DIKUL - logo
E-resources
Full text
Peer reviewed Open access
  • Buhârî’nin (ö. 256/870) fık...
    Cengiz,Mehmet

    Ulum, 12/2021, Volume: 4, Issue: 2
    Journal Article

    Fıkhu’l-hadis’in savunucusu kabul edilen ehlü’l-hadis’in hicri üçüncü asırdaki önemli temsilcilerinden olan Buhârî, “muhaddis” bir kimliğe sahip olduğu gibi “fakîh” bir kimliğe de sahip güzide bir âlimdir. Çağdaşı olduğu âlimlerin çoğu Buhârî’nin fıkhî kimliğine ciddi vurgular yapmışlardır. Ancak Buhârî’nin te’lif ettiği ve Allah’ın Kitabı Kur’ân’dan sonra en güvenilir kitap olarak kabul edilen “el-Câmiu’s-sahîh” isimli eseri, bize onun kendine has bir istinbat metodolojisine sahip olduğunu göstermektedir. Bu nedenle öteden beri )فقه البخاري في تراجمه( “Buhârî’nin fıkhı bâb başlıklarındadır” denilmiştir. Bu makalemizde gayemiz edille’i-şer’îyye-den icmâ ve kıyas özelinde Buhârî’nin usûlî kimliğini tespit ve tahlil etmektir. Zira Buhârî, yerleşik usûlde kullanılan icmâ kavramı yerine “luzûmü’l-cemâat” kavramını kullanarak ve bunu da “ehlü’l-ilm” kavramıyla yorumlayarak farklı bir hukuk dilini kullanmaktadır. Yine “Buharî kıyası bir delil olarak kabul etmekte midir yoksa kıyasın hücciyetini red mi etmektedir?” sorusuna cevap arandığında onun, kıyası yerine göre delil kabul eden yerine göre de reddeden bir usûl çerçevesinde hareket ettiği görülmektedir. Makalemizde ic-mânın hücciyeti, Medine ehlinin icmâı, sükûtî icmâ, kıyasın hücciyeti konularında Buhârî’nin usûlî görüşlerinin -Buhârî şârihlerinin yorumları da dikkate alınarak- tespit ve tahlili yapılıp onun usûlcü/fakîh kimliği ortaya konulmaya çalışılacaktır.