Salgınlar ve Edebi Yansımaları Murad Kafi; Mehmet Şirin Çıkar
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü dergisi = Journal of Yüzüncü Yıl University Social Sciences Institute,
07/2020
Salgın Hastalıklar Özel Sayısı
Journal Article
Recenzirano
Odprti dostop
Edebiyatın diğer ilimlerle kopmaz bir bağı vardır. Toplumun tüm bireylerini etkileyen ve bu yüzden de yakından takip ettiği sağlık ilimlerinde bu bağ çok bariz bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Bu ...çalışmamızda amacımız özellikle salgın dönemlerinde edebiyat ile uğraşan kişilerin gönüllü bir şekilde şiir, tiyatro, hikaye ve romanlarında bu soruna yaklaşımlarını ortaya koymak olacaktır. Yer yüzünde, zaman-mekandan soyut bir şekilde hatta yayıldığı, ortaya çıktığı bölgelerde gelişmişlik düzeyini de yerle bir ederek yayılan salgın hastalık çeşitleri hep olagelmiştir. Salgının kaynağı, belirtileri, etkileri, tanım yolları ve buna karışı yapılan yanlışlar edebi sanatlarda kendini gösterir ve sanatçı dilsel tüm becerilerini kullanarak konuyla ilgili yaratıcılığını ortaya koyar. Bu çalışmada ele alınan birkaç salgın örneğinde ortaya çıktı ki, insanın rolü, salgınların ortaya çıkması ve yayılması konusunda çok fazladır. İşte tam böylesi ortamda, sanatçı kişi de sanatını, salgın dönemlerinde koruyucu gayretleri destekleme konusunda konumlandırabilir. Çok erken dönemlerde Mütenebbi’nin yazdığı Kasidetü’l-humma ve çağdaş G. G. Marquez’in Kolera Günlerinde Aşk bu duruma örnek verilebilir. Son dönemde tüm dünyayı etkisi altına alan korona salgının şimdiye kadar yaşanmış salgınlarda çok farklı etkileri olduğu açıktır. Toplumu bilinçlendirmede kendilerine görev biçen sanatçıların çalışmaları aynı zamanda yeni bir salgın edebiyatının ilk tohumu olabilecek niteliktedir.
Osmanlı Devleti hastalıkların kontrol altına alınabilmesi için birçok usule başvurmuştur. Bunlardan biri de koleraya karşı II. Mahmud döneminde, 1831’de, ilk kez uygulanan modern karantinadır. Kolera ...ile mücadele devletin sağlık hususunda birçok teknik ve usul geliştirmesine vesile olmuştur. Karantinanın yanı sıra kalabalık mekanların dezenfekte edilmesi, çevre temizliğine özen gösterilmesi ve bu alanlara dair teftişlerin yapılması hastalıklarla mücadelede başvurulan yöntemlerdendi. Nitekim bu çalışma kapsamında ele alınan mektep tatilleri de bu önlemlerden biriydi. II. Abdülhamid dönemi hem sağlık alanındaki gelişmelerin hız kazandığı hem de okullaşma oranında en çok artışın sağlandığı yıllardır. Bu dönemde aynı zamanda göçler, savaşlar ve ticari ilişkilerin etkisiyle salgın ve bulaşıcı hastalıklarda artış yaşanmıştır. Bu çalışmada II. Abdülhamid döneminde salgın ve bulaşıcı hastalıklara karşı bir önlem olarak mekteplerin tatil edilmesi incelenmiştir. Mekteplerin tatil edilmesine sebep olan hastalıklar çoğunlukla çiçek, kızamık, kızıl, kuş palazı gibi çocuk hastalıkları ile koleradır. Osmanlı arşiv vesikalarından hareketle örneklemi kurulan çalışmada dönemin süreli yayınları ve döneme dair literatürden de istifade edilmiştir. Böylece salgınların eğitim işleri çerçevesinde sosyal, kültürel ve günlük yaşamı etkileme niteliği tespit edilmeye çalışılmıştır.
