W opracowaniu omówiono znaczenie wirtualnych społeczności lokalnych w kontekście możliwości ich oddziaływania na jakość życia mieszkańców pomocniczych dzielnic samorządowych Krakowa. W tym celu ...zbadano wirtualne społeczności lokalne, funkcjonujące w portalu społecznościowym Facebook (w ramach witryn oraz grup nieekonomicznych i ekonomicznych). Poddano je obserwacji nieuczestniczącej i uczestniczącej, której wyniki posłużyły wskazaniu podejmowanych przez te grupy aktywności, mogących pośrednio i bezpośrednio wpływać na przemiany w sferze społecznej i przestrzennej dzielnic. Większość tego rodzaju społeczności ma ogólny zakres działań, służący integracji mieszkańców wokół różnorodnych zainteresowań i aktywności, np. informacyjny (informacje na temat najważniejszych przedsięwzięć i problemów w dzielnicy) i związany z lokalnym patriotyzmem. Zidentyfikowano jednak także działalności celowe, ukierunkowane na pewne grupy wewnątrz analizowanych społeczności lokalnych, np. rodziców, osoby uprawiające sport czy drobnych przedsiębiorców lokalnych. Szczególną rolę w integracji społeczności dzielnicowych, wpisującą się w aktualny obecnie trend ekonomii współdzielenia, odgrywają grupy ekonomiczne typu „zamienię, oddam”.
On the Polish market, original and stylised products referring to the era of socialism are becoming popular. These are mainly cultural and entertainment products with both everyday and artistic items ...being offered and purchased on online auction portals while the production of sentimental memorabilia from the period of the Polish People’s Republic is also being developed. At the same time, the growing interest in Poland as a tourist destination among both domestic and foreign tourists is the reason for the increasing curiosity of its socialist past. Therefore, tourist offers based on relics of that era are increasingly being created on the domestic tourist market, however, the quality of these products and services sometimes raises concerns over the quality of the message that they carry. The main question is whether this is only a simplified message based on stereotypes which give the recipient only a truncated and shallow picture of Poland’s difficult past. This article discusses the main trends and the conditions necessary for the creation of services and products based on relics of socialism in Poland and is based on sources from Polish and foreign literature, both academic and professional, as well as the websites of businesses and institutions creating such market offers.
W artykule zaprezentowano badania empiryczne dotyczące oceny atrakcyjności centrum miasta i centrow dzielnic administracyjnych Krakowa, opierając się na opiniach mieszkańcow. Badania potwierdzają ...powszechne koncepcje hierarchicznego zaopatrywania się w dobra, czyli klasyczną teorię miejsc centralnych. Jak wykazały analizy, mieszkańcy Krakowa zdecydowanie częściej odwiedzają centra dzielnic niż jego centrum, co jest związane z mniejszą odległością centrow dzielnic od miejsc zamieszkania, jak rownież ze zrożnicowanym zagospodarowaniem, dostosowanym do odmiennych potrzeb ludności, realizowanych w obu rodzajach centrow. Stwierdzono zależność między częstszymi odwiedzinami centrum dzielnicy a częstszymi odwiedzinami centrum miasta, co może świadczyć o bardziej mobilnym stylu życia pewnej grupy osob. Respondenci oceniają centrum miasta jako atrakcyjniejsze niż centra dzielnicowe. Zdecydowanie najniższa ocena dotyczyła oferty kulturalnej i rozrywkowej w centrach dzielnic. Jedynie poczucie bezpieczeństwa w centrum miasta uzyskało niższą ocenę niż w centrach dzielnic.
Zasadniczym celem niniejszego artykułu była identyfikacja kluczowych determinant zachowań młodych konsumentów w zakresie wyboru centrów handlowych jako miejsc korzystania z oferty handlowo-usługowej. ...Identyfikacja ta oparta była na analizie dostępnej literatury przedmiotu oraz weryfikacji siły oddziaływania wybranych determinant na określone zachowania konsumentów. W artykule postawiono cztery hipotezy badawcze, a także zaproponowano model teoretyczny, który następnie poddano weryfikacji z wykorzystaniem modelowania strukturalnego (SEM). Opracowany model poddano również analizie w zakresie poziomu rzetelności oraz dobroci dopasowania. W oparciu o przeprowadzone analizy statystyczne stwierdzono, że zmodyfikowany model równań strukturalnych posiadał wszystkie współczynniki istotne statystycznie, co pozwoliło uznać go za względnie satysfakcjonujący. Umożliwiło to pozytywne zweryfikowanie trzech spośród czterech hipotez badawczych. W efekcie zastosowanego modelowania strukturalnego zaobserwowano istotne statystycznie relacje między wyszczególnionymi grupami czynników, takimi jak: czynniki personalne, specyfika centrum handlowego i czynniki sytuacyjne, a odwiedzaniem centrum handlowego przez młodych konsumentów. Co więcej, w opinii respondentów specyfika centrum handlowego i czynniki sytuacyjne charakteryzowały się znacząco większą siłą oddziaływania na badane zachowania niż czynniki personale. W modelowaniu wykorzystano dane pozyskane w ramach badań empirycznych przeprowadzonych na grupie 550 respondentów.
