Autor na temelju relevantne literature i (ne)poznatih izvora prikazuje djelovanje Giuseppea Masuccija kao tajnika apostolskog poslanika za vrijeme Nezavisne Države Hrvatske i u prvoj godini ...komunističke Jugoslavije. U radu se posebno analiziraju do sada neistraženi dokumenti koji se nalaze u Hrvatskom državnom arhivu (fond Službe državne sigurnosti), a koji su rezultat rada jugoslavenskih tajnih službi za vrijeme nadzora i obrade Giuseppea Masuccija. Također, na istome mjestu nalazi se i do sada nepoznata inačica prijevoda Masuccijeva dnevnika, koja se na brojnim mjestima ne podudara s onom objavljenom 1967. u Madridu. Autor pokazuje kako se bez cjelovitog prikaza Masuccijeva djelovanja ne može ispravno zaključivati ne samo o djelovanju zagrebačkog nadbiskupa Stepinca nego ni općenito o državno-crkvenim odnosima u promatranom razdoblju.
Im Frühjahr 1933 überraschte Papst Pius XI. die Welt. Er lobte Hitler als den einzigen Staatsmann, der etwas gegen den Kommunismus unternehme, und gab damit der Hoffnung Ausdruck, in der neuen ...deutschen Regierung einen Bündnispartner gegen die „rote Gefahr“ finden zu können. Thies Schulze, Historiker an der Universität Münster, analysiert die Ursachen dieser überraschenden Wende und untersucht die Folgen der merklichen Annäherung, zu denen nicht zuletzt die Aufnahme der Verhandlungen für das Reichskonkordat zählte. Sein Beitrag wirft somit auch ein neues Licht auf die Scholder/Repgen-Debatte, die in der letzten Ausgabe der VfZ historisiert wurde.
On a number of occasions in early March 1933, Pope Pius XI voiced the opinion, that Hitler was the only statesman doing something against Communism. His utterances were in no way spontaneous or thoughtless, as some of his interlocutors suspected. Rather they expressed his hope that the new government in Germany could be won as an ally against the Communist threat and the alleged accompanying moral decline. Even though the period of rapprochement towards Germany, which the Pope initiated after the Reichstag fire, only lasted for a few weeks and even though Pius XI noticeably moved away from his rather benevolent view of German politics since late April 1933, this phase was certainly important for the relationship between church and state during the
. During this time, essential decisions were made, including the commencement of negotiations about the Reich Concordat. The article examines the motives on which the papal view of Germany was based, and in particular investigates the question which domestic and foreign policy aims it was connected with. It discusses the reasons why papal policy was once again revised as of May 1933. Finally it provides a perspective on the later years of the Nazi regime and discusses whether and to what extent anti-communist motives influenced papal policy even after 1933.
19. yüzyıl ortalarında İtalyan birliğinin sağlanması sonrası Roma ve civarının da tamamen İtalyan idaresine girmesi ile Vatikan bağımsız devlet statüsünü yitirmiş ve İtalyan idaresine geçmişti. ...Vatikan, İtalyan idaresine girmek istememiş, İtalya’nın Vatikan yönetimine müdahaleleriyle devlet ve kilise arasında bir çatışma süreci yaşanmıştı. “Roma Sorunu” olarak adlandırılan bu dönem, Benito Mussolini’nin 1922 yılında iktidara gelmesi sonrası yaptığı çalışmalarla yumuşamaya başlayacak, 1929 yılında Vatikan ve İtalya Devleti arasında imzalanan Laterano Antlaşması ile de tamamen sonlanacaktı. Bu tarihten itibaren Vatikan yeniden bağımsız devlet statüsüne kavuşmuştu. Bağımsızlık sonrası başta Avrupa ülkeleri olmak üzere çeşitli devletlerle resmî ilişkiler kurma çalışmaları yapan Vatikan’ın Türkiye ile resmî ilişki kurması hemen mümkün olmamıştı. Vatikan’ın talebine rağmen Türkiye, bir din devleti ile ilişki kurmanın laiklik ilkesi açısından sorun oluşturacağını düşünmekteydi. Çeşitli tartışmalarla birlikte Vatikan ile Türkiye arasındaki resmî ilişkiler ancak 1960 yılında başlayabilmişti. Bu makalede, Vatikan’ın 1929 yılında bağımsızlığını tekrar elde etmesi sonrası Türk kamuoyunun İtalya’daki gelişmelere bakışı ve Vatikan ile Türkiye arasında resmî ilişkilerin başlama süreci incelenecektir.
