The Republic of Croatia is a country with the system of presumed consent donation of organs and tissues after death, where the consent of the family, according to law, is not one of the conditions ...for organ or tissue removal for transplantation purposes. However, the consent is a condition required by the Codex of Medical Ethics and Deontology. The author primary proposes harmonization of the Codex with current legislation. Accordingly, this paper primarily analyses the typology of the Codex, ethical issues and ethical and positivist reasons to harmonize the Codex with current legislation. Furthermore, although the author in the first place considers that the Codex should be in line with legislation, he also considers the provision of family consent for organ and tissue removal itself flawed and poorly developed. In this regard, the author considers the comparative legislation and judgments of the European Court of Human Rights, analyses current provisions of the Codex in the part of the removal and transplantation of organs and tissues from deceased persons, states the facts that the Codex should contain so as to make the mechanism of family consent for organ and tissue removal and donation after death more effective. In fact, if the author’s original proposal for harmonization of the Codex with the current legislation is not accepted, a more detailed and precise elaboration of the mentioned current provisions of the Codex will be suggested. This will include exact definition of the family and relatives, exact deadlines and ways of informing the family, but also refining the concept of “ethical“ according to the Codex in part of the organ and tissue donation and removal from the deceased person.
Liječenje kombinacijom antiretrovirusnih lijekova (ARL) u osoba zaraženih virusom humane imunodeficijencije (HIV) značajno je produljilo duljinu života bolesnika te poboljšalo njihovu kvalitetu. ...Jedna od najznačajnijih nuspojava ARL je lipodistrofija, sindrom udružen s gubitkom potkožnog masnog tkiva u području lica i ekstremiteta (lipoatrofija) te nakupljanjem masnog tkiva najčešće u abdominalnoj regiji, na vratu i prsima (lipohipertrofija). Dijagnostičke metode koje su u uporabi obuhvaćaju ultrazvučnu metodu, kompjuteriziranu tomografiju, magnetsku rezonancu, denzitometriju i trodimenzionalno lasersko mjerenje. Cilj je ovih metoda objektivno i rano određivanje promjena u distribuciji masnog tkiva prije nego postanu klinički vidljive. Pomažu kliničarima u donošenju odluke o pravovremenoj promjeni terapijskog postupka. U Klinici za infektivne bolesti »Dr. Fran Mihaljević« u Zagrebu od 2006. godine u dijagnostici lipodistrofije u HIV-om zaraženih bolesnika rutinski se primjenjuje ultrazvučna metoda koje je jeftina, pristupačna i ne nosi rizik ionizirajućeg zračenja.
In this paper which is conceptually divided into five main parts, the author examines, analyzes and systematizes facts related to the topic of (in)admissible removal and transplantation of human body ...parts (Art. 182 of the Criminal Code) from the point of view of the medical law and the criminal law in the Republic of Croatia. In the first, introductory section, the author deals with basics of medicolegal and criminal regulations of this issue, discusses their connection and sets objectives of the paper. The second part analyzes the legal framework of this area and amendments that were enacted in the past few years. In the third part, by using a comparative method, the author analyses the (in)admissible removal and transplantation of human body parts from the perspective of criminal law. In the fourth part, the author, by a comparative method, critically analyzes the most controversial area of this medicolegal question: the consent to the organ taking and transplantation. Also, two fundamental laws from this area in Croatia are analyzed throughout the paper – The Law on Transplantation of Human Organs for Therapeutic Purposes and The Law on the Application of Human Tissues and Cells. In the last part the author sums up all the facts and arguments presented in the paper. All considerations, processing and analysis of medicolegal and criminal law aspects that the author provides in this article aim at establishing new theories and concepts that can be applied and further developed in the theory and practice of legal and medical sciences.
