This paper presents the Brazilian specificities of the development of its public health and social assistance policies since the re-democratization process in the 1980s until today. Besides, it ...presents a wide range of conflicts between the economic interests and the political activism accountable for the advances of the public policies implementation. This evolution is presented as a subsidy to the reader’s understanding of the development of a clinical solution for non-conventional settings specific to the Brazilian social and economic reality. Successful clinical experiences in health and social assistance based on phenomenology are presented, not only for diagnosis purposes, namely for understanding the people, for the context in the question, as well as the successful management development. The first case describes the provision of a peripatetic group therapy service, prior as a walking clinical practice, where the notion of territoriality and the dynamics of group interaction facilitate the understanding of the patients, while the intrinsic condition of the work also facilitates the establishment of transferential relationships. The second case describes the complexity of social welfare policy challenges through the clinical intervention while presenting a family in a social and economic vulnerability context.
Rad prikazuje brazilske specifičnosti razvoja politike javnog zdravstva i socijalne pomoći od procesa redemokratizacije 80-ih godina prošlog stoljeća do danas. Osim toga, predstavlja širok raspon sukoba između ekonomskih interesa i političkog aktivizma koji je odgovoran za napredak u provedbi javnih politika. Ova evolucija predstavljena je kao subvencija razumijevanju razvoja kliničkog rješenja za nekonvencionalna okruženja, specifična za brazilsku društvenu i ekonomsku stvarnost. Prikazana su uspješna klinička iskustva u zdravstvenoj i socijalnoj pomoći temeljena na fenomenologiji, ne samo u svrhu dijagnoze, odnosno razumijevanja ljudi, konteksta, kao i uspješnog razvoja menadžmenta. Prvi slučaj opisuje pružanje usluge peripatetičke grupne terapije, prije kao hodajuće kliničke prakse, pri čemu pojam teritorijalnosti i dinamika grupne interakcije olakšavaju razumijevanje pacijenata, dok intrinzično stanje rada također olakšava uspostavljanje transferencijalnih odnosa. Drugi slučaj opisuje složenost izazova politike socijalne skrbi kroz kliničku intervenciju uz predstavljanje obitelji u kontekstu socijalne i ekonomske ranjivosti.
O presente artigo discute as contribuições de Heidegger para a noção de clínica ampliada em saúde. Para tanto, percorre o processo histórico de consideração dos condicionantes em saúde, aborda o ...conceito de clínica ampliada e resgata duas dimensões conceituais da obra Heideggeriana: a discussão sobre a questão da técnica e o conceito de ser-no-mundo. Sobre a questão da técnica, discute o modo como a restrição da técnica moderna às possibilidades compreensivas dos entes pode também restringir a compreensão dos fenômenos de saúde e doença. Sobre a noção de ser-no-mundo, discute suas contribuições para compreender as demandas em saúde a partir das múltiplas dimensões da existência.
This article discusses Heidegger's contributions to the notion of expanded clinical practice in health. To this end, it goes through the historical process of considering health conditions, addresses the concept of expanded clinic and rescues two conceptual dimensions of Heidegger's work: the discussion on the issue of technique and the concept of being-in-the-world. On the issue of technique, it discusses how the restriction of modern technique to the comprehensive possibilities of entities can also restrict the understanding of the phenomena of health and disease. Regarding the notion of being-in-the-world, it discusses its contributions to understanding health demands from the multiple dimensions of existence.
Cet article aborde les contributions de Heidegger à la notion de pratique clinique élargie en santé. À cette fin, il passe en revue le processus historique de considération des conditions de santé, aborde le concept de clinique élargie et sauve deux dimensions conceptuelles de l'œuvre de Heidegger: la discussion de la question de la technique et le concept d'être-au-monde. Sur la question de la technique, il examine comment la restriction de la technologie moderne aux possibilités globales des entités peut également restreindre la compréhension des phénomènes de santé et de maladie. Concernant la notion d'être-au-monde, il discute de ses apports à la compréhension des exigences de santé à partir des multiples dimensions de l'existence.
