Istraživano područje Pećinskoga parka Grabovača kod Peušića u Lici i njegovoga planiranog proširenja izgrađeno je pretežito od krednih karbonatnih stijena – vapnenaca, dolomita i dolomitnih breča te ...paleogensko-neogenskih vapnenačkih breča, razvrstani prema starosti u stratigrafske jedinice. Utvrđene su i izdvojene u donjoj kredi donjoaptski palorbitolinski i baćinelski vapnenci, gornjoaptske emerzijske breče i vapnenci, albske emerzijske breče, gornjoalbski vapnenci, prijelazni gornjoalbsko-donjocenomanski dolomiti i dolomitne breče, gornjokredni vapnenci raspona stariji cenoman – konijak, paleogensko-neogenske karbonatne breče i holocenske naplavine. U tektonskom pogledu to je blago borano područje sa strukturama dinarske orijentacije poremećenima kasnijim normalnim i reverznim rasjedima.
Glavni cilj visokopećara uključuje maksimalnu proizvodnju sirovog željeza zahtijevanog kemijskog sastava uz minimalne troškove. To se može postići jedino na bazi kvalitetnih sirovina i besprijekornom ...radu visoke peći. Na obadva parametra utječe koncentracija nepoželjnih elemenata. Negativni elementi sadržani u visokopećnim sirovinama uzrokuju mnoge tehnološke probleme pri sinteriranju kao i u visokopećnom procesu. To su prvenstveno teški metali i alkalni karbonati. U radu je analizirana materijalna bilanca cinka i pojedinih alkalnih karbonata sadržanih u ulaznim sirovinama te izlaznim proizvodima visoke peći.
LEZISTA GIPSA U REPUBLICI HRVATSKOJ Gabric, Anto; Sinkovec, Boris; Sakac, Kresimir ...
Rudarsko-geološko-naftni zbornik,
12/2002, Letnik:
14, Številka:
1
Journal Article
Odprti dostop
The occurences and deposits of gypsum can be found in big karst poljes (Sinjsko, Vrlicko, Petrovo, Kosovo and Kninsko) as well as in tectonically predestined river valleys of Zrmanja, Butisnica and ...Una. There also appear spatially localized occurences on the island of Vis and in the vicinity of Samobor. Evaporites (gypsum and anhydrite) with adjoining overlying clastic rocks (red sandstones, siltites and pelites), carbonate rocks (dolomites and limestones) and porous carbonate breccias (Rauhwackes) were deposited during the period of Upper Permian. The recent position of the Upper Permian beds is a result of complex tectonic, particularly neotectonic, movements and diapiric displacements. Evaporites were deposited in marginal areas of the epicontinental marine basin, in a period of favourable conditions for the sabkha and playa sedimentation due to the continuous shoreline progradation. The Upper Permian age of these sediments in Dalmatio is proved by the characteristic mineral paragenesis and palinological determinations in elastics rocks, as well as by isotope analyses of sulphure in gypsum. Gypsum is a significant ore mineral resource in building, cement production, as well as in a number of tehnological processes used in chemical industry and elsewhere. According to the recent investigations gypsum is predestined to serve as an ore mineral resource of significant perspectives. PUBLICATION ABSTRACT
Ovaj rad bavi se procjenom jednoosne tlačne čvrstoće za karbonate tipa madston-vekston. Potreba procjene javlja se zbog nemogućnosti ispunjavanja propisane visoke kvalitete obrade uzoraka kod ...direktnog određivanja tog fizikalno-mehaničkog svojstva na nekim vrstama stijena. Za potrebe modeliranja, u ovom radu, ispitivan je intaktni stijenski materijal sa šest mjesta u Hrvatskoj. Ispitane značajke su: gustoća, efektivna poroznost, indeks čvrstoće, Schmidtova tvrdoća, brzina prolaza ultrazvučnog P-vala te jednoosna tlačna čvrstoća koja je bila i ciljana vrijednost procjene uspostavljenih modela. Prikazani modeli su načinjeni na temelju višestruke regresije i regresijskog stabla, a provedena unakrsna validacija, pokazala je kako najuspješniju procjenu jednoosne tlačne čvrstoće daje model slučajnih šuma (engl. random forests).