Autor na temelju relevantne literature i (ne)poznatih izvora prikazuje djelovanje Giuseppea Masuccija kao tajnika apostolskog poslanika za vrijeme Nezavisne Države Hrvatske i u prvoj godini ...komunističke Jugoslavije. U radu se posebno analiziraju do sada neistraženi dokumenti koji se nalaze u Hrvatskom državnom arhivu (fond Službe državne sigurnosti), a koji su rezultat rada jugoslavenskih tajnih službi za vrijeme nadzora i obrade Giuseppea Masuccija. Također, na istome mjestu nalazi se i do sada nepoznata inačica prijevoda Masuccijeva dnevnika, koja se na brojnim mjestima ne podudara s onom objavljenom 1967. u Madridu. Autor pokazuje kako se bez cjelovitog prikaza Masuccijeva djelovanja ne može ispravno zaključivati ne samo o djelovanju zagrebačkog nadbiskupa Stepinca nego ni općenito o državno-crkvenim odnosima u promatranom razdoblju.
Historiker sind – entgegen weit verbreiteter Vorurteile – mitnichten streitscheu, wie die lange Reihe heftiger Debatten von der Fischer-Kontroverse über den Historikerstreit bis zum „Amt“-Disput ...zeigt. Einen besonderen Stellenwert hat dabei die Auseinandersetzung zwischen Scholder/Repgen über das Reichskonkordat und das Ermächtigungsgesetz im Frühjahr 1933, die in den siebziger Jahren die Gemüter bewegte. Der renommierte Kirchenhistoriker Hubert Wolf historisiert diese nie ganz verstummte Debatte, die mit harten Bandagen geführt wurde – aber auch beträchtlichen Erkenntnisgewinn abwarf.
Did the Holy See accelerate the end of the Weimar Republic in 1933 in order to conclude the
with the National Socialist state in return? Did the Vatican push the Centre Party to accept the Enabling Act and the German bishops to retract their warning against National Socialism? These questions have been widely discussed ever since the Fifties, not only by historians, but also by the general public. The debate reached its peak in the late Seventies, and its protagonists were the Protestant church historian Klaus Scholder and the Catholic historian Konrad Repgen. About thirty years later, after the documents of the pontificate of Pius XI have been made accessible in the Vatican Archives, the present essay reviews this controversy from a new, critical point of view and aims at its historisation. It is now possible to reassess Scholder′s and Repgen′s arguments. Moreover, it is very enlightening to analyse the antagonists′ controversy on the historical method, their argumentative strategies in the dispute and their respective positions in the social networks of the “old” Federal Republic, not least with a view of the position and the methods of today´s contemporary church history.
Pietro Gasparri (1852–1934) was a famous jurist, a valued university professor and an able papal diplomat. He headed the Secretary of State and the Roman Curia from November 1914 to January 1930, ...during a crucial period in the history of Europe and of the Papacy. This book – the outcome of research seminars on “The international policy of the Holy See” held in Rome between 2013 and 2016 in collaboration with the Università europea di Roma and the Institut catholique de Paris – gathers the contributions of an international group of historians and archivists, seniors and PhD students. It focuses on Gasparri in his role as Secretary of State: a central figure of the government of the Church in the twentieth century.
Pietro Gasparri (1852–1934) fu un insigne giurista, un apprezzato docente universitario e un abile diplomatico pontificio. Diresse la Segreteria di Stato e la Curia romana dal novembre 1914 al gennaio 1930, cioè in un periodo cruciale della storia europea e del papato. Il volume – frutto dei seminari di studio sulla “Politica internazionale della Santa Sede” tenuti fra il 2013 e il 2016 e organizzati in collaborazione tra l’Università europea di Roma e l’Institut catholique de Paris – presenta i contributi di un gruppo internazionale di storici e archivisti, senior e dottorandi, incentrati su Gasparri nel suo ruolo di segretario di Stato, quale figura centrale del governo della Chiesa cattolica del Novecento.
