W numerze znalazły się między innymi teksty: W stronę profesjonalizmu nauczyciela; Cechy pedagogicznego dialogu oraz etapy ich uczenia się. Odniesienie do relacji: nauczyciel - uczeń; Przygotowanie ...nauczyciela do profesjonalnego i osobistego rozwoju w toku akademickiego kształcenia. Bariery i szanse; Nauczyciele gimnazjum - w poszukiwaniu nowej, profesjonalnej tożsamości; Stymulacja emocjonalna w procesie edukacji przedszkolnej a kompetencje przyszłości nauczyciela małego dziecka; Psychologiczne aspekty wyuczonej bezradności i ich implikacje pedagogiczne.
W numerze znalazły się między innymi teksty: W kręgu rozważań o etyce zawodowej pedagogów specjalnych; Zaangażowanie społeczne nauczycieli w obliczu kultury nieufności; Przeciążenie informacyjne ...wyzwaniem dla edukacji doby cyfrowej; Pedagodzy na rynku pracy w świetle badań losów absolwentów; Wczesna diagnoza umiejętności dzieci w zakresie czytania i pisania szansą na udaną edukację szkolną; Wybrane aspekty funkcjonowania dziecka zdolnego w pieczy zastępczej; Znaczenie relacji w rodzinach nauczycieli w kontekście oceniania uczniów; Ściąganie w szkole a wartości ostateczne i instrumentalne; Funkcjonowanie dziecka z zespołem Aspergera w szkole ogólnodostępnej - studium przypadku; Subiektywna recenzja filmów fabularnych o szkole.
W numerze znalazły się między innymi teksty: Transformatywny intelektualista w polskiej tradycji pedagogicznej i politycznej przełomu XIX i XX wieku; Czynniki społeczne warunkujące efektywność ...kształcenia. Czynnik polityczny; Wartościowanie człowieka i ludzkiego życia w świecie sztuki. Perspektywa pedagogiki kultury; Więź człowieka ze środowiskiem naturalnym. Rekonstrukcja i interpretacja dorobku naukowego Bogdana Suchodolskiego; Przeciwdziałanie postawom agresji. Pedagogiczne implikacje filozofii Józefa Tischnera; Polsko-ukraińska współpraca na rzecz rozwoju systemu profilaktyki zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży w Ukrainie; Edukacja domowa jako alternatywna forma realizacji obowiązku szkolnego. Stan polskich badań i perspektywy badawcze; W poszukiwaniu lepszych możliwości kształcenia dla własnego dziecka. Edukacja domowa z perspektywy rodziców...
W artykule dokonuje się porównania interpretacji pojęcia ideologii w badaniach edukacyjnych uprawianych przez niektórych uczonych katolickich z jego problematyzacją na gruncie świeckich, ...niekościelnych — zarówno krajowych, jak i zagranicznych — studiów edukacyjnych. Pojęciem centralnym jest tu ideologia, która według wybranych do polemiki badaczy katolickich w różnych postaciach infekuje nauki o wychowaniu; standardowo kojarzona jest przy tym z zafałszowaniem rzeczywistości, myśleniem utopijnym oraz indoktrynacją edukacyjną. Artykuł demonstruje niedostatki dogmatyczno-katolickiego ujęcia ideologii i pokazuje jego niezgodność z filozoficznie ugruntowanymi ujęciami zarówno ze strony pedagogów świeckich, jak i ze strony bardziej progresywnych badaczy katolickich. Autor argumentuje, że aby myśleć o ideologii edukacyjnej w prawdziwie nowoczesny i krytyczny sposób, nie można trzymać się dogmatycznych nauk Kościoła, lecz należy wziąć pod uwagę także opisowe oraz pozytywne — istotne dla pedagogiki — znaczenie tej kategorii, tak jak ma to miejsce w dyskursie pedagogiki krytycznej.
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest usystematyzowanie istniejącej wiedzy o pedagogice katolickiej oraz wskazanie jej specyfiki i miejsca w kontekście stosowanego terminu pedagogika transcendentna. ...PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł ma udzielić odpowiedzi na pytanie, czym jest pedagogika katolicka i jakie są jej związki z pedagogiką transcendentną oraz na jakich założeniach mają się opierać badania naukowe prowadzone przez przedstawicieli pedagogiki katolickiej. W tym celu zastosowano metody, które służą krytycznej analizie literatury przedmiotu oraz porównaniu zebranych wyników. PROCES WYWODU: Wyjaśnienia dotyczące istoty pedagogiki transcendentnej umożliwiły wskazanie zależności zachodzących między pedagogiką religii i pedagogiką katolicką. Ukazane różnice zostały doprecyzowane i wyjaśnione przy omawianiu podstaw pedagogiki katolickiej opartej na założeniach personalizmu chrześcijańskiego. Ponieważ pedagogika katolicka może przyjmować różne postaci, jako jej przykład została przywołana zakorzeniona w Ćwiczeniach duchownych św. Ignacego Loyoli pedagogika towarzyszenia. Przedłożenie to pozwoliło zająć się kwestiami metodologicznymi w badaniach naukowych, które inspiruje pedagogika katolicka. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Pedagogika katolicka odsłania przed wychowankiem szersze spojrzenie na sens ludzkiego życia dzięki ukazywaniu go przez religię katolicką. Personalizm chrześcijański, do którego się odwołuje, a także specyficzny sposób towarzyszenia wychowawczego, jaki promuje pedagogika towarzyszenia, wyjaśnia istotę podmiotowego traktowania wychowanka w toku procesów wychowania. Tym samym dowartościowuje ona metody jakościowe, w których korzysta się z hermeneutycznej możliwości opisu rzeczywistości wychowawczej w kontekście religijnego postrzegania człowieka. Jest to możliwe dzięki respektowaniu form poznania zarówno naturalnego, jak i religijnego. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Pedagogika katolicka, na której założeniach oparta jest pedagogika towarzyszenia, dzięki promowaniu zarówno poznania naturalnego, jak i religijnego umożliwia interpretowanie ludzkiej egzystencji w kontekście rzeczywistości ponadnaturalnej, objaśnianej w świetle treści prawd wyznawanej wiary.
