Recenzja książek:
Janusz M. Czerski, Apokalipsa Świętego Jana. Wstęp i Komentarz. Część I. Ap 1-3 (Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2018). Ss. 202. 18,90 zł. ...ISBN 978-83-65860-12-5.
Janusz M. Czerski, Apokalipsa Świętego Jana. Wstęp i Komentarz. Część II. Ap 4-13 (Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2019). Ss. 208. 23,42 zł. ISBN 978-83-65860-22-4.
Recenzja książki: Adam Ryszard Sikora, Patmos – wyspa św. Jana. Miejsca na Patmos związane z Apostołem znane z tradycji spisanych i ustnych (Biblioteka Szkoły DABAR 3; Rzeszów: Bonus Liber 2022). Ss. ...335. PLN 120. ISBN 978-83-66566-32-3
W artykule zostały omówione trzy filmy Andrzeja Żuławskiego z lat 70. – Trzecia część nocy (1971), Diabeł (1972) i Na srebrnym globie (1976-1977/1986-1987) – w kontekście inspiracji i podobieństw z ...gnozą rozumianą jako nurt doświadczenia i myślenia egzystencjalnego (Hans Jonas), religijnego (Kurt Rudolph) i ideologicznego (Eric Voegelin), a także jako „mit artystyczny” (Hans Blumenberg), umożliwiający opowieść o ambiwalencji kondycji ludzkiej. Zasadniczym tematem twórczości filmowej Żuławskiego, podobnie jak wszelkiej gnozy, jest pytanie o przyczyny zła oraz problem wyobcowania człowieka oraz kwestia poznania siebie i świata. Motywy gnostyczne pojawiają się w filmach reżysera w czterech zasadniczych aspektach: jako wizja świata naznaczonego upadkiem i działaniem zła; w doświadczeniach bohaterów, zazwyczaj nadwrażliwych, przeżywających apokaliptyczne iluminacje; w doświadczeniach miłości i erotyki, będących dla bohaterów przyczyną wstrząsu poznawczego; i wreszcie jako koncepcja sztuki jako buntu.
Homo consumens nad Styksem Kołodziej, Piotr
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica,
06/2023, Letnik:
11
Journal Article
Recenzirano
Odprti dostop
Tekst stanowi swoistą diagnozę świata w dobie „antropocenu”. Przy próbie zrozumienia i opisu rzeczywistości ogarniętej kryzysem (pandemicznym, wojennym, klimatycznym, energetycznym, żywnościowym, ...migracyjnym…) autor odwołuje się do wielu tekstów literackich (zwłaszcza W. Szymborskiej), fragmentów Biblii, utworów muzycznych, a także rozmaitych opracowań historycznych, socjologicznych, kulturoznawczych, filozoficznych i. in. Zarysowana w ten sposób perspektywa pozwala nie tylko lepiej uwidocznić specyfikę współczesności, ale również zwrócić uwagę na uniwersalność, „długie trwanie” oraz nieuchronność niektórych zjawisk i procesów.
Czas apokalipsy Piotr Ufnal
Perspektywy Kultury,
03/2023, Letnik:
40, Številka:
1
Journal Article
Recenzirano
Odprti dostop
Zgodnie z teorią mimetyczną René Girarda, według której każde pragnienie jest naśladowaniem pragnienia innej osoby, wszelka przemoc wynika z destrukcyjnej rywalizacji. Przemoc będąca następstwem ...pragnienia mimetycznego może dotyczyć każdego przedmiotu: fakt, że przedmiot ten jest w posiadaniu kogoś innego, czyni go atrakcyjnym do tego stopnia, że wzbudza zachowania, które mogą prowadzić do wybuchu przemocy. Zatem to nie różnice są źródłem przemocy, jak mówi Girard, ale podobieństwa. W artykule starałem się wyjaśnić przyczyny, mechanizm i skutki pragnienia mimetycznego oraz nakreślić pesymistyczną wizję upadku świata według Girarda, który uważa, że apokalipsa już się zaczęła.
Early Christian literature contains numerous commentaries on the books of the Holy Scripture, including the Revelation of St. John. Among the many symbols it contains, we can find an intriguing theme ...related to the sign of a Woman clothed with the sun (cf. Rev 12:1–6). Nowadays, the above-mentioned passage is most often interpreted in the Mariological spirit. An ecclesiological explanation is provided frequently too. It turns out that in the writings of the early Church authors, the reference to the Church was decidedly the dominant one, while the interpretation favoring Mary was almost marginal. A mixed interpretation was formulated too, for example, by Quodvultdeus. It features three images: ecclesial, Christological, and Mariological. This paper will present the statements made by early Christian authors, representing both the Eastern and the Western Church, on the meaning of the sign of the Woman in the Revelation, and on the ways they interpreted it in commentaries on this book of the Bible.
