The heirs of Psamtek I Forshaw, Roger
Egypt of the Saite Pharaohs, 664-525 BC,
08/2019
Book Chapter
Following the death of Psamtek I in 610 BC, his only known son, Nekau, born by Mehytenweskhet C, was crowned king as Nekau II. The earliest evidence relating to him is of his campaigning east of the ...river Euphrates against the Babylonians, in an action either previously sanctioned by Psamtek or already under way at the time of Psamtek’s death. Nekau and the Egyptian army marched north and together with their Assyrian allies confronted a combined force of Babylonians and Medes at Harran, an engagement in which Nekau was defeated and forced to withdraw west of the Euphrates.¹
A year
Članak opisuje počasnu bazu s natpisom za kip cara Karakale, nekoć prepiljenu i ugrađenu u treći kat splitskoga zvonika sv. Duje. Od ove su baze u 13. stoljeću izrađeni arhitektonsko-dekorativni ...elementi zvonika, po jedna konzola i greda vijenca s natpisom. Prilikom restauracije zvonika krajem 19. stoljeća dijelovi baze izvađeni su s ostalim materijalom, a komadi s natpisima objavljeni su kao ulomci dvaju različitih počasnih natpisa. Danas se nalaze na dvjema lokacijama
u Splitu (vrt Nadbiskupske palače i Arheološki muzej). Restitucijom i čitanjem cjelovitoga natpisa ustanovljeno je da je počasna baza s natpisom bila postavljena za cara Karakalu i da datira iz 211.
ili 212. godine, odnosno s početka njegove vladavine. Možemo pretpostaviti da su je postavili građani Salone kako bi caru odali počast prilikom stupanja na prijestolje. Ovo je drugi natpis iz Salone posvećen Karakali i zasad je jedini potvrđeni salonitanski epigrafski spomenik dinastije Severâ koji je bio izložen na javnome prostoru. Po mišljenju autorâ, Karakalino je ime na ovom natpisu u antici pretrpjelo damnatio memoriae. U radu se donose i promišljanja o carskoj epigrafiji
u razdoblju dinastije Severâ u Saloni i Dalmaciji te neke zajedničke značajke spomenika koji su završili kao građevinski materijal u Saloni i u Splitu.
Rigoureuse dès le lendemain de la mort du prince et poursuivie par la volonté de ses successeurs, la damnatio memoriae de Domitien fut une de celles dont les conséquences furent les plus radicales. ...Les martelages atteignirent les inscriptions dans des proportions notables, mais la damnatio trouva même à sévir dans des domaines plus inattendus, comme le prouve l'exemple d'un manuscrit gratté. Les silences ou périphrases des inscriptions érigées après la mort du prince, la manipulation des représentations, comme dans le cas des reliefs de la Chancellerie, trouvent leurs correspondants dans la littérature, de Pline à Suétone en passant par Tacite. Même la numismatique subit les effets du phénomène ainsi qu'en porte témoignage le monnayage de Nerva. Cette formidable entreprise de désinformation trouve des échos lointains dans la science moderne, prompte à attribuer à Vespasien ou Trajan une partie de l'œuvre de Domitien, comme le prouvent les exemples de certaines fonctions équestres ou du culte impérial.
Damnatio memoriae : une vraie perpétuité ?
Starkly applied from the very first day after the demise of the prince and pursued by his successors, Domitian's damnatio memoriae was one of the most radical in its consequences. A considerable number of inscriptions were accordingly hammered away but the damnatio was even made fiercely to bear in some more unexpected areas, witness the instance of a scraped manuscript. To the silences and periphrastic twists and turns of the inscriptions raised after the death of the prince or the tampering of the representations as in the case of the Chancellery reliefs there correspond similar features in literature from Pliny to Tacitus and Suetonius. Even numismatics was affected by the phenomenon as instanced by Nerva's coinage. This tremendous attempt at disinformation finds distant echoes in modem science so prone to ascribe to Vespasian or Trajan part of Domitian's achievements : in proof of this the example of certain equestrian functions or of the imperial cult.
U širokom vremenskom luku, od prvog do devetnaestog stoljeća Kristove ere, prati se fenomen «damnatio memoriae» na spomenicima istočne obale Jadrana. Izabrani primjeri, naravno, odreda potvrđuju ...kontinuitet antičkog običaja poznatog u širem svijetu, ali gotovo svaki pojedinačno raskriva okolnosti njegova obavljanja u uvjetima domaće povijesti. Budući da su tek rijetki rasvijetljeni dokumentima, a većinom nisu ni obrađeni u stručnoj literaturi, nastoji ih se sagledati u kronologiji koja samo donekle pruža i okvire razlozima «zabrane spomena» ili načinima izvršenja «osude na zaborav». Na prvom su mjestu potiranja poganskih biljega i ostataka antičko-rimske kulture od strane kršćanskih pobjednika koji su utvrdili održanje običaja do duboko u srednji vijek. Premda je glavnina ostalih potaknuta s mijenama ideoloških stajališta, poglavito ovisna o odlukama crkvenih ustanova, učestale su posljedice državno-političkih programa pa i privatnih posezanja ili spontanih djelovanja. Razvidno nema jedinstvenih pravila te se lanac primjera prati do u kasno doba i kao jedan od vidova kulturološkog izražavanja provincijalnih prostora urbane i ruralne naravi.
U pogledu odredbi splitskog Statuta koje dodiruju pitanja svakodnevnog gradskog života, moglo bi se vjerojatno kazati da u njima nema projekcije nekog idealnog grada i da su one daleko od ...dalekosežnosti urbanih pravila koje donosi suvremeni dubrovački Statut. Činjenicu što se manje od 5% odredbi u Splitskom statutu odnosi na neki vid oblikovanja grada, treba uzeti kao potvrdu zaključka da je grad (zadan Dioklecijanovom gradnjom) izvana i iznutra oblikovno najvećim dijelom već definiran i da očito funkcionira na prilično zadovoljstvo svojih žitelja.
Od tridesetak poglavlja Splitskog statuta koja tretiraju različite aspekte razvoja i svakodnevnog održavanja prostornog okvira gradskog života, članak posebno obrađuje odnos gradske uprave prema privatnom vlasništvu, slučajeve prenamjene privatnog prostora u javni, te "obredno radiranje", odnosno egzemplarno rušenje kuća onih koji su se izdajom ogriješili o gradske zakone. Taj fenomen, dakako, nije svojstven samo srednjovjekovnom Splitu, nego o njemu čujemo u većini dalmatinskih komuna (u Omišu i Dubrovniku još u 18. st.), pa smo ga pokušali objasniti na širem fondu vijesti iz samog vremena.
Placă de construcție , fragmentară, păstrându-se partea stângă. Literele inscripției sunt corect incizate, rândul 2 al acesteia fiind martelat (damnatio memoriae). Marginea este decorată cu motiv ...vegetal dispus în tabula ansata, cu ornamente de frunze de acant. Chenarul este bine modelat. Placa a fost pusă pe frontispiciul de la intrarea principală a băilor militare construite la Micia de Cohors II Flavia Commaegenorum, reparate acum după uzare. Este menționat împăratul caesar Marcus Aurelius Severus Alexander. Băile au fost refăcute de consularul Daciei de atunci, de lucrări având grijă prefectul cohortei II Flavia Commagenorum Severiana Alexandra.
IMP CAE/ ALEXAN/ BALNE/ SEVERIA/ TITVIT SV/ DAC III / DIANO/ ANAE
Î
