Celem artykułu jest analiza rozważań o Przemienieniu Jezusa w okresie przednicejskim. Przedmiotem badań są nie tylko elementy treściowe ewangelicznych perykop u wybranych autorów (teksty gnostyckie i ...apokryficzne, Ireneusz, Klemens Aleksandryjski, Orygenes, Metody z Olimpu), ale również wykazanie ścisłego związku pomiędzy problemami teologicznymi poszczególnych środowisk a sposobami interpretacji tekstu biblijnego. Do najważniejszych kwestii teologicznych wyprowadzanych z egzegezy perykop ewangelicznych w kontekście polemiki z gnostycyzmem zaliczyć należy: jedność Starego i Nowego Testamentu, zmartwychwstanie ciała, niezmienność natury Chrystusa.
W pierwszej części artykułu zaprezentowano „ontologię Pisma Świętego” Johna Webstera. Teolog postrzegał teksty biblijne w świetle ich pochodzenia i roli w Boskiej samo-komunikacji. Uczony wprowadził ...termin uświęcenie, oznaczający oddzielenie przez Boga i włączenie na służbę „ekonomii łaski”. Doktryna natchnienia została przez Webstera podporządkowana pojęciu objawienia i ulokowana w ramach uświęcenia. W drugiej części artykułu oceniono refleksję autora Holy Scripture: A Dogmatic Sketch uprawianą zgodnie z pryncypiami doktryny reformowanej. Pomimo licznych zbieżności z teologią katolicką doktrynę Pisma Webstera należy uznać za niesatysfakcjonująco wpisaną w nexus mysteriorum, a jego teologię natchnienia za zbyt mało „wcieleniową”. Teologia katolicka może z kolei zainspirować się podkreślanym przez Webstera soteriologicznym wymiarem objawienia oraz Pisma Świętego.
Mlako kršćanstvo Kljajić, Stipo
Nova prisutnost,
2023, Letnik:
XXI, Številka:
2
Journal Article, Paper
Recenzirano
Odprti dostop
Zadnje u nizu od sedam pisama maloazijskim crkvama (Otk 2-3) jest pismo Crkvi u Laodiceji (Otk 3,14-22) koje je umnogome posebno: od toga da je ono završetak prvoga dijela Knjige Otkrivenja, odnosno ...da je svojevrstan most između prvoga i drugog dijela Otkrivenja, pa sve do važne činjenice da je to jedino pismo kojemu nedostaje bilo kakva Kristova pohvala za dobra djela te ga mnogi, s pravom ili ne, smatraju najoštrijim od svih sedam pisama crkvama u Maloj Aziji. U radu se – kombinirajući sinkronijski i dijakronijski pristup, odnosno više egzegetskih metoda – analizira sadržaj Pisma Crkvi u Laodiceji i pokušava se dati odgovor na nekoliko temeljnih pitanja koja proizlaze iz sadržaja pisma, poput sljedećih: koja su to djela ili nedjela laodicejskih kršćana zbog kojih za njih Krist ima samo kritičke riječi (sve do onih da će ih »ispljunuti iz svojih usta«), odnosno u čemu je degradacija Crkve u Laodiceji tolika da izostaju bilo kakve riječi pohvale? Ima li za laodicejsku kršćansku zajednicu ikakve nade za poboljšanje, odnosno za obraćenje, budući da im Krist upućuje najoštrije riječi? Koje su sličnosti između stanja Crkve u Laodiceji i moderne Crkve, odnosno današnjih kršćana?
The last in the series of seven Letters to the Churches of Asia Minor (Revelation 2-3) is the letter to the Church in Laodicea (Revelation 3:14-22). It is peculiar in many ways. It marks the end of the first part of the Book of Revelation and serves as the bridge between its first and second part. It is important to notice that this is the only letter completely void of Christ’s praise for good deeds. Rightly or wrongly, it is widely considered to be the harshest of all the seven Letters to the Churches in Asia Minor. To fathom the contents of the Letter to the Church in Laodicea, this paper combines synchronic and diachronic approaches – i.e. several exegetical methods. It seeks to answer some of the fundamental questions arising out of the Letter, such as these given below. What are the (mis)deeds of the Laodicean Christians that only invite Christ’s rebukes (going so far as to say that he will spit them out of his mouth)? What kind of degradation has the Church in Laodicea sunk to that warrant only reproach? Is there any hope for earnestness and repentance in the Laodicean Christian community because Christ admonishes them the most out of all the Churches of Asia Minor? What are the similarities between the Church in Laodicea and the modern Church – i.e. today’s Christians?
Tropologia to jedna z patrystycznych metod interpretacji tekstu biblijnego. Święty Hieronim włącza ją do swojego kanonu hermeneutycznego, który nazywa „potrójną deskrypcją i regułą Pisma świętego” ...(triplex descriptio et regula Scripturarum). Tłumaczy również, że istotą tropologii jest interpretacja moralna. Przedstawienie proweniencji tej metody, a dalej prezentacja, na czym ona polega w rozumieniu świętego Hieronima i jakimi rządzi się regułami, stanowi zasadniczy problem niniejszego studium.