Provider: - Institution: - Data provided by Europeana Collections- The aim of this work was to investigate the effects of isoflavone daidzein supplementation to sows diet during late gestation on ...body weight, morphological and histological characteristics of m. semitendinosus in newborn piglets and slaughter pigs. Also, the influence of litter size on these characteristics in newborn piglets and slaughter pigs, and the influence of gender in slaughter pigs were investigated. The investigation was conducted in two separate experiments. In Experiment 1, sows were fed standard feed which included soy meal. Sows from experimental group were supplemented with 8 mg of synthetic daidzein per kg of feed and day. In Experiment 2, feed of sows did not contain soy, and experimental group of sows was supplemented with 1mg of synthetic daidzein per kg of body weight. The obtained results showed that daidzein supplementation did not influence the increase of body weight and morphological characteristics of m. semitendinosus, neither in newborn piglets nor in slaughter pigs. Treatment of sows with daidzein during late gestation had a minor, but not statistically significant influence on m. semitendinosus structure in newborn piglets, expressed as an increase of total muscle fiber number, number of primary fibers and secondary:primary ratio. Litter size, through its inverse relationship with birth weight, had significant influence on m. semitendinosus structure in newborn piglets. Small littter piglets had significantly higher total number of muscle fibers, number of primary and number of secondary fibers. Daidzein supplementation to sows did not influence muscle fiber type distribution and area of STO, FTO and FTG fibers in progeny at slaughter in Experiment 1. Conversely, in Experiment 2, daidzein supplementation to sows caused significant decrease of FTO percentage (for 3,5%) and increase of FTG percentage (for 5%). Number of nuclei per muscle fiber was not changed in slaughter pigs under daidzein treatment. It was found that number of nuclei per muscle fiber tends to decrease with decrease of muscle fiber cross sectional area. The influence of gender as the only factor, or in interaction with treatment, was detected for body weight, morphological characterisctics of m. semitendinosus, total number of muscle fibers and fiber type distribution in muscle of slaughter pigs. Finally, the results of this PhD thesis point at marginal influence of daidzein supplementation to sows diet during late gestation on postnatal growth and structure of m semitendinosus in the offspring. Further investigations with different concentrations of daidzein, and different timing of their supplementation to sows should be conducted with the aim to obtain better knowledge on influence of this isoflavone on skeletal muscle structure in the offspring.- Cilj rada je bio da se ispitaju efekti dodavanja izoflavona daidzeina u hranu suprasnih krmača tokom kasne faze suprasnosti, na porast telesne mase, morfološke i mikroskopske osobine mišića m semitendinosus, kod novorđene prasadi i tovljenika na kraju tova. Takođe, ispitivan je uticaj veličine legla na ove osobine kako kod prasadi tako i kod tovljenika, i uticaj pola kod životinja na kraju tova. Disertacija je sprovedena u dva zasebna eksperimenta. U Eksperimentu 1, krmače su hranjene smešom u koju je bila uključena sojina sačma, a krmače iz ogledne grupe su od 85-og dana suprasnosti dobijale sintetički daidzein u količini 8 mg/kg hraniva. U Eksperimentu 2, krmače su hranjene smešom koja nije sadržala soju, a ogledna grupa je od 85-og dana suprasnosti dobijala u hrani sintetički daidzein u količini 1 mg/kg telesne mase. Dobijeni rezultati su pokazali da nije došlo do statistički značajnog uticaja daidzeina na povećanje postnatalnog porasta telesne mase i morfoloških osobina mišića m. semitendinosus, kako kod novorođene prasadi tako ni kod tovljenika na kraju tova. Tretman krmača daidzeinom, u toku kasne faze suprasnosti, imao je mali ali ne statistički značajan uticaj na strukturu mišića m. semitendinosus, kod novorođene prasadi, izražen