Dugotrajnost Peloponeskog rata iziskivala je stalnu prilagodbu gradovadržava kako bi nadvladali neprijatelja, što će posljedično od njih iziskivati dodatna financijska sredstva. Iako se i Atena i ...Sparta nastoje financirati vanjskim prihodima poput danka saveznika ili pljačke neprijatelja, u što treba ubrojiti porobljavanje neprijateljskih vojnika i stanovništva, važnu ulogu imat će njihovi unutarnji izvori financiranja. U ovom kontekstu, posebno je zanimljiv atenski pokušaj da potrebna sredstva namakne eisforom, proeisforom, epidosejom i diobolijom, što će u desetljećima nakon okončanja Peloponeskog rata dovesti do pravednije i sveobuhvatnije raspodjele poreznog tereta kroz uvođenje poreznih konzorcija.
Znanost u Republici Hrvatskoj nije adekvatno zastupljena u izgradnji obrambenih sposobnosti. Na državnoj razini ne postoje etablirane znanstvene institucije specijalizirane za područje obrane i ...sigurnosti, osim u segmentu koji obuhvaćaju društvene znanosti. Oružane snage RH u svom sastavu imaju tek inicijalne organizacijske i personalne preduvjete za sustavno uključivanje znanosti u izgradnju i modernizaciju vojnih te obrambenih sposobnosti. Takvo je stanje velikim dijelom rezultat negativnog povijesnog naslijeđa nepostojećeg ili limitiranog državnopravnog okvira koji nije bio u prilici razviti obranu i sigurnost kao državnu funkciju. Nedostatak je moguće nadoknaditi osloncem na najbolja međunarodna iskustva NATO-a i EU-a te uspostavom funkcionalnog nacionalnog modela trostruke spirale (triple helix) radi dostizanja potrebnih obrambenih sposobnosti suradnjom Vlade, akademske zajednice i industrije. U području modernizacije Oružanih snaga RH aktivnosti bi trebalo koncentrirati na objektivno predviđanje budućeg strateškog konteksta te na osiguravanje tome primjerenih borbenih sustava i opreme.
Science is inadequately represented in the defense capabilities development of the Republic of Croatia. There are no recognized scientific organizations at the state level that specialize in defense and security, except in the segment that includes social sciences. The Croatian Armed Forces (CAF) possess only the initial organizational and personnel prerequisites for systematic integration of science in the development and modernization of military and defense capabilities – largely due to the unfavorable historical legacy of a non-existent or limited state-law framework that failed to develop defense and security as a state function. With the cooperation of the government, academic community, and industry, this deficiency can be compensated by drawing on the best international experiences of NATO and the EU and building a viable national “triple helix” model for attaining the required defense capabilities. CAF modernization should be centered on an objective foresight of the future strategic context and the provision of appropriate combat systems and equipment.
Celotno besedilo
Dostopno za:
DOBA, IZUM, KILJ, NUK, ODKLJ, PILJ, PNG, SAZU, UILJ, UKNU, UL, UM, UPUK
Osobe koje su uključene u akademsku djelatnost tijekom razvoja karijere preuzimaju više profesionalnih uloga: nastavničku, upravljačku, istraživačku te pridonositelja društvu i zajednici. Za ...realizaciju svake navedene uloge osoba mora ovladati odgovarajućim skupom profesionalnih kompetencija koje čine kompetencijski profil te osobe. Profesionalna kompetencija određuje se kao dinamički sklop konceptualnih, proceduralnih i činjeničnih znanja, kognitivnih i praktičnih vještina te uvjerenja i vrijednosti, čija primjena u odgovarajućem akademskom kontekstu omogućuje učinkovito djelovanje. Odgovarajući skup profesionalnih kompetencija čini kompetencijski profil profesionalne uloge. Trenutačno su u profesionalnom (vojnom) obrazovanju u Republici Hrvatskoj prisutne tri profesije: vojna, civilno-vojna i civilna profesija. Cilj i svrha ovoga rada jest dokazati potrebu za kreiranjem kompetencijskog profila civilno-vojne profesije u Republici Hrvatskoj. Autori će u radu predložiti model kompetencijskog profila civilno-vojne profesije koji će poslužiti za razvoj kvalitete Sveučilišta obrane i sigurnosti „Dr. Franjo Tuđman“.