V članku obravnavam pet zasebnih pisem, ki so bila najdena v Egiptu in so nastala med 3. in 4. st. po Kr.: P. Bour. 25, PSI X.1161, P. Oxy 12.1492, PSI III.208 in PSI IX.1041. Ta pisma lahko z veliko ...mero gotovosti pripišemo krščanskim avtorjem. V prid tej identifikaciji govorijo zlasti uvodne in sklepne formulacije ter raba nomina sacra. Iz pisem Sotasa, ki je bil verjetno oksirinški škof v drugi polovici 3. st., lahko razberemo tudi nekaj potez cerkvene organizacije v tem obdobju. Poleg tega pozornost posvečam tudi tistim pravopisnim in slovničnim značilnostim jezika obravnavanih dokumentov, ki odstopajo od jezikovnih norm klasičnega obdobja in nam do določene mere nudijo vpogled v to obdobje zgodovine grškega jezika.
W artykule dokonano prezentacji oraz krytycznej oceny treści monografii Henryka Witczyka Natchnienie. Prawda. Zbawienie. W pierwszej części artykułu przedstawiono zagadnienie natchnienia, prawdy oraz ...zbawienia w ujęciu autora książki. Za dokumentem Natchnienie i prawda Pisma Świętego Papieskiej Komisji Biblijnej (PKB) rozpatruje on pojęcie natchnienia w ramach objawienia Bożego na tle różnego sposobu pochodzenia ksiąg biblijnych od Boga. Wspólnym mianownikiem genezy świętych pism okazuje się wiara hagiografa w Boga. Witczyk wskazuje następnie, że w Nowym Testamencie księgi są natchnione za pośrednictwem Słowa Wcielonego, podkreśla aktywność Ducha Świętego w autorach natchnionych oraz w natchnionym tekście – księgi Pisma są zarazem natchnione, jak i inspirujące. Prawdę Pisma Świętego autor łączy z faktem natchnienia – tylko słowo od Boga może mówić o Bogu. Witczyk ukazuje oryginalny charakter prawdy Pisma Świętego i za dokumentem PKB wymienia najważniejsze jej cechy. Dokonuje również przekonującej apologii wiarygodności naocznych świadków kluczowych wydarzeń historii zbawienia oraz ich oralnego świadectwa. Biblista analizuje następnie związek między objawieniem Boga a zbawieniem człowieka. Poświęca uwagę przede wszystkim soteriologii Księgi Apokalipsy. Realizacja zamiaru ukazania organicznego związku między natchnieniem, prawdą i zbawieniem wydaje się nie do końca udana. W drugiej części recenzji wyrażone zostały pewne uwagi krytyczne, które nie deprecjonują jednak wagi monografii
The paper presents professional and personal information on head surgeon Johann (Ivan) Bönisch, who was active in Bjelovar as hospital surgeon and district physician. He worked as head surgeon with ...permanent office in both regiments belonging to Bjelovar – first in Đurđevac, and later in Križevci. The paper includes the integral letter Bönisch sent to his wife Julia in translation from the German language. The letter was written in 1849 in the Sirmium battlefield, where he worked as battalion surgeon. Using emotional literary expression, he offers information on army activities, and sanitary and military circumstances in battlefields in the mid-19th century.
Prispevek prek primerjalne analize biografskih dokumentov, nazorov, literarnih in teoloških del obravnava dva kompleksna renesančna načina za razumevanje humanističnega individuuma, kot se odražata v ...delih svetega Maksima Greka in Eneja Silvija Piccolominija. Primerjava dveh teologov, ki sta precejšen del življenja preživela v stiku z renesančno mislijo, pokaže, kako je slednja zaznamovala tudi njuna teološka sistema ter zaostrila njuno ortodoksnost v nepopuščanju tedaj aktualnemu antropocentrizmu. Obema avtorjema so skupne: osebna raba jezika (idiolekt); odprto in ustvarjalno sprejemanje tako vzhodnega kot tudi zahodnega krščanstva; nasprotovanje krivoverskim ločinam; poudarjen kristološki teocentrizem; zavedanje ogroženosti krščanskega sveta; avtobiografskost njunih del. Prav v združevanju vzhodnih in zahodnih krščanskih elementov ter v izpostavljenem in prepoznavno osebnem interpretiranju svetopisemskega sporočila je mogoče utemeljiti podobnost primerjanih nazorov. Povečana avtobiografskost njunih spisov priča o močni vezi z renesančnim humanizmom.
W prezentowanym artykule dokonano przeglądu XIX-wiecznych wydań Nowego Testamentu w języku polskim celem odnalezienia modeli edytorskich, według których pojawiały się kolejne edycje. W pracy ...uwzględniono docelowo 68 wydań, które ukazały się na przestrzeni lat 1815-1900. 34 spośród nich bazowały na tłumaczeniu przyjętym w Biblii Gdańskiej a 34 na tłumaczeniu Jakuba Wujka. Spośród analizowanych edycji wskazano na 27, według których ukazywały się kolejne polskie wydania Nowego Testamentu (w XIX wieku). Obok zidentyfikowanych poszczególnych modeli, w pracy zaproponowano także 7 linii edycyjnych.