kroz povećanje ukupnog broja vlakana, broj primarnih vlakana i odnos sekundarna:primarna vlakna. Veličina legla, kroz inverzan odnos sa masom prasadi pri rođenju, imala je značajan uticaj na strukturu mišića m semitendinosus, kod prasadi. Tako su prasad iz malih legala imala statistički značajno veći ukupan broj mišićnih vlakana kao i broj primarnih i sekundarnih vlakana. Kod tovljenika iz Eksperimenta 1, nije ispoljena značajna promena broja, procentualne zastupljenosti i površine STO, FTO i FTG vlakana, pod uticajem daidzeina. Nasuprot tome, kod tovljenika iz Eksperimenta 2 (krmače hranjene obrocima bez soje), dodavanje daidzeina je dovelo do smanjenja % FTO (za 3,5%) a povećanja % udela FTG vlakana (za 5%). Prosečan broj jedara po jednom mišićnom vlaknu, kod tovljenika, nije bio promenjen pod uticajem daidzeina. Konstatovan je trend smanjenja broja jedara sa smanjenjem površine vlakna. Pol ispitivan kod tovljenika kao jedini faktor, ili u interakciji sa tretmanom, ispoljio je uticaj na telesnu masu, morfološke osobine m. semitendinosus, ukupan broj vlakana i zastupljenost pojedinih tipova vlakana u mišiću. Konačno, rezultati ove doktorske disertacije ukazali su na marginalni uticaj dodavanja daidzeina u hranu krmača tokom kasne faze suprasnosti, na postanatalni rast i strukturu mišića m semitendinosus kod potomaka, i ukazali na potrebu daljih istraživanja u pravcu ispitivanja efekata drugih koncentracija i vremena dodavanja ovog jedinjenja suprasnim krmačama na mišićno tkivo potomstva.- All metadata published by Europeana are available free of restriction under the Creative Commons CC0 1.0 Universal Public Domain Dedication. However, Europeana requests that you actively acknowledge and give attribution to all metadata sources including Europeana
Provider: - Institution: - Data provided by Europeana Collections- Background Mucogingival deformities result from anatomical and morphological irregularities in the mucogingival region. Gingival ...recession is the most common mucogingival deformity, and it represents a displacement of gingival margin apically from cement enamel junction. It presents itself with both a loss of soft and of hard tissues. The treatement of gingival recession is surgical. A ideal goal of gingival recession treatment is complete restauration of lost periodontal tissues. Subepithelial connective tissue graft in combination with coronally advanced flap is most common therapeutic approach in treatment of maxillary recession. On the other hand, Free gingival graft is first choise in treatment of mandibular recessions. Material and methods 20 patients from Department of Periodontology, School of Dentistry, University of Belgrade, have been enrolled in the study. Inclusion criterion was the bilateral presence of Miller class I or II single or multiple maxillary or mandibular gingival recessions. Split mouth design was used in the study. Patients were divided in two groups, in first group were patients with recessions localized on maxillary teeth and in second group were patients with recessions localized on mandibular teeth. In experimental group- first group of patients, gingival recessions were treated with Subepithelial connective tissue graft in combinatiom with split thickness flap (Tunel technique). In control group, gingival recessions were treated with Subepithelial connective tissue graft placed under a coronally advanced flap (Allen 1994). In experimental group, second group of patients, gingival recessions were treated with Subepithelial connective tissue graft in combination with split thickness flap (Tunel technique). In control group, gingival recessions were treated with Free gingival graft. Clinical parameters such as gingival recession coverage (RC), keratinized tissue width (KG), clinical attachment level (CAL), gingival index (GI) and plaque index (PI) were recorded at baseline, and three and six months postoperatively.Postoperative healing was evaluated through the healing index (HI), recorded at one, two and three weeks postop. Final esthetic outcome was assessed by the means of root coverage esthetic