Jasna Góra po obronie przed wojskami szwedzkimi (1655) i ślubach Jana Kazimierza (1656) stawała się sukcesywnie sanktuarium narodowym i duchową stolicą Polski. Trwałość kultu maryjnego jest wyrazem ...symbiozy narodu z Kościołem w dziedzinie religijno-moralnej, kulturalnej, społecznej i politycznej. Główne uroczystości maryjne łączono z obchodami Konstytucji 3 Maja (Matki Bożej Królowej Polski), masowymi pieszymi pielgrzymkami: 15 sierpnia (uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i 26 sierpnia (uroczystość Matki Boskiej Jasnogórskiej), a także 8 września (święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny). Wielcy prymasi Polski: kard. August Hlond i kard. Stefan Wyszyński byli konfratrami zakonu paulinów. Oni też ważniejsze decyzje podejmowali na Jasnej Górze podczas obrad Konferencji Episkopatu Polski, Komisji Prawnej czy Rady Głównej. W sanktuarium narodowym odbył się Pierwszy Synod Plenarny Odrodzonej Polski (1936), zakończone centralne obchody Sacrum Poloniae Millenium (1966) oraz liczne ślubowania i akty oddania. Wymienieni prymasi przybywali często na modlitwę przed cudownym obrazem Czarnej Madonny zarówno prywatnie, okazjonalnie, jak i urzędowo. Kardynał A. Hlond w okresie międzywojennym uczestniczył głównie w pielgrzymkach grup zawodowo-stanowych. Po II wojnie światowej w okresie komunistycznym, za kolejnego prymasa, na masową skalę rozwinął się pieszy ruch pielgrzymkowy. Kardynał S. Wyszyński przez cały okres prymasowskiego posługiwania w kazaniach i przemówieniach powoływał się na zdania o tematyce maryjnej wypowiedziane przez swojego poprzednika na łożu śmierci, które określał jako duchowy testament.
A study is conducted to supplement the uppermost Lower Jurassic–lowermost Cretaceous marine strontium isotope dataset and to present new statistical fits of the Middle–Late Jurassic seawater ...strontium isotope curve based on a numerical time scale and a detailed biostratigraphical zonal scheme. The use of the stratigraphical scheme allows reduction of dating errors related to uncertainty of numerical age determinations. The presented correlation charts enable direct calibration between strontium isotope stratigraphy and regional biostratigraphical frameworks. New strontium isotope data have been obtained from well-preserved Lower Bajocian, uppermost Callovian, Oxfordian, Kimmeridgian, and Upper Volgian belemnite rostra.
The presented seawater 87Sr/86Sr curve is characterized by reliable 95% confidence limits (mean width of ±0.000007), which take into account precision of dating of particular data points. A decrease of seawater 87Sr/86Sr ratio, from ca. 0.70730 to ca. 0.70683, is observed throughout the Middle Aalenian–Early Oxfordian (172.1–160.8Ma ago). The steepest Phanerozoic fall of the ratio, with a rate of change of up to 0.00015 per 1Ma, is recorded in the Bajocian segment of the strontium isotope curve. The Phanerozoic minimum of the marine 87Sr/86Sr ratio occurred at the Early–Middle Oxfordian transition. The 87Sr/86Sr ratio increased starting from the Middle Oxfordian till the end of the Jurassic (160.8–145.7Ma) reaching a value of ca. 0.70720 at the Jurassic–Cretaceous transition. The Middle–earliest Late Jurassic decrease in seawater 87Sr/86Sr ratio is interpreted as a result of the increased hydrothermal activity of the seafloor during the breakup of Gondwana, and the formation of new Atlantic–Tethyan oceanic basins. The successive rise of the ratio is probably related to the decelerated hydrothermal venting of the oceanic crust although a partial increase in radiogenic strontium input from continental weathering cannot be excluded.
Among the preserved music documentation in the Pauline archives at Jasna Góra there is a number of manuscripts that attract the attention of researchers due to the entry on the title page: Kautny ...manu propria. Paweł Podejko, who is a researcher of the Jasna Góra collection and the creator of its thematic catalogue, connected the aforementioned record with Franz Kautny, a cantor in the parish church of St. Mary Magdalene in Nový Rousínov near Brno. In 1836 the Jasna Góra conductor Leopold Mężnicki obtained the music collection belonging to Kautny for his chapel and then included it in the repertoire performed by his ensemble. The documentation is one of the testimonies of the close ties that the Pauline monastery in Częstochowa maintained with the Moravian lands in the 18th and early 19th centuries. 130 manuscripts from Nový Rousínov has not been the subject of separate musicological research yet, although the provenance of the majority of its works has been established by Paweł Podejko. The aim of this article is to present the life and work of Franz Kautny, who is depicted mainly as a teacher (a cantor) in the Czech musicological literature. The results of the presented research conducted in the Moravian and Polish archives deepen our knowledge of Kautny, who was the owner of a music collection, a copyist, an active educator and a composer.