W dużych miastach obserwujemy rozwój transportu alternatywnego, towarzyszącego indywidualnemu transportowi samochodowemu, motocyklowemu, motorowerowemu i rowerowemu oraz zbiorowej komunikacji ...miejskiej i tradycyjnym przedsiębiorstwom taksówkowym. Do alternatywnych form transportu zaliczamy następujące usługi transportowe: zbliżone do usług taksówkowych, jednakże tańsze i odmienne w porównaniu z tradycyjnymi formami w sposobie realizacji zamówienia, które odbywają się przez aplikację, wynajem samochodów (będących własnością danego przedsiębiorstwa lub prywatnych właścicieli) na minuty lub godziny, co określamy mianem carsharingu, oraz wypożyczanie rowerów w ramach publicznego systemu wynajmu. Ze względu na specyfikę realizacji zamówienia, do czego potrzebny jest dostęp do komputera lub mobilnego urządzenia oraz internetu lub specjalnej aplikacji, z oferty firm świadczących usługi w ramach transportu alternatywnego korzystają najczęściej ludzie młodzi. Popularności tego transportu wśród przedstawicieli tego pokolenia sprzyja również wiele cech charakteryzujących młode pokolenie cyfrowe (sieci, Y). Przykładowe z tych cech to: pragnienie wolności, personalizacja, uważna obserwacja, czułość na wiarygodność i otwartość (wrażliwość?), pragnienie rozrywki, wspólne działania i nawiązywanie kontaktów, potrzeba prędkości, innowacyjność. Przytoczone badania zostały przeprowadzone wśród przedstawicieli młodszego pokolenia Y, czyli osób w wieku 19–24 lata. Ankietowani bardzo chętnie korzystają z transportu alternatywnego, w przyszłości również planują z niego korzystać i będą do tego zachęcać innych. Najważniejszymi powodami, które nimi kierują przy wyborze tego rodzaju transportu, są: dowolność w czasowym i przestrzennym korzystaniu z transportu, czyli fakt, że można z pojazdu skorzystać właściwie o dowolnej porze i w dowolnym miejscu. Natomiast czynnik finansowy ma dla nich pewne znaczenie, jednakże nie jest on decydujący wobec innych korzyści. Także czynniki ekologizacji i współpracy kolaboratywnej w kontekście wyboru transportu alternatywnego, na podstawie wypowiedzi badanych osób, nie zostały potwierdzone.
Na tle kryzysu gospodarczego, ujawniającego się m.in. budownictwie mieszkaniowym oraz rosnących kosztach utrzymania mieszkań, zwłaszcza ze względu na rosnące ceny nośników energii oraz w aspekcie ...relatywnie niskiego standardu mieszkaniowego w Polsce, omówiono przykład innowacyjnych poszukiwań w zakresie taniego budownictwa. Technologia budowy domów ze spienionego polistyrenu (zwanego neoporem) jest próbą wyjścia naprzeciw zapotrzebowaniu deweloperów i użytkowników na domy tanie w budowie, a jednocześnie zgodne ze współczesnymi trendami, a więc odpowiadające wymogom energooszczędności i pasywności. Jest to przykład nowatorskiego myślenia, opierającego się nie na udoskonalaniu istniejących, lecz na wprowadzaniu nowych metod budowlanych, polegających na wykorzystywaniu materiału, dotychczas używanego w celach izolacyjnych do celów odmiennych – konstrukcyjnych. Omówiona w artykule metoda nie pozostaje pomysłem na papierze, ale znajduje zastosowanie w praktyce; istnieją już realizacje budynków powstałych w tej technologii, których wzniesienie wygenerowało znaczne korzyści w porównaniu z budową domów tradycyjnych. W przyszłości należy spodziewać się większej liczby podobnych przedsięwzięć, zrodzonych z zapotrzebowania na oszczędności w dobie kryzysu, świadczących zarazem o potencjale innowacyjnym polskich środowisk inżynierskich. Oczywiście muszą zostać pokonane pewne bariery mentalne, zwłaszcza dotyczące oporów przed mieszkaniem „w styropianie”, a także wymagana jest pewna elastyczność przyszłych użytkowników domów z neoporu. Zaprezentowane w artykule korzyści płynące z potencjalnego zastosowania nowatorskiej technologii z pewnością zadecydują o jej wdrożeniu. Niebagatelne znaczenie w przyszłości będzie miało wspieranie tego rodzaju inicjatyw przedsiębiorców przez środowiska naukowe i badawczo-rozwojowe, polegające głównie na ocenie i testowaniu nowych materiałów oraz technologii.