score (RES). Results In first patients group, statistically significant improvement in all the parameters assessed were found when compared to baseline. Statistically significant better results in healing index and RES were observed in experimantal group. In second patients group, in experimental group were observed statistically significant improvement in all the parameters assessed, while in control group was only observed statistically significant improvement of KG. 6 months after surgery were observed statistically significant better results of RES in experimental group. Conclusions Although both surgical approach in maxillary tooth recession treatment result with statistically significant improvement of clinical parameters, utilization of Tunnel technique significantly better improved esthetical results. Utilization of Tunnel technique in mandibular recession treatment significantly better improved RC and CAL than Free gingival graft. Tunnel technique was domminantly achieving better esthetical results in mandibular recession treatment then Free gingival graft.- Uvod Mukogingivalne anomalije se ispoljavaju kao posledica anatomo-morfoloških nepravilnosti u mukogingivalnom kompleksu parodontalnih tkiva i predstavljaju odstupanje od normalne dimenzije i morfologije u međusobnom odnosu gingive i alveolarne mukoze, a takođe mogu biti povezane i sa deformitetima alveolarne kosti. S obzirom na veliku učestalost u humanoj populaciji, one predstavljaju značajan socio-epidemiološki problem. Gingivalna recesija predstavlja najčešću mukogingivalnu anomaliju i nastaje usled morfoloških nepravilnosti u mukogingivalnom kompleksu. Gingivalna recesija ima uticaj na nastanak i prognozu parodontopatije i ukoliko se ne leči može da dovede do gubitka zuba. Odlikuje se gubitkom mekih i čvrstih tkiva u mukogingivalnom regionu, što dovodi do povećane osetljivosti eksponiranog korena zuba na nadražaje i nepovoljnog estetskog izgleda. Terapija gingivalne recesije je hirurška. Realan cilj terapije gingivalne recesije jeste kompletno, predvidivo i u značajnom periodu vremena stabilno prekrivanje površine korena zuba. U hirurškom lečenju gingivalne recesije gornjih zuba najčešće korištena terapijska metoda je Transplantat vezivnog tkiva u kombinaciji sa koronarno pomerenim režnjem i vertikalnim relaksacijama, dok se u terapiji gingivalne recesije donjih zuba najčešće primenjuje Slobodni mukozni autotransplantat. Materijal i metod U studiju je uključeno 20 pacijenata Klinike za Parodontologiju i oralnu medicinu Stomatološkog fakulteta u Beogradu. Kriterijumi za uključivanje u studiju bili su bilateralno prisusutvo izolovanih ili multiplih gingivalnih recesija klase I ili II po Miller-u u gornjoj vilici. Primenjen je metod podeljenih usta (“splith mouth”).svi pacijenti su podeljeni u dve grupe, prvu grupu su sačinjavali pacijenti sa gingivalnim recesijama na gornjim zubima dok su drugu grupu činili pacijenti sa gingivalnim recesijama na donjim zubima. U eksperimantalnoj grupi prve grupe pacijenata gingivalne recesije su tretirane primenom transplantata vezivnog tkiva u kombinaciji sa koronarno pomerenim režnjem polu-debljine, a bez vertikalnih relaksacionih incizija i uz očuvanje integriteta interdentalnih papila (tzv. Tunel tehnika). Kontrolna grupa recesija kod pacijenata prve grupe je sanirana primenom transplantata vezivnog tkiva u kombinaciji s koronarno pozicioniranim režnjem pune debljine i vertikalnim relaksacionim incizijama (tzv. Allenova tehnika). U eksperimantalnoj grupi druge grupe pacijenata gingivalne recesije su tretirane primenom transplantata vezivnog tkiva u kombinaciji sa koronarno pomerenim režnjem polu-debljine, a bez vertikalnih relaksacionih incizija i uz očuvanje integriteta interdentalnih papila (tzv. Tunel tehnika). Kontrolna grupa recesija kod pacijenata druge grupe je sanirana primenom Slobodnog mukoznog autotransplantata. Klinički parametri, kao što su vertikalna dimenzija gingivalne recesije (VDR), širina keratinizovane gingive (KG), nivo pripojnog epitela (NPE), gingivalni indeks (GI) i plak indeks (PI) evaluirani su pre, kao i tri i šest meseci