This journal discusses Nahwu's Usul which covers Qiyas, Illat, and Ta'wil using the Library Study method with a Descriptive Historical Qualitative approach. As for the main sources in writing this ...Journal are the books that contain the discussion of Qiyas, Illat, and Tawil and their relation to Greek Philosophy. The author concludes that Nahwu Science was born due to errors in reading the Koran because of the occurrence of birth among speakers of Arabic, not because of the influence of Greek Philosophy, but it cannot be denied that certain themes are influenced by other Sciences, such as methods the formation of Arabic rules inspired by the Science of Jurisprudence, and Ta'lil inspired by the way of thinking of the Greek Philosophers, but in general the application of the Nahwu Science had existed before the interaction between Muslim Scientists and Philosophers.
Abstrak
Jurnal ini membahas Ushul Nahwu yang mencakup Qiyas, Illat, dan Ta’wil dengan menggunakan metode Kajian Pustaka dengan pendekatan Kualitatif Historis Deskriftif. Adapun yang menjadi sumber utama dalam penulisan Jurnal ini adalah kitab-kitab yang memuat pembahasan Qiyas, Illat, dan Ta’wil dan keterkaitannya dengan pemikiran Filsafat Yunani. Penulis berkesimpulan bahwa Ilmu Nahwu lahir akibat adanya kesalahan dalam membaca al-Qur’an karena terjadinya lahn dikalangan penutur bahasa Arab, bukan karena pengaruh Filsafat Yunani, hanya saja tidak bisa dipungkiri bahwa ada tema-tema tertentu dipengaruhi oleh Ilmu-ilmu lain, seperti metode pembentukan kaidah-kaidah bahasa Arab terinspirasi dari Ilmu Fikih, dan Ta’lil terinspirasi dari cara berpikirnya para Filosof Yunani, tetapi secara umum penerapan Ilmu Nahwu sudah ada sebelum adanya interaksi antara Ilmuwan Muslim dan para Filosof.
Kata Kunci: Nahwu, Filsafat, Qiyas
Tulisan ini membahas tentang reformulasi zakat profesi dalam kerangka kaidah hukum Islam. Sementara ahli, menempatkan zakat profesi dalam logika perdagangan namun sebagian lain menempatkannya dalam ...konteks pertanian. Perbedaan dua perspektif ini berakibat pada jumlah atau prosentase dan waktu pembayaran zakat profesi. Tulisan ini hendak merumuskan bagaimana zakat profesi dalam teori hukum Islam. Analisis penulis dalam menjelaskan zakat profesi dalam perdebatan hukum ini menggunakan pendekatan al-Qawaid al-Ushuliyyah dan al-Qawaid alFiqhiyyah. Dengan menganalisis data-data kitab fiqh klasik dan kontemporer, tulisan ini menyimpulkan bahwa zakat profesi perlu diletakkan dalam pendekatan filosofi hukum yaitu maqãshid al-syariah dan mas}lahah sehingga ketentuan hukum zakatnya tidak secara kaku mengadopsi rumusan fiqh klasik semata.
The firm stipulation of sunnah qabliyah prayer is not found in the hadith of the Prophet, but among the scholars of the Shafi'yah, such practice is still carried out by likening it to other fardhu ...prayers. The practice has been studied extensively by Shafi'yah scholars, and one of them is Imâm al-Nawawî. The question asked in this discussion is the rationale of Imâm al-Nawawî in establishing the law of sunnah law for the prayer and when its execution time. According to Imâm al-Nawawî, the argumentis the generality of hadith announcement about sunnah rawatib prayer and the use of qiyas between Zuhr prayer and Jumat prayer. The general argument is more valid and strong compared with other postulates. As for the time of its implementation, sunnah qabliyyah prayerfor Jumat prayer may be done if there is the first azan when zawâl. Whereas if only one azan, may pray two rak'ah with the intention of sunnah qabliyyahbefore Jum’ah prayer together with tahiyyatul masjid prayer for the new arrival at khutbah. As for those who have sat before the khutbah, it is enough with sunnah muthlaq prayer.