Veličina zrna, udio organske tvari i karbonata određeni su u 5 jezgara holocenskih sedimenta iz srednjeg Jadrana. U istraživanom području prevladava taloženje sitnozrnatih i nekarbonatnih čestica. Na ...razlike između postaja utječe njihov geografski položaj i hidrodinamički uvjeti na njima, mehaničko trošenja okolnog područja djelomično pod antropogenim utjecajem ali i prisutnost ostataka organizama s karbonatnim skeletom u sedimentu. Iako je istočna obala Jadrana uglavnom karbonatna, na postajama u blizini istočne obale, prisutnost eocenskih flišnih naslaga smanjuje udio karbonata (40,27-48,88%) u sedimentu, a prevladavaju čestice veličine mulja (33,12-56,83%). Na postaji u blizini otoka Visa sediment je uglavnom karbonatan (67,36-76,5%), s najvećim sadržajem čestica veličine pijeska (67,07-70,63%). Porijeklo ovog sedimenta su skeletni ostaci organizama koji su živjeli na morskom dnu, pre-holocenski sedimenti i čestice nastale trošenjem karbonatnih stijena okolnih otoka. Na najdubljoj postaji koja se nalazi blizu zapadne obale Jadranskog mora prevladavaju čestice veličine gline (52 - 70%), a udio karbonata je nizak (31,7-40,5%). Ove glinene čestice su nastale erozijom Alpa i Apenina, a u Jadransko more su dospjele rijekama, te su morskim strujama pretaložene duž zapadne obale.
Pojave i ležišta gipsa nalazimo u velikim krškim poljima (Sinjsko, Vrličko, Petrovo, Kosovo i Kninsko polje), te tektonskim dolinama Zrmanje, Butišnice i Une. Prostorno dislocirane su pojave na Visu ...i kod Samobora.Evaporiti (gips i anhidrit) uz prateće krovinske klastite (crvenipješčenjaci, siltiti i peliti) i karbonate (dolomiti i vapnenci) te šupljikave karbonatne breče (opučnjaci, Rauhwacke) taloženi su tijekom gornjeg perma. Današnji položaj naslaga gomjeg perma rezultat je kompleksnih tektonskih, posebice neotektonskih pokreta i dijapirskih kretanja.Evaporiti su taloženi u rubnim dijelovima epikontinentalnog marinskog bazena, kada su kontinuiranom progradacijom obale bili stvoreni povoljni uvjeti sabkha i plaja sedimentacije. Gomjopermska starost ovih naslaga u Dalmaciji potvrđena je karakterističnim asocijacijama mineralnog sadržaja i palinološkim odredbama u klastitima te analizama izotopa sumpora u gipsu.Gips je je važna sirovina u građevinarstvu, proizvodnji cementa, kao i u nizu tehnoloških procesa u sklopu kemijske industrije i drugdje, a dosadašnji rezultati istraživanja osiguravaju gipsu kao mineralnoj sirovini značajne perspektive.
The occurences and deposits of gypsum can be found in big karst poljes (Sinjsko, Vrličko, Petrovo, Kosovo and Kninsko) as well as in tectonnically predestined river valleys of Zrmanja, Butišnica and Una. There also appear spatially localized occurences on the island of Vis and in the vicinity of Samobor.Evaporites (gypsum and anhydrite) with adjoining overlying clastic rocks (red sandstones, siltites and pelites), carbonate rocks (dolomites and limestones) and porous carbonate breccias (Rauhwackes) were deposited during the period of Upper Permian. The recent position of the Upper Permian beds is a result of complex tectonic, particularly neotectonic, movements and diapiric displacements. Evaporites were deposited in marginal areas of the epicontinental marine basin, in a period of favourable conditions for the sabkha and playa sedimentation due to the continuous shoreline progradation. The Upper Permian age of these sediments in Dalmatio is proved by the characteristic mineral paragenesis and palinological determinations in elastics rocks, as well as by isotope analyses of sulphure in gypsum.Gypsum is a significant ore mineral resource in building, cement production, as well as in a number of tehnological processes used in chemical industry and elsewhere. According to the recent investigations gypsum is predestined to serve as an ore mineral resource of significant perspectives.