Kur’ân metninin yazım tarihi, vahyin nüzul dönemiyle başlamaktadır. Kur’ân tarihi araştırma alanlarından biri olan elyazması Kur’ân nüshaları, Müslüman ve Batılı araştırmacıların ilgisini çekmiştir. ...Birçok müze ve kütüphanede elyazması Kur’ân nüshaları mevcuttur. Her bir nüshanın imlâ özellikleri, hattı, tezyini, cildi, varak ve satır sayısı, ait olduğu yıl gibi farklı karakteristiği bulunmaktadır. Bu makale Vatikan Kütüphanesi’nin Vaticani arabi, Borgiani arabi, Barberiniani orientali ve Rossiani Koleksiyonlarında bulunan 110 adet Kur’ân elyazması üzerine yapılmış bir araştırmadır. Bu elyazmalarının tarihleri, 1/7. yy. (?) ve 13/19. yy. arasında değişmektedir. Çalışmamız, bu yazmaların bazı temel fiziksel ve muhteva özelliklerini kronolojik olarak ele almayı ve tarih boyunca Kur’ân metninin yazım özelliklerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Makalede Kur’ân yazmalarının sûre başlıklarında yer alan farklı sûre isimleri ve sûrelerin Mekkî veya Medenî olmasına dair bilgiler de incelenmiştir.Özet: Her bir Kur’an elyazmasının farklı karakteristiği vardır. Bu özellikler mushaf yazımı ve Kur’ân tarihi alanlarında kıymetli bilgiler sunmaktadır. Elyazma bir mushafın yazımında tercih edilen hat, mürekkep renkleri, ciltleri, serlevha Kur’ân sayfasının özellikleri, ketebe sayfasında yer alan açıklamalar, sûre başlarında sûre isimlerinin, Mekkî-Medenî bilgisinin ve âyet sayılarının mevcut olup olmaması, metinde âyet numaralarının yazılıp yazılmaması, cuzʾ, ʿaşr, ḥizb vb. bilgilerin sayfa kenarlarında yer alıp almaması gibi konular mushaf yazımı konusuna kaynaklık teşkil etmektedir. Bununla birlikte her bir sûrenin başlığında yer alan sûre isimleri, âyet sayıları ve Mekkî-Medenî bilgisi, ayrıca kıraat farklılıkları tefsîr usûlü araştırmalarına; âyette geçen bir kelimenin anlamına dair bazı nüshaların sayfa kenarlarında yer alan açıklamalar ise âyetlerin tefsîrlerine katkılar sağlamaktadır.Bu makalede Vatikan Kütüphanesi’nin Vaticani arabi, Barberiniani orientali, Borgiani arabi ve Rossiani koleksiyonlarında mevcut 110 adet Kur’ân elyazması incelenmektedir. Vaticani arabi 73, Borgiani arabi 25, Barberiniani orientali 11 ve Rossiani 2 adet elyazma Kur’ân veya Kur’ân cüzleri içermektedir. Bu araştırma için her bir nüsha incelenmiştir; ancak makalenin sınırları göz önünde bulundurularak bazı yazmaların tespit edilebilen fiziksel ve muhteva özelliklerine yüzyıllarına göre kronolojik olarak yer verilmiştir. Araştırmada Giorgio Levi della Vida (1886-1967) ve Carlo Alberto Anzuini’nin katalog kayıtlarına müracaat edilmiştir. Ayrıca makalede sûre başlıklarında yer alan sûre isimleri ve Mekkî-Medenî bilgisi incelenmektedir.Kütüphane’ye farklı coğrafyalardan gelen Kur’an yazmalarında en fazla kullanılan hat çeşitleri şunlardır: Maġribī (19 yazma) ve nesiḫ-Osmanlı (66 yazma). Maġribī nüshaların temel özellikleri şu şekildedir: Bu yazmalarda metinlerin koyu kahverengi, harekelerin koyu kırmızı, şedde ve cezmlerin mavi mürekkepli, hemze işaretlerinin turuncu yazılması ve âyet sonlarının tezyinli daire şeklinde olması 6-7/12-13. yy. nüshalarında