This article attempts to discuss Ibn Rushd’s thought about qiyas. Ibn Rushd is known as a jurists and philosoper which use aristotalian logic. This article shows that, in qiyas, Ibn Rushd uses ...maqashid as standard. It is intended to a jurists in islamic law is not stuck on textual interpretation which is out of origial meaning. One of the relevances of this study to KHI in Indonesia is the recording section marriage, in which qiyas based on maqashid can use to an effort to save the rights of women. Artikel ini mencoba membahas pemikiran Ibnu Rusyd tentang qiyas. Ibnu Rusyd dikenal sebagai ahli hukum dan filosof yang memakai logika Aristotalian. Artikel ini menunjukkan bahwa, dalam qiyas, Ibnu rusyd menggunakan maqashid sebagai alat ukur. Hal ini dimaksudkan agar seorang ahli hukum Islam tidak terjebak pada penafsiran tekstual yang keluar dari makna sebenarnya. Salah satu relevansi kajian ini dengan KHI di Indonesia adalah dengan pasal pencatatan nikah, di mana logika qiyas berbasis maqasid sangat kental di gunakan sebagai upaya menjaga hak-hak perempuan.
Fıkıh usûlünde hüküm çıkarma yöntemleri arasında en önemli konulardan biri olan kıyas, asıl ile ferʿi birleştiren bir illetten dolayı ferʿi asla hamledip, aralarındaki benzerlikten ötürü aslın ...hükmünü ferʿe uygulamayı ifade etmektedir. Asıl, ferʿ, aslın hükmü ve illet olmak üzere dört ana temel üzerine oturtulan kıyas konusunda tartışmaların en fazla yapıldığı mesele illettir. Usûlcüler illetin mahiyeti, kısımları, şartları ve tespit yollarını ele alarak incelemiş ve bu bağlamda farklı görüşler ileri sürmüşlerdir. Usûlcülerin illet konusunda ihtilaf ettikleri konulardan birisi de illete yöneltilen itirazlardır. Her ne kadar illete yöneltilen itirazlar cedel ilminin konusu olsa da usûl eserlerinin büyük çoğunluğunda bunlara yer verilmiştir. İllete yöneltilen itirazların sayısı hakkında usûlcülerin bir ittifakı bulunmamaktadır. Hatta aynı ekole mensup usûlcüler arasında bile illete yöneltilen itirazlar hakkında farklı sayıların ileri sürüldüğü görülmektedir. Araştırma konumuz olan kalb ve akis, illete yöneltilen itirazlardandır. Kalb, illete yönelik geçerli bir itiraz kabul edilirken kalbü’t-tesviye olarak isimlendirilen ve hakikatte kalb olan akisin ise geçerli bir itiraz olup olmaması hususunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Kimi usûlcüler tarafından zayıf ve fasit bir itiraz olarak kabul edilen akis, kimi usûlcüler tarafından ise geçerli bir itiraz olarak görülmüştür. Bu çalışmada Hanefî usûlcülere göre illete yöneltilen itirazlardan kalb ve akis konuları ele alınıp incelenecektir.
Penelitian ini akan membahas mengenai metode penemuan hukum islam melalui pendekatan ushul. Dalam upaya menemukan hukum yang digali dari sumbernya, para pengali hukum Islam seyogianya bertitik tolak ...dari prinsip kemaslahatan dengan metode yang telah ditawarkan oleh para pendahulu yang ahli dibidangnya. Maka ditemukan metode maslahah, istihsan, pendekatan linguistik, dan metode kausasi.
Fıkhu’l-hadis’in savunucusu kabul edilen ehlü’l-hadis’in hicri üçüncü asırdaki önemli temsilcilerinden olan Buhârî, “muhaddis” bir kimliğe sahip olduğu gibi “fakîh” bir kimliğe de sahip güzide bir ...âlimdir. Çağdaşı olduğu âlimlerin çoğu Buhârî’nin fıkhî kimliğine ciddi vurgular yapmışlardır. Ancak Buhârî’nin te’lif ettiği ve Allah’ın Kitabı Kur’ân’dan sonra en güvenilir kitap olarak kabul edilen “el-Câmiu’s-sahîh” isimli eseri, bize onun kendine has bir istinbat metodolojisine sahip olduğunu göstermektedir. Bu nedenle öteden beri )فقه
البخاري في تراجمه( “Buhârî’nin fıkhı bâb başlıklarındadır” denilmiştir. Bu makalemizde gayemiz edille’i-şer’îyye-den icmâ ve kıyas özelinde Buhârî’nin usûlî kimliğini tespit ve tahlil etmektir. Zira Buhârî, yerleşik usûlde kullanılan icmâ kavramı yerine “luzûmü’l-cemâat” kavramını kullanarak ve bunu da “ehlü’l-ilm” kavramıyla yorumlayarak farklı bir hukuk dilini kullanmaktadır. Yine “Buharî kıyası bir delil olarak kabul etmekte midir yoksa kıyasın hücciyetini red mi etmektedir?” sorusuna cevap arandığında onun, kıyası yerine göre delil kabul eden yerine göre de reddeden bir usûl çerçevesinde hareket ettiği görülmektedir. Makalemizde ic-mânın hücciyeti, Medine ehlinin icmâı, sükûtî icmâ, kıyasın hücciyeti konularında Buhârî’nin usûlî görüşlerinin -Buhârî şârihlerinin yorumları da dikkate alınarak- tespit ve tahlili yapılıp onun usûlcü/fakîh kimliği ortaya konulmaya çalışılacaktır.