nakon hirurške intervencije. Objektiviziranje postoperativnog procesa zarastanja vršeno je jednu, dve i tri nedelje nakon hirurške intervencije, kroz indeks tkivnog zarastanja (ITZ). Objektivna verifikacija estetskog rezultata terapije sprovedena je primenom indeksa estetskog ishoda prekrivanja korena (RES indeks). Rezultati U prvoj grupi pacijenata je uočeno statistički signifikantno poboljšanje svih ispitivanih parametara (VDR, KG, NPE) i u eksperimantalnoj i u kliničkoj grupi, tri i šest meseci nakon hirurške intervencije, u odnosu na preoperativni nivo. Indeks tkivnog zarastanja pokazuje povoljnije rezultate u korist eksperimentalne grupe, sanirane primenom Tunel tehnike. Uočene su statistički značajno bolje vrednosti RES indeksa u eksperimentalnoj grupi, šest meseci nakon intervencije. U drugoj grupi pacijenata, u eksperimentalnoj grupi je uočeno statistički značajno poboljšanje vrednosti VRD, KG, NPE u odnosu na početno stanje. U kontrolnoj grupi nije uočena statistički značajna promena vrednosti VDR i NPE dok je promena vrednosti KG statistički značajna u odnosu na početno stanje. Takođe, 6 meseci nakon intervencije uočena je statistički značajno bolja vrednost RES indeksa u eksperimentalnoj grupi. Zaključci. U terapiji gingivalnih recesija gornjih zuba obe procedure su dovele do statistički značajnog poboljšanja svih kliničkih parametara koji karakterišu gingivalnu recesiju, ali primenu Tunel tehniku odlikuje postizanje značajno boljih estetskih rezultata, što predstavlja njenu osnovnu prednost. U terapiji gingivalnih recesija donjih zuba primenom Transplantata vezivnog tkiva u kombinaciji sa tunel tehnikom se postižu značajno bolji rezultati u prekrivanju ogoljenog korena zuba i smanjivanju vrednosti nivoa pripojnog epitela. U proširenju zone keratinizovane gingive obe tehnike daju statistički značajno poboljšanje ali se primenom Slobodnog mukoznog autotransplantata postižu bolji rezultati. Primenom Tunel tehnike se postižu evidentno bolji estetski rezultati u odnosu na primenu Slobodnog mukoznog autotransplantata. Navedene činjenice favorizuju primenu Tunel tehnike i transplantata vezivnog tkiva u terapiji gingivalnih recesija donjih zuba, u odnosu na primenu Slobodnog mukoznog autotransplantata.- All metadata published by Europeana are available free of restriction under the Creative Commons CC0 1.0 Universal Public Domain Dedication. However, Europeana requests that you actively acknowledge and give attribution to all metadata sources including Europeana
Cilj ovoga rada je prikazati rijedak slučaj kožne i plućne tuberkuloze (TBC) u bolesnice s miješanom bolesti vezivnoga tkiva na imunosupresivnoj terapiji, kako bi se ukazalo na važnost rane ...dijagnostike, liječenja i prevencije komplikacija bolesti.
TBC je zarazna bolest uzrokovana bacilom Mycobacterium tuberculosis (MT). Prenosi se kapljičnim putem u kontaku s oboljelom osobom, dok su drugi oblici prijenosa izuzetno rijetki. S obzirom na lokalizaciju, bolest se dijeli se na plućnu i izvanplućnu TBC. 15% svih slučajeva TBC-a čine izvanplućni oblici, dok je kožna TBC rijedak izvanplućni oblik koja čini 0.5-2% svih izvanplućnihih TBC-a u razvijenim zemljama. Čimbenici koji pridonose razvoju i progresiji TBC-a su alkoholizam, loša ishrana, šećerna bolest, infekcija virusom humane imunodeficijencije (HIV)/sindrom stečene imunodeficijencije (AIDS), razvoj transplantacijske medicine, kronični program hemodijalize, sve veće liste bolesti i stanja koja zahtijevaju primjenu imunosupresivne terapije. Široki spektar simptoma i znakova TBC-a česti su uzrok nepravovremeno postavljenoj dijagnozi, što odgađa adekvatno liječenje, povećava broj i mogućnost komplikacija, te u konačnici dovodi do povećanja mortaliteta.
U ovom prikazu slučaja bolesnica je razvila kožni i plućni oblik TBC-a, a dijagnoza je postavljena tek nakon deset mjeseci od razvoja prvih simptoma. Provedeno je liječenje antituberkuloznim lijekovima (ATL) (izoniazid, rifampicin, etambutol, pirazinamid) u trajanju od godinu dana, nakon čega je došlo do potpune regresije kožnih promjena, kao i radiološkog nalaza plućnog infiltrata.