görülmektedir. Aynı özellikler 8/14. ve 9/15. yy. yazmalarında da mevcuttur. Bu maġribī nüshalar içerisinde secde kelimesinin, secde âyetinin hizasında yazılması da bir 6-7/12-13. yy. mushafında yer almıştır (Borg. Ar. 51).Nesiḫ-Osmanlı nüshaların temel özellikleri şöyledir: Âyet sonlarının kırmızı mürekkeple üçgen şeklinde üç nokta ve ters virgüle benzeyen bir formda belirtilmesi 9/15. yy. nüshalarında bulunmaktadır (Vat. Ar. 195). Bu yüzyıl elyazmalarında âyet sonlarında âyet numaraları yazılmamıştır. Bununla birlikte günümüz mushaflarında mevcut özelliklerin kadim örneklerini bu yüzyıla ait bir yazmada (Vat. Ar. 195) görmek mümkündür. Bunlar: Vakıf işaretleri kırmızı yazılmıştır. Secde ibaresi, secde âyetinin bulunduğu satırın sonunda siyah mürekkeple belirtilmiştir. Ḥizb kelimesinin sayfa kenarında yazılmış olduğu görülmektedir. Sûre başlıklarında sûrenin ismi, Mekkî-Medenî bilgisi ve âyet sayısı yer almaktadır. Sayfa sonlarında taʿḳībe bulunmaktadır. 10/16. yy. Kur’an yazmalarının sonunda ve ilk kez hatim duasının yer aldığı (Barb. Or. 72) görülmüştür. Bu yüzyıla ait bir nüshanın (Barb. Or. 72) sûre başlıklarında “Mekkî” yerine “Mekke’de nâzil oldu” veya “Medenî” yerine “Medine’de nâzil oldu” ifadeleri yer almaktadır. Bir 11/17. yy. elyazmasında (Borg. Ar. 184) cuzʾ numaralarının rakamla da yazılmış olduğu görülmektedir. Yazma mushaflarda “ربع حزب, نصف حزب” gibi ibareleri 12/18. yüzyılda görmekteyiz.Yazmaların sûre başlıklarında yer alan sûre isimleri, yaygın olarak bilinenlerden farklı olabilmektedir. İncelediğimiz elyazmalarında otuz dokuz sûre farklı isimlerle yer almıştır. İbrâhîm Sûresi’nin el-ḫalīl; es-Secde Sûresi’nin sûretu’l-ḫarīr; Sebe Sûresi’nin es-seyyāḥūn; Mücâdele Sûresi’nin cādele; et-Tekvîr Sûresi’nin el-ʿişār; eş-Şems Sûresi’nin ve’l-leyli iẕā yaġşā; el-Hümeze Sûresi’nin lumeze; el-Mâûn Sûresi’nin miskīn; el-İsrâ Sûresi’nin esrā, et-Tekasür Sûresi’nin el-meḳābir ve el-ḳabr; el-İnsan Sûresi’nin selāsilā ve el-Mutaffifîn Sûresi’nin el-ebrār şeklinde isimlendirilmesi de klasik kaynaklarda tespit edilememiştir.Kur’ân elyazmalarının sûre başlıklarında, sûrelerin Mekkî veya Medenî olduğuna dair açıklamalar bulunmaktadır. Ancak her bir elyazmasında bu özellik bulunmamaktadır. Başlıklarında Mekkî-Medenî bilgisi yer alan nüshalarda ise her sûrede bu bilginin yer almadığı yazmalar söz konusudur. Diğer taraftan çok ayrıntılı Mekkî-Medenî bilgisi yer alan nüshalar da mevcuttur. Sûrelerin Mekkî veya Medenî oluşuna dair ‘ulûmu’l-Kur’ân literatürünün aktardığı ihtilafların, incelediğimiz elyazmalarında da yer aldığı görülmektedir. Sûre başlıklarında Mekkî-Medenî bilgisi bulunan nüshalarda, sadece Mekkî oldukları kaydedilen 47 sûre hariç diğer sûrelerin hem Mekkî hem de Medenî olduklarına dair bilgiler mevcuttur. Yazmalarda sadece Medenî olduğu zikredilen bir sûre bulunmamaktadır. Dolayısıyla bir sûrenin nüzul dönemine dair Medenî olup olmadığı konusunda daha çok ihtilaf olduğu anlaşılmaktadır. İncelediğimiz elyazmaları içinde bir sûrenin Mekkî ya da Medenî olduğuna dair detaylı bilgiler içeren nüshalar bulunmaktