Jesienią 1984 r. Jerzy Giedoryc wydał niemieckojęzyczny numer „Kultury”. Zawierał on artykuły polskich autorów takich jak m.in.: Konstanty Jeleński, Adam Michnik, Zdzisław Najder, Jan Józef Lipski, ...Jerzy Stempowski, Czesław Miłosz, Gustaw Herling-Grudziński oraz Stanisław Swianiewicz. Zestaw znanych nazwisk silnie podkreślał chęć przedstawienia czytelnikowi niemieckojęzycznemu najwybitniejszych autorów mniej lub bardziej związanych z Instytutem Literackim. Prezentowane teksty nie tylko traktowały o zagadnieniu relacji polsko-niemieckich, ale też były swoistą promocją tego czym jest „Kultura” w kręgu niemieckim. Jeden z tekstów autorstwa Swianiewicza był poświęcony postaci Władysława Studnickiego – najważniejszego przedstawiciela orientacji proniemieckiej w latach I wojny światowej i II Rzeczpospolitej. Tekst nigdy nie wyszedł w języku polskim. Dzięki życzliwości Instytutu Literackiego w Masoin Laffite na łamach pisma Folia Historica Cracoviensa ukazuje się polski pierwowzór opublikowanego niemieckiego tłumaczenia. A jest to tekst wyjątkowy. Swianiewicz nie tylko znakomicie przedstawia najważniejsze elementy doktryny Studnickiego, nie tylko wnikliwie przedstawia społeczne tło jego poglądów, ale przytacza szereg osobistych wspomnień odnośnie tej postaci. Dzięki Swianiewiczowi nie tylko poznajemy koncepcje czołowego polskiego „germanofila”, ale przede wszystkim odczujemy ją poprzez wnikliwą i miejscami zaskakująca interpretację autora.
In autumn 1984 Jerzy Giedroyc published a German issue of Kultura. It contained articles by Polish authors such as Konstanty Jeleński, Adam Michnik, Zdzisław Najder, Jan Józef Lipski, Jerzy ...Stempowski, Czesław Miłosz, Gustaw Herling-Grudziński and Stanisław Swianiewicz. This list of renowned names emphasized the wish to familiarize the German reader with the greatest writers closely or loosely connected with the Literary Institute. The issue contained texts not only on the Polish-German relations, but was also a genuine attempt at promoting Kultura in German circles. An article by Swaniewicz was dedicated to the life of Władysław Studnicki – the most important representative of the pro-German faction during War World I and the Second Polish Republic. The article has never been published in the Polish language. Courtesy of the Literary Institute in Masoins-Laffitte, Folia Historica Cracoviensa presents the original Polish work which was later translated into German. It is a very special text. Not only does Swaniewicz perfectly outline the key tenets of Studnicki’s doctrine and detail the social backdrop of Studnicki’s opinions, but he also revisits a number of personal memories of this figure. Thanks to Swaniewicz, in addition to studying the concept of the leading Polish ‘Germanophile’, we may also sense it through the author’s insightful and, at times, surprising interpretation.
Władysław Studnicki (1867-1953) był najbardziej jaskrawym w historii współczesnej polskiej myśli politycznej przedstawicielem idei przymierza polsko-niemieckiego. Wybitny publicysta, autor ...kilkudziesięciu książek oraz ogromnej liczby artykułów dziennikarskich. W ciągu ostatnich dwóch dziesięcioleci zeszłego stulecia, w atmosferze ogólnego przygnębienia, które panowało w Polsce po upadku powstania 1863 r., głosił wiarę w odbudowanie niepodległego państwa polskiego. W okresie pierwszej wojny światowej sformował on tezę, że przyszłość odradzającego się państwa polskiego w ogromnym stopniu zależeć będzie od jego zdolności do ułożenia dobrych stosunków z Niemcami. Tę tezę głosił przez całą resztę życia, nawet w okresie krwawej okupacji hitlerowskiej podczas II wojny światowej. Swoje przeżycia z tego okresu opisał on w książce Irrwege in Polen. Ein Kampf um die polnisch-deutsche Annäherung wydanej w 1951 r. przez Göttinger Arbeitskreis.
An Economist and a political scientist studying the postwar world cannot fail to be impressed by two outstanding features of postwar development: the expansion of the military and economic power of ...the Soviet Union and the acceleration of economic growth throughout the world, particularly in the advanced capitalist countries. In this article I propose to investigate possible interrelations of these phenomena.
PDF