Motovun je gradić smješten na povoljnom strateškom položaju koji s uzvisine kontrolira dolinu rijeke Mirne prema njenom izlazu na more. Takva lokacija i zanimljiv okolni reljef privukao je još od ...prapovijesti ljude da na tom mjestu osnuju naselje. Bogatstvo prirodnih resursa, poput neobične pojave izvora vode na samom vrhu brda, osiguralo je uvjete za razvoj urbanog središta u srednjem vijeku. Ipak, tijekom političkih previranja u srednjem vijeku Motovun je doveden u nezavidnu poziciju granične utvrde čiji su teritoriji konstantno bili predmetom napada susjednih sila. Moćni je sustav fortifikacija stoljećima štitio kaštel i predstavljao nepremostivu prepreku za napadače. U ovom se radu analizira srednjovjekovni razvoj i svrha fortifikacijskih elemenata Motovuna, kao i razloga njihova kasnijeg propadanja. Pruženi su također podaci o vojnicima, odnosno stražarima i opremi s kojom su raspolagali i koju su koristili u odbijanju neprijateljskih napada. Analizirani su i članci
Motovunskog statuta
koji se odnose na fortifikacijske elemente, njihovo održavanje i cjelokupnu obranu gradskog teritorija. Cilj je dakle rada pružiti pregled razvoja fortifikacija Motovuna u kontekstu njihove važnosti za srednjovjekovni grad, pa su tako u posljednjem poglavlju navedeni primjeri vojnih operacija koje su se vodile na teritoriju Motovuna, odnosno primjeri sukoba oko razgraničenja koji su obilježili povijest kaštela, a koji opravdavaju postojanje tako pozamašnog sustava motovunskih fortifikacija.
Motovun is a town located in a favourable strategic position that controls the valley of the river Mirna towards its exit to the sea. Thanks to its favourable location and interesting terrain configuration, Motovun has been attractive for settlement since prehistoric times. The richness of natural resources, such as the unusual appearance of water sources at the very top of the hill, provided the conditions for the development of the urban centre in the Middle Ages. Nevertheless, the political turmoil of the Middle Ages brought Motovun to the unenviable position of a border fortress whose territories were constantly under attack by neighbouring forces. A powerful system of fortifications protected the castle for centuries and was an insurmountable obstacle for most invaders.This paper presents an analysis of the development and purpose of the fortification elements of Motovun, as well as the reasons for their subsequent decay. It also provides information on the soldiers and guards, as well as the equipment that they had at their disposal and used to repel enemy attacks. Furthermore, the paper provides an analysis of the clauses present in the
Statute of Motovun
related to the fortification elements, their maintenance and general defence of the town's territory. The aim of this paper was to provide an overview of Motovun’s fortifications in the context of their importance for a medieval town, thus the last chapter presents examples of military operations conducted on the territory of Motovun, as well as border conflicts that marked the history of the castle and give a concrete purpose to the presence of such an extensive system of fortifications.
Montona è una cittadina con una favorevole posizione strategica che dall'altopiano controlla la valle del fiume Quieto in direzione del suo sbocco a mare. La sua posizione e l'interessante rilievo circostante già dalla preistoria attirava la popolazione a costruire in quel luogo un centro abitato. Le risorse naturali, come il fenomeno inconsueto delle fonti d'acqua in cima alla collina, hanno garantito le condizioni per lo sviluppo del centro urbano nel Medioevo. Tuttavia, le turbolenze politiche nel Medioevo hanno portato Montona in una posizione poco invidiabile di una fortezza di confine i cui territori erano costantemente sottoposti ad attacchi delle forze vicine. Il potente sistema di fortificazioni proteggeva il castello nei secoli e rappresentava un ostacolo insormontabile per gli agressori. In questo lavoro si analizza lo sviluppo medievale, lo scopo degli elementi di fortificazione di Montona e i motivi del loro successivo deterioramento. Inoltre sono forniti i dati relativi ai soldati, ovvero alle guardie e all' equipaggiamento di cui disponevano e che utilizzavano per respingere gli attacchi nemici. Sono stati analizzati anche gli articoli dello
Statuto di Montona
relativi agli elementi di fortificazione, alla loro manutenzione e alla difesa complessiva del territorio urbano. L'obiettivo di questo lavoro è, quindi, fornire una panoramica sullo sviluppo delle fortificazioni di Montona nel contesto della loro importanza per una città medievale e quindi, nell'ultimo capitolo sono riportati esempi di operazioni militari condotte nel territorio di Montona, ovvero esempi di conflitti riguardanti la confinazione che hanno segnato la storia del castello e che giustificano l'esistenza di un sistema sostanziale di fortificazioni di Montona.
