Romi (Cigani) Koritari počeli su se u većem broju doseljavati u Podravinu sredinom 19. stoljeća iz Ugarske. Bavili su se izradom drvenih predmeta, napose korita, te su bili skloni prosjačenju, ...skitnji i sitnoj krađi. Živjeli su u bijednim zemljanim kolibama u šumama u blizini naselja, važnijih prometnica i vodotoka, osobito tamo gdje je bilo mekog drva podatnog za obradu. Koritari su polunomadska romska skupina, pa su im takve služile samo kao privremena boravišta. Zbog specifičnog načina života bili su omrznuti među narodom, a austrijske i hrvatske vlasti nastojale su ih brojnim zakonima kolonizirati i spriječiti njihovo lutanje, ali bezuspješno. U radu su obuhvaćeni svi Romi (Cigani) Koritari zabilježeni u matičnim knjigama Župe sv. Vida u Pitomači koje obuhvaćaju razdoblje od otprilike jednog stoljeća, točnije od 1828. do 1912. godine. Analizirani su svi podatci o krštenima, umrlima i vjenčanima, opisani su njihova odjeća, zanimanja, prehrana i način života, zatim imena i prezimena i migracijska kretanja koja daleko premašuju područje župe, te locirana mjesta njihovih obitavališta. Pored toga primjerima je prikazan stupanj suživota sa domicilnim stanovništvom. Budući da o podravskim Romima svjedoči malo povijesnih izvora, crkvene matične knjige dobro su poslužile za osnovni povijesni pregled skupine Roma (Cigana) Koritara na području pitomačke župe, a korišteni su i drugi izvori: literatura, novinski članci i kartografski materijali toga razdoblja.
Visočki cigani S. Filipović, Milenko
Narodna starina,
12/1932, Volume:
11, Issue:
27
Web Resource
Open access
U svom ranijem radu "Visočka Nahija", kako se u narodu i sada zove
uži visočki srez, autor je, između ostalog, utvrdio u kojim sve naseljima tog kraja žive Cigani te približno i njihovo brojno ...stanje, te je sabrao dosta podataka o tome gde ih je ranije bilo, a i nešto podataka o njihovom sadašnjem i ranijem životu.
Najviše je podataka sakupio od onih Cigana koji su ga poznavali iz detinjstva.
U ovom članku iznosi sve sto je zabilježio i zapazio kod visočkih Cigana, koje ranije nije naročito proučavao, te bilješke o Ciganima u
selu Vranjku, koje se nalazi u kraju Vogošći, između Sarajevskog i Visočkog Polja.
(sa 4 slike)
Photo taken on the terrace of Dragić Ćirković's house. In the photo, Milica and Dragan Ćirković, apprentices, journeymen, gypsy musicians, and it was created at the moment when it was learned about ...the end of the war
Front
Fotografija snimljena na tereasi kuće Dragića Ćirkovića. Na fotografiji Milica i Dragan Ćirković , šegrti, kalfe, cigani muzičari i nastala je u trenutku kada se saznalo za zavrsetak rata
Cilj autorova istraživanja u ovome radu bila je analiza demografske strukture romskoga stanovništva na području Hrvatske, Slavonije i Međimurja u razdoblju između dva svjetska rata. Autor je ...primijenio metode statističke analize podataka kojima je prikazao dobnu, spolnu, obrazovnu i vjersku strukturu romskog stanovništva u Hrvatskoj. Broj Roma na području Hrvatske u razdoblju između dva svjetska rata kretao se između 6000 i 15.000; pritom je veći dio Roma bio stalno naseljen, a tek njihov manji dio održavao je nomadski način života. Prema analiziranim podacima romsko stanovništvo bilo je najgušće naseljeno na prostoru istočne Slavonije i Podravine, dok su područja Dalmacije, Hrvatskoga primorja, Like i Krbave slabije naseljena tim manjinskim stanovništvom. Romsko stanovništvo većinom je živjelo na ruralnim područjima, a tek manji dio njih živio je u područjima gradova: Zagreba, Karlovca i Varaždina. Autor ističe ravnomjernu raspodjelu između muškog i ženskog dijela romske populacije, a pritom je njihova dobna struktura vrlo mlada. Većina romskog stanovništva prihvaćala je dominantnu vjeru stanovništva na području u kojem je živjela, a u skladu s time većina se romskog stanovništva izjasnila kao pripadnici rimokatoličke, a tek manjina kao pripadnici pravoslavne vjeroispovijesti. Autor napominje kako je najveći dio Roma bio nepismen, a tek manji dio njih bio je potpuno ili djelomično pismen. Ističe kako se samo trećina Roma izjasnila kao pripadnici ciganske narodnosti, što upućuje na nisku razinu međusobne povezanosti i uznapredovali proces asimilacije. Na temelju analize popisa stanovništva 1921. i 1931. zaključuje kako se romsko stanovništvo kao mlado, nepismeno i međusobno nepovezano, nalazilo na marginama hrvatskoga društva, a upravo njihova društvena marginalnost bit će meta asimilacijske politike vlasti Nezavisne Države Hrvatske.
