İslam devletlerinde ilm-i inşâ adı verilen ve kısaca "vesîka ilmi" şeklinde ifade edebileceğimiz bu ilim, "Diplomatika" (İng. Diplomatics ) adıyla 17. Yüzyıdan itibaren batıda bağımsız bir bilim dalı haline gelmiştir. Biz bu çalışmamızda öncelikle, diplomatika ilminin ortaçağ batı âleminde ve latin kültüründe ortaya çıkışı, gelişimi ve kullanılan resmî belgelerin rükün ve şartlarını ele aldık.İslam dünyasındaki diplomatika çalışmalarını ayrı ayrı tesbit ettik. Yine bu bölümler içinde bir tür diplomatika eseri olan inşâ eserleri üzerinde durduk. Bu alanlarda ortaya konmuş önemli eserleri ve İslam ülkelerinde kullanılan vesîka türleri ve diplomatika unsurlarını örnekleri ile belirttik. Osmanlı diplomatikası konusunu, münşeat geleneği ve modern anlamda diplomatika çalışmaları şeklinde iki başlık altında ele aldık. Bu arada diplomatikanın kaynağı olan arşivler üzerinde durduk. Son bölümde ise; Berat formunu ele aldık. Padişah adına hazırlanan beratın, Osmanlı diplomatikasındaki önemine işaret ettik. This research field, which was namely "ı'lm al- inshâ", which in short, we could refer to as "knowledge of documents" in Islamic civilizations, later on, became an independent research field known as "Diplomatics" in the West by the 17th century. In our research, we first examined the emerging and advance of diplomatics in the medieval Western and Latin civilizations as well as the requirements of legal documents. Next, we investigated the diplomatic studies in the Islamic countries. Under these categories, we emphasized the inshâ documents, which are types of diplomatic documents. We pointed out the prominent works in the field and the types of documents and diplomatic elements used in the Islamic states with examples. We examined the subject of Ottoman diplomatics under two subtitles consisting of traditional scriptures and modern diplomatic studies.We also investigated the archives, which are the sources of diplomatics, In the last section, we studied "Berat" document, We drew attention to the importance of Berat, which is prepared under the name of the Sultan.