Mjesni ured Motovun s radom je
započeo 1961. godine, prestankom djelovanja Narodnoga odbora općine Motovun,
čije područje je pripalo pod nadležnost Općina Buzet i Pazin. Mjesni je ured
Motovun, kao ...organ uprave Narodnoga odbora općine Pazin, obuhvaćao dio mjesta
bivše Općine Motovun, a koja su pripala pod Općinu Pazin: Motovun, Brkač,
Kaldir, Zamask i Sv. Bartol. Obavljao je poslove iz svoga djelokruga prema
uputama i pod neposrednim nadzorom nadređenih upravnih organa. Djelovao je sve
do kraja 1964. godine kada se ukida, a područje njegove nadležnosti temeljem
odredbi novoga
Statuta općine Pazin
iz 1964. godine prelazi u novi organ općinske uprave. Prestankom
djelovanja stvaratelja gradivo je bilo pohranjeno u pismohrani općinskoga
upravnog tijela Skupštine općine Pazin, gdje je ostalo sve do preuzimanja u
Arhiv 1972. i 1973. godine, zajedno s cjelokupnim poslijeratnim gradivom
pazinske i motovunske lokalne uprave. Gradivo je sređeno tijekom 2012. godine
kada je izrađen i sumarni inventar. Struktura je fonda izrađena sukladno
sadržajno-funkcionalnom modelu slijedeći propise iz
Naredbe o planu jedinstvenih arhivski znakova za sve organe uprave na
teritoriju Narodne Republike
Hrvatske
iz 1958. godine te je podijeljena na sljedeće serije: »Uredske evidencije«, »Opći poslovi«,
»Rad i radni odnosi«, »Unutrašnji poslovi«, »Privreda«, »Financije« i »Prosvjeta, znanost i
kultura«.
The Local
Administrative Office of Motovun began its work in 1961 following the
termination of the People’s Committee of the Municipality of Motovun, whose
area fell under the jurisdiction of the Municipalities of Buzet and Pazin.
The Local
Administrative Office of Motovun, as an administrative body of the People’s
Committee of the Municipality of Pazin, included a part of the places under the
former Municipality of Motovun, which were passed to the Municipality of Pazin,
namely Motovun, Brkač, Kaldir, Zamask and Sveti Bartol. It performed tasks
within its scope according to instructions and under the direct supervision of
superior administrative authorities. It operated until the end of 1964, when it
was abolished, while the area of its competence was transferred to a new
municipal administrative authority pursuant to the provisions of the new
Statute
of the Municipality of Pazin
from 1964. Following the
cessation of the creator's activities, the archives were stored in the registry
of the municipal administrative body of the Municipal Assembly of Pazin, where
it remained until it was taken over by the Archives in 1972 and 1973, together
with all post-war archives of Pazin and Motovun local governments. The material
was arranged during 2012, when a summary inventory was made. The structure of
the fund was created in accordance with the content-functional model following
the regulations from the
Order regarding the plan of unique archival signs
for all administrative bodies in the territory of the People's Republic of
Croatia
from 1958 and is divided into the following series: “Office
Records”, “General Affairs”, “Work and Employment Relationships”, “Internal
Affairs”, “Economy”, “Finance” and “Education, Science and Culture”.
L'Ufficio d'amministrazione locale di Montona cominciò a operare nel
1961 con la cessazione dell'attività del Comitato popolare comunale di Montona
il cui territorio ricadde sotto la competenza territoriale dei comuni di
Pinguente e Pisino. La competenza dell'Ufficio d'amministrazione locale di
Montona quale organo amministrativo del Comitato popolare comunale di Pisino
interessò una parte dei luoghi dell'ex comune di Montona che allora ricaddero
sotto il comune di Pisino: Montona, Bercaz, Caldier, Zamasco e S. Bortolo.
Svolgeva attività dell'ambito di sua competenza in base alle istruzioni e sotto
la diretta sorveglianza degli organi amministrativi superiori. Operò fino alla
fine dell'anno 1964, quando venne soppresso, e le sue competenze, in base alle
disposizioni del nuovo
Statuto del Comune
di Pisino
del 1964, passarono al nuovo organo d'amministrazione comunale. Con
la cessazione delle attività del soggetto produttore, il materiale fu
conservato nell'archivio dell'organo amministrativo comunale dell'Assemblea del
Comune di Pisino dove rimase fino al suo trasferimento nell'Archivio, nel 1972
e 1973, con tutto il materiale del
dopoguerra dell'amministrazione locale di Pisino e di Montona. Il materiale fu
ordinato durante l'anno 2012 quando fu creato anche l'inventario sommario. La
struttura del fondo era formata in base al modello contenutistico-funzionale
nel rispetto della normativa
dell'Ordinanza
sul piano dei segni archivistici unici per tutti gli organi amministrativi sul
territorio della Repubblica Popolare di Croazia
del 1958 e fu classificata
nelle seguenti serie: »Registrazioni d'ufficio«, »Lavori generali«, »Lavoro e
rapporti di lavoro«, »Lavori interni«, »Economia«, »Finanze« ed »Educazione,
scienza e cultura«.
