NUK - logo
E-resources
Full text
Peer reviewed Open access
  • Czy zbiory rozmyte wykorzys...
    Iwona Nowakowska-Kempna

    Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce (Online), 07/2016, Volume: 8, Issue: 28/2
    Journal Article

    Zbiory rozmyte (ang. fuzzy sets) kojarzą się najczęściej z bardzo skomplikowanymi, współczesnymi obliczeniami w matematyce, stanowiąc podstawę funkcjonowania najnowocześniejszych urządzeń, jak sondy kosmiczne czy bezzałogowe samoloty i łodzie podwodne. Czyż można się więc spodziewać elementów tychże zbiorów w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej? Jednakże dokładne przejrzenie obu tych cyklów edukacyjnych upoważnia do stwierdzenia, iż elementy zbiorów rozmytych służą interpretacji nie tylko różnych działów matematyki, lecz także fizyki, biologii czy językoznawstwa, a w nauczaniu zintegrowanym wspomagają edukację przyrodniczo-społeczną związaną z kręgami bliskości (dom, najbliższa okolica, moja miejscowość, strony rodzinne), edukacją polonistyczną z wychowaniem do sztuki i kultury oraz edukacją matematyczną. W nauczaniu zintegrowanym nauczyciel i uczniowie używają zarówno wielkości mierzalnych nieokreślonych, znanych z potocznej polszczyzny, typu wysoki / niski, duży / mały, gruby / chudy, szybki / wolny, ciężki / lekki, ładny / brzydki, jak i działań matematycznych ze znakami >; < ‘większy niż’, ‘mniejszy niż’ np. x>y, y<x  oznaczających porównanie wielkości, gdzie nieostrość wiąże się z odczytaniem relacyjnym ipso facto symboli niedookreślonych, podczas gdy rachunki wnoszą wartość równości /równoliczebności. Inny jest więc status obu działań: raz mieszczących się w teorii mnogości (i logice dwuwartościowej), klasycznej definicji prawdy jako zgodności słów z rzeczywistością i obiektywnej teorii interpretacji rzeczywistości, a drugim razem – w logice wielowartościowej uwzględniającej wartość trzecią – możliwość, poza klasyczną definicją prawdy, a sama wartość możliwości leży poza kategoriami: prawdy (1) i fałszu (0). Porównanie wielkości wiąże się z nieostrością, stosowaną do odczytania znaków x>y, y<x. Wielkości mierzalne nieokreślone typu duży / mały, szybko / wolno, pojawiają się często w zadaniach matematycznych, aby wprowadzić dzieci w temat, a potem następuje wyjaśnienie typu pociąg jechał z prędkością 140 km/godz. / wartość mierzalna określona). Znaki relacyjne >; < ‘większy niż’, ‘mniejszy niż’ sprzyjają myśleniu abstrakcyjnemu u dzieci, wpływając twórczo na rozwój kategorii porównania, abstrahowania i uogólniania.