Uspoređen je nalaz osteoartritisa temporomandibularnog zgloba (TM Z) dobiven kliničkom dijagnostikom provedenom pomoću manualne funkcijske analize (MF A) i magnetskom rezonancijom (MR) kao zlatnim ...standardom. Od uzastopno prikupljenih 140 bolesnika kojima je pomoću MR utvrđen poremećaj TM Z izabrano je 30 bolesnika prosječne dobi od 52,6 godina s dijagnozom osteoartritisa. Klinički parametri su bili simptomi boli u području TM Z, krepitacije, odsutnost škljocanja, što se je potvrđivalo manualnim pretragama u okviru MF A. Pozitivan nalaz MR obuhvaćao je deplanaciju, subhondralne degenerativne promjene s intaktnom kortikalnom kosti ili bez nje, osteofite i subhondralne degenerativne ciste zglobnih ploha. Valjanost MF A bila je za osteoartritis: osjetljivost 0,38, specifičnost 0,91, pozitivna prediktivna vrijednost (PPV) 0,77 i negativna prediktivna vrijednost (NPV) 0,65. Pregled pomoću MR utvrdio je pomak diska bez redukcije u 12 (40,00%) i pomak diska s redukcijom u jednog (3,33%) bolesnika. Nalaz pasivnih kompresija za dijagnozu osteoartritisa ovisno o pomaku diska bio je: osjetljivost 0,29, specifičnost 0,95, PPV 0,67 i NPV 0,78. Iako MF A znatno poboljšava valjanost kliničke dijagnostike u diferenciranju miogenog od poremećaja TM Z, kliničko utvrđivanje osteoartritisa ipak nije zadovoljavajuće. Nespecifični klinički znaci i simptomi uz dominantnu bolnost TM Z pri dinamičkim, ali i ne i pasivnim manualnim pretragama ne mogu diferencirati pomak diska od osteoartritisa.
Za sigurnu i točnu dijagnozu disfunkcija stomatognatog sustava razvijena je standardizirana analiza simptoma, nalaza i funkcije — funkcijska analiza, koja se dijeli u: a) standardizirano kliničko ...ispitivanje i b) instrumentalnu analizu. Izrade se modeli gornje i donje čeljusti i metodom interkondilne šarnirske osi odredi međusobni odnos. Model gornje čeljusti prenese se obraznim lukom u artikulator, a model donje čeljusti učvrsti prema njemu interokluzijskim centričnim registratom. Time su modeli smješteni u artikulatoru pravilno s obzirom na zglob pacijenta i s obzirom na instrument, a u istom prostornom odnosu kao u glavi. Prilagođivanje artiikulatora izvrši se voštanim registratima ili podacima dobivenim specifičnom pantografijom — aksiografijom. Grafički rezultati aksiografije mogu se i direktno tumačiti posebnim monogramima i tablicama. Nefiziološki položaj unutar zglobova uvjetovan okluzijskim reljefom jedan je od osnovnih uzroka bolnih simptoma disfunkcije. Ekscentričnost kondila utvrdi se brzo i jednostavno po razlici položaja modela u artikulatoru pri maksimalnoj interkuspidaciji i centričnoj relaciji »indikatorom mandibularnog položaja« MPI-SAM sistema. Klinički simptomi disfunkcije dijagnosticiraju se jednostavno, no za početne smetnje, često prikrivene, neophodna je instrumentalna analiza.
Svrha rada bila je istražiti koliko su česti simptomi, klinički znakovi te dijagnoze artroze čeljusnog zgloba u odnosu prema gubitku stražnjih zuba u populaciji muških ispitanika mlađe životne dobi. ...Klinički su pregledana 190-orica novaka Hrvatske vojske u dobi od 19 do 27 godina. Krepitacija i bol u čeljusnom zglobu ustanovljeni su manualnom funkcijskom analizom. Iznos kretnji donje čeljusti mjeren je pomičnom mjerkom. Gubitak stražnjih zuba utvrđen je Eichnerovom klasifikcijom. Pouzdanost kliničke dijagnostike provjerena je temeljem nalaza magnetske rezonancije. Krepitaciju u čeljusnom zglobu imalo je 8,9% ispitanika. Osteoartroza je ustanovljena kod 3,6% ispitanika i osteoartritis kod 3,2%. Spearmanov koeficijenti ranga korelacije imao je znatnost za sljedeće varijable: krepitacija i bol p < 0,01; klinički znaci i: -bol p < 0,01; -krepitacija p < 0,01; -ograničenje kretnji donje čeljusti p < 0,01; -osteoartroza p < 0,05; -osteoartritis p < 0,05 te ograničenje kretnji donje čeljusti i bol p < 0,01. Raspodjela ispitanika prema Eichnerovoj klasifikaciji ne pokazuje znatnost u odnosu prema kliničkim znakovima artroze čeljusnog zgloba. U populaciji novaka nisu česti klinički znakovi artroze čeljusnog zgloba i potreba za terapijom.
Na uzorku od stotinu pacijenata s disfunkcijom stomatognatog sustava i kontrolnoj skupini od trideset ispitanika studenata Stomatološkog fakulteta bez takvih smetnji provedena je radiografska analiza ...položaja kondiia u maksimalnoj irvterkuspidaciji. Rezultati ispitivanja ukazali su na slijedeće; u grupi ispitanika s disfunkcijom karakterističan je radiografski nalaz;
— ekscentrični položaj kondiia unutar jamice,
— stražnji pomak kondiia i
— naglašena bilateralna asimetrija.
Prema tome radiografskim nalazima nadopunjujemo funkcijsku analizu a utvrđivanjem položaja kondiia unutar jamice moguće je dijagnosticirati pomak i asimetriju. Pomak ne mora uvijek biti patognomski znak, no terapiji pacijenata s disfunkcijom daje objektivnu podlogu da se kondil reponira u sredinu zglobne jamice.
Na uzorku od stotinu pacijenata s disfunkcijom stomatognatog sustava i na kontrolnoj skupini od trideset ispitanika studenata stomatološkog fakulteta bez takvih smetnji grafički intraoralno ...registrirani su položaj centralne relacije i centralne okluzije. Rezultati ispitivanja ukazali su na slijedeće: — asimetrija tih dvaju položaja u etiologiji disfunkcije igra veliku ulogu, — okluzijski program ima gotovo dvostruko veći utjecaj na grafički rezultat položaja centralne okluzije, nego što je utjecaj zgloba i mišića na crtež centralne relacije. — kao dio instrumentalne funkcijske analize metoda i instrument jednostavni su i objektivni.
