La Planète des singes, roman écrit en 1963, revient sur la théorie de l’évolution et pose la question suivante : que se serait-il passé si les singes avaient évolué en Sapiens, tandis que l’homme ...n’aurait jamais atteint ce stade de l’évolution ? Cette fiction spéculative proposée par Pierre Boulle propose un effet miroir au lecteur contemporain tant les singes qui composent la planète Soror ressemblent aux hommes modernes. De nombreuses études scientifiques ont pu souligner cet effet d’imitation interplanétaire, mais ce n’est peut-être pas là le seul secret du roman. Cet article se propose de revenir sur la crise de l’évolution qui hante cette œuvre, et portera un nouvel éclairage sur l’origine des habitants de Soror, qu’ils soient singes ou hommes. Nous verrons comment Pierre Boulle affranchit les espèces de leurs servitudes phylétiques à travers la conscience réflexive, et nous essaierons de comprendre comment cette approche à la fois évolutionniste et holistique de Pierre Boulle (l’unité parfaite de l’esprit et du biologique) mène le lecteur à la possibilité réelle de rencontrer, un jour, des singes évolués de Soror. Planet of the Apes is a novel written in 1963. Its main theme revolves around the theory of evolution and raises the following question : what would have happened if the apes had evolved into Sapiens, while human beings would have never reached that stage of the evolution ? This speculative fiction written by Pierre Boulle offers a mirror effect to the contemporary readers, as the apes who live on Soror resemble human beings to the point of taking their place. Many scientific articles have emphasized this interplanetary imitation, but this is not the only secret the novel contains. This article will explore the crisis of evolution that haunts this novel, and will shed light on the origin of the inhabitants of Soror, human beings and apes. We will see how Pierre Boulle frees both species from their phyletic servitude through reflexive consciousness, and how his evolutionary and holistic approach (the perfect unity of the mind and the biological being) leads the reader to the actual possibility of, one day, meeting evolved apes from Soror.
Le désir de voler a de tout temps bercé l’humanité. Les progrès de la technologie ont rendu ce rêve possible en ouvrant la voie des airs et en donnant naissance à un projet encore plus ambitieux : ...celui d’échapper à la gravité terrestre. Aujourd’hui, après les vols spatiaux orbitaux et vers la Lune, c’est la planète Mars qui insuffle à l’homme un nouvel espoir de conquête. Ce voyage aux limites de l’extrême pour lequel le retour n’est en rien garanti imposerait à l’homme des contraintes sans précédent. Celles-ci risquent de mettre à l’épreuve ses capacités adaptatives et de révéler la dimension conflictuelle de la motivation « cosmonautique ». Les données de la littérature pointent à la fois les enjeux de cette motivation singulière et les troubles psychiques susceptibles de survenir dans l’environnement hostile de l’espace. Face à cette entreprise à haut risque, une réflexion psychopathologique est à mener quant à l’engagement de ceux qui envisagent de se porter volontaires pour le premier voyage vers Mars. Par ailleurs, cette exploration d’espaces inconnus, non sans incidence pour l’humanité, impose un questionnement éthique.
The desire to fly has always captivated humanity. Technological progress has made this dream possible by opening pathways through the air and by generating an even more ambitious project: escaping from Earth's gravity. Nowadays, after orbital and lunar spaceflights, the planet Mars is the one that breathes into human's new hope of conquest. This journey to the limits of the extreme, from where no return is guaranteed, imposes unprecedented constraints on man. They may put to the test his adaptive abilities and reveal the conflictual dimension of “cosmonautical” motivation. The literature data bring to light both issues of this singular motivation and psychic disorders that may occur in the harsh environment of space. Confronting this high-risk business, a psychopathological thinking is required regarding the commitment of those planning to volunteer for the first trip to Mars. Moreover, this exploration of unknown spaces, which would not be without repercussion for humanity, imposes an ethical questioning.
Takvim, Arapça kiyâm'dan düzeltmek, tanzim etmek ve yoluna koymak anlamlarına gelir. İnsanların zamanı bilme, yaşantılarını düzenleme, olayları sıralama, zamandan yararlanma gibi temel ...ihtiyaçlarından ve isteklerinden ortaya çıkmıştır. Yüzyıllar boyunca her medeniyet önemli saydığı bir tarihi başlangıç noktası kabul ederek Güneş veya Ay'ın hareketlerine göre takvim sistemleri geliştirmiş ve gereksinimlerine göre takvimler hazırlamıştır. Bu takvimlerden bir tanesi de dönemin Türk Edebiyatı muallimlerinden dil bilgisi ve sözlük çalışmalarıyla da tanınan Pavlakis Melitopoulos tarafından yazılmış 1914 tarihli Takvim-i Ebedi'dir. Der-Saâdet (İstanbul)'te basılan bu takvim 110 sayfadır. Karamanlıca veya Karamanlı Türkçesi olarak da adlandırılan Grek harfli Türkçedir. Takvimin "Bir Hakikat" ile başlayan ilk sayfasında Melitopoulos, Türkçenin daha kolay öğrenilebilmesi ve metodik bir kitabın eksikliğinin giderilebilmesi amacıyla eseri kaleme aldığını ifade eder. Başlık itibarıyla sade bir takvim gibi addolunsa da aslında takvimden öte Karamanlıların inançlarını, sözlü kültür ürünlerini, gelenek ve göreneklerini içeren folklorik bir malzeme niteliği taşımaktadır. Takvimde astrolojiye dair bilgilerin yanında hikâyeler, şiirler, atasözleri, vecizeler, hadisler de yer almaktadır. İnsanoğlunda geleceği öğrenmeye dair bitmek bilmeyen bir istek ve merak vardır. Bu istek ve merak insanları Güneş, Ay ve yıldızların hareketlerinden çeşitli hükümlere varmaya ya da şiddetli yağmur yağması, gök gürlemesi, gökkuşağının görünmesi gibi birtakım tabiat olaylarından hareketle geleceğe dair tahminlerde ve yorumlarda bulunmaya yöneltmiştir. Bu hükümler, tahminler, yorumlar zamanla belli bir sistematiğe dönüşerek yıldızname, falname, melheme ve takvim gibi eserlerde ya müstakil olarak ya da kısmen yazıya aktarılmıştır. Pavlakis Melitopoulos'un Takvim-i Ebedi'si de Devreler ve Müneccimlik bölümleriyle kısmen böyle bir eserdir. Devreler; 1914 yılından 2137 yılına kadar 28 devreyi kapsar. Bu bölümde; her bir devrede vuku bulabilecek meteorolojik olaylar, doğal afetler anlatılır. Müneccimlik ise Burçlar, Sima-Çehre, Alâim-i Sema ve Raʿd (Gök Gürlemesi) alt başlıkları içerir. Sırasıyla; on iki burca ve yüze (alın, göz, kaş, burun, ağız, kulak) göre kişilik tahlili yapılır. Akabinde gökkuşağı ve gök gürlemesi gibi tabiat hadiseleriyle ilgili inanışlar ve hükümler bildirilir. On iki ay esas alınarak bu tabiat hadiselerinin gerçekleşmesi durumunda, gelecek adına neye delalet ettiğinin cevabı verilir. Savaşlar, kıtlık, salgın hastalıklar, isyan, doğal afetler, tarım, hayvancılık gibi konularda yorumlarda ve tahminlerde bulunulur. Takvim sade bir dil ve üslupla yazılmıştır. Bu çalışmada; Devreler (6-34) ve Müneccimlik (35-56) bölümleri Grek harflerinden Latin harflerine aktarılmıştır. Metindeki terimlerin ve bugünkü Türkçede yaygın olarak kullanılmayan kelimelerin "Sözlük" başlığı altında bir listesi hazırlanarak anlamları yazılmıştır. Sonuç bölümünde ise dil, edebiyat ve kültür incelemelerinde astroloji, atasözü, hikâye, şiir gibi folklorik malzeme içeren bu tür takvimlerin tespitinin, neşrinin önemi dile getirilerek değerlendirme yapılmıştır.
Dans cet essai de cosmologie sauvage, je ne me suis pas adresse aux marquises et aux abbesses, comme le fit Fontenelle, mon lointain predecesseur, en son temps. Mon public est profane et il refuse ...d'emblee la docte ignorance (docta ignorantia) des metaphysiciens et des mystiques, femmes savantes ou esprits credules. Il se mefie aussi bien des mystifications dont se parent parfois les savants et les scientifiques, aussi bien que des fabulations des auteurs de science-fiction, mais il tend l'oreille souvent aux poetes, ecrivains et philosophes inquiets. La cosmologie ou thorie de l'univers est-elle possible et n'est-elle pas limite par un horizon, l'horizon du visible ou de l'observable ? Imaginer un au-del de l'horizon est la tche de la cosmologie spculative qui a remplac la mtaphysique et qui prend alors la relve de la mythologie pour inventer la scne primitive d'une mer originelle. Cette eau originaire, que l'on retrouve chez Thals dans la philosophie grecque prsocratique, n'est pas si loigne des fluctuations du vide quantique et le mythe de l'ocan primitif peut tre peru comme la matrice de toutes les cosmogonies. Mais qui n'abordera jamais les rives de l'origine ? La limite antrieure de l'origine rejoint la limite de l'horizon : toutes deux sont rcessives et l'on ne peut concevoir l'univers que comme une sphre, ce qu'un autre penseur prsocratique, Parmnide, avait bien vu. C'est dans cette sphre que l'observateur local se tient et tient ensemble l'origine et l'horizon pour mesurer l'empan de l'univers, avec la Terre en son centre.
PDF
