Celem artykułu jest ukazanie poglądów ks. Mazurkiewicza dotyczących nauczyciela i wychowania do wartości. Podstawą analiz i interpretacji stały się jego publikacje pedagogiczne. W artykule na tle ...skrótowo przedstawionego rysu biografii naukowej omawianego autora zaprezentowano wypracowane przez duchownego idee pedeutologiczne. Ks. Mazurkiewicz wychowawcę porównywał do kapłana i duszpasterza. Wywód prowadzi do wniosku, że idee odnoszące się do cech osobowości i zadań nauczyciela zostały wyprowadzone z koncepcji wychowania. Wychowanie pojmował jako tworzenie człowieka zgodnie z takimi wartościami jak: dobro, prawda i piękno. Idee te nie straciły na ważności i dzisiaj.
Artykuł poświęcony jest jednemu z zasłużonych polskich uczonych i nauczycieli akademickich, Stanisławowi Franciszkowi Tyncowi. W jego biografii naukowej i zawodowej należy wyróżnić dwa okresy: ...międzywojenny i powojenny. W tekście skoncentrowano się na ukazaniu jego działalności dotyczącej rozwoju historii wychowania po II wojnie światowej. Wówczas był on nauczycielem akademickim w Uniwersytecie Wrocławskim. W prezentowanej refleksji skupiono się na omówieniu jego aktywności naukowo-organizacyjnej i dydaktycznej związanej z nauczaniem historii wychowania. Naszkicowano jego zasługi w kształceniu młodej kadry naukowej. Zasygnalizowano także zagadnienie udziału Tynca w życiu naukowym środowiska historyków wychowania.
Artykuł opracowano wykorzystując głównie materiały archiwalne znajdujące się w Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego. Dla omówienia podjętego tematu istotna okazała się korespondencja, recenzje i opinie autorstwa Tynca oraz dokumentacja jego działalności dydaktycznej. Ze źródeł tych można odczytać jego zasługi w rozwoju środowiska naukowego historyków wychowania oraz zrekonstruować zagadnienia nauczania historii wychowania.
Rozważania zawarte w prezentowanym szkicu zostały poświęcone osobie Profesora Karola Poznańskiego, który w dniu 14 lutego 2021 roku ukończył 90 lat. Niniejsza refleksja ma na celu ukazanie rysu ...biografii naukowej Profesora, który należy do wybitnych polskich historyków wychowania. Aktywnie uczestniczy on w życiu naukowym jako organizator i uczestnik zjazdów oraz konferencji naukowych, głównie z zakresu historii wychowania. Ma także duże zasługi w rozwoju polskiej historii oświaty i wychowania jako mistrz i opiekun naukowy wielu badaczy, a także autor licznych prac naukowych. Jego twórczość naukowa i działalność dydaktyczna czynią go człowiekiem uniwersytetu. Doskonale łączy on rolę badacza i nauczyciela akademickiego. Rezultatem tej pracy jest wypromowanie pokolenia badaczy, którzy z dużym powodzeniem podejmują zadania akademickie. Profesor Karol Poznański ma duże zasługi w działalności naukowo-organizacyjnej na rzecz instytucjonalizacji nauki polskiej. Analiza jego biografii naukowej pokazuje, że w swej działalności akademickiej uosabia on rolę uczonego, pedagoga i organizatora. Tekst został przygotowany na podstawie źródeł drukowanych, opracowań, materiałów archiwalnych oraz źródeł wywoływanych.
Tekst wpisuje się w problematykę historii wychowania przedszkolnego w Polsce. Jego celem z jednej strony jest ukazanie dziejów teorii wychowania przedszkolnego, a głównie wychowania religijnego, z ...drugiej zaś zasygnalizowanie, jak ważną rolę w rozwoju wychowania przedszkolnego i jego propagowania odegrało czasopismo „Wychowanie Przedszkolne”. Intencją przedstawionej w tekście refleksji jest ukazanie propagatorek teorii wychowania przedszkolnego ze szczególnym akcentem na popularyzację i upowszechnianie idei wychowania religijnego w przedszkolu oraz treści wychowania religijnego. Wyrazistą cechą proponowanego programu wychowania religijnego w omawianym czasopiśmie było zalecenie łączności wychowania religijnego z wychowaniem moralnym i zasadami etyki, ponieważ religia musi być połączona z życiem. Proponowany przez „Wychowanie Przedszkolne” program wychowania religijnego miał na celu uczenie głębokiej religijności, dlatego „ambasadorki” takiego wychowania przekonywały, że ważna jest nie tylko teoria religii i religijności czy poznanie treści Pisma Świętego, ale i praktyki religijne. Służyły temu wszystkie zasady i wskazówki wynikające z proponowanej w czasopiśmie metodyki wychowania religijnego. Należy zaznaczyć i to, że szczególna rola w tym niełatwym dziele wychowania religijnego przypadała wychowawczyniom przedszkoli. Z pomocą zwłaszcza w zakresie dostarczania odpowiednich treści przyszli im twórcy poezji religijnej.