Sistematskom obradom matičnih knjiga rođenih, vjenčanih i umrlih te Stališa duša za Veli Brgud, kao i obradom brojnih drugih povijesnih izvora, autor je prikupio mnoštvo podataka o životu, ...epidemijama i brojnim nesrećama koje su obilježile živote stanovnika ovog mjesta tijekom 19. stoljeća te ovim radom navedene podatke čini dostupnima i široj javnosti. Veli Brgud i danas se sjeća samo jedne od tih epidemija i nesreća, kolere iz 1855. godine, a na druge se potpuno zaboravilo. Prikazane su epidemije i nesreće koje oslikavaju težak život sela tijekom 19. stoljeća. Usto se upravo na primjeru kolere daje i uvid u rad tadašnjih vlasti na prevenciji i zaštiti od širenja zaraza za koji i s vremenske distance od gotovo 170 godina možemo reći da je bio učinkovit.
The authorʼs systematic analysis of the registers of births, marriages, and deaths and the Status Animarum for Veli Brgud, as well as analysis of numerous other historical sources gathered a lot of data about life, epidemics, and many disasters that marked the lives of the village residents during the 19th century. This paper serves to present the information to the general public. Veli Brgud still remembers only one of those epidemics and disasters – the 1855 cholera, while others are completely forgotten. The paper tackles epidemics and disasters that depict the difficult life of the village during the 19th century. Additionally, the example of cholera serves to give an insight into the functioning of the then authorities on prevention and protection against the spread of infections, which can be deemed effective even from a time distance of almost 170 years.
Osmanlı Devleti'nin son dönemi ekonomik krizler, savaşlar ve iç karışıklıklarla geçmiş, bunun yanı sıra salgın hastalıklarla da mücadele edilmiştir. İran ve Kafkasya üzerinden gelen ticaret yolları, ...kutsal topraklardan dönen ziyaretçiler, Antalya, İstanbul, İzmir ve Trabzon gibi liman kentlerine gelen gemiler, hastalıkların yayılmasında etkili olmuştur. Salgınların önlenmesinde karantina uygulaması, sınırların kapatılması, hijyen önlemleri gibi yöntemler kullanılmıştır. Tıbbi imkânlar ve genel ekonomik manzara mücadelenin sağlıklı yapılmasını engellemiştir. Farklı yöntemlerle sürdürülen mücadele, basında ve siyasal düzlemde çeşitli eleştirilere uğruyordu. Alınan önlemler eğitim, ulaşım ve ticaret gibi alanlarda aksamalara neden oluyor, bu durum eleştirilere yol açıyordu. Osmanlı arşiv belgelerinin ana kaynak olarak kullanıldığı bu çalışmada, II. Meşrutiyet dönemi salgınları ile yerel ve merkezi yönetimlerin aldığı önlemler anlatılmaya çalışılmıştır. Osmanlı arşiv belgelerinin temel kaynak olarak kullanıldığı bu çalışmada, II. Meşrutiyet dönemi salgınlarının toplumsal etkilerini, yerel ve merkezi yönetimin aldığı tedbirler anlatılmaya çalışılmıştır.
Cholera, although it can kill an adult through dehydration in half a day, is easily treated. Yet in 1992-93, some five hundred people died from cholera in the Orinoco Delta of eastern Venezuela. In ...some communities, a third of the adults died in a single night, as anthropologist Charles Briggs and Clara Mantini-Briggs, a Venezuelan public health physician, reveal in their frontline report. Why, they ask in this moving and thought-provoking account, did so many die near the end of the twentieth century from a bacterial infection associated with the premodern past? It was evident that the number of deaths resulted not only from inadequacies in medical services but also from the failure of public health officials to inform residents that cholera was likely to arrive. Less evident were the ways that scientists, officials, and politicians connected representations of infectious diseases with images of social inequality. In Venezuela, cholera was racialized as officials used anthropological notions of "culture" in deflecting blame away from their institutions and onto the victims themselves. The disease, the space of the Orinoco Delta, and the "indigenous ethnic group" who suffered cholera all came to seem somehow synonymous. One of the major threats to people's health worldwide is this deadly cycle of passing the blame. Carefully documenting how stigma, stories, and statistics circulate across borders, this first-rate ethnography demonstrates that the process undermines all the efforts of physicians and public health officials and at the same time contributes catastrophically to epidemics not only of cholera but also of tuberculosis, malaria, AIDS, and other killers. The authors have harnessed their own outrage over what took place during the epidemic and its aftermath in order to make clear the political and human stakes involved in the circulation of narratives, resources, and germs.