Centra handlowe stanowią obecnie istotny element przestrzeni miejskiej i jednocześnie poważną konkurencję dla pozostałych form handlu detalicznego. Cechują je: szeroka i zróżnicowana oferta ...produktowo-usługowa, akcje promocyjne i degustacyjne, występowanie wielu różnych placówek w obrębie jednego kompleksu handlowego, a także duże własne parkingi i stacje benzynowe. W niniejszym opracowaniu skoncentrowano się głównie na analizie rozwoju centrów handlowych działających w Polsce. Za centrum handlowe uznano „nieruchomość handlową, która została zaplanowana, zbudowana oraz jest zarządzana jako jeden podmiot handlowy, składający się ze sklepów oraz części wspólnych, o minimalnej powierzchni najmu 5 tys. m2 (GLA) i składa się z minimum 10 sklepów” (Mikołajczyk, 2009: 138–139). Celem niniejszego artykułu jest charakterystyka rozwoju centrów handlowych w Polsce z uwzględnieniem najczęściej stosowanych kryteriów typologii, zróżnicowania tempa rozwoju centrów w poszczególnych województwach i aglomeracjach, a także analiza przemian zachodzących w sferze funkcjonalnej centrów handlowych. Ponadto w artykule zwrócono uwagę na rozwój nowego produktu na rynku nieruchomości, jakim są galerie społecznościowe. Podjęto również próbę rozpoznania przyczyn rozwoju tego typu galerii. Określono cechy, którymi powinna się taka galeria charakteryzować jako miejsce relaksu i miłego spędzania czasu z rodziną i znajomymi. Wnioskowanie oparte zostało na analizie literatury przedmiotu, wynikach badań własnych oraz badań przeprowadzonych przez firmę Neurohm.
W opracowaniu dokonano analizy możliwości wdrażania w Polsce budownictwa niskoenergetycznego,zwłaszcza pasywnego, które zgodnie z wytycznymi dyrektywy unijnej, do końca2020 r. stanie się standardem ...budownictwa we wszystkich krajach członkowskich. Omówiono stopieńzaawansowania i doświadczenia tego rodzaju budownictwa w państwach Europy Zachodniej, przedewszystkim w Niemczech, Austrii i krajach skandynawskich, a następnie wskazano możliwości i barierydla jego wdrażania w Polsce, zwłaszcza w aspekcie utrudnień finansowych związanych z dotychczasowymbrakiem programów dofinansowujących budownictwo niskoenergetyczne oraz niedoboremtanich rodzimych rozwiązań technologicznych i materiałowych, a także w aspekcie nieuwzględnianiado tej pory tego rodzaju budownictwa w planowaniu przestrzennym.Autorka zwróciła uwagę na konieczność współpracy sfery naukowej i badawczo-rozwojowej z praktykami,tj. architektami, konstruktorami, producentami materiałów budowlanych i inwestorami w tejdziedzinie. Jako symptomy poszukiwań nowych rozwiązań technologicznych i materiałowych orazwspółpracy wyżej wymienionych środowisk podano przykłady z Małopolski.