Este artigo investigou os discursos sobre masculinidades proferidos por homens cisgêneros e heterossexuais na plataforma youtube. Para tanto, realizou uma busca, a partir das palavras-chave “ser ...homem” e “masculinidade”, dos vídeos mais visualizados, sendo os achados organizados em quatro categorias: orientação religiosa, afirmação da masculinidade tradicional com base no darwinismo social, desconstrução da masculinidade tradicional e crítica cultural. Os dados apontam maior público em vídeos voltados ao padrão tradicional de masculinidade e uma relação entre tal conteúdo e instituições religiosas ou de mercantilização de modelos de comportamento. Já vídeos sobre novos modelos de masculinidade aparecem mais ligados a produtos culturais. Todos os vídeos foram produzidos pela sociedade civil e alguns vídeos sobre masculinidade tradicional usam distorções relevantes de conhecimentos científicos. Conclui-se pelo impacto social dos discursos sobre masculinidade no contexto digital, sendo esse um campo de pesquisa relevante, bem como pela necessidade de se abordar relações de gênero em políticas públicas de campos como saúde, educação e justiça.
O presente artigo aborda as transformações sobre a ideia de personalidade propostas pela fenomenologia e seus desdobramentos nas teorias e sistemas psicológicos. Discute a desconstrução da abordagem ...substantiva da consciência proposta pela noção de consciência intencional husserliana e sua radicalização na noção de Dasein heideggeriana, enquanto ausência de propriedades quididativas prévias e pela fusionalidade eu-mundo em constante desenrolar de ser. São aprofundadas as noções heideggerianas de análise e analítica do Dasein e as implicações destes conceitos na práxis clínica em Psicologia. Nessa perspectiva, o exercício clínico é simultaneamente descrição possível, jogo interpretativo e interrogação pela experiência, encontrando-se simultaneamente diante da singularidade do eu e da pluralidade dos entes de seu mundo e das próprias dimensões do existir.
No presente trabalho buscou-se compreender a definição de saúde pela Organização Mundial da Saúde e sua correlação com as doenças mentais dos trabalhadores do Sistema Único de Saúde - (SUS) e do ...Sistema Único de Assistência Social - (SUAS), ante suas vulnerabilidades institucional e laboral. Objetivou-se identificar os sentidos de bem-estar biopsicossocial sob o enfoque institucional bem como seus reflexos para as pessoas, baseando-se no Programa Trabalho Seguro da Justiça do Trabalho no biênio 2020/2022 e Mundial da Saúde Mental: Transformar a saúde mental para todos” da Organização Mundial da Saúde, lançado em 2022. A metodologia utilizada teve como base a revisão bibliográfica da temática de políticas públicas dos SUS e SUAS, a fim de trazer exemplos dessas políticas e sua capacidade de auxiliar seus usuários. Por fim, evidenciou-se, sobretudo, a necessidade da escuta e participação destes profissionais na elaboração de políticas promotoras de saúde no âmbito laboral para que sejam mais assertivas.
Rad prikazuje brazilske specifičnosti razvoja politike javnog zdravstva i socijalne pomoći od procesa redemokratizacije 80-ih godina prošlog stoljeća do danas. Osim toga, predstavlja širok raspon ...sukoba između ekonomskih interesa i političkog aktivizma koji je odgovoran za napredak u provedbi javnih politika. Ova evolucija predstavljena je kao subvencija razumijevanju razvoja kliničkog rješenja za nekonvencionalna okruženja, specifična za brazilsku društvenu i ekonomsku stvarnost. Prikazana su uspješna klinička iskustva u zdravstvenoj i socijalnoj pomoći temeljena na fenomenologiji, ne samo u svrhu dijagnoze, odnosno razumijevanja ljudi, konteksta, kao i uspješnog razvoja menadžmenta. Prvi slučaj opisuje pružanje usluge peripatetičke grupne terapije, prije kao hodajuće kliničke prakse, pri čemu pojam teritorijalnosti i dinamika grupne interakcije olakšavaju razumijevanje pacijenata, dok intrinzično stanje rada također olakšava uspostavljanje transferencijalnih odnosa. Drugi slučaj opisuje složenost izazova politike socijalne skrbi kroz kliničku intervenciju uz predstavljanje obitelji u kontekstu socijalne i ekonomske ranjivosti.