Motovun je gradić smješten na povoljnom strateškom položaju koji s uzvisine kontrolira dolinu rijeke Mirne prema njenom izlazu na more. Takva lokacija i zanimljiv okolni reljef privukao je još od ...prapovijesti ljude da na tom mjestu osnuju naselje. Bogatstvo prirodnih resursa, poput neobične pojave izvora vode na samom vrhu brda, osiguralo je uvjete za razvoj urbanog središta u srednjem vijeku. Ipak, tijekom političkih previranja u srednjem vijeku Motovun je doveden u nezavidnu poziciju granične utvrde čiji su teritoriji konstantno bili predmetom napada susjednih sila. Moćni je sustav fortifikacija stoljećima štitio kaštel i predstavljao nepremostivu prepreku za napadače. U ovom se radu analizira srednjovjekovni razvoj i svrha fortifikacijskih elemenata Motovuna, kao i razloga njihova kasnijeg propadanja. Pruženi su također podaci o vojnicima, odnosno stražarima i opremi s kojom su raspolagali i koju su koristili u odbijanju neprijateljskih napada. Analizirani su i članci Motovunskog statuta koji se odnose na fortifikacijske elemente, njihovo održavanje i cjelokupnu obranu gradskog teritorija. Cilj je dakle rada pružiti pregled razvoja fortifikacija Motovuna u kontekstu njihove važnosti za srednjovjekovni grad, pa su tako u posljednjem poglavlju navedeni primjeri vojnih operacija koje su se vodile na teritoriju Motovuna, odnosno primjeri sukoba oko razgraničenja koji su obilježili povijest kaštela, a koji opravdavaju postojanje tako pozamašnog sustava motovunskih fortifikacija.
Motovun is a town located in a favourable strategic position that controls the valley of the river Mirna towards its exit to the sea. Thanks to its favourable location and interesting terrain configuration, Motovun has been attractive for settlement since prehistoric times. The richness of natural resources, such as the unusual appearance of water sources at the very top of the hill, provided the conditions for the development of the urban centre in the Middle Ages. Nevertheless, the political turmoil of the Middle Ages brought Motovun to the unenviable position of a border fortress whose territories were constantly under attack by neighbouring forces. A powerful system of fortifications protected the castle for centuries and was an insurmountable obstacle for most invaders.This paper presents an analysis of the development and purpose of the fortification elements of Motovun, as well as the reasons for their subsequent decay. It also provides information on the soldiers and guards, as well as the equipment that they had at their disposal and used to repel enemy attacks. Furthermore, the paper provides an analysis of the clauses present in the Statute of Motovun related to the fortification elements, their maintenance and general defence of the town's territory. The aim of this paper was to provide an overview of Motovun’s fortifications in the context of their importance for a medieval town, thus the last chapter presents examples of military operations conducted on the territory of Motovun, as well as border conflicts that marked the history of the castle and give a concrete purpose to the presence of such an extensive system of fortifications.
Montona è una cittadina con una favorevole posizione strategica che dall'altopiano controlla la valle del fiume Quieto in direzione del suo sbocco a mare. La sua posizione e l'interessante rilievo circostante già dalla preistoria attirava la popolazione a costruire in quel luogo un centro abitato. Le risorse naturali, come il fenomeno inconsueto delle fonti d'acqua in cima alla collina, hanno garantito le condizioni per lo sviluppo del centro urbano nel Medioevo. Tuttavia, le turbolenze politiche nel Medioevo hanno portato Montona in una posizione poco invidiabile di una fortezza di confine i cui territori erano costantemente sottoposti ad attacchi delle forze vicine. Il potente sistema di fortificazioni proteggeva il castello nei secoli e rappresentava un ostacolo insormontabile per gli agressori. In questo lavoro si analizza lo sviluppo medievale, lo scopo degli elementi di fortificazione di Montona e i motivi del loro successivo deterioramento. Inoltre sono forniti i dati relativi ai soldati, ovvero alle guardie e all' equipaggiamento di cui disponevano e che utilizzavano per respingere gli attacchi nemici. Sono stati analizzati anche gli articoli dello Statuto di Montona relativi agli elementi di fortificazione, alla loro manutenzione e alla difesa complessiva del territorio urbano. L'obiettivo di questo lavoro è, quindi, fornire una panoramica sullo sviluppo delle fortificazioni di Montona nel contesto della loro importanza per una città medievale e quindi, nell'ultimo capitolo sono riportati esempi di operazioni militari condotte nel territorio di Montona, ovvero esempi di conflitti riguardanti la confinazione che hanno segnato la storia del castello e che giustificano l'esistenza di un sistema sostanziale di fortificazioni di Montona.
