Akademska digitalna zbirka SLovenije - logo
E-viri
Celotno besedilo
Recenzirano
  • BeMaS Haset ve Gıpta Ölçeği...
    Özdoğru,Asil Ali; Çırpan,Yasemin

    Anadolu psikiyatri dergisi, 12/2017, Letnik: 18, Številka: 6
    Journal Article

    Psikoloji literatüründe haset ilk olarak psikanalitik yaklaşım tarafından çalışılmaya başlanmakla beraber, bu çalışmalar kavramsallaştırma ve tanımlama ile sınırlı kalmış ve ölçüm çalışmaları ancak son yıllarda gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Literatür taramalarında bulunan diğer dillerde geliştirilmiş ölçekler incelendiğinde, yaygın olarak kullanılan ölçeklerin haseti sadece kötücül boyutuyla ele aldığı ve Türkçede gıpta olarak nitelendirilen, hasetin güdüleyici, olumlu boyutunu ölçmediği görülmüştür. İngilizce olarak 2015 yılında geliştirilen BeMaS (Benign and Malicious Envy Scale) Haset ve Gıpta Ölçeği bu anlamda hasetin hem olumlu, hem de olumsuz boyutunu ölçen ilk ölçektir. Bu çalışmada, belirtilen haset ölçeğinin Türkçe uyarlama, güvenilirlik ve geçerlilik çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Yöntem: Dilsel eşdeğerlik çalışmasında 44 İngilizce okutmanına, üç hafta ara ile Türkçe ve İngilizce formlar uygulanmıştır. Güvenilirlik ve geçerlilik analizleri için uygulanan anketlere katılan 422 kişi 18-65 yaşları arasında, katılımcıların %64’ü kadın ve yaş ortalaması 32.92’dir. Bulgular: Analizlerde kullanılan t testi ve Pearson korelasyon sonuçları dilsel eşdeğerliğin sağlandığını göstermektedir. Kullanılan test-tekrar test, Cronbach alfa iç tutarlılık ve madde analizleri de ölçeğin güvenilirliğinin yüksek olduğunu göstermektedir. Geçerlilik analizleri için uygulanan açımlayıcı ve çoklu özellik çoklu yöntem bulguları ölçeğin iki faktörlü bir yapıda ve kabul edilebilir düzeyde uyum indekslerini sağladığını göstermektedir. Ölçeğin yakınsama geçerliliği için haset ve gıpta ile sosyal karşılaştırma yönelimi arasındaki korelasyon incelenmiş ve anlamlı bir ilişki elde edilmiştir. Ölçeğin ayırt edici geçerliliği için yapılan analizlerde haset boyutunun nevrotizm ve benlik saygısı ile pozitif yönlü, şükür ile negatif yönlü anlamlı ilişkileri olduğu görülmüştür. Tartışma: Bu araştırmanın bulguları BeMaS-T Haset ve Gıpta Ölçeğinin yetişkinlerde haset ve gıpta eğilimlerini ölçebilen, dilsel açıdan eşdeğerliği olan, güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olduğunu göstermektedir. (Anadolu Psikiyatri Derg 2017; 18(6):577-585)