RESEARCH OBJECTIVE: The objective of the publication is presenting family and its meaning in shaping future scientists. Family stories mentioned in the text are related to the research on historical ...memory which was called autobiographical memory in the books concerning the topic. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The basic research problem is showing the family as an institution important in the process of upbringing and shaping young people. In my considerations on the topic I have focused on the answers to the following questions: How were the parents remembered? What values did the family teach the scientists? How did the parents contribute to educating the scientists mentioned in the article? The method I applied in the work was historical and pedagogical analysis of egodocuments. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The process of argumentation consists of several stages: 1. Discussing the selected sources and their cognitive value, 2. Presenting the authors of the sources, which is necessary due to reading their cognitive value. 3. Presenting the examples telling about the meaning of the family in shaping future scientists. I am aware of the fact that the problem mentioned in the title of the text requires further research. RESEARCH RESULTS: The analysis that has been carried out confirms the assumption that the family plays an important role in the process of upbringing and shaping certain attitudes. As the authors of the egodocuments have shown, parents are given particularly important tasks in those processes. What is also important for shaping the attitudes is the upbringing atmosphere of the family, especially the relation between the parents. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The conclusions do not only include presenting the knowledge of the past of the Polish family on the basis of selected examples. First of all, they include the presentation of verified theories of upbringing which confirm the effectiveness of the family influence on the further lives of their children and their function in science. The analyses have shown the image of family environments in which outstanding scientists were taught the respect for knowledge, specific values and religious truths.
W artykule podjęto próbę przedstawienia problemu edukacji pedagogicznej w państwowych seminariach nauczycielskich w Krakowie. Rozważania dotyczą funkcjonowania tych instytucji w okresie autonomii ...galicyjskiej. Podstawowym źródłami służącymi do przedstawienia procesu edukacji pedagogicznej w seminariach były głównie sprawozdania dyrektorów seminariów nauczycielskich oraz podręczniki do nauczania przedmiotów pedagogicznych. Na podstawie analizy wymienionych źródeł zaprezentowano zagadnienia dotyczące: treści nauczania przedmiotów pedagogicznych, wykładowców przedmiotów pedagogicznych, podręczników i wydawnictw pomocniczych z zakresu pedagogiki, oraz tematykę pedagogiczną prac pisemnych domowych i egzaminów dojrzałości. Treści kształcenia pedagogicznego obejmowały realizację takich przedmiotów jak: historia pedagogiki, pedagogika, dydaktyka, psychologia, antropologia oraz te treści, które współcześnie nazwalibyśmy pedagogiką przedszkolną, były one realizowane w seminariach żeńskich. Ze sprawozdań wynika, że przedmiotów pedagogicznych nauczali zazwyczaj dyrektorzy seminariów nauczycielskich lub ich zastępcy. Byli to nauczyciele, którzy aktywnie działali w towarzystw naukowych i podejmowali współpracę z czasopismami pedagogicznych. Ponadto popularyzowali wyniki swoich badań m.in. na łamach takich czasopism, jak: „Szkoła” i „Czasopismo Pedagogicznego” oraz „Muzeum”.