Prezentowany artykuł zajmuje się analizą motywu psa w Ap 22,15 w kontekście kulturowym starożytnej Grecji. Analiza stanu badań pokazała, że egzegeci w interpretacji terminu οἱ κύνες odwołują się ...przede wszystkim do tekstów paralelnych znajdujących się w samej Biblii (oraz literaturze pozabiblijnej). Taka interpretacja nie wyczerpuje jednak bogactwa znaczeniowego metafory psa. Ten sam tekst czytany przez chrześcijan, którzy mieli za sobą doświadczenie kultury hellenistycznej otwiera się na nowe znaczenia. Zdaniem autora artykułu chrześcijanie wywodzący się z kultury hellenistycznej mogli widzieć motyw psa w powiązaniu z zalotami o charakterze pederastycznym, gdzie stanowił on uosobienie starszego partnera w tej relacji – tzw. erastesa. Takie rozumienie metafory psa ma u swoich fundamentów odwołanie się do polowania, które stanowiło ważny element życia antycznych Greków. W literaturze greckiej oraz w malarstwie wazowym, przedstawiając homoseksualne zaloty starszych – erastesów względem młodszych – eromenosów odwoływano się do idei polowania. Widoczne jest to w ikonografii, gdzie sceny ukazujące pederastię często zawierają motyw psa, oraz literaturze, gdzie wysiłki erastesa ukazane są na podobieństwo polowania. Autor Apokalipsy umieszczając „psy” pośród kategorii ludzi wykluczonych z udziału w Mieście Świętym pokazał, że praktyki pederastyczne zamykają dostęp do wspólnoty nowego ludu Bożego.
Artykuł podejmuje zagadnienie symbolicznego znaczenia złotego pasa Jezusa (Ap 1,13) w inauguracyjnej wizji Apokalipsy (1,12-20). Źródłem tego symbolizmu chromatycznego jest najpierw Stary Testament, ...w którego świetle złoty kolor wskazuje na Jezusa jako Boga, Króla i Arcykapłana. W zaproponowanej refleksji poszukuje się także możliwych źródeł (inspiracji) w antycznej literaturze greckiej, zwłaszcza w opisach bóstw mitologicznych: Zeusa, Posejdona, Artemidy, Apollona, Kirke. Analiza wybranych fragmentów, zaczerpniętych z Iliady i Odysei Homera oraz Hymnów Kallimacha, pozwala stwierdzić, że złoto jest ich dominującym kolorem, a wiele elementów stroju, ekwipunku i sprzętów, którymi posługują się greccy bogowie, zostało wykonanych z tego szlachetnego i cennego materiału. Można zatem powiedzieć, że barwa złota jest „kolorem bogów”, a sam kruszec kojarzy się w sposób naturalny w bóstwem. Autor Apokalipsy mógł zatem wykorzystać obrazy i motywy zapożyczone z mitologii i symboliki greckiej, traktując je jako materiał literacki, wyrażający symbolicznie prawdę o transcendencji Jezusa.
Artykuł „Apokalipsa zombie we współczesnej literaturze dziecięcej” porusza mało rozpoznany w polskich badaniach nad literaturą dla dzieci temat katastroficznych narracji zombiecentrycznych, których ...elementy, szczególnie motyw zombie apokalipsy, pojawiają się coraz częściej w utworach skierowanych do dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym. Interpretacji podlegają trzy popularne anglosaskie książki obrazkowe: „A Brain is for Eating” (2001) Dana i Amelii Jacobsów z ilustracjami Scotta Brundagea,„Peanut Butter & Jelly Brains”(2015) Joe’go McGee i Charles’a Santoso oraz „Zombie Cat. The Tale of a Decomposing Kittu” (2012) Isabel Atherton i Bethany Straker, w których dominuje kolejno: mroczna karnawalizacja i drastyczne ujęcie zombie-dzieci jako krwiożerczych monstrów; łagodna karnawalizacja oraz zombie-dziecko jako fantom uczłowieczony; mroczna karnawalizacja z przewodnim motywem zwierzęcia zombie. Omówione teksty prezentują wielowymiarowe, zaczerpnięte z folkloru dziecięcego i apokaliptycznego kina gore, groteskowo-makabryczne obrazowanie, jak też jego znaczenie w kontekście dyskursów zogniskowanych wokół posthumanizmu i tematów społecznych istotnych dla współczesności. W artykule pojawia się również próba odpowiedzi na pytanie: dlaczego polscy twórcy niechętnie sięgają po omawianą tematykę i z jakiego powodu jest on tak ważny w anglosaskiej literaturze dziecięcej.
The main objective of the paper is to discuss the theme of apocalypse and post-apocalypse used by popular literature creators. Four types of possible apocalypses will be analyzed and will be ...examinated, each with an example from literature. The sources of contemporary apocalypse and the consequences of introducing the theme into fantastic worlds will also be described. This theme is popular with creators and is also of great interest to the public, especially nowadays.
PDF