İstihsânın tanımı ve meşrûiyeti problemi, fıkıh usûlünün önemli tartışma konularından biridir. Hanefî kurucu imamları ile İmâm Mâlik’in (ö. 179/795), hukukun katılığını gidermek için kullanmış olduğu ...bu yönteme, ilk dönemlerden itibaren çeşitli itirazlar yönelmiştir. Malikiler de istihsânı kullanmasına rağmen, istihsâna yönelik ağır eleştiriler Hanefîler üzerine yoğunlaşmıştır. İmam Şafiî’nin (ö. 204/820) ağır eleştirisi sonrasında Hanefî usûlcüler, istihsânı hem tanımlamak hem de meşrû olduğunu kanıtlamak için çeşitli ilmî faaliyetlerde bulunmuşlardır. Özellikle Ebü’l-Hasen el-Kerhî (ö. 340/952) ve Ebû Bekr el-Cessâs (ö. 370/981) ile başlayan bu süreç, diğer mezhep usûlcülerinin de katkısıyla zengin bir birikimi ortaya çıkarmıştır. Kerhî’nin istihsân tanımının, usûlcüler arasında şöhret bulduğu ve usûl eserlerinde istihsânın meşruiyetinin bu tanım üzerinden yapıldığı görülmektedir. Kerhî’nin istihsânın meşruiyetine yönelik değerlendirmeleri, öğrencisi Cessâs ile sonraki asırlarda Ebû Zeyd ed-Debûsî (ö. 430/1039), Ebü’l-Usr el-Pezdevî (ö. 482/1089) ve Şemsüleimme es-Serahsî (ö. 483/1090) tarafından da devam ettirilmiştir. Cessâs’ın istihsânın meşruiyetine yönelik açıklamaları ise İmam Şâfiî’nin istihsân aleyhine yönelik sözlerinin eleştirisi ile başlar. O, istihsânı temelde iki alt başlığa ayırarak, meşruiyet delillendirmesi yapar. İstihsânı lafız ve mâna olmak üzere iki kısımda ele alan Cessâs, lafzî olarak istihsânın kullanılmasında herhangi bir ihtilafın bulunmadığını, bunu bütün müçtehitlerin kabul ettiğini, dahası istihsâna karşı olan İmam Şâfiî’nin bile bu anlamdaki istihsânı kullandığını söyler. Ona göre üzerinde tartışma olan istihsân türü ise ikinci kısımdaki; yani mana itibariyle olan istihsândır. Cessâs, bu kısmın da esasında kıyas ameliyesi olduğunu, İmam Muhammed eş-Şeybânî’nin (ö. 189/805) eserlerine gönderme yaparak ispata çalışır. Gerçekten de İmam Muhammed’in eserlerinde, istihsânın kullanım alanlarına bakıldığında, pek çok yerde çatışan iki kıyasın varlığı görülmektedir. Dahası İmam Muhammed, bazen “istihsânın bu türü kıyasa dahildir.” diyerek açıkça istihsânın -en azından bazı türlerini- kıyas içerisinde değerlendirmiştir.
Hanefî usûlcüler, istihsân tanım ve değerlendirmelerini, muarızlarının da kabul edebileceği şekilde yapmak suretiyle istihsâna yönelik olumsuz havayı kırmak istemişlerdir. İstihsânın “Daha güçlü delil sebebiyle benzerlerine verilen hükümden vazgeçmektir.” şeklindeki tanımı genel kabul görmüştür. Burada istihsân, kıyas ile ilişkilendirerek tanımlanmış; güçlü olan delile istihsân, zayıf olan delile ise kıyas denilmiştir. İstihsânın kıyas ile ilişkilendirilerek tanımlanması isabetli olmakla birlikte, yine bu tanımlarda istihsânın kıyastan daha güçlü olduğu tezi, İmam Muhammed’in istihsâna dair verdiği örneklerle birlikte değerlendirildiğinde, zaman zaman tanım ile tanımlanan arasında tezatlar oluşturmaktadır. Zira çoğu durumda kıyas ile istihsân çatıştığında, istihsân alınmakla birlikte, tam tersi durumun; yani kıyasın alındığı durumlar da olabilmektedir. Bunlardan başka İmam Muhammed’in eserlerinde, Kerhî’nin de tasnifini yaptığı istihsân çeşitlerine yönelik örnekler bulunmakla birlikte, bazen kıyasın istihsânen alınması gibi garip durumlar ile de karşılaşılmaktadır. Bu da zikri geçen tanımların “efrâdını câmî, ağyârını mâni” olmadığı anlamına gelir.