Thin layers of ooid grainstones and/or thin layers and intercalation of tempestite breccias are very frequent as a rhythmic sedimentation members in the shallow-marine, prevailing lagoonal, ...mudstone/wackestone Dogger limestones. Such a sedimentation is a consequence of carbonate mud deposition in lagoons and restricted shallows and temporary flooding and deposition of ooid sand and/or coarser detritus by enhanced water energy, i.e. stormy waves. The shallow-marine limestones in the Lower and Middle Dogger comprise zones of carbonate breccias thick several to tens meter, consisting of darkgray »fragments« of mudstone and wackestone and dolomite »cement«. This postsedimenrary dolomitization breccias are definitely not synsedimentary formation, and became by incomplete late-diagenetic dolomitization of previously tectonized, fractured and crashed Dogger limestones. Their misinterpretation by a synsedimentary process. especially as a intraformational breccia type, sined they appeared confomably stratified in the Dogger limestone, may lead to serious mistakes in interpretation of paleomorphology of carbonate platform and erroneous reconstruction of sedimentary environment and depositional conditions for the Dogger limestones. PUBLICATION ABSTRACT
U plitkomorskim, pretežno 1agunarnim, mudstone/wackestone vapnencima dogera Malog Alana na južnom Velebitu često se kao članovi ritmičke sedimentacije nalaze tanji slojevi ooidnih grainstone ...vapnenaca i/ili proslojci olujnih breča (»tempestites«), Takva sedimentacija posljedica je naplavljivanja i taloženja ooid-nog pijeska i/ili krupnijeg karbonat nog detritusa na lagunarne muljeve (mudstone/wackestone) zbog promjene energije vode djelovanjem struja valova, osobito olujnih valova. Unutar takvih jednoličnih, ritmički sedimentiranih stijena, koje su mjestimično intenzivno kasnodijagenetski dolomitizirane, pojavljuju se u donjem i srednjem dogeru nekoliko pa do par desetaka metara debele zone vapnenačko-dolomitnih breča. Te se breče sastoje od tamnih »fragmenata« vapnenaca i svijetlosivog dolomitnog veziva, međutim, to nisu nikakve sinsedimentacijske klastične vapnenačko- dolomitne breče, već su to postsedimentne dolomitizacijske breče nastale nepotpunom kasnodijagenetskom dolomitizacijom predhodno tektonski raspucanih i razdrobljenih dogerskih mudstone/wackestone vapnenaca. Ukoliko se takve breče poistovjete ili zamjene s bilo kojim tipom sinsedimentnih breča nastaju velike greške u tumačenju uvjeta i okoliša taloženja i interpretaciji paleomorfologije karbonatne platforme.
Thin layers of ooid grainstones and/or thin layers and intercalation of tempestite breccias are very frequent as a rhythmic sedimentation members in the shallow—marine, prevailing lagoo-nal, mudstone/wackestone Dogger limestones. Such a sedimentation is a consequence of carbonate mud deposition in lagoons and restricted shallows and temporary flooding and deposition of ooid sand and/or coarser detritus by enhanced water energy, i.e. stormy waves. The shallow- marine limestones in the Lower and Middle Dogger comprise zones of carbonate breccias thick several to tens meter, consisting of darkgray »fragments« of mudstone and wackestone and dolomite "cement". This postse-dimentary dolomitization breccias are definitely not synsedimen-tary formation, and became by incomplete late-diagenetic dolomitization of previously tectonized, fractured and crashed Dogger limestones. Their misinterpretation by a synsedimentary process, especially as a intraformational breccia type, since they appeared confomably stratified in the Dogger limestone, may lead to serious mistakes in interpretation of paleomorphology of carbonate platform and erroneous reconstruction of sedimentary environment and depositional conditions for the Dogger limestones.
