Thin layers of ooid grainstones and/or thin layers and intercalation of tempestite breccias are very frequent as a rhythmic sedimentation members in the shallow-marine, prevailing lagoonal, ...mudstone/wackestone Dogger limestones. Such a sedimentation is a consequence of carbonate mud deposition in lagoons and restricted shallows and temporary flooding and deposition of ooid sand and/or coarser detritus by enhanced water energy, i.e. stormy waves. The shallow-marine limestones in the Lower and Middle Dogger comprise zones of carbonate breccias thick several to tens meter, consisting of darkgray »fragments« of mudstone and wackestone and dolomite »cement«. This postsedimenrary dolomitization breccias are definitely not synsedimentary formation, and became by incomplete late-diagenetic dolomitization of previously tectonized, fractured and crashed Dogger limestones. Their misinterpretation by a synsedimentary process. especially as a intraformational breccia type, sined they appeared confomably stratified in the Dogger limestone, may lead to serious mistakes in interpretation of paleomorphology of carbonate platform and erroneous reconstruction of sedimentary environment and depositional conditions for the Dogger limestones. PUBLICATION ABSTRACT
U radu su analizirani recentni geomorfološki procesi u obalnom području i podmorju Riječkog zaljeva (sjeverni Jadran). Od kraja posljednjega, virmskog glacijala nastavilo se dizanje razine Jadranskog ...mora. Zato se mijenjala erozijska baza, energija reljefa te intenzitet erozije i sedimentacije u Riječkom zaljevu. Potopljeni su niži dijelovi brojnih dolina. Uz ušće Rječine te u dijelu Bakarskog zaljeva izraženo je naglo smanjenje dubine dna. U posljednjim tisućljećima postaje naglašenije djelovanje abrazije i bioerozije zbog usporenog rasta morske razine. Nastaju inicijalni oblici abrazijske terase. Abrazijski proces vrlo je selektivan. To zavisi od geološke građe te otpornosti naslaga u litoralnoj zoni, kao i od lokalnih maritimnih prilika. Reljef obalne zone u najvećem dijelu Riječkog zaljeva vrlo je malo izmijenjen djelovanjem mora. Oblik obale prije svega zavisi od lokalnoga strukturno- tektonskog sklopa. Na karbonatnim naslagama u litoralnoj zoni vidljiva je bioerozija. Na padinama Učke i na otoku Cresu bujični tokovi u aktivni, a na sjevernoj primorskoj padini i na otoku Krku uglavnom fosilni.
U plitkomorskim, pretežno 1agunarnim, mudstone/wackestone vapnencima dogera Malog Alana na južnom Velebitu često se kao članovi ritmičke sedimentacije nalaze tanji slojevi ooidnih grainstone ...vapnenaca i/ili proslojci olujnih breča (»tempestites«), Takva sedimentacija posljedica je naplavljivanja i taloženja ooid-nog pijeska i/ili krupnijeg karbonat nog detritusa na lagunarne muljeve (mudstone/wackestone) zbog promjene energije vode djelovanjem struja valova, osobito olujnih valova. Unutar takvih jednoličnih, ritmički sedimentiranih stijena, koje su mjestimično intenzivno kasnodijagenetski dolomitizirane, pojavljuju se u donjem i srednjem dogeru nekoliko pa do par desetaka metara debele zone vapnenačko-dolomitnih breča. Te se breče sastoje od tamnih »fragmenata« vapnenaca i svijetlosivog dolomitnog veziva, međutim, to nisu nikakve sinsedimentacijske klastične vapnenačko- dolomitne breče, već su to postsedimentne dolomitizacijske breče nastale nepotpunom kasnodijagenetskom dolomitizacijom predhodno tektonski raspucanih i razdrobljenih dogerskih mudstone/wackestone vapnenaca. Ukoliko se takve breče poistovjete ili zamjene s bilo kojim tipom sinsedimentnih breča nastaju velike greške u tumačenju uvjeta i okoliša taloženja i interpretaciji paleomorfologije karbonatne platforme.
Thin layers of ooid grainstones and/or thin layers and intercalation of tempestite breccias are very frequent as a rhythmic sedimentation members in the shallow—marine, prevailing lagoo-nal, mudstone/wackestone Dogger limestones. Such a sedimentation is a consequence of carbonate mud deposition in lagoons and restricted shallows and temporary flooding and deposition of ooid sand and/or coarser detritus by enhanced water energy, i.e. stormy waves. The shallow- marine limestones in the Lower and Middle Dogger comprise zones of carbonate breccias thick several to tens meter, consisting of darkgray »fragments« of mudstone and wackestone and dolomite "cement". This postse-dimentary dolomitization breccias are definitely not synsedimen-tary formation, and became by incomplete late-diagenetic dolomitization of previously tectonized, fractured and crashed Dogger limestones. Their misinterpretation by a synsedimentary process, especially as a intraformational breccia type, since they appeared confomably stratified in the Dogger limestone, may lead to serious mistakes in interpretation of paleomorphology of carbonate platform and erroneous reconstruction of sedimentary environment and depositional conditions for the Dogger limestones.
