Ikony na Podlasiu należą do najciekawszych zjawisk kulturowych, ale ich dzieje nie są do dziś zbadane. W artykule zostały omówione dzieła okresu baroku. Większość z nich najprawdopodobniej było ...przeznaczonych dla cerkwi unickich. Autorka omawia kilka z tych ikon.
Artystyczny manifest florenckiej Cameraty powszechnie uważa się za przełom nie tylko w stylistyce muzycznej, ale także w teoretycznej refleksji nad muzyką. W tradycyjnej muzykografii cezura roku 1600 ...jawi się jako dość wyraźna granica oddzielająca renesans od baroku. Muzyczne desygnaty obydwu tych epok są jednak bardzo niejasne, a ich stosowanie nieuchronnie prowadzi do sprzeczności. Za ich rozwiązanie posłużyć może taki model interpretacyjny, który wiąże twórczość muzyczną z nurtem inspiracji humanistycznych, obecnych w kulturze europejskiej co najmniej od połowy wieku XVI i trwających przez kolejne stulecie. Nurt ten doprowadził do znaczącego przewartościowania kwestii stylu w muzyce, co dość dobrze oddaje pojęcie manieryzmu.
İkonografideki bilgilere göre kurtarıcı ve yol gösterici olarak kabul edilen Ehut’un ölümünden sonra İsrailliler, Rab’bin gözünde kötü olanı yaparlar. Rab’da bunun üzerine İsrail halkını Hasor’da ...egemenlik süren Kenanlı Kral Yavin’in eline teslim eder. Dokuz yüz demir savaş arabasına sahip olan Kral Yavin, bulunduğu topraklarda yirmi yıl kadar Sisera adındaki güçlü bir komutanın da yardımıyla baskıcı bir yönetim anlayışıyla hüküm sürere. Bütün bunlar yaşanırken İsrail’i Lappidot’un karısı Peygamber Debora yönetmektedir. Peygamber Debora’ya bir gün Rab tarafından bir bilgi gelir. Bu bilgiye göre Kral’ın has adamı ve komutanı Sisera, bir kadın tarafından öldürülecektir. Bunu öğrenen kadın hükümdar, durumu Barak adındaki komutanına iletir. Barak’ın öncülüğündeki kuvvetler ile Sisera’nın askerleri Tavor dağında çarpışlar. Bütün ordusu Barak komutasındaki kuvvetler tarafından kılıçtan geçirilen Sisera, çarpışmadan canını zor kurtararak kaçmıştır. Yaya olarak kaçan komutan, Kenliler’den Hever’in karısı Yael’in çadırına sığınır. Komutanın buraya sığınma sebebi Yavin ile Hever’in arasının iyi olmasıdır. Sisera’yı çadırına kabul eden Yavel, onun dinlenmesi için gerekli hazırlıkları yapar. Komutan uyuduğu bir sırada sessizce çadıra giren Yael, Deborah’a bildirilen kehaneti gerçekleştirmek üzere eyleme geçer. Eline aldığı tokmak ve demir bir kazıkla, Sisera’yı şakağından yere çiviler ve komutan orada anında can verir. Soğukkanlılıkla yaptığı bu eylemin ardından Yael, Sisera’nın cesedini göstermek üzere komutan Barak’ı karşılamaya çıkar. Kadını izleyen Barak, şakağına kazık saplanmış Sisera’nın ölü bedenini görür. Komutanın ölümüyle Kral Yavin’in gücü zamanla azalır ve Debora’nın öncülüğünde Kenanlı Kral Yavin ortadan kaldırılır. Biz de bu çalışmamızda Yael ve Sisera ikonografisi temel alınarak hazırlanmış bazı resimlere odaklandık. Çalışmaya dâhil ettiğimiz Jacopo Vignali (1592-1664), Mateo Gallardo Solier (1600-1667) ve Felice Ficherelli’nin (1603-1660) gerek üslup özelliği gerekse tasvirlerini oluşturma dönemleri dikkate alındığında sanatçılar tarafından meydana getirilen bu resimlerin Barok