobec przedmiotu ironii, wobec podmiotu lirycznego oraz samego siebie. Właśnie ironia była tym środkiem, który umożliwiał wypowiadanie się na tematy, które w owym czasie były nie do poruszania. Pomimo tego, że Miłosz przez wiele lat pracował w służbie krajowi, był on jednak wielkim krytykiem sytuacji w Polsce przed wojną, kiedy w ojczyźnie zapanowały nacjonalizm i antysemityzm, jak również krytkiem powojennej stalinizacji Polski. Z przebieraniem własnego głosu w maskę i role podmiotów lirycznych zdystansował się do bezpośredniego wypowiadania na tematy społeczno-polityczne. Dystans ironiczny umożliwiał zrozumienie zarówno sytuacji własnej, jak i społeczno-politycznej w kraju. Ironia dla Miłosza stanowiła nie tylko figurę retoryczną, używaną w poezji, była także przedmiotem jego rozważań eseistycznych czy w artykułach literackich. O tak często używanym środku artystycznm - ironii, poeta pisał już w Liście półprywatnym o poezji: "Ironia artystyczna tak, jak ją rozumiem, polega przedewszystkim na zdolności autora do przybierania skóry różnych ludzi i kiedy pisze w pierwszej osobie, to przemawia tak, jakby przemawiał nie on sam,ale osoba przez niego stworzona. Istotny sens utworu zawiera się wtedy w sferze stosunku autora do postaci" (Miłosz 1946: 115). Owa definicja ironii artystycznej jest definicją fundamentalną, najważniejszą w niniejszej pracy. 80 Poza definiciją Miłosza warto wymienić jeszcze parę znaczeń tego terminu, na których opierała się analiza specyficznej "ironii miłoszowskiej". Od objaśnienia Bohdana Dziemidoka zaczynając, który stwierdził że "ironia jest przypisiwaniem komuś lub czemuś cechy jawnie przez to zjawisko nieposiadanej, wyraziście podkreślającym jej brakŽ (1967: 71), a kończąc hipotezą Piotra Łaguni, który twierdził, że osobowość ironisty "cechuje poczucie kontrastu, sprzeczności między zjawiskami świata zewnętrznego lub wewnętrznegoŽ (1984: 25). Cleanth Brooks, jeden z najważniejszych badaczy ironii postulował natomiast, że właśnie język poetycki może dokonać realizacji paradoksu i ironii, która jest "siecią zrobioną z konfrontujących się aspektów i ocen" (1948: 237). A Wayne C. Booth wysnuwał tezę o zależności pomiędzy ironicznym charakterem tekstu a jego konstrukcją, podczas gdy ocena czytelnika o tym, czydany utwór jest ironiczny, zależy przede wszystkim od samej rekonstrukcji isposobu czytania (1975: 91). Analizowany okres w twórczości Miłosza (1943 - 1957), a zatem czas końca wojny i nadchodzącego stalinizmu, okazuje się idealny do stosowania środków ironicznych. Intelektualiści i artyści reprezentują wówczas grupę, której władze starają się zabierać głos, ale jednocześnie to właśnie oni czują potrzebę wypowiadania się i dialogu publicznego. Ze względu na to, że do największej przemiany poetyckej Miłosza doszło właśnie w 1943 roku, można stwierdzić, iż powstanie i rozwój "ironii miłoszowskiej" pozostaje w ścisłym związku nie tylko z charakterem literackim jego utworów, lecz również czasem i miejscem ich powstania, a przede wszystkimz rzeczywistością pozaliteracką.
    Vrsta gradiva - diplomsko delo ; neleposlovje za odrasle
    Založništvo in izdelava - Ljubljana : [S. Pavlović], 2013
    Jezik - slovenski
    COBISS.SI-ID - 51166818

Knjižnica/institucija Kraj Akronim Za izposojo Druga zaloga
FF, Osrednja humanistična knjižnica, Ljubljana Ljubljana FFLJ na dom 1 izv.
v čitalnico 1 izv.
ni za izposojo 1 izv.
loading ...
loading ...
loading ...

Vnos na polico