Nell'estate del 1972 Paolo Cardazzo (direttore della Galleria del Cavallino, Venezia) e Ladislav Barišić (direttore della Galleria Likovna, Motovun), in collaborazione con il Museo Etnografico di ...Pazin organizzano un incontro a Motovun a cui sono invitati artisti italiani e iugoslavi. Gli artisti condividono un'esperienza di convivenza, e partecipano in loco alla gara di pittura ex-tempore, presentando poi i propri lavori negli spazi della Galleria Likovna. Dato il successo riscosso, si dà continuità all'iniziativa che proseguirà sino al 1984.
Analiza bogate dokumentacije Državnoga arhivu u Trstu, nastale između 1818. i 1840. tijekom prve sustavne katastarske izmjere i ustroja Stabilnoga katastra Franje I. u ukupno 19 katastarskih općina ...sjeverne i središnje Istre koje su tada činile kotar Motovun, daje uvid u njihove zajedničke značajke i specifičnosti. Te su općine bile administrativno organizirane u tri glavne općine s ukupno 16 podopćina (Motovun i podopćine Brkač, Kaldir, Karojba, Muntrilj, Novaki, Rakotule, Sovišćina, Zumesk, Višnjan, Bačva, Sv. Ivan od Šterne i Sv. Vital; Oprtalj i podopćine Zrenj i Čepić; Vižinada i podopćine Kaštelir i Labinci); sjedište političke i sudbene vlasti bilo je u Motovunu, dok su crkvene institucije bile podložne Porečkoj ili Novigradskoj biskupiji. Godine 1827. kotar Motovun broji 11.564 duša, 2767 obitelji i 2024 stambenih građevina; pučku školu imaju samo glavne općine; prevladava opća nepismenost. Od 28.704,74 ha ukupne površine Kotara čak 27.777,88 ha (96,77 %) je plodno zemljište koje je, uz pokoji zanemariv izuzetak, obrađeno u cjelini. Od četiriju (iznimno pet) klasa plodnosti plodnoga zemljišta, prevladavaju zemljišta nižih klasa. Čak 70 % produktivnoga zemljišta je poljoprivredno zemljište, a preostalih je 30 % šumsko, koje uključuje Motovunsku šumu od 1671,71 ha. U Kotaru je zabilježena koegzistencija višeetničkoga stanovništva; primarna mu je aktivnost bila poljoprivreda tradicionalnoga tipa plodoredom i plodosmjenama različitih dužina, kojoj slijedi sječa šuma. Poljoprivredne i šumske površine obrađivane su u režimu nedostatnoga broja kako krupne, tako sitne stoke i konzekventno nedostatnoga stajskoga gnoja. Za oranje i prijevoz zaprežnim kolima uz volove se često zaprežu krave, a za prijevoz se rabe i magarci i konji. Mnoge poljoprivredne obitelji teško se opskrbljuju ogrjevnim drvom i drvom neophodnim za poljoprivredne aktivnosti; taj problem bilježe i vrlo šumovite katastarske općine, čije su šume djelomično ili u cjelini u državnom vlasništvu. Premda Kotarom protječu rijeka Mirna i njezin pritok Butoniga, koji su bogati vodom, vodoopskrba je kronično nedostatna: ti vodotokovi dijelom su državnoga dobra Motovunska šuma, a ostali vodni tokovi ne zadovoljavaju potrebe poljoprivrednih domaćinstava i poljoprivrede. Od elementarnih nepogoda najpogubnije su suša i tuča. Kotar nema vlastito tržište pa se prodaja malobrojnih tržišnih viškova, prije svega vinogradarstva, a manje od sječe šuma, obavlja izvan njegovih granica, osobito na porečkom tržištu. Izuzev dobro održavane poštanske ceste Trst – Pula, prometnice su loše, najčešće zapuštene, a za kišnoga vremena pretvaraju se u vodotokove. Mnoge su poljoprivredne obitelji imale u vlasništvu zemljišta terećena raznim feudalnim nametima, dok druge obrađuju zemlju veleposjednika pod teškim uvjetima kolonatskih ugovora. Uvjeti pribavljanja egzistencijalnoga minimuma općenito su teški, a u nekim katastarskim općinama ekstremno teški.