İstihsâna yönelik menfi tutum, bir kısım Şâfiî çevrelerde devam etmiş, istihsânın meşrûiyetine yönelik eleştiriler fıkıh usûlü eserlerinde varlığını sürdürmüştür. İstihsân, Şâfiî çevrelerce “delilsiz hüküm verme” olarak tanımlandığından, şer‘î bir delil olan kıyasın şer‘î olmayan -Gazzâlî’nin deyimi ile mevhum- bir delil olan istihsân sebebiyle terkedilmesini kabul etmemişlerdir. Zâhirîlerden İbn Hazm (ö.456/1064) ise istihsânın keyfiliğe kapı araladığını, istihsânı kullananların verdiği örnekler üzerinden iddia eder. Ona göre, Hanefîlerin istihsân olarak kabul ettiği bir durumu, Mâlikîler istikbah olarak kabul edebilmektedir. Bu da apaçık bir çelişkiyi doğurmaktadır. İbn Hazm’ın bu değerlendirmesinin haklılık tarafı yok değildir. Zira İmam Muhammed’in el-Hücce alâ ehli’l-Medîne isimli eserinde, Mâlikîlerin istihsânının eleştirildiği görülürken, Mâlikîlerden el-Bâcî’nin (ö. 474/1081) eserlerinde Hanefîlerin istihsânının eleştirildiği görülmektedir.
İstihsân eleştirisi, Ebû İshâk eş-Şîrâzî (ö. 476/1083), İmâmü’l-Harameyn el-Cüveynî (ö. 478/1085) ve Gazzâlî (ö. 505/1111) gibi Şâfiîler tarafından da devam ettirilmiştir. Cüveynî, istihsânı istinbâta değil, nefsin şehvetine dayanan bir yöntem olarak görürken, Gazzâlî, istihsanı indî yorum olarak görür. İstihsâna karşı olumsuz tavrın temel sebebi, kanaatimizce, tanımlar üzerinden yürütülmüş, içerik çoğu zaman ihmal edilmiştir. Oysa İmam Muhammed’in eserlerine bakıldığında, istihsânın sanılanın aksine bir aslının bulunduğu, bu aslın bazen bir eser, bazen bir zaruret, bazen başka bir kıyas, bazen de örf olduğu görülür.
In legal methodology (usul al-fiqh), the problem of the defining istiḥsān and the legitimacy of its definition is among the critical discussion topics. To overcome the rigorism of law, istiḥsān was used by the founder scholars of Ḥanafī school of law and Malik b. Anas - however this use received various objections. Although the Mālikī scholars also used istiḥsān strong criticisms of istiḥsān have been directed on the Ḥanafīs. After the severe criticism of Muḥammad b. Idrīs al-Shāfiʿī, the Ḥanafī scholars carried out various intellectual activities to define istiḥsān and to prove that it is legitimate. This process -which started especially with Abū’l-Ḥasan al-Karkhī and Abū Bakr al-Jaṣṣāṣ, revealed a rich accumulation with the contribution of the legal theorists in other school of laws. It is known that al-Karkhī's definition of istiḥsān has become widespread among the legal theorists, and the legitimacy of istiḥsān in the works of legal theory was based on his definition. Al-Karkhī's considerations on the legaliticamy of using istiḥsān can be traced in his student al-Jaṣṣāṣ, in the following centuries, Abū Zayd al-Dabūsī, Abū l-‘Usr al-Bazdawī and al-Sarakhsī’s works. Al-Jaṣṣāṣ' explanations on the legitimacy of istiḥsān begin with the criticism of Imam al-Shāfiʿī's against istiḥsān. He provides the proof of legitimacy for istiḥsān in divided two sub-headings. Al-Jaṣṣāṣ, who deals with istiḥsān in two parts as word and meaning, argues that there is no disagreement about the use of istiḥsān and that all mujtahids accept istiḥsān, and even al-Shāfiʿī, who opposes to the use of istiḥsān, employs istiḥsān in this sense. The type of istiḥsān on which there is a deabte is the istiḥsān used in relation to its meaning. Al-Jaṣṣāṣ states that this use is a qiyas operation; he justifies his point of view by referring to the works of Muḥammad b. Hasan al-Shaybānī. Indeed, when we look at how al-Shaybānī explained the istiḥsān’s examples in his works, it is seen that there are two conflicting juristic analogy (qiyas) made in many examples. Moreover, al-Shaybānī openly considered some types of istiḥsān part of qiyas by stating that some examples “can be included in this type of istiḥsān”