In this article, the author discusses the acts of entrustment that John Paul II addressed to the Lady of Jasna Góra, Queen of Poland, “Mother of my nation” and “my homeland” during his pilgrimages to ...Poland. The Pope thanks in them for the blessed presence of Lady of Jasna Góra in Poland; expresses his closeness to suffering compatriots, especially those who suffered repressions by the communist regime. He commends to the caring hands of the Queen of Poland the future of children, youth, families, matters and social attitudes that has a key meaning for the future. In the content of the prayers, one can see the Pope’s great effort to build and strengthen Marian devotion and spirituality in the Polish nation as the foundations of its prosperous future. In a word, all these prayers and entrustments contain an enormous theological and patriotic treasury, so that it is worthwhile to conduct theological reflection on them.
Tekst jest analizą wydarzeń związanych z podjętą przez hierarchów Kościoła katolickiego próbą zablokowania premiery spektaklu Odpocznij po biegu w reż. Zygmunta Hübnera (prem. 11 listopada 1976 w ...Teatrze Powszechnym w Warszawie). Autor ukazuje mechanizmy działania cenzury w PRL na podstawie częściowo nieznanej korespondencji na linii Kościół – rząd – teatr oraz zestawienia medialnych przekazów na temat spektaklu z instrukcjami i raportami państwowej cenzury. Stawia tezę, że obowiązujące w narracjach dotyczących Polski Ludowej utożsamienie cenzury z instytucją GUKPPiW jest niewystarczające i błędne. W zamian proponuje ujęcie zgodne z koncepcją cenzury rozproszonej, rozumianej jako praktyka wynikająca z powiązań i zależności pomiędzy Kościołem, Partią i teatrem, w których urząd państwowej cenzury nie był jedyną instancją. Powiązania te miały szczególne znaczenie w przypadkach dotyczących ochrony uczuć religijnych.
W setną rocznicę insurekcji kościuszkowskiej, 5 maja 1894 roku, dwudziestosiedmioletni, początkujący pisarz, Władysław Reymont, wyruszył wraz grupą pielgrzymkową z warszawskiej Pragi na Jasną Górę w ...celu napisania reportażu z pielgrzymki do „Tygodnika Ilustrowanego”. Dzieło najpierw opublikowane w odcinkach, następnie jako debiut książkowy (Pielgrzymka do Jasnej Góry. Wrażenia i obrazy, Warszawa 1895) zyskało przychylność krytyków i przyniosło młodemu literatowi rozpoznawalność.
Etnograficzny zapis drogi Reymonta na Jasną Górę jest modelowym przykładem fazy liminalnej obrzędu przejścia według van Gennepa oraz Turnerowskiej communitas. Nie brak w nim również świadectw kontestowania niektórych dyskursów i postaw (Eade, Sallnow). Postawy te często ujawniają się w zachowaniach muzycznych pielgrzymów. Ponadto poprzez opisy śpiewu i muzyki autor Pielgrzymki dokumentuje zarówno nastroje kompanii pielgrzymkowej, jak i swoje własne. Jego relacje obfitują także w omówienia wydarzeń muzycznych, takich jak: spotkanie śpiewającego dziada, nabożeństwo majowe, msza na Jasnej Górze.
W Reymontowskim reportażu znalazło się również miejsce na opis audiosfery pielgrzymowania z końca XIX wieku. Pisarz na sposób literacki scharakteryzował wszelkie dźwięki, brzmienia i szmery dostrzeżone w zmieniającym się krajobrazie dźwiękowym. Ukazał też pejzaż dźwiękowy samej kompanii, zarówno podczas drogi, jak i w czasie odpoczynku. Poprzez wspólny śpiew grupa z warszawskiej Pragi oswaja naznaczoną cierpieniem fazę liminalną rytuału pielgrzymki, jak również udomowia wędrówkę.
Pielgrzymka do Jasnej Góry jest świadectwem wrażliwości muzycznej Reymonta. Wątki muzyczne podjął później w powieściach Chłopi i Fermenty. Do doświadczenia pielgrzymki odwołał się natomiast w Chłopach i noweli Matka.
PDF