An analysis of the rich documentation of the State Archives in Trieste, created between 1818 and 1840 during the first systematic cadastral survey and organization of the Stable Cadastre of Francis I in the total of 19 cadastral municipalities of northern and central Istria that then formed the district of Motovun, gives an insight into their common features and specifics. These municipalities were administratively organized into three main municipalities with a total of 16 sub-municipalities (Motovun and the sub-municipalities of Brkač, Kaldir, Karojba, Muntrilj, Novaki, Rakotule, Sovišćina, Zumesk, Višnjan, Bačva, Sveti Ivan od Šterne and Sveti Vital; Oprtalj and sub-municipalities of Zrenj and Čepić, Vižinada and sub-municipalities of Kaštelir and Labinci); the seat of political and judicial power was in Motovun, while church institutions were subjects of the Diocese of Poreč or Novigrad. In 1827, the district of Motovun had 11 564 souls, 2767 families and 2024 residential buildings; only the main municipalities had public schools; general illiteracy prevailed. Of the 28.704,74 ha of the total area of the district, as much as 27.777,88 ha (96,77%) is fertile land, which, with a few negligible exceptions, is wholly cultivated. Out of the four (exceptionally five) fertility classes of fertile land, lower class lands predominate. As much as 70% of the productive land is agricultural land, and the remaining 30% is forest, which includes the Motovun 1671,71 ha forest. Coexistence of multi-ethnic population was recorded in district; its primary activity was traditional type agriculture with crop rotations of different lengths, followed by forest cutting. Agricultural and forest areas were cultivated under the regime of insufficient numbers of both large and small livestock and, consequently, insufficient manure quantity. For ploughing and cart transport, cows were often used due to a lack of oxen, whereas donkeys and horses were used for transport. Many agricultural families found it difficult to obtain firewood and wood necessary for agricultural activities; this problem was also denoted by heavily forested cadastral municipalities, whose forests are partly or entirely state-owned. Although the river Mirna and its tributary Butoniga flowed through the district, both rich in water, the water supply was chronically insufficient: these water flows were parts of the state property Motovun Forest, and other water flows did not meet the needs of agricultural households and agriculture. Of the natural disasters, drought and hail were the most devastating. The district did not have its own market, so the sale of the few market surpluses, primarily from viticulture, and less from forest cutting, was done outside its borders, especially on the Poreč market. With the exception of the well-maintained postal road Trieste – Pula, the roads were bad, mostly neglected, and in rainy weather they turned into water streams. Many agricultural families owned land burdened with various feudal levies, while others cultivated the land of the landlord under the harsh conditions of serflike contracts. The conditions for obtaining the subsistence minimum were generally difficult, and in some cadastral municipalities extremely difficult.