Izhodišče prispevka je domneva, da nad precejšnjim delom Salustijevega historiografskega opusa lebdi senca izkušnje dolge državljanske vojne v Rimu v času njegovega življenja. To je razvidno iz ...zgodovinarjevega prikaza surovega obračuna nobilitete z bratoma Grakh in iz njegove upodobitve Sule in njegove vladavine kot vira moralnega kaosa v desetletju po njegovem zavzetju Rima. Ko razmišlja o vzrokih krize rimske republike v šestdesetih letih pr. Kr. in v času nastanka svojih spisov, se Salustij sicer skuša predstaviti kot nepristranski opazovalec, ki občasno biča napake političnih voditeljev obeh sprtih taborov, aristokracije in ljudstva. Vendar zgodovinar gotovo ne deli Ciceronovega mnenja o slogi med osrednjima skupinama vladajočega sloja kot zadostnem zdravilu za rimske težave. Preveč resno je jemal družbene korenine krize. Pri tem je nedvomno pripisoval odgovornost za krizo vladajočemu sloju. Zato si po Salustijevem mnenju pozornost zaslužijo celo neverodostojni glasniki sprememb, kakršen je bil Katilina. Po eni strani se Salustij ni odmaknil od uničujočega Ciceronovega prikaza voditelja zarote in ga je še dodatno prikazal kot demagoga, ki se, kadar mu to koristi, predstavlja za tipičnega člana nobilitete. Toda po drugi strani slika njegov razmislek o položaju v Rimu kot verodostojen, zlasti ko gre za Katilinov goreč napad na vodilno elito.
Markomanske vojne so bile največji in najobsežnejši oboroženi spopad rimske vojske in barbarskih plemen ob osrednjem Podonavju – Markomanov, Kvadov in Sarmatov skupaj s še drugimi plemeni. Vojne z ...germanskimi plemeni so svoje prve kali kazale že v obdobju Antonina Pija, miroljubnega predhodnika Marka Avrelija, ki je težnje uzurpatorjev skrbno umirjal s konsistentnim pacifizmom. V Panonijo so prihajala poslanstva germanskih kraljevin izza Donave, ki so vznemirjala z vestmi o premikih barbarskih ljudstev s severa. Trgovanje barbarskih ljudstev z rimskimi državljani na mejah rimske države in migracije v germanskem bazenu plemen so v pasu ob limesu predstavljali težnje le-teh po dodatnem habitatu znotraj imperija. Apijan piše, da so poslanstva teh plemen prišla celo v Rim k cesarju Antoninu Piju in ga prosila za sprejem v imperij. Kontinuirani pritiski so eskalirali najverjetneje v l. 166, ko je bil velik del rimske garnizije stacioniran na vzhodni meji v boju s Parti. Limes je bil v tem obdobju slabo zavarovan, saj so bile čete legij, stacioniranih od Rena do Donave, poslane na fronto s Parti. Kljub prizadevanju cesarskih namestnikov v obeh Panonijah, da bi preprečili izbruh vojne na utrjeni državni meji z Donavo, je barbarom uspel preboj čez limes in posledično prodor vse do Akvileje in Opitergija. Boleča zavest o ranljivosti Italije, ki jo je avgustejski mir (Pax Romana) uspaval za več rodov, je prinesla nagel zasuk v obrambi. Pričujoče besedilo pretresa dva glavna vira za dogodke med germansko-sarmatsko vojno in postavlja vprašanja o odsotnosti omemb pomembnega obrambnega sistema, t.i. »Pretenture Italije in Alp«.
Prispevek se osredotoča na vprašanja, kakšna je bila podoba vizualne propagande na slovenskih tleh v času prve svetovne vojne, od kod so prihajali vplivi in ali ta podoba odslikava določene ...regionalne posebnosti. Avtorica analizira delovanje osrednjega avstroogrskega vojnega tiskovnega urada (Kriegspressequartier, KPQ) ter njemu podrejenih umetniške (Kunstgruppe) in propagandne skupine (Propagandagruppe). V osredje postavlja njihov vpliv na slovenski prostor, kot se kaže na podlagi medvojnih umetniških razstav, delovanja vojnih slikarjev in mehanizmov produkcije vsebin za množične tiske. Na podlagi arhivskega gradiva razkriva nekatere še neznane podrobnosti delovanja kiparja Fri- edricha Gornika (1877–1943) in slikarja Ivana Vavpotiča (1877‒1943) kot vojnih umetnikov in predstavlja del Vavpotičevega do sedaj pri nas neznanega vojnega opusa, ki ga hrani Vojni muzej na Dunaju. V nadaljevanju so analizirani likovni motivi in tematike zbirke razglednic Vojska v slikah, ki je izhajala na Slovenskem, pri čemer avtorica posebno pozornost posveča iskanju vplivov in opredelitvi posebnosti, ki jih lahko vežemo na slovenski prostor.
