The purpose ofthe paper is the interpretation of the novel Nad piękną modrą Dřevnicą by Antonin Bajaja in terms of the image of the Stalinist period in Czechoslovakia. The interpretive perspective ...has been determined by the theory of letter (Stefania Skwarczyńska and Anita Całek), the category of autobiographical memory, autobiographical place, as understood by Małgorzata Czermińska, as well as autotherapy through work with memory. By bringing back memories in the letters to his sister, the narrator updates the concept of his identity and reshapes his self‑awareness, which was manipulated in his childhood by the communist propaganda. The mechanisms behind this propaganda are revealed years later by the protagonist‑narrator. The schizophrenic type of life under communist rule has been illustrated by the example of the family and city Zlina/Gottwaldova.
A LITERARY IMAGE OF THE ARMENIAN VILLAGE AND ITS POLISH TRANSLATION (N. ABGARJAN, Z NIEBA SPADŁY TRZY JABŁKA THREE APPLES FELL FROM THE SKY, TRANS. J. C. KAMIŃSKI, GLOWBOOK PUBLISHING, WARSAW-SIERADZ ...2023) The review focuses on the Polish translation of Narine Abgarjan’s novel Three Apples Fell from the Sky. After presenting the creative profile of the writer, the reviewer analyzes the work and critically discusses the translation from the perspective of Armenology. One drawback of the translation is the lack of a reliable Armenologic linguistic research and numerous incorrect transliterations of Armenian terms.
V članku predstavim zgodovinsko in kulturno ozadje književnosti o maloazijski katastrofi. Vojna in izmenjava prebivalstva med Grčijo in Turčijo leta 1923 sta spremenili strukturo prebivalstva v ...celinski Grčiji, kar je spodbudilo razvoj grškega romana, toda begunska izkušnja se takrat še ni integrirala v grški kolektivni spomin. Grška proza jo je sicer tematizirala od že leta 1924 napisane Številke 31328 I. Venezisa, ki so ji sledili romani S. Dukasa, S. Mirivilisa, D. Sotiriu, K. Politisa, R. Galanaki idr., pa vse do danes. V romanih se ponavljajo trije osnovni tematski sklopi: idealizirano življenje v stari domovini, različni momenti same katastrofe in težavnost zakoreninjanja po prihodu v Grčijo, zato P. Mackridge predlaga njihovo obravnavo v širšem kontekstu izgnanske literature. Prerod tematike v pop kulturi po J. Papadopulosu begunsko izkušnjo naposled vključuje v narodni kolektivni spomin.
Rakstā aplūkots Jāņa Mauliņa vēsturiskais romāns “Pēdas”, pievēršot uzmanību tā tapšanas apstākļu kontekstam. Romāns publicēts 1980. gadā, tajā atspoguļota situācija 17. gadsimta pirmajā pusē ...Vidzemes austrumu daļā. Sižeta pamatā ir stāsts par zemnieku pretestību kungiem, tā alegoriski saistīta ar latviešu situāciju padomju okupācijas laikā. Tādējādi romānu iespējams interpretēt postkoloniālā diskursa ietvaros kā rakstnieka konstruētu ideālā Latvijas modeļa paraugu. Romāns turpina nacionālā romantisma tradīciju vēsturiskajā prozā, pielāgojot to 20. gadsimta otrās puses situācijai. Pēc romāna motīviem 1983. gadā Rīgas kinostudijā uzņemta filma “Vilkatis Toms”, rakstā salīdzinātas romāna un filmas vēstījuma īpatnības.
Nawiązując do koncepcji technik Siebie Michela Foucaulta i antropotechniki Petera Sloterdijka, w artykule przedstawiono propozycję modelu interpretacji literackich zjawisk konwersyjnych. Perspektywa ...„antropotechniczna” nie wyklucza umieszczania doświadczenia konwersji podmiotu w kontekstach metafizycznych, lecz w wielu przypadkach pozwala przekroczyć religijny horyzont lektury, umożliwiając uwzględnienie szerszego niż w przypadku postsekularyzmu spektrum zjawisk literackich. Wykorzystując wspomniany model, procesy konwersji ukazano na przykładzie kilku współczesnych (wydanych po 2009 roku) polskich utworów prozatorskich, w szczególności dokonując poszerzonej interpretacji powieści Pióropusz Mariana Pilota. U podstaw wewnętrznej przemiany bohaterów tych narracji stoi doświadczenie ograniczoności i utraty.
Tematem artykułu jest proza rozrachunków inteligenckich, ukazująca się w latach 1946-1948 (Drewniany koń K. Brandysa, Jezioro Bodeńskie S. Dygata, Nagrobek S. Otwinowskiego oraz zbiór opowiadań P. ...Hertza pt. Sedan). Strategia narracyjna obecna w utworach sprzyja poszukiwaniu w nich pierwiastków autobiograficznych. Autorka śledzi związki między życiem politycznym pisarzy a kreacją stworzonych przez nich bohaterów literackich, zastanawia się, w jakim stopniu w dziełach są widoczne oczekiwania stawiane twórcom przez władzę komunistyczną w latach czterdziestych.