Lʼanalisi della ricca documentazione presente nellʼArchivio di Stato di Trieste e relativa al Catasto franceschino allestito tra il 1818 e il 1840 per i 19 comuni catastali dellʼIstria settentrionale e centrale facenti parte di quello che allʼepoca fu il Distretto di Montona, ha permesso di definire caratteristiche comuni e specificità dei comuni stessi. Detti comuni erano organizzati amministrativamente in 3 capocomuni e 16 sottocomuni (Montona con: S. Pancrazio Bercaz, Caldier, Caroiba, Montreo, Novacco, Raccotole, Sovischine, Zumesco, Visignano, Mondellebotte, S. Giovanni della Cisterna e S. Vitale; Portole con: Stridone Sdregna e Ceppich; Visinada con: Castellier e S. Domenica); lʼautorità politica e quella giudiziaria erano insediate a Montona mentre le istituzioni ecclesiastiche sottostavano rispettivamente alla Diocesi di Parenzo e a quella di Cittanova. Nel 1827 il Distretto di Montona contava 11.564 anime, 2767 nuclei famigliari e 2024 edifici ad uso abitativo. Solo i comuni amministrativi avevano una scuola pubblica; lʼanalfabetismo strumentale era pressoché totale. Della superficie totale del Distretto, calcolata in 28.704,74 ha, ben 27.777,88 ha (96,77 %) erano considerati terreni produttivi e, fatte salve trascurabili eccezioni, tutti coltivati. Delle quattro (raramente cinque) classi di fertilità del terreno produttivo, prevalevano quelle minori. Il 70 % del terreno produttivo era ad uso agricolo, mentre il rimanente 30 % erano boschi, ivi compreso il Bosco di Montona con una superficie complessiva di 1.641,71 ha. Nel Distretto conviveva una popolazione multietnica la cui attività principale era lʼagricoltura di tipo tradizionale con rotazione colturale in cicli di diversa durata; per importanza segue il taglio dei boschi. Le attività sono svolte in regime di insufficienza sia di bestiame di grosso taglio che di quello minuto e della conseguente scarsità di letame. Per aratura e trasporto con i carri, in mancanza dei buoi, si ricorreva spesso alle mucche; per il trasporto a soma ad asini e cavalli. Molte famiglie agricole faticavano a rifornirsi di legna da ardere e di legno per le attività agricole; il problema sussisteva anche in taluni comuni catastali altamente boschivi in quanto la maggior parte dei boschi, se non tutti, erano di proprietà demaniale. Sebbene attraverso il Distretto scorrano le abbondanti acque del fiume Quieto e dellʼaffluente Bottonega, la carenza idrica era una costante in quanto i corsi dʼacqua menzionati erano parte del Bosco demaniale di Montona; con i corsi dʼacqua minori non si arrivava a coprire il fabbisogno dei nuclei familiari e ancor meno dellʼagricoltura. Delle avversità climatiche, le più devastanti erano la siccità e la grandine. Il Distretto non aveva un proprio mercato, quindi le poche eccedenze, derivanti principalmente dalla viticoltura e, in misura minore, dal taglio dei boschi, venivano vendute fuori Distretto, soprattutto al mercato di Parenzo. Ad eccezione della strada postale Trieste – Pola, le vie di comunicazione interne erano trascurate e diventavano corsi dʼacqua nei periodi piovosi. Molte famiglie agricole erano in possesso di terre sulle quali gravavano svariati tributi feudali; altri coltivavano le terre altrui alle dure condizioni del contratto colonico. Le condizioni per raggiungere il minimo di sussistenza erano generalmente difficili e in alcuni comuni catastali estremamente difficili.
Luigi Papo bio je vođa motovunske fašističke skupine koja je sudjelovala u ratu s drugim dragovoljcima fašističkih milicija između 1943. i 1945. godine u Istri. Na kraju borbe uspio je, nakon kratka ...zatvora u Prestranku (Slovenija), pobjeći u Italiju kako bi izbjegao optužbe za ratne zločine koje je protiv njega pokrenula Jugoslavija. U sljedećim je godinama Papo nastavio svoj aktivizam, sada umjesto vojno djeluje politički, u udrugama istarskih ezula te u njihovim časopisima. Papo je bio plodan autor: napisao je brojne publikacije o staroj i novijoj povijesti Istre te o svojim iskustvima u ratu. Svojim stalnim aktivizmom sudjelovao je u izgradnji narativnoga diskursa o istarskom egzodusu i o fojbama te je imao snažan utjecaj u krugovima ezula i kasnije u različitim sektorima talijanske javnosti. Ovaj članak predstavlja neke trenutke Papova iskustva kao borca, aktivista i pisca, a posebice raspravlja o njegovu dihotomnom pogledu na jezične i nacionalne odnose u Istri.
Luigi Papo was the leader of the Motovun fascist group who participated in the War with other volunteers of fascist militias between 1943 and 1945 in Istria. At the end of the War, after a short imprisonment in Prestranek (Slovenia), he succeeded to escape to Italy to avoid the war crimes indictments launched against him by Yugoslavia. In the following years, now acting politically instead of militarily, Papo continued his activism in associations of Istrian exiles and in their journals. Papo was a prolific author: he wrote numerous publications about the early and modern history of Istria and about his experiences in the war. Through his constant activism, he participated in the development of the narrative discourse on the Istrian exodus and foibe and had a strong influence in the circles of exiles and later in the various sectors of the Italian public. This article presents some moments of Papo’s experience as a fighter, activist and writer, and in particular discusses his dichotomous view of linguistic and national relations in Istria.