Ovaj rad govori o naprecima u otkrivanju i snimanju raka dojke pomoću mikrovalova u posljednjem desetljeću. Dan je uvod o raku dojke i metodama otkrivanja te detaljne informacije o snimanju pomoću ...mikrovalova i izabranim patentima. Raspravljene su prednosti i nedostaci prezentiranih patenata kao i trenutno stanje u detektiranju i snimanju raka dojke. Snimanje mikrovalovima kako bi se otkrio rak dojke metoda je od koje se mnogo očekuje, pošto se smatra kako postoje znatni ili primjetni kontrasti između malignih, benignih i normalnih tkiva kroz široki raspon frekvencija. Također, postoje mnogi dielektrični modeli, posebno se dvostruki Debye model koristio u definiranju dielektričnog odziva raznih bioloških tkiva. S druge strane, dvostruki Debye model nije precizan prilikom korištenja za ljudska tkiva, jer postoje ograničenja u saznanjima oko strukture, dinamike i makroskopskog ponašanja tkiva dojke. Neophodno je, ovisno o frekvenciji, izabrati ispravan dielektrični model u sustavima za detekciju.
Raste zabrinutost uslijed povećavanja razina teških metala u okolišu zbog antropogenoga utjecaja. Posebno su opasni toksični teški metali (As, Cd, Hg i Pb), koji negativno utječu na organizme i ...izazivaju pojavu bolesti. Zec se pokazao dobrim indikatorom zagađenja staništa teškim metalima. Za provedbu biomonitoringa najčešće se koriste jetra i bubreg. Zečevi koji obitavaju na zagađenome staništu imaju više koncentracije teških metala u tim tkivima negoli oni s referentnoga staništa. As se akumulira najviše u noktima i kosi, Cd u bubregu, Hg u mozgu i bubrezima, a Pb u mozgu i dijafragmi. Starenjem jedinke povećavaju se koncentracije Cd i Hg u jetri i bubregu zeca. Meso zeca je u većini zemalja sigurno za ljudsku prehranu, dok se korištenje iznutrica ne preporučuje.
Provider: - Institution: - Data provided by Europeana Collections- There is an increasing amount of evidence that indicates presence of brown
adipose tissue (BAT) in adult humans, and its potential ...role in prevention of
obesity, insulin resistance and metabolic syndrom, in general. That is why
number of studies on elucidation of the metabolic importance of this tissue,
along with its thermogenic stimulation in order to treat these disorders,
increases. As an important anabolic hormone, insulin is considered as a major
modulator of BAT structure and function. The aim of this study was to
elucidate the molecular basis of insulin-induced structural remodeling of BAT
through the identification of mechanisms that regulate insulin-stimulated
proliferation and differentiation and through the identification of
mechanisms involved in cell damage and death. Wistar strain rats were treated
intraperitoneally with physiological (0.4 IU/kg BW) or supraphysiological (4
IU/kg BW ) dose of insulin for one (acute treatment) or three days (chronic
treatment), respectively. Two groups of rats served as physiological
controls, and were treated with saline (acute and chronic control). Three
hours after the last injection the animals were sacrificed and the
interscapular portion of BAT was removed, its weight was measured and it was
processed for electron and light microscopic examinations. Methods of
histochemical staining, immunohistochemical labeling, confocal and
transmission electron microscopy, tissue electron-dispersive X-ray
microanalysis (EDX) and stereological and morphometric analyses were
performed. The results showed the existence of structural and functional
remodeling of BAT, based on adipocyte hypertrophy and hyperplasia which are
followed by increasing of thermogenic capacity (expression of uncoupling
protein 1 (UCP1), cellular proportion of mitochondria, mitochondrial
biogenesis). On the other hand, it is obvious that, especially after chronic
and high-dose treatments, insulin cytotoxic and inhibitory effects on
individual cells or cell clusters occur: incidence of cell death increases,
as well as red blood cell extravasation and their removal by brown adipocytes
and macrophages (which is evidently toxic for the adipocyte, since expression
of antioxidative defense enzymes, lipid peroxidation, protein nitrosilation
and lipofuscin formation were increased). Also, during chronically high
hyperinsulinemia, expression of peroxisome proliferator-activated receptor -
γ coactivator - 1α (PGC-1α), regulator of thermogenesis decreases, indicating
that prolonged exposure to high doses of insulin can inhibit thermogenic
response of BAT, as evidenced by the increased frequency of mitochondrial
damage in brown adipocytes. Increased expression of proinflammatory cytokines
(tumornecrosis factor - α (TNF-α), interleukin 6), nuclear factor – kB
(NF-kB) and macrophage inflammatory protein - 3β (MIP-3β) in individual
mature, multilocular adipocytes, preadipocytes and unilocular adipocytes,
demonstrates their potential role in local decrease of insulin sensitivity.