Članak donosi pregled urbanističkog razvoja i izgradnje Vinkovaca od sredine 18. do sredine 19. stoljeća. Zamah u razvoju grada bio je potaknut proglašenjem Vinkovaca zapovjednim mjestom Brodske ...pukovnije 1747 godine., a potom i statusom vojnog komuniteta 1765. kojim su regulirani pravni odnosi i obveze vojnog i civilnog stanovništva. Vojnokrajiške su vlasti poduzele izgradnju velikog broja vojnih zgrada, u početku većinom oko glavnoga gradskog trga, gdje su podignute kuće pukovnika, brigadira, prvog i drugog bojnika, vojnog suca i glavna straža, no gradnja se nastavila tijekom čitave prve polovine 19. stoljeća, pri čemu je gotovo pedesetak zgrada bilo u funkciji vojne administracije. Taj intenzitet pratilo je i građenje civilnih građanskih kuća, trgovaca i obrtnika, mahom srpskog podrijetla, na prijelazu 18. u 19. stoljeće, koje su bile karakteristične po arkadnim trijemovima na pročeljima. U članku se pokušavaju odrediti osnovna prostorna i oblikovna obilježja ove arhitekture kojom je naposljetku i formirano današnje povijesno središte Vinkovaca.
The article presents the basic information about the overal results, significance, international programme committee and working areas of the 8th International Scientific Conference on Defensive ...Technologies, OTEH 2018, in comparison with the previous seven conferencies. The number of sections, number of papers, number of authors/coauthors, number of sessions and number of members of the scientific committee are presented in the review. This year’s conference has had the smalest number of papers published so far. / В данной обзорной статье представлена основная информация о результатах, значении, работе международного программного комитета и областях деятельности Восьмой международной военно-технической конференции, посвященной оборонным технологиям, ОТЕХ-2018 (8th International Scientific Conference on Defensive Technologies OTEH 2018), а также сравнительный анализ ее проведения с семью предыдущими. Приведены данные о тематических областях, количестве работ, числе авторов/соавторов, порядке проведения конференции, в том числе, ее распределении по сессиям. Представлены члены программного комитета. Нужно отметить, что в этом году количество работ предоставленных к публикации, по сравнению с конференциями проведенными ранее, было намного меньше. / U ovom prikazu predočene su osnovne informacije o ukupnim rezultatima, značaju, međunarodnom programskom odboru i oblastima rada 8. međunarodnog naučno-stručnog skupa iz oblasti odbrambenih tehnologija OTEH 2018 (8th International Scientific Conference on Defensive Technologies OTEH 2018). Naveden je broj tematskih oblasti, broj radova, broj autora/koautora, broj sesija skupa, kao i članova programskog odbora. Na ovogodišnjem skupu je, u odnosu na prethodnih sedam, bilo najmanje objavljenih radova.
Članek se osredinja na ekonomske in politične begunce iz Ukrajine, ki se zaradi želje po boljšem življenju množično izseljujejo iz domovine, drugi pa so se zaradi vojne na vzhodu države prisiljeni ...razseljevati na varna območja znotraj nje. Članek predstavlja vzroke in posledice tovrstnih migracij zlasti z vidika humanističnih prepričanj, kakršna vidnejši ukrajinski literarni avtorji in avtorice podajajo v svojih esejih, premišljevanjih in zapisih (Jurij Andruhovič, Andrej Kurkov, Tanja Maljarčuk idr.), predvsem ob vprašanju evropskosti Ukrajine oz. ukrajinski (ne)prisotnosti v Evropi. Članek zanima tudi odslikava te problematike v javnem diskurzu, saj se zdi, da so te teme redkeje prisotne v primarnem smislu, poudarjeni pa so vzroki, ki so (tudi) privedli do današnje situacije: vprašanje nacionalnosti in identitete ter poudarjanje patriotizma.
PDF