Luigi Papo fu a capo della squadra d’azione fascista di Montona che prese parte alla guerra insieme agli altri volontari delle milizie fasciste tra il 1943 e il 1945 in Istria. Alla fine del combattimento riuscì, dopo un breve periodo trascorso nel carcere di Prestranek (Slovenia), a fuggire in Italia per evitare le accuse per crimini di guerra intraprese da parte della Jugoslavia. Negli anni successivi Papo continuò con il suo attivismo, non opera più in modo militare ma politico, attraverso associazioni degli esuli istriani e le loro riviste. Fu autore prolifico: scrisse numerose pubblicazioni sulla storia remota e recente dell’Istria e sulle proprie esperienze in guerra. Con il suo costante attivismo partecipò alla costruzione del discorso narrativo sull’esodo istriano e sulle foibe ed ebbe un forte influsso tra gli esuli e, successivamente, nei vari settori pubblici italiani. Questo articolo rappresenta alcuni momenti delle esperienze di Papo come combattente, attivista e scrittore, e discute in particolare della sua visione dicotomica relativa ai rapporti linguistici e nazionali in Istria.
Autor se detaljno kritički osvrće na najnoviju monografiju Dunje i Ivana Milotića o procesu protiv čarobnice Dilekte vođenom u Motovunu 1271., pokazujući da djelo obiluje ozbiljnim tehničkim, ...faktografskim i interpretativnim pogreškama te metodološkim neispravnostima, što u potpunosti ruši veliku većinu izvedenih zaključaka. Nakon podrobnoga prikaza knjige, autor ispravlja brojne netočne navode i kritizira interpretativne postupke, posebice položaj i ulogu notara Bonaventure, jurisdikcijski položaj motovunske komune u odnosu na Akvilejski patrijarhat i Veneciju te pitanje sudskoga procesa sprovedenoga protiv Dilekte u Motovunu i protiv Tome Michiela u Veneciji. Na temelju historiografskih dostignuća te raščlambe relevantnih povijesnih vrela, kako onih objavljenih, tako i neobjavljenih, zaključuje se da: (1) Bonaventura nije bio notar s papinskom ovlašću koji se dolaskom mletačke vlasti našao u neizvjesnom položaju u Motovunu već da je riječ o notaru s carskom ovlasti koji je bio zaposlen kao kancelar motovunskoga podestata; (2) Motovun nije potpao pod de facto vlast Venecije 1271. već prvo i kratkotrajno 1276. te potom 1278., onako kako je to tumačila tradicionalna istarska historiografija; (3) oba procesa, kako onaj koji je Toma vodio protiv svoje žene Dilekte, tako i onaj koji su mletačke vlasti pokrenule protiv Tome, po svemu su se sudeći uredno odvila, iako o tome nisu sačuvani relevantni zapisnici zbog nesačuvanosti relevantnih arhivskih fondova. Stoga se u potpunosti rehabilitira autentičnost isprave Dilektina priznanja koju su Milotići u suštini proglasili fiktivnim originalom. Rad zatvaraju prilozi, dvije tablice i kritičke priredbe trinaest povijesnih vrela, osam relevantnih za mehanizme izbora podestata u istarskim komunama koje su priznavale svjetovnu vlast akvilejskih patrijarha i pet za slučaj pogubljene Dilekte.
The author takes a detailed critical look at the latest monograph by Dunja and Ivan Milotić on the trial against the sorceress Dilecta held in Motovun in 1271, showingthat the work is full of serious technical, factual and interpretive errors, as well as methodological flaws, which completely invalidate the majority of the drawn conclusions. Following a detailed presentation of the book, the author corrects numerous incorrect statements and criticizes interpretive procedures, especially the position and role of notary Bonaventura, the jurisdictional position of the Commune of Motovun in relation to the Patriarchate of Aquileia and Venice, and the issue of the court process conducted against Dilecta in Motovun and against Thomas Michiel in Venice. Based on contemporary historiography and the analysis of relevant historical sources, both published and unpublished, it is concluded that: (1) Bonaventura was not a notary with papal authority who found himself in an uncertain position in Motovun with the arrival of the Venetian authorities, but that he was a notary with imperial authority who was employed as chancellor of the Motovun podestàs; (2) Motovun did not fall under the de facto rule of Venice in 1271, but first briefly in 1276 and then in 1278, as interpreted by traditional Istrian historiography; (3) both processes, the one led by Thomas against his wife Dilecta, and the one initiated by the Venetian authorities against Thomas, were most probably conducted properly, although no relevant minutes have been preserved due to the lack of surviving archival registers. Therefore, the authenticity of Dilectaʼs confession, which the Milotićs essentially declared to be a fictitious original, is completely rehabilitated. The work closes with appendices, two tables and critical editions of thirteen historical sources, eight relevant to the mechanisms of the elections of podestàs in the Istrian communes that recognized the secular authority of the patriarchs of Aquileia, and five for the case of the executed Dilecta.