özellikler taşıdıkları tespit edilmiştir. Barok üslup genel olarak akışkan bir anının betimlenilmesine odaklanılması, kompozisyondaki diyagonal anlatım, teatral betimleme anlayışı, aydınlık ve karanlık yüzeyler arasındaki kontrast ilişki, ışığın kullanımı, hacimli kumaş yapıları, atmosferik temalar, koyu renkli fon ve çerçeveye sığmayan tasvir anlayışıyla 17. yüzyıl Avrupa sanatını derinden etkileyen bir üslup olarak bilinmektedir. Barok resim sanatındaki üslubun temel dinamikleri, tasvirlerin ikonografiyle kurduğu yakın ilişkide daha net bir biçimde görülür. Bu yaklaşım yani eser-ikonografi ilişkisi, incelediğimiz tasvirlerin meydana getirildiği 17. yüzyıl Avrupası’na da doğrudan etki eden bir yönelime dönüşmüştür. Eski ve Yeni Ahit’te bahsi geçen dini ya da tarihi karakterlerin hayat hikâyelerine dayanan tasvir geleneği özellikle vahşet resimlerinde daha net bir şekilde izleyiciyle sunulmuştur. İzleyicide ruhsal bir etki bırakmasının yanı sıra tasvirlerdeki örtük imaj, otoritenin geniş halk kitlelerindeki baskı unsurunu görsel veriler üzerinden yansıtmayı da amaçlamaktadır. Tarihi kesin olarak bilinen (1631) bir eser yanında üslup özelliklerinden dolayı 17. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen iki resimde de böyle bir anlayışın etkisini görmek olanaklıdır. Araştırmada ele aldığımız tabloları Panofsky metodolojisine göre inceledik. Bu metoda göre bir sanat eseri Doğal (Olgusal ve İfadesel), İkonografik ve İkonolojik Anlam olmak üzere üç başlık altında incelenmelidir. Çalışmada, ilk olarak “görünen ifadesi” olarak kavramsallaştırabileceğimiz Doğal Anlam üzerinden resimleri analiz ettik. Kavramsal düzeyde, ekleme yapılmadan, sadece resimde görünen temel unsurların tanıtılmasının ardından İkonografik Anlam bölümüne geçtik. Bu başlık altında, ilgili sahnelerin oluşumuna kaynaklık eden ikonografinin tespiti, sanatçıların metinle olan ilişkileri ya da pasajlardan ayrılan yönlerini tartıştık. İkonolojik Anlam’da ilk olarak sanatçılar hakkında bilgi verdik. Bahsi geçen sanatçıların üslup özellikleri, birbirlerine benzeyen ya da ayrışan noktaları ile Barok üslubun tablolar nezdindeki etkilerini de metodun üçüncü basamağında tartıştık. Metodolojik bir yaklaşımla incelediğimiz resimlerin özgünlüğü saptayarak, betimlemelerin Avrupa Tasvir Sanatları’ndaki yerinin belirlenmesi makalemizin temel amacını oluşturmaktadır.
Kompozytor Franz Tunder (1614-1664), pełniąc ponad 25 lat funkcje organisty i animatora życia muzycznego w kościele Najświętszej Maryi Panny w Lubece, był prekursorem ostatniej generacji ...hansatyckiego baroku, ale i wielkim mistrzem tego stylu. Tworzył dzieła organowe oraz kompozycje wokalno-instrumentalne. Wśród nich znajduje się koncert kościelny, napisany do protestanckiej adaptacji łacińskich słów antyfony Salve Regina. Jest nim utwór Salve coelestis Pater na bas solo, skrzypce i basso continuo. Autor artykułu wskazuje na związki słowa i muzyki w szeroko pojętym aspekcie wykonawczym. Wychodząc od teologicznej analizy tekstu słownego, wskazuje na retoryczne znaczenie szeroko pojętych zabiegów muzycznych, szczególnie w linii melodycznej basowego głosu solowego.