Tematem artykułu jest proza rozrachunków inteligenckich, ukazująca się w latach 1946-1948 (Drewniany koń K. Brandysa, Jezioro Bodeńskie S. Dygata, Nagrobek S. Otwinowskiego oraz zbiór opowiadań P. ...Hertza pt. Sedan). Strategia narracyjna obecna w utworach sprzyja poszukiwaniu w nich pierwiastków autobiograficznych. Autorka śledzi związki między życiem politycznym pisarzy a kreacją stworzonych przez nich bohaterów literackich, zastanawia się, w jakim stopniu w dziełach są widoczne oczekiwania stawiane twórcom przez władzę komunistyczną w latach czterdziestych.
Fantastyka miejska cieszy się coraz większym zainteresowaniem czytelników, pozostając jednocześnie na marginesie badań naukowych. Artykuł miał na celu skonkretyzowanie, z czego wywodzi się ...fantastyka miejska oraz jakie są jej cechy konstytutywne, a także jak ten podgatunek wpływa na zmianę opisywania miasta. Wskazano na zbieżności gatunkowe z kryminałem, zmianę paradygmatu miasta, wpływ legend miejskich na urban fantasy. Nakreślono związek rozkwitu fantastyki miejskiej z obserwowanym od kilku dekad zwrotem przestrzennym.
Two types of discourse in Polish “gulag literature” The purpose of this article is to show the differences in presenting the reality of concentration camps in polish postwar prose. I am presenting ...two discourses in gulag literature: humanistic and anti-humanistic. I find differences mainly in presenting the reality of concentration camp and I consider them with regard to concentration reality through the prism of stable humanistic values or internal perspective. I concentrate on showing the condition of human being in gulag reality and the perception of human dignity, the basic experiences in labor camp conditions such as people behavior and attitude, omnipresent death, and relations between people. In the summary I try to bring awareness to the process of language conventionalization and perpetuation of symbols in description of concentration camps.Key words: postwar prose; concentration camps; discourse;
U radu se analiziraju kompozicijske i motivske odrednice moralnopoučnoga teksta iz hrvatskoglagoljskoga „Grškovićeva zbornika“ iz 16. stoljeća. To je kompilacija dvaju dijelova koji su labavo ...povezani motivom posta i molitve. Prvi dio s izrazitim persuazivnim tonom kroz primjere biblijskih osoba i svetaca poziva na obraćenje i krepostan život. Drugi je dio oblikovan kao prijepor, odnosno pitanja i odgovori između sv. Margarite i đavla. U potonjem (pod)žanru koji je preuzet iz jedne od inačica legende o sv. Margariti, ista se poruka iskazuje via negationis, kroz riječi đavla. Tema i adhortacija zajedničke su većem broju glagoljskih sastava, a ovaj je tekst odabran kao zoran primjer srednjovjekovne književnosti koja se temeljila na varijaciji i kompilaciji, a ne na traženju izvornosti.
The pastoral text Ot pokaêniê grihovь (On repentance for sins) in the „Gršković miscellany“ from the 16th c. is typical for a group of moral-didactic works preserved in the Croatian Glagolitic tradition. It is a compilation from various sources, with an unknown origin. Two larger sections are compiled into one, loosely connected by the motif of fasting and prayer. The first part of the text is adhortation to pennance. Examples of Biblical figures are given (Moses, David, Daniel, Paul), and three saints (Nicholas, Gregory the Great, and Benedict), each of whom has benefited from prayer and fasting. This is a commonplace which has been compiled with various texts, such as a specific addendum to the apocryphal debate between Jesus and the devil in the desert. Here it is the first part of a compilation, in which the narrator addresses the audience in the manner/mode of preacher. It is amplified by the marginal note „On the power of fasting and prayer“. The second section in the „Gršković miscellany“ introduces a debate between Saint Margaret and the devil, a free interpretation of a popular motif from the saint's legend. This part of the compilation is highlighted by the marginal note „On the power of St Margaret“. In this context the debate changes into a form of questions and answers, with the (defeated) devil taking on the role of teacher. An impression is created of all time – past, present and future – deeply intertwined: the saints were helped in the past, the devil's enumeration of sinners depicts their evil present, while the promise of St Margaret's intercession offers hope for the future. The repeated motif is that of conversion, expressed succintly by two verbs pertaining to (spiritual) movement: turn away from sin („obratimo se“) and rise ( up ) to do good („podvignimo se“). The main message of the text is common to many preserved Glagolitic sources and it reflects the compilative character of numerous religious, pious medieval works – it is also typical because it indicates the phenomenon of mouvance in medieval texts and their parts, as well as of the memorial nature of medieval culture.
PDF