Con approccio critico e dettagliato, l’autore analizza l’ultima monografia scritta da Dunja e Ivan Milotić, incentrata sul processo per stregoneria intentato contro una donna di nome Diletta e condotto a Montona nel 1271, indicandone la sovrabbondanza di inaccuratezze tecniche, fattografiche e interpretative nonché incoerenze metodologiche che hanno confutato in maniera totale la maggior parte delle conclusioni tratte. Dopo aver offerto un riassunto approfondito del libro, l’autore si presta a correggere numerose citazioni imprecise e critica i procedimenti interpretativi, soprattutto la posizione e il ruolo del notaio Bonaventura, la posizione giuridica del Comune rispetto al Patriarcato di Aquileia e Venezia nonché la questione del processo giuridico condotto contro Diletta a Montona e Tommaso Michiel a Venezia. Partendo dai risultati conseguiti dalla storiografia e l’analisi delle fonti storiche rilevanti, sia pubblicate che inedite, si conclude che: (1) Bonaventura non fu un notaio papale che con l’arrivo del dominio di Venezia si ritrovò in posizione precaria bensì un pubblico notaio imperiale impiegato come cancelliere del podestà di Montona; (2) nel 1271 Montona non fu soggetta de facto al dominio di Venezia, se non brevemente nel 1276, e lo divenne soltanto nel 1278 nei termini in cui lo interpretò la storiografia istriana; (3) entrambi i processi, sia quello condotto da Tommaso contro sua moglie, sia quello condotto dalle autorità veneziane contro Tommaso, sembra si siano svolti regolarmente, anche se a causa della perdita di fonti d’archivio rilevanti per il caso non sono stati conservati documenti pertinenti per lo studio. Di conseguenza, si va a riabilitare nella maniera più completa l’autenticità del documento della confessione di Diletta che i Milotić avevano praticamente dato per falso originale. Il contributo viene integrato da due tabelle e dalle analisi critiche di tredici fonti storiche, otto di cui sono rilevanti per il meccanismo di elezione del podestà nei comuni istriani che ammettevano il potere secolare dei patriarchi di Aquileia e cinque per il caso di Diletta, che alla fine del processo venne giustiziata.
Dosta loše stanje hrvatskih pučkih škola u Mjesnoj općini Motovun, izneseno na stranicama Naše sloge 1890., osjetno se popravilo uoči izbijanja Prvoga svjetskog rata, znači nešto više od 20 godina ...nakon napisa u tom časopisu. Naime, u trenutku iznesenih „jadikovki“ Naše sloge postojala je jedna jedina i to pomoćna pučka škola u Muntrilju. Početkom stoljeća otvorene su pomoćne škole u Karojbi i Rakotulama, da bi 1912. u Močibobima bila otvorena javna pučka škola za Karojbu i Rakotule. Godinu dana ranije otvorena je javna pučka škola u Motovunskim Novakima. Ako tome dodamo škole Družbe sv. Ćirila i Metoda u Sovišćini i Kaldiru te najvjerojatnije onu u Lazama kod Kaldira, onda dolazimo do podatka da su u šest od ukupno devet katastarskih općina Mjesne općine Motovun postojale hrvatske pučke škole, u svima osim u Motovunu, Brkaču i Zamasku. Dok je u Motovunu djelovala talijanska javna pučka škola, u Brkaču je otvorena Legina škola, a u Zamasku nije bilo ni hrvatske ni talijanske škole. Prepoznatljiv zamah hrvatskoga školstva na Motovunštini na početku 20. stoljeća bio je posljedica jačanja hrvatskoga nacionalnog pokreta. Unatoč brojnim poteškoćama pokret je stvorio organizacijsko-materijalnu i intelektualno-političku pretpostavku uspješnoga otpora talijanskim iredentističkim nastojanjima. U mjeri u kojoj je talijanska strana bila svjesna uloge škola u talijanizaciji Hrvata, hrvatska je strana jednako bila svjesna značenja škole i opismenjavanja u očuvanju njihova hrvatskoga identiteta. Zato je borba za škole bila puno više od običnoga kulturnoprosvjetnoga nastojanja. U kratkom razdoblju djelovanja tih škola na području Mjesne općine Motovun zrcali se zanos i romantičnost, odlučnost i hrabrost hrvatske intelektualne i političke elite da ustraje u podizanju svojih škola kao snažnoga bastiona u očuvanju hrvatskoga identiteta. U uvjetima kada se činilo da su istarski Hrvati Motovunštine, uostalom kao i njihovi sunarodnjaci iz drugih dijelova Istre, osuđeni na „prirodni proces“ talijanizacije, pri čemu su upravo škole trebale odigrati ključnu ulogu, progovorio je ponos i dostojanstvo šćava. Taj ponos očitovao se podizanju škola. U uvjetima materijalne oskudice motovunski je Hrvat bio svjestan da je osim kruha i ruha dužan svojim potomcima dati i knjigu u ruke te ih opismeniti kako ne bi bili podložni stranim utjecajima i manipulacijama.