Osmanlı coğrafyasına Rus hacılarla giriş yapan 1910 kolera salgını ilk önce
Temmuz ayında Erzurum’da görüldükten sonra, başta liman kentleri olmak
üzere civar kentlere kısa sürede yayılmıştır. Yerel ...Osmanlı yöneticileri,
yetersiz sağlık altyapısına rağmen, karantina tedbirlerine başvurarak salgının
yayılmasını engellemeye çalışmışlardır. Alınan tedbirleri yetersiz gören Hanya
(Girit) halkı, inisiyatifi eline alarak bulaşıcı hastalık taşıdığı düşünülen bir
geminin kentlerine yanaşmasına ve yolcu indirmesine şiddetle karşı çıkmıştır.
Yöneticilerin, kimi zaman yerel halkın paniğe kapılarak kaotik bir ortamın
doğmasını önlemek amacıyla, kimi zaman da deniz ticaret ve posta trafiğinin
aksamasından kaynaklı maddi kayıpların önüne geçmek için, salgın haberleri
ile ilgili gerçekleri halktan gizlemeye çalıştıkları olmuştur. Bu makalede kolera
salgınının Hayfa, Beyrut, Yafa, Hanya, Samsun, Trabzon, İzmir, Çanakkale,
Selanik gibi Osmanlı liman kentleri ile Adana, Osmaniye, Halep, Tiberya, Şam
gibi civar kentlerde yarattığı panik atmosfer ve sonrasında yaşananlar 1911-
1914 arasında kaleme alınmış olan Alman konsolosluk raporlarına yansıdığı
kadarıyla konu edilmiştir. Kolera karşısında yerel düzeyde yaşanan olaylar
genel tablo hakkında fikir vermesi açısından önemlidir.
Based on numerous archival sources, newspapers, and medical records, this paper discusses and analyses cholera epidemics in Dalmatia in the mid-19th century. The level of knowledge about the disease ...and the anti-epidemic measures has been considered, especially their effectiveness and topicality in view of the existing and growing discussions about the aetiology of diseases. In the second part of the paper, the cholera epidemic in Zadar in 1849 has been analysed as a case study. Records of cholera in the registers of deaths in Zadar allow us to estimate the number and age, gender, and social structure of deaths. The epidemic lasted three months and took 62 lives. It affected both men and women, and all age groups, especially the fertile one. Given the aetiology of the disease, the most endangered and most severely affected by the epidemic were the individuals of lower social and financial status, whose living and business conditions favoured a faster, stronger, and more intensive development of the disease.
Kritik in der Krise Flügel-Martinsen, Oliver; Mohammed, Samia; Vasilache, Andreas ...
2020
eBook
Odprti dostop
Kritisches Denken auch in Krisensituationen nicht aufzugeben – dies hat sich der vorliegende Band zur kritischen politischen Theorie in der Corona-Pandemie zur Aufgabe gemacht. Entstanden sind 13 ...Beiträge, die vielfältige Perspektiven auf die Verschränkung von Kritik und Krise bieten. Dabei stellt sich zum einen die Frage, welche Konsequenzen sich für kritisches politisches Denken aus der gegenwärtigen Krise ergeben. Zum anderen ist zu diskutieren, welchen Beitrag kritische Theorie zum Verständnis der aktuellen Herausforderungen leisten kann. Mit Beiträgen von Clara Arnold, Simon Duncker, Oliver Flügel-Martinsen, Lea Jonas, Kristoffer Klement, Jamila Maldous, Noah Marschner, Samia Mohammed, Malte Pasler, Demokrat Ramadani, Gerrit Tiefenthal, Andreas Vasilache und Nele Weiher. In times of crises, critical thinking needs to be maintained and fostered. This volume on critical political theory in the coronavirus pandemic brings together 13 contributions that offer a variety of perspectives on the interrelationship between critique and crisis. What are the consequences of the current crisis for critical political thinking—and what contribution can critical theory offer to our understanding of current challenges? With contributions by Clara Arnold, Simon Duncker, Oliver Flügel-Martinsen, Lea Jonas, Kristoffer Klement, Jamila Maldous, Noah Marschner, Samia Mohammed, Malte Pasler, Demokrat Ramadani, Gerrit Tiefenthal, Andreas Vasilache and Nele Weiher.