Ciganima se prva ozbiljno bavila Marija Terezija, a potom i Josip 2.
Donosili su stroge odredbe, primjerice:
Ciganska djeca bi se oduzimala roditeljima i predavala kršćanskom građanstvu i seljaštvu ...na odgoju, da nauče zanate i ratarstvo.
Cigani se ne smiju međusobno ženiti.
Moraju biti smješteni u krajeve gdje nema šuma, u predjele oranica, da se priviknu ratarstvu...
Iza 1783., međutim, nije bilo više konskripcije Cigana.
I sam poduzetni Josip 2. je popustio, te ih je pustio da "živuju, kako im krv zapovijeda."
Este ensayo representa un primer acercamiento al problema de investigación de mi próximo proyecto. Se trata de analizar si y de qué manera el “ser Gitano” puede participar en una estrategia de ...innovación en el diseño social a través de la revalorización cultural del flamenco en conjunto con una organización socioeconómica autónoma. Como trabajo preliminar, se expone aquí un recorte del marco teórico y antecedentes que serán base de la investigación etnográfica sobre las prácticas performáticas de la comunidad Gitana-Calé –Gitanos de origen español– en Argentina y España, a la luz de los procesos de creatividad identitaria y existencial, las políticas culturales y la construcción de autonomía colectiva.
The purpose of this paper is to examine how words and images tell and represent
characteristics of the Rrom people (commonly known as “gypsies”) such as nomadism,
persecution, marginalization and ...their own obstinacy to live in an endless present time.
The analysis is focused on the novel El aliento negro de los romaníes, on the non-fiction text
El pueblo rebelde. Crónica de la historia gitana both by Rrom-Argentine writer Jorge Nedich,
and on a photograph by Czech-French photographer Josef Koudelka (collected in Gypsies).
Therefore, the article explores the aporia of the symbolic representation of a people that,
in spite of being illiterate, have been shown in art and literature as an exotic, stereotyped
other, by the condescending point of view of nationalist illustrated hegemonies.
Este trabalho pretende examinar os modos de contar ou de representar nos quais
a palavra e a imagem põe em cena características do transcorrer no mundo do povo Rrrom
(cigano): nomadismo, perseguição, marginalização e a própria obstinação por permanecer em um presente perpétuo. Tendo como foco o romance El aliento negro de los romaníes,
o texto El pueblo rebelde. Crónica de la historia gitana do escritor rrom-argentino Jorge
Nedich, e a fotografia do tcheco-francês Josef Koudelka (em Gypsies), o artigo explora a
aporia de apresentar simbolicamente um povo que, apesar de ágrafo, transitou a literatura
e a arte como um outro exótico, estetizado ou estereotipado pelo discurso condescendente
das ilustradas hegemonias nacionalistas.
Este trabajo se propone examinar los modos de contar o de representar en los
que la palabra y la imagen ponen en escena características del transcurrir en el mundo del
pueblo Rrom (“gitano”): nomadismo, persecución, marginación y la propia obstinación
por permanecer en un presente perpetuo. Enfocándose en la novela El aliento negro de los
romaníes, en el texto de no-ficción El pueblo rebelde. Crónica de la historia gitana, ambos
del escritor rrom-argentino Jorge Nedich, y en la fotografía del checo-francés Josef Koudelka (en Gypsies), el artículo explora la aporía de presentar simbólicamente un pueblo que,
a pesar de ser ágrafo, ha transitado la literatura y el arte como un otro exótico, estetizado o
estereotipado por el discurso condescendiente de las hegemonías nacionalistas ilustradas.
Cuando «la diferencia» canta García Olivo, Pedro
Mañé, Ferrer & Swartz: Revista Internacional de Educación y Análisis Social Crítico,
05/2023, Volume:
1, Issue:
1
Journal Article
Open access
Nos hallamos ante un aspecto capital, desde el que se rebate en nuestros días el privilegio otorgado a la escritura, como publiqué en este escrito en mi blog en noviembre de 2022. La oralidad no ...señala una imperfección o una carencia, sino una modalidad particular, en absoluto inferior, de elaboración y transmisión cultural. Los gitanos, en este sentido, no son “á-grafos”, “an-alfabetos” (¿por qué definir la singularidad en términos de una ausencia?): vivencian una cultura de la oralidad, en expresión de A. R. Luria, E. A. Havelock, W. Ong y otros.
PDF