Celem artykułu jest zarysowanie kierunku w edukacji i pedagogice uwzględniającego w coraz szerszym zakresie i w sposób zintegrowany współczesne problemy i wyzwania ekologiczne, społeczne i ...ekonomiczne, przygotowując jednocześnie młodego człowieka do rozumienia i sprostania wyzwaniom, z jakimi mierzy się dzisiejszy świat. W artykule przywoływane są koncepcje człowieka ekologicznego i kultury ekologicznej, stworzone przez polskiego twórcę filozofii ekologicznej, Henryka Skolimowskiego. Zdaniem autora, stanowią one konstruktywne propozycje w kształtowaniu postaw zaangażowanych ekologicznie w pedagogice zrównoważonego rozwoju. Skuteczne i trwałe osiąganie celów tej koncepcji wymaga metanoi – szerokiej przemiany świadomościowej i mentalnej w kierunku postaw wrażliwych na współczesną problematykę relacji człowiek–środowisko przyrodnicze: partycypacji, empatii, umiarkowania, rewerencji i odpowiedzialności. Dotyczy to również sfery związanej z konsumpcją. Wartości te powinny stać się elementem głębokich kompetencji ekologicznych, tworzących podstawę dla ugruntowanej mentalnie kultury ekologicznej. W jej kształtowaniu kluczową rolę do odegrania ma pedagogika (w tym pedagogika lasu), a przywoływane w artykule idee i podejścia mogą być wykorzystywane w służącej temu praktyce edukacyjnej.
Recenzja książki: Eugeniusz Sakowicz (red.), Wychowanie i edukacja w kulturach, religiach i światopoglądach, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2020, ss. 277.
Glavni poudarki Pedagogike zatiranih Paula Freireja vključujejo samouresničenje kot smoter človekovega življenja, opredelitev zatiralskih elit, ki to milijonom zatiranih preprečujejo, ter idejo, da ...je modus operandi moderne šole prav utrjevanje zatiranja s tem, ko učence pasivizira. Podobno kot Ivan Illich je bil tudi Freire prepričan, da bo urok dominacije odpravljen, če se bodo ljudje aktivno samouresničevali, a nove oblike tržne ekonomije to predpostavko na žalost postavljajo pod vprašaj, saj novi načini kapitalistične produkcije presežne vrednosti temeljijo natanko na samouresničevanju posameznikov. Zdi se tudi, da v razvitih družbah ne potrebujemo toliko pedagogike zatiranih kot prej pedagogiko zatiralcev. Toda rešitve teh problemov gre iskati znotraj Freirejevega okvira in ne mimo njega.
Wprowadzenie Władysława Szulakiewicz; Beata Topij-Stempińska
Studia Paedagogica Ignatiana,
08/2021, Volume:
24, Issue:
2
Journal Article
Peer reviewed
Open access
Opieka wpisana jest w codzienne życie człowieka. Dziećmi opiekują się najpierw rodzice, troszczą się o ich rozwój, kształcenie i wychowanie. Starają się zapewnić im jak najlepsze warunki. Z biegiem ...czasu role się odwracają i często to dzieci stają się opiekunami swoich rodziców. Czasem, kiedy rodzice nie są w stanie otoczyć właściwa opieką swoje potomstwo, rolę tę przejmują różnego rodzaju instytucje czy stowarzyszenia. To one starają się zapewnić bezpieczeństwo, edukację i odpowiednie wychowanie osób powierzonych ich opiece. I analogiczne, kiedy dorosłe już dzieci nie są w stanie opiekować się swoimi starszymi rodzicami, często powierzają opiekę nad nimi instytucjom wyspecjalizowanym w realizacji takich zadań. Opieka jako główny przedmiot badań pedagogiki opiekuńczej (Dąbrowski 1987, 2006), staje się polem zainteresowania innych obszarów społecznej działalności człowieka. W ostatnich latach coraz wyraźniej widać tendencję do przesuwania problematyki opieki z pola działań pedagogicznych na pole polityki społecznej. Wyraźnie ta tendencja zaznacza się w polskim ustawodawstwie.