Ḥanafī scholars wanted to break the hostile atmosphere toward istiḥsān by defining and evaluating the istiḥsān in a way that their opponents could accept. The definition of Istiḥsān “to abandon the judgment given to similar ones due to stronger evidence.” has been generally accepted. In this definition, istiḥsān is defined by associating with qiyas, and referred to an istihsan that is presented as the more substantial evidence, and qiyas is the weaker evidence. Although it is appropriate to define istiḥsān in relation to qiyas, the claim that in the definition istiḥsān is put in stronger place than qiyas might casuse to some the contradictions- in particular when the example’s of al-Shaybānī are taken into consideration. Because in most cases, when qiyas conflicts with istiḥsān, istiḥsān is taken. But in an opposite case, qiyas might be taken. Apart from these, there are examples of the types of istiḥsān that al-Karkhī has classified in the works of al-Shaybānī, but sometimes there are also strange situations such as taking the qiyas by istiḥsān. This also means that the term is not sufficiently defined.
The negative attitude towards istiḥsān in some Shāfiʿī circles and the criticisms against the legitimacy of istiḥsān continued in the works of the fiqh method. Istiḥsān is defined as making a judgment without evidence by Shāfiʿī circles. Therefore, they did not accept the abandonment of qiyas, which is a sharī proof, because of istiḥsān, which is a non-sharī notable proof. Based on the examples given by the users of istiḥsān, Ibn Ḥazm, one of the Ẓāhirītes, claims that istiḥsān opens the door to arbitrariness. According to him, a situation that is accepted as istiḥsān according to Ḥanafīs can be taken as istiḥsān according to Mālikīs. This creates an apparent contradiction. There are some valid points in the assessment of Ibn Ḥazm. Because while it is seen that the istiḥsān of Mālikīs is criticized in al-Shaybānī's book named al-Ḥujjah, it can be also found that the istiḥsān of Ḥanafīs is charged in the works of Abū’l-Walīd al-Bājī, one of the Mālikīs.
The criticism toward istiḥsān was continued by Shāfiʿīs such as Abū Isḥāq al-Shīrāzī, Imam al-Haramayn al-Juwaynī and Abū Ḥāmid al-Ghazālī. While al-Juwaynī sees istiḥsān as a method based on the lust of the soul, not istinbat/legal deduction, al-Ghazālī understands istiḥsān as a personal comment. The main reason for the negative attitude towards istiḥsān is that the content based on the definitions, has been neglected most of the time. However, when we look at the works of al-Shaybānī, it can be seen that there is a proof of istiḥsān contrary to what is believed-and that this can be sometimes a work, sometimes a necessity, sometimes another comparison, or sometimes a custom.
This study examined the contemporary ijtihād paradigm, especially in understanding the Islamic law sources, according to Muḥammad Shaḥrūr. This study focused on answering two things, namely Shaḥrūr’s ...thinking in understanding the sources of contemporary Islamic law and compared it with the opinions of ‘ulamā (Muslim scholars in Islamic law). An explorative method was used to explore the Shaḥrūr’s thinking in understanding the contemporary Islamic law sources, and a comparative method was used to analyse it using ‘ulamā’s methodology. This research study used an Islamic law methodology (uṣūl al-fiqh) approach. This study concluded that the Shaḥrūr’s thinking in understanding the sources of contemporary Islamic law is not comprehensive and less of combination among sources and propositions used by ‘ulamā. Etymology understanding is most dominant in his methodology. In addition, there are some misunderstandings on Islamic law concepts raised by ‘ulamā.Contribution This research enriched the study of contemporary Islamic law in responding to challenges of different times. Shaḥrūr offered a new paradigm that in al-Quran, the laws have certain limits and they should not be violated. The sunnah was divided into two parts, the changing and the unchanging. Qiyas is an analogy with the problems that happen now with those that happened in the past. And ijma is an agreement from people who have authority in certain matters.
PDF