In this study, transesterification of glycerol which is the byproduct of biodiesel with dimethyl carbonate (DMC) to glycerol carbonate was investigated. Solid basic catalyst which is 35% KOH loaded ...to alumina was synthesized using the impregnation method. The effects of DMC/glycerol ratio and temperature (55-85°C) on glycerol carbonate yield were studied. The highest yield of glycerol carbonate of 92% was obtained by 3 h of reaction time at 85°C with a DMC/glycerol molar ratio of 2, and using 3 wt.% catalyst. Purity and chemical structure of obtained glycerol carbonate was confirmed by using 1H-NMR spectrometry
Bu çalışmada reaksiyon girdisi olarak biyodizel yan ürünü gliserinin dimetil karbonat (DMC) ile transesterleşme reaksiyonu sonunda gliserin karbonata dönüşümü araştırıldı. %35 KOH içeren alümina destekli katı bazik katalizör emdirme yöntemi kullanılarak sentezlendi. Reaksiyonda DMC/gliserin oranı ve sıcaklığın (55-85°C) gliserin karbonat verimine etkileri çalışıldı. DMC/gliserin oranının 2/1, sıcaklığın 85°C olduğu, %3 katalizör miktarı ve 3 saat sonunda %92 gliserin karbonat verimi elde edildi. Elde edilen gliserin karbonatın saflığı ve kimyasal yapısı 1H-NMR spektrometresi ile doğrulandı.
Gölbaşı (Ankara) güneybatısında birbiri ile tektonik ilişkili iki farklı istif yer alır. Yapısal olarak altta yer alan düşük dereceli metamorfik istif fillat, metabazit, kristalize kireçtaşı, şist ve ...kuvars porfir damarları ile temsil edilir. Üstte ise Erken Karbonifer-Geç Permiyen yaşlı neritik ve pelajik karbonatlar ile bunlar üzerinde uyumsuzlukla yer alan Geç Permiyen yaşlı kırıntılı ve karbonatlar vardır. Yapısal olarak üstte yer alan neritik karbonatlardan alınan örneklerde Erken Karbonifer (Vizeyen-Serpuhoviyen) ile Orta Karbonifer (Başkiriyen-Moskoviyen) yaşı saptanmıştır. Sığ fasiyesteki bu karbonatlar Orta Karbonifer-Permiyen yaşta radyolaryalı pelajik çökellerle üzerlenir. En üstteki neritik karbonatlardan elde edilen fosiller ile de Kubergandiyen-Murgabiyen yaşı saptanmıştır. Bu Permo-Karbonifer istifi üzerinde kırıntılı ve karbonatlardan oluşan bir istif uyumsuzlukla yer alır. Tabanda yer alan çakıltaşları ve kumtaşları bol kuvars, karbonat taneli ve daha az oranda metamorfik kayaç parçaları içerir ve üstte doğru orta kalın tabakalı dolomitik kireçtaşı ve kireçtaşlarına geçer. Sığ denizel ortamda çökelen bu karbonatlarda Murgabiyen-Doraşamiyen yaşı saptanmıştır. Geç Paleozoyik yaşlı karbonat temelin Erken- Orta Karbonifer’de neritik, Orta Karbonifer-Permiyen’de pelajik, Kubergandiyen- Murgabiyen’de yine neritik ortamda çökeldiği, bir deformasyon döneminden sonra kuzeydeki Variskan temele eklemlendiği ve Geç Permiyen transgresyonu ile de yeni bir karbonat çökeliminin başladığı ve sonuçta Üst Karakaya Kompleksi içinde yer alan egzotik blokların bir bölümünün bu temelden türediği önerilmiştir.
PDF