Esta pesquisa investigou a prática clínica de Supervisão de Supervisão, espaço de discussão entre supervisores clínicos de diferentes projetos de atenção psicológica em instituições e comunidades. ...Utilizando uma abordagem fenomenológica, a investigação se baseou numa cartografia clínica desta prática, abrangendo a historicidade de sua constituição e o contexto no qual se mostra seu desenrolar, apresentado em cenas de supervisão de supervisão relativas a diferentes cenários sociais em que se desenvolveram modalidades de prática psicológica. O diálogo dos supervisores desvelou alguns eixos teóricos de discussão atinentes à práxis desenvolvida, que foram abordados por meio de ensaios, buscando dialogar com o modo como tais temas emergentes foram apresentados nas supervisões de supervisão e refletir sobre seu sentido. O primeiro eixo abordado foi a cartografia, em relação à qual se buscou contemplar aproximações e diferenças entre a prática realizada e outros autores que discutem o tema, em especial aqueles utilizados como referência pelos supervisores na compreensão de suas práticas, delineando-se uma cartografia clínica de orientação fenomenológica. O segundo tema apresentado refere-se às relações entre psicologia e fenomenologia, quanto ao qual o ensaio procura demonstrar a pertinência do olhar fenomenológico na psicologia a partir da historicidade destes campos. Em relação ao terceiro eixo temático a práxis psicológica realizada nos contextos institucionais e comunitários o ensaio aborda duas vertentes interligadas. Discute-se, por um lado, a origem de um entrelaçamento entre sujeito e contexto social a partir das interdisciplinaridades, pluridisciplinaridades e transdisciplinaridades originadas no questionamento do papel da ciência e da universidade a partir do pós-guerra. Por outro lado, o ensaio trata da inserção da clínica em cenários externos ao consultório particular enquanto articulada à falência do modelo de clínica liberal e aos movimentos políticos pela construção de direitos de cidadania, no panorama brasileiro ocorridos em especial na saúde pública e na saúde mental. No tocante ao quarto tema, o lugar do aconselhamento psicológico a partir da fenomenologia existencial, o ensaio versa sobre a compreensão da atenção psicológica como possibilidade de designação pertinente à práxis, abrangendo o olhar sobre a experiência enquanto modo de habitar o mundo. Finalmente, quanto ao quinto tema, as relações entre clínica e política são discutidas no intuito de designar o espaço clínico enquanto pré-político. A partir destas discussões, a supervisão de supervisão é compreendida como uma grande angular, em que se interpenetram cinco dimensões: investigativo-cartográfica (relacionada à compreensão/interpretação dos espaços internos e externos em que ocorre a prática), prático-teórica (movimento de compreensão da experiência e sua interpretação pela palavra), clínica (diálogo que permite o entrelaçamento de significações e experiências), pedagógica (a aprendizagem que se realiza no nomear a experiência, na atribuição de sentido, na multiplicação dos sentidos possíveis e na compreensão do processo de aprendizagem clínica) e ético-política (na construção de referenciais a partir dos quais é possível compreender o mundo e agir sobre ele)
This work intended to investigate Supervision of Supervision as a clinical practice for discussion between clinical supervisors from psychological attention institutions and communities different projects. By using a existential phenomenological approach, the investigation was based upon a clinical cartography that shows the history of its constitution and contexts where it happens: Supervision of Supervisions different scenes concerning to different social scenarios where the psychological practice took place. The supervisors conversation allowed disclosing five theoretical axes for reflexions about the praxis. Such axes were explored by essays that dialogue with the mode by which they were presented at the supervisions. The first axe presents the cartography, relating it to the practice developed and some thoughts by authors reffered by the supervisors to comprehend their action in supervision: a clinical cartography in a existential phenomenological perspective was revealed. The second theme refers to relations between psychology and phenomenology, to demonstrate the property of the phenomenological optics for psychology when the historicity of those practical fields is taken into account. The third axe deals with the psychological practice in institutional and communitarian contexts, approaching to interconnected trends. By one side, it discusses the original interconnection between subject and social context, concerning interdisciplinary, multidisciplinary and transdisciplinary and their post-war role as in science as at the university. On the other hand, the third essay deals with the clinics insertion in scenarios, others than the traditional private practice, model inspired by the Brazilian political liberal movements for citizens rights specially for Public Health and Mental Health. Yet, the fourth axe explores counseling psychology by the existential phenomenology, in respect to the comprehension of psychological attention as a proper designation for that kind of praxis, encompassing experience as a human mode to dwell in the world. Finally, the fifth theme discusses the relations between clinic and politics in other to designate the clinical context as pre-political. The conclusion points to supervision of supervision as a great angular lens, where five dimensions interrelate themselves: the investigative-cartographic one (comprehension/interpretation of internal and external practice spaces); the practicaltheoretical one (movement for experience comprehension and interpretation by the speech); the clinical one (dialogue that propitiates interrelations between experience and meaning); the pedagogic one (learning by sense attribution while nominating experience, expanding possible meanings to the clinical learning); and the ethical-political dimension (referential construction that provides the comprehension of the world and to act upon it)