Sukces rozwoju firm handlowych i usługowych jest uzależniony od wielu czynników, przede wszystkim od typu przedsiębiorstwa, od jego wielkości, formy prawnej, sytuacji ekonomicznej, charakteru ...otoczenia rynkowego i od wielu innych uwarunkowań. W literaturze przedmiotu podkreślane jest znaczenie oddziaływania środowiska lokalnego na firmę i wzajemna więź, dzięki czemu zwłaszcza małe firmy mogą istnieć i rozwijać się. Środowisko lokalne udostępnia małym przedsiębiorstwom podstawowe zasoby, zapewnia wsparcie instytucjonalne i zmniejsza niestabilność rynków. Rozwój rynku lokalnego zależy od funkcjonowania na nim małej przedsiębiorczości. Małe firmy z kolei opierają swoją działalność na lokalnych zasobach czynników produkcji. We wzajemne interakcje firm i środowiska lokalnego za każdym razem bezpośrednio zaangażowane są lokalne społeczności. Niezwykle ważne jest także, aby środowisko to tworzyło przyjazny dla małej przedsiębiorczości klimat, interpretowany jako pewien rodzaj bliskości – kulturowej, społecznej i geograficznej. Problematykę uwarunkowań rozwoju małych firm podjęto również w trakcie badań empirycznych realizowanych w Zakładzie Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej (Instytut Geografii, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie) w latach 2013-2015 za pomocą inwentaryzacji, kwestionariuszy ankiet oraz wywiadów z przedsiębiorcami. Badaniami objęto obszar Krakowa, ze szczególnym uwzględnieniem dzielnicy Nowa Huta. W ramach badań stwierdzono istotny wpływ starzenia się demograficznego społeczności oraz sytuacji finansowej mieszkańców na preferencje miejsca dokonywania zakupów na terenie Nowej Huty. Ponadto zaobserwowano umiarkowane, opóźnione wkraczanie globalizacji (poprzez lokalizację firm globalnych) do centrum miejskiego, w odpowiedzi na potrzeby pewnej grupy mieszkańców, będących reprezentantami nowego pokolenia, tzw. gentryfikatorów.
Niniejsze opracowanie zawiera wyniki badań empirycznych prowadzonych w latach 2014–2016 na terenie dzielnicy Krakowa – Nowej Huty, ze szczególnym uwzględnieniem jej najstarszej części, obejmującej 25 ...osiedli, zamieszkanych przez prawie 50 tys. ludzi. Badania dotyczyły stanu funkcjonowania handlu i usług na terenie tej dzielnicy, a w ich ramach przeprowadzono wywiady z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety z ponad 2200 konsumentami oraz 112 przedsiębiorcami. Dokonano także inwentaryzacji ponad 500 podmiotów gospodarczych. Zasadniczym celem niniejszego artykułu stała się diagnoza stanu funkcjonowania handlu i usług na terenie Nowej Huty zarówno z perspektywy konsumentów, jak i przedsiębiorców. Wskazano w nim czynniki wpływające na upadek lub rozwój przedsiębiorstw handlowo-usługowych w tej dzielnicy, przy czym czynniki te podzielono na dwie grupy. Pierwsza grupa to uwarunkowania demograficzne i społeczne, druga grupa – otoczenie rynkowe. Wyniki analiz potwierdziły istotny wpływ starzenia się społeczności i stanu jej zasobności finansowej na preferencje miejsca dokonywania zakupów na terenie Nowej Huty. Po wejściu w okres transformacji ustrojowej wiele nowohuckich sklepów branżowych oraz podmiotów usługowych, będących na wysokim poziomie, upadło albo zmieniło rodzaj oferowanego asortymentu, świadczonych usług czy też charakter prowadzonej działalności. Dodatkowym czynnikiem przyczyniającym się do regresu drobnej lokalnej działalności handlowo-usługowej w centralnej części Nowej Huty stało się wkroczenie dużego, najczęściej obcego kapitału, przejawiające się w lokalizacji na tym obszarze sklepów wielkopowierzchniowych dyskontów, sieci spożywczych i drogerii oraz banków i punktów sprzedaży usług telefonii komórkowej. Te formy działalności handlowo-usługowej, przez swoją konkurencyjną i różnorodną ofertę, spowodowały w opinii badanych przedsiębiorców wyraźny kryzys lokalnej działalności. Tendencji tej wydają się opierać jedynie duże, dogodnie ulokowane place targowe – Bieńczycki Plac Targowy i CH „Tomex” – z Nową Hutą nierozerwalnie związane poprzez tradycję handlu płodami rolnymi lub „bazarowy” charakter. Są to miejsca nie tylko dokonywania zakupów, lecz także spotkań towarzyskich, zwłaszcza starszych mieszkańców.
PDF