Regarding hyperplasia of cells, it was noticed spaciotemporal association
between processes of adipogenesis and angiogenesis, which means that there is
a connection between these processes, demonstrating the need for the coupled
differentiation of adipocytes and endothelial cells, for the purpose of
efficient structural and functional remodeling of the tissue. In summary, it
can be concluded that hyperinsulinemia has a significant impact on BAT – we
confirmed the anabolic effect of insulin, and the importance of its role in
BAT stimulation, but also demonstrated the toxicity of high dose and chronic
exposure to insulin on BAT cells, all of which contribute to understanding
the molecular mechanisms underlying structural remodeling of the tissue. In
addition, it was shown that the high plasticity of BAT is reflected in the
existence of functional clusters of cells, which take place in all the
important processes in the tissue (adipo/angiogenesis, cell death,
erythrophagocytosis), indicating the proper arrangement of tissue
organization and structural remodeling as a prerequisite for the proper
functioning of the tissue under physiological conditions and during altered
tissue homeostasis, as shown on the model of hyperinsulinemia.- U svetlu sve većeg broja dokaza koji ukazuju na prisustvo metabolički
aktivnog mrkog masnog tkiva (BAT – brown adipose tissue, engl.) kod odraslih
ljudi, kao i na njegovu potencijalnu ulogu u sprečavanju razvoja gojaznosti,
insulinske rezistence i metaboličkog sindroma uopšte, sve je više studija o
rasvetljavanju metaboličkog značaja ovog tkiva, kao i njegovoj termogenoj
stimulaciji u svrhu terapije navedenih poremećaja. Insulin se, kao važan
anabolički hormon, smatra značajnim modulatorom strukturne organizacije i
funkcije BAT. Cilj ovog istraživanja bio je rasvetljavanje molekulskih osnova
insulinomindukovanog strukturnog remodeliranja BAT putem identifikacije
mehanizama koji regulišu insulinom-stimulisanu proliferaciju i
diferencijaciju ćelija, kao i identifikacije mehanizama koji učestvuju u
oštećenjima ćelija i njihovom umiranju. Pacovi soja Wistar su jednom dnevno
tretirani fiziološkom (0.4 IU/kg telesne mase) i suprafiziološkom (4 IU/kg
telesne mase) dozom insulina, jedan (akutan tretman) ili tri (hroničan
tretman) dana. Kao fiziološka kontrola, dve grupe pacova su u istom trajanju
tretirane fiziološkim rastvorom (akutna i hronična kontrola). Tri sata nakon
poslednje doze, životinje su žrtvovane, a interskapularni depo BAT je
izolovan, izmeren i pripremljen za tehnike svetlosne i elektronske
mikroskopije. Analiza tkiva izvršena je korišćenjem metoda histohemijskog i
imunohistohemijskog bojenja, metoda konfokalne i transmisione elektronske
mikroskopije i elektron-disperzivne analize X-zracima (EDX) hemijskog sastava
tkiva kao i metoda stereološke i morfometrijske analize. Rezultati su
pokazali postojanje strukturnog i funkcijskog remodeliranja BAT, gde
dominiraju procesi hipertrofije i hiperplazije ćelija, praćene povećanjem
termogenog kapaciteta mrkih adipocita (raste ekspresija dekuplujućeg proteina
1 (UCP1 – uncoupling protein 1, engl.), udeo mitohondrija, procesi
mitohondriogeneze). S druge strane, primetno je da se, naročito pri hroničnim
i tretmanima visokom dozom insulina, javljaju citotoksični i inhibitorni
efekti na pojedine ćelije ili klastere ćelija: raste učestalost ćelijske
smrti, ekstravazacija eritrocita i njihovo uklanjanje od strane mrkih
adipocita i makrofaga, (evidentno toksično po adipocite sudeći po rastu:
ekspresije enzima antioksidativne odbrane; lipidne peroksidacije i
nitrozilacije proteina, učestalosti lipofuscinogeneze). Takođe se pri
hronično visokoj hiperinsulinemiji smanjuje ekspresija regulatora termogeneze
(PGC-1α - peroxisome proliferator-activated receptor – γ coactivator - 1α,
engl.) ukazujući da produženo izlaganje visokim dozama insulina, može da
inhibira termogeni odgovor tkiva, o čemu svedoči i povećana učestalost
mitohondrijalnih oštećenja. Povećana ekspresija proinflamatornih citokina
(TNF-α - tumor-necrosis factor – α, engl., interleukina 6), nukleusnog
faktora – kB (NF-kB) i makrofagnog inflamatornog proteina - 3β (MIP-3β) u
pojedinačnim zrelim, multilokulusnim adipocitima, preadipocitima i
unilokulusnim adipocitima ukazuje na njihovu potencijalnu ulogu u lokalnom
smanjenju insulinske senzitivnosti. U vezi sa hiperplazijom ćelija, primećeno
je da su adipogeneza i angiogeneza u BAT vremenski i prostorno povezane, tj.
