“An isolated case”: the Slovene Carinthians and the 1920 plebiscite The end of WWI saw the dissolution of the multiethnic Central European Empires and the formation of new states based on Woodrow ...Wilson’s concept of national selfdetermination. This article underlines the limitations of Wilsonian national selfdetermination, focusing on the Slovene Carinthians and the proAustrian result of the 1920 plebiscite. The outcome of the plebiscite exemplifies that minorities are motivated by more than solely ethnolinguistic reasons when deciding what state to belong to. Even though other factors existed, the key motivations for Slovene Carinthians to remain with Austria were of economic and political nature. It will be contended that the importance of the centuries long acculturation of Slovene Carinthians to Austria brought them closer to Austria than to the Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes. Additionally the phrasing of the plebiscite made Slovene Carinthians’ decision a question of state preference rather than ethnolinguistic identity. Moreover, the unpleasant occupation of parts of Carinthia by the troops of the Kingdom of Serbs, Croats, and Slovenes and the higher effectiveness of Austrian propaganda played a key role in the vote of many Slovene Carinthians. Lastly, the majority of Slovene Carinthians being farmers, reliant on Austrian trade opportunities, swayed them toward a proAustrian vote. Thus, the Carinthian plebiscite of 1920 builds a strong case against the assumption that ethnolinguistic ties alone should be the foundation for state formation arguing that other factors are equally or more important. „Odosobniony przypadek”: Słoweńcy karynccy i plebiscyt 1920 roku Zakończenie I wojny światowej przyniosło rozpad wieloetnicznych imperiów w Europie Środkowej i powstanie nowych państw w oparciu o doktrynę samostanowienia sformułowaną przez Woodrowa Wilsona. Niniejszy artykuł uwypukla ograniczenia Wilsonowskiego samostanowienia, skupiając uwagę na przypadku Słoweńców karynckich i korzystnym dla Austrii rezultacie plebiscytu z 1920 roku. Wyniki plebiscytu pokazują, że podejmując decyzję o swej przynależności państwowej, mniejszości kierują się nie tylko względami etnicznojęzykowymi. Dla Słoweńców karynckich, którzy zdecydowali się na pozostanie z Austrią, oprócz innych czynników kluczowe znaczenie miały motywy o charakterze ekonomicznym i politycznym. Autorka dowodzi, że wielowiekowa akulturacja Słoweńców karynckich w monarchii austrowęgierskiej spowodowała, iż bliższa była im Austria niż Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców. Taki wynik plebiscytu spowodowany był także sformułowaniem pytań: pytano o preferowaną państwowość, a nie o tożsamość etnicznojęzykową. Ponadto, kluczową rolę dla wyniku głosowania odegrał przykry przebieg okupacji części Karyntii przez wojska Królestwa SHS oraz większa skuteczność propagandy austriackiej. Wreszcie, fakt, że większość Słoweńców karynckich stanowili rolnicy, którzy chcieli nadal korzystać z dawnych możliwości, jakie dla tego zawodu stwarzała Austria, wpłynął na to, że głosowali oni za pozostaniem w tym kraju. Plebiscyt karyncki 1920 roku stanowi zatem przekonywające świadectwo niecelności założenia, że same tylko więzi etnicznojęzykowe mogą stanowić fundament kształtowania państwa, a ponadto dowodzi, że równie ważną rolę odgrywają w tym także inne czynniki.
PDF