Lehren aus Corona Hollstein, Bettina; Neuhäuser, Christian; Brink, Alexander ...
2020
eBook
Odprti dostop
Zusammenfassung Krisen wie die COVID-19-Pandemie sind für die Politik stets Anlass gewesen, festgefahrene Strukturen aufzubrechen und weitreichende Reformen umzusetzen. Pfadabhängigkeiten können in ...Krisenzeiten unterbrochen werden. Der vorliegende Band beleuchtet die gesellschaftlichen Auswirkungen der Pandemie sowie die langfristigen Herausforderungen und Potenziale, die mit ihr einhergehen, aus wirtschafts- und unternehmensethischer Perspektive. Wie verändert die COVID-19-Krise das Kräfteverhältnis zwischen Staat, Markt und Unternehmen? Welche Pflichten kommen auf Unternehmen während einer Pandemie zu? Inwieweit sind die Bekämpfung der Corona- und der Klima-Krise vereinbar? Welche Rolle kann und soll Wirtschaftsethik in Zeiten der Krise spielen? Mit Beiträgen von Prof. Dr. Michael S. Aßländer; Prof. Dr. Jörg Althammer; Prof. Dr. Martin Büscher; Niklas Dummer, M.A.; Dr. habil. Michael Ehret; Miriam Fink; Prof. Dr. Manfred Fischedick; Prof. Dr. Nils Goldschmidt; Prof. Dr. Hanns-Stephan Haas; PD Dr. Michaela Haase; Prof. Dr. Ludger Heidbrink; Prof. Dr. Ulrich Hemel; Prof. Dr. Lars Hochmann; Ruzana Liburkina, M.A.; Mark McAdam; Prof. em. Dietmar Mieth; Prof. Dr. Dr. Elmar Nass; Dr. Laura Otto; Prof. Dr. Reinhard Pfriem; Prof. Dr. Ingo Pies; Prof. em. Birger Priddat; Frauke Remmers; Dr. Bastian Ronge; Prof. Dr. Hartmut Rosa; Prof. em. Hermann Sautter; Dr. Philipp Schepelmann; Prof. Dr. Dr. Ulrich Schmidt; Prof. Dr. Markus Scholz; Prof. Dr. Andreas Suchanek; Prof. em. Peter Ulrich. Abstract Historically, crises such as the COVID-19 pandemic have prompted politicians to break up dead-locked structures and implement far-reaching reforms. Path dependencies can be interrupted in times of crisis. This volume examines the social impact of the current pandemic as well as both the long-term challenges it poses and the potential it offers from the perspective of economic and business ethics. How has the COVID-19 crisis changed the balance of power between the state, markets and business? What are the obligations of companies during a pandemic? To what extent are the fight against the coronavirus crisis and that against the climate crisis compatible? What role can and should business ethics play in times of crisis? With contributions by Prof. Dr. Michael S. Aßländer; Prof. Dr. Jörg Althammer; Prof. Dr. Martin Büscher; Niklas Dummer, M.A.; Dr. habil. Michael Ehret; Miriam Fink; Prof. Dr. Manfred Fischedick; Prof. Dr. Nils Goldschmidt; Prof. Dr. Hanns-Stephan Haas; PD Dr. Michaela Haase; Prof. Dr. Ludger Heidbrink; Prof. Dr. Ulrich Hemel; Prof. Dr. Lars Hochmann; Ruzana Liburkina, M.A.; Mark McAdam; Prof. em. Dietmar Mieth; Prof. Dr. Dr. Elmar Nass; Dr. Laura Otto; Prof. Dr. Reinhard Pfriem; Prof. Dr. Ingo Pies; Prof. em. Birger Priddat; Frauke Remmers; Dr. Bastian Ronge; Prof. Dr. Hartmut Rosa; Prof. em. Hermann Sautter; Dr. Philipp Schepelmann; Prof. Dr. Dr. Ulrich Schmidt; Prof. Dr. Markus Scholz; Prof. Dr. Andreas Suchanek; Prof. em. Peter Ulrich
Kolera og karantene i Kristiansand Torstveit, Leiv; Vesterhus, Per
Tidsskrift for den Norske Lægeforening,
12/2005, Letnik:
125, Številka:
24
Journal Article
PDF
