Ličko-primorska operacija 4. Jugoslavenske armije (JA) protiv postrojbi Wehrmachta i Hrvatskih oružanih snaga (HOS) vođena je na području Like od 20. ožujka do 15. travnja 1945. godine, a dijeli se u ...dvije faze: zauzimanje istočne Like i Bihaća te zauzimanje Gospića, Perušića, Ličkog Osika i Otočca. Nakon 7. travnja 1945. postrojbe 4. JA nastavljaju kretanje na teritoriju Hrvatskog primorja, odnosno prema Rijeci. Tijekom navedene akcije veći broj vojnih i civilnih osoba likvidiran je bez suđenja, a likvidacije su nastavljene i nakon travnja 1945. Dostupni dokumenti ukazuju na to da su zločine najvjerojatnije izvršile različite postrojbe 4. JA, Korpusa narodne obrane Jugoslavije (KNOJ), Odjeljenje za zaštitu naroda (OZN-a) i I. samostalna lička brigada. U ovom članku detaljnije se govori o likvidacijama počinjenima na području Gospića, Kaniže, Ličkog Osika, Otočca i Korenice te se na temelju dostupnih izvora pokušavaju identificirati počinitelji spomenutih zločina. Na području Gospića, Ličkog Osika, Kaniže, Korenice i Otočca evidentirano je 15 grobišta, a na lokacijama istih u trenutku počinjenja zločina djelovale su ponajviše postrojbe nekadašnjeg 8. (dalmatinskog) korpusa NOVH koje su sudjelovale i u ranijim zločinima u Dalmaciji i Hercegovini.
U članku se analiziraju ranije poznati podaci o sudbini ranjenih pripadnika Hrvatskih oružanih snaga, koji su se po završetku Drugog svjetskog rata zatekli u zagrebačkim bolnicama te se nadopunjuju ...dosad neobjavljenim dokumentima iz sačuvanog gradiva nekadašnje Zakladne bolnice i Bolnice sestara milosrdnica, koje se čuva u Državnom arhivu u Zagrebu. Naročitu vrijednost predstavljaju popisi ranjenika otpuštenih iz ovih dviju bolnica između 17. svibnja i 29. lipnja 1945, među kojima i onih otpremljenih u logor Prečko.
Komunistička partija Jugoslavije (KPJ) 11. veljače 1945. postupno je uspostavljala revolucionarnu vlast u Širokome Brijegu. Taj je proces trajao sljedećih osam godina, dok u potpunosti nisu ...likvidirali pripadnike protukomunističke gerile Prvoga hercegovačkog križarskog zdruga kralj Tomislav. Metodama razdvajanja, likvidacije i montiranih sudskih procesa komunističke su vlasti težište kaznenih ekspedicija usmjerile na širokobriješke jatake i tako postupno lomile i ugušile protukomunističku gerilu sa širega područja Širokoga Brijega. Iste su vlasti likvidirale križarske jatake, a većinu su na montiranim sudskim procesima Okružnoga suda u Mostaru osudile na vremenske kazne.
Compoziția este realizată într-un pătrat și este prezentată agățată de un colț. Ansamblul plastic este compus din elemente grafice abordate într-o manieră tehnică și complementat de rama simplă care ...se oprește la colțul inferior, acoperit cu gri închis. Pe fundalul ocru deschis artistul încadrează un dreptunghi ale cărui colțuri ating laturile lucrării, în interiorul căruia se află desenată silueta unei forme de OZN, având deasupra un arc gălbui ca o aură și un dreptunghi alb în dreapta, la baza căruia este notat „ROMÂNIA”. Jos se află patru pătrate colorate deasupra cărora sunt notări tăiate sau scrise indescifrabil, iar spre dreapta sub dreptunghi este notat „Exp. CHIRAAL84”. În stânga, pe colț, este notat „RĂSARE”, iar în restul colțurilor sunt notări indescifrabile și tăiate. Pe verso, pe șasiu este notat „ALEX CHIRA” „SCRISOARE DESCHISĂ 1984” și pe pânză este lipit un bon de la oficiul de expoziții unde este notat „ALEXANDRU CHIRA, SCRISOARE DESCHISĂ, ulei pe pânză, 49x51”.
„CHIRAAL84”