da postoji udruženost navedenih procesa, koja ukazuje na potrebu udruženog
nastanka adipocita i endotelskih ćelija, u svrhu efikasnog
strukturno-funkcijskog remodeliranja tkiva. Sumarno, može se zaključiti da
hiperinsulinemija ima značajan efekat na BAT – potvrđeno je anaboličko
dejstvo insulina i važnost njegove uloge u stimulaciji BAT, ali je i pokazana
toksičnost visoke doze i hroničnog izlaganja na ćelije BAT; što je sve
doprinelo rasvetljavanju molekulskih mehanizama u osnovi strukturnog
remodeliranja ovog tkiva. Takođe, pokazano je da se visoka plastičnost BAT
ogleda u postojanju funkcionalnih klastera ćelija, u kojima se odvijaju svi
važni tkivni procesi (adipo/angiogeneza, ćelijska smrt, eritrofagocitoza),
što ukazuje na pravilnu uređenost tkivne organizacije i strukturnog
remodeliranja, kao preduslova za pravilno funkcionisanje tkiva, kako u
fiziološkim, tako i u uslovima izmenjene tkivne homeostaze, što je pokazano
na modelu hiperinsulinemije.- All metadata published by Europeana are available free of restriction under the Creative Commons CC0 1.0 Universal Public Domain Dedication. However, Europeana requests that you actively acknowledge and give attribution to all metadata sources including Europeana
U ovom radu, konceptualno podijeljenom u pet osnovnih dijelova, autor proučava, analizira i usustavljuje činjenice vezane uz tematiku (ne)dopuštenog uzimanja i presađivanja dijelova ljudskog tijela ...(čl. 182. KZ-a) s aspekta medicinskog i kaznenog prava u RH. U prvom, uvodnom dijelu obrađuju se osnovne postavke medicinskopravne i kaznenopravne regulacije ovog pitanja u nas i njihove povezanosti te se izlažu ciljevi samog rada. U drugom dijelu analiziraju se pravni izvori ovog područja te njihove izmjene i dopune koje su nastale u proteklih nekoliko godina. U trećem dijelu, komparativnopravnom metodom, analizira se kazneno djelo nedopuštenog uzimanja i presađivanja dijelova ljudskog tijela. U četvrtom dijelu autor, komparativnopravno kritički analizira najkontroverznije medicinskopravno pitanje ovog područja vezano uz pristanak na darivanje te upozorava na određena sporna pitanja koja se mogu pojaviti u tom području. Također, u radu se analiziraju dva temeljna medicinska zakona ovog područja u nas: Zakon o presađivanju ljudskih organa u svrhu liječenja i Zakon o primjeni ljudskih tkiva i stanica. U zadnjem dijelu sumiraju se sve činjenice i tvrdnje iznesene u radu. Sva razmatranja, obrade i analize s medicinskopravnog i kaznenopravnog aspekta koja autor nudi u ovom tekstu za cilj imaju uspostaviti nove teorije i koncepte koji će se moći primjenjivati i dalje razrađivati u teoriji i praksi pravne i medicinske znanosti.
PDF