Godine 2013. objavljena je monografija u kojoj se donosi
katalog s 441 oznakom značajnih istarskih šuma za vrijeme
mletačke i austrijske vladavine. U ovom radu predstavljaju
se novootkrivene granične ...oznake Motovunske šume i šume
Kontija.
U radu polazimo od činjenice da je suvremeno društvo preplavljeno medijima (tiskovine, fotografija, film, televizija, video, internet, računalne igre). Djeca rastu zajedno s njima bez većeg utjecaja ...roditelja, učitelja ili drugih odraslih. Mediji bogate znanje i doživljaj djeteta i ne treba se protiv njihova negativnoga utjecaja boriti zabranama, osudama ili cenzurom, nego učenjem o medijima i njihovu karakteru. Krajnji je cilj „razumijevanje medija" i kreativno korištenje njegovih mogućnosti.
Tema je našega rada filmski medij u dječjoj radionici. U radu smo nastojali ukazati na utjecaj filma (ekrana) na odgoj, o potrebi uvođenja nastave o filmu u školu, a opisali jedan mogući oblik filmske izvannastavne aktivnosti djece. Na primjeru Filmske radionice Društva Naša djeca Motovun nastojali smo pokazati sve radnje i postupke „od ideje do premijere" (uvodni susret, razgovor o izboru teme i ideje za film, izrada sinopsisa i scenarija, upoznavanje s filmskom tehnologijom, snimanje, montaža, ozvučenje, premijera).
Zaključili smo kako je najefikasnija metoda da djeca nauče i shvate „karakteristike i učinke" medija (McLuhan) u igri znanja i kreativnosti pri snimanju filma u dječjoj radionici. Kao što je literarni sastavak stupanj nakon što se nauči čitati i pisati, tako je filmski i video uradak više od osnovnoga znanja o izražajnim sredstvima medija, a djeca će vrlo brzo shvatiti da je film specifičan medij u kojem, pored ostaloga, vlastitu kreativnost treba uskladiti s drugačijim kreativnostima. Filmska radionica trebala bi biti temeljnim oblikom dječjega bavljenja filmom i pretpostavka kinoklubovima. Ako filmsko djelo izostane, ostat će nešto od vještine audiovizualne komunikacije i kritičnosti u odnosu na medij ili barem kreacija u igri, što je, za razliku od kinokluba, za filmsku radionicu sasvim dostatno.
The mixed oak forest located near the town of Motovun is a well-known white truffle (Tuber magnatum Pico) producing area of the Istria region. Motovun Forest covers a 900-ha area in the fluvial plain ...of the Mirna River, which flows into the Adriatic Sea through a hilly landscape originating in a sedimentary sequence of a Triassic-Eocene carbonatic platform and Eocene-Oligocene Flysch turbidites. T. magnatum production has been decreasing in the last 10 years and a study was specifically performed in an attempt to explain this. Productive soils of the valley bottom were compared with unproductive soils on the slopes, the latter being drier, thinner and more developed than the former. T. magnatum carpophores are not found all over the fluvial plain and Motovun Forest was further subdivided into productive, unproductive and occasionally productive areas. All soils of the valley bottom were thick and continuously rejuvenated by the frequent arrival of fine sediments from slopes, but only unproductive ones were characterized by water saturation in some periods of the year. The soil comparison proved the need of T. magnatum for an alkaline, moist, very well drained and aerated soil environment. Moreover, soils suitable for T. magnatum should be neither too dry nor too moist. In Motovun Forest, the decrease in production has been taking place in conjunction with public works that have modified the hydraulic equilibrium of the area causing an overall drying of the forest soil.
PDF