W centrum zainteresowania Jaworskiego stoi człowiek w swojej relacji do Boga, świata, natury, losu. Punktem wyjścia jest arystoteliańska koncepcja człowieka wyobrażonego pod formą mikroi makrokosmosu ...postrzeganego jako istota myśląca i wywyższona, stworzona na obraz i podobieństwo Boga, która jednak posiada zdefektowaną, przemijającą i grzeszną naturę. Z powodu ułomnej natury człowiek nie decyduje o własnym losie, więc na ziemi nie może zaznać szczęścia. Szczęście, oparte na pojęciu nieskończoności, nieśmiertelności, nieodwracalności i spokoju wewnętrznego (beznamiętności), dostępne jest według autora tylko w niebie. W odpowiedzi na ten paradoks kaznodzieja łączy teologię szczęścia z teologią zbawienia, opracowuje teorię dobrego i „czynnego” (aktywnego) życia, zgodnie z którą człowiek będzie zdolny pokonywać przeszkody, zdobywać wpływ na własny los i osiągać częściowe szczęście w życiu doczesnym oraz pełne szczęście w niebie.
Artykuł ukazuje wybrane elementy folklorystyczne w słowackiej poezji barokowej. Na początku zostaje przedstawione tło historyczne. Następnie omawiane i prezentowane są na wybranych przykładach ...pierwiastki folklorystyczne (należą do nich między innymi charakterystyczne imiona, motywy roślinne i zwierzęce, sytuacja przedstawiona w utworach, motyw serca czy bójki), które pojawiają się w anonimowych barokowych utworach, pochodzących z dwóch tomów zbiorowych.
The paper is dedicated to recognising Sarmatian motifs in poetic collections of Jerzy Harasymowicz. The analysis of selected works proves that the poet had an excellent preparation for interpreting ...old literature. Poems written by Harasymowicz are the evidence of both his familiarity with aesthetic conventions of the Baroque period and his knowledge of historical themes of the 17th century. Historism was treated by the writer as a reservoir of motifs and characters, which were a point of reference for the diagnosis of the current political situation in the 70s of the last century.
Celem artykułu jest charakterystyka, pochodzącego z roku 1724, utworu Dialogus pro Magna Feria Sexta, który ogłosił, poprzedzając go słowem wstępnym, Wiktor Gomulicki w roku 1901 na łamach Wędrowca, ...w numerach 13–18. Powstały najprawdopodobniej w środowisku jezuickim, w czasie, który badacze nazywają okresem późnego baroku dialog, stanowi alegoryczną, dydaktyczno – moralizatorską prezentację pasyjnych wydarzeń oraz sposobów ich oddziaływania na odbiorców. Omówienie dialogu, jego przeznaczenia oraz funkcjonowania, dokonane zostało z uwzględnieniem tradycji literackiej oraz uwypukleniem jego związku z ówczesną konwencją literacką i teatralną, ze specyfiką wyodrębnianych przez badaczy modeli religijnych widowisk tego czasu. Akt drugi sztuki, będący moralitetem, zawiera charakterystyczny dla literatury średniowiecznej, następnie podejmowany i wielorako powtarzany w wiekach XVI i XVII, motyw trzech nieprzyjaciół człowieka: szatana, świata i ciała. Akt trzeci, będący lamentem i opłakiwaniem Męki i Śmierci Chrystusa, stanowi skierowane do grzesznika wezwanie do wewnętrznego rozmyślania nad dokonanym dziełem odkupienia oraz do podjęcia pokuty za swoje grzechy. Prezentowany utwór, poddany kryteriom klasyfikacyjnym oraz zabiegom analityczno-interpretacyjnym, wpisuje się stylistycznie i ideowo w alegoryczne widowiska, jest przykładem wyraźnie wyodrębnionego przez Juliana Lewańskiego dialogu dewocyjnego, który w sposób zdecydowany ciąży ku liturgiczno-kontemplacyjnemu charakterowi.
PDF