Artykuł wpisuje się w obszar badań pedeutologii historycznej. Celem prezentowanego tekstu jest rekonstrukcja koncepcji pedeutologicznej pt. Dobry nauczyciel w świetle wypowiedzi młodzieży szkolnej, ...autorstwa Jadwigi Zaleskiej. Projekt powstał na seminarium pedagogicznym Kazimierza Sośnickiego. Głównym przedmiotem badań jest problem charakterystyki dobrego nauczyciela, poszukiwanie jego cech i uwarunkowań działalności pedagogicznej. Zasadniczą metodą badań była analiza historyczno-pedagogiczna źródeł archiwalnych i drukowanych wskazanego przedmiotu badań. W pierwszej części tekstu nakreślona została krótka biografia Jadwigi Zaleskiej, w tym jej droga edukacyjna oraz studia pedagogiczne w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Podano też informacje o jej działalności pedagogicznej. W części drugiej ukazano metodologiczne założenia badań na temat „dobrego nauczyciela” w ujęciu Jadwigi Zalewskiej oraz ich wyniki, które posłużyły do stworzenia profilu dobrego nauczyciela. Z badań tych wyłoniła się wizja nauczyciela postrzeganego głównie w perspektywie normatywnej. W uwagach końcowych wskazano na aktualność założeń projektu Jadwigi Zaleskiej poświęconego poszukiwaniu charakterystyki dobrego nauczyciela oraz poprawność metodologiczną jego realizacji.
Recenzja książki: Profesorowi Karolowi Poznańskiemu w dziewięćdziesiątą rocznicę urodzin, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2021, ss. 88.
Celem artykułu jest ukazanie poglądów ks. Mazurkiewicza dotyczących nauczyciela i wychowania do wartości. Rozważania zawarte w prezentowanym tekście wpisują się w problematykę dotyczącą historii ...teorii wychowania i pedeutologii. Podstawą analiz i interpretacji stały się jego publikacje pedagogiczne. Przedstawione analizy źródeł zostały przeprowadzone zgodnie z metodologią badań historyczno--pedagogicznych W artykule na tle skrótowo przedstawionego rysu biografii naukowej omawianego autora zaprezentowano wypracowane przez duchownego idee pedeutologiczne. Ks. Mazurkiewicz wychowawcę porównywał do kapłana i duszpasterza. Cechą znamienną poglądów ks. Mazurkiewicza, w kontekście wychowania do wartości, było formułowanie zasad pedagogicznych ważnych w działalności wychowawczej nie tylko nauczycieli świeckich, ale i duchownych zajmu-jących się wychowaniem i nauczaniem. Wywód prowadzi do wniosku, że idee odnoszące się do cech osobowości i zadań nauczyciela zostały wyprowadzone z koncepcji wychowania. Wychowanie pojmował jako tworzenie człowieka zgodnie z takimi wartościami, jak dobro, prawda i piękno. Idee te nie straciły na ważności i dzisiaj. Dlatego główną intencją podjętych badań jest wskazanie, że wartości takie jak dobro, prawda i piękno mogą i powinny być realizowane we współczesnej szkole oraz wychowaniu prowadzonym przez różne instytucje. Wy-pływające z nich zasady mają ponadczasową wartość w kształtowaniu właściwych relacji międzyludzkich i przygotowaniu człowieka do życia w społeczeństwie.
Przedstawione rozważania wpisują się w zakres pedeutologii historycznej. Prezentowany szkic poświęcony jest problemowi mistrza-nauczyciela w kontekście rozwoju nauki, badań naukowych i nauczania. ...Podjęto w nim próbę opisu powinności jakie musi spełniać osoba, którą można określić mianem mistrza. Uczyniono to na wybranych przykładach mistrzów, zasłużonych dla nauki i nauczania, głównie przedstawicieli historii wychowania i pedagogiki. Ich zasługi polegają na stworzeniu szkół naukowych i rozwoju polskich środowisk naukowych. Na potrzeby zaprezentowania zagadnienia wykorzystano zarówno opracowania, jak i materiały archiwalne oraz literaturę pamiętnikarską. Pomocne były też źródła wywoływane. Wnioski wypływające z analizy źródeł doprowadziły do przekonania, że jednym z najważniejszych cech mistrza-nauczyciela jest rzetelność, przejawiająca się zarówno w dydaktyce uniwersyteckiej, jak i badaniach naukowych. Rzetelność naukowa jest nie tylko wartością w ogóle, ale przede wszystkim powinnością osób, które można nazwać mistrzami. Przy czym należy podkreślić, że artykuł nie pretenduje do miana wyczerpującego studium, jest jedynie zarysem planowanych dalszych badań nad istotą mistrza-nauczyciela i jego znaczenia w dziejach nauki i kultury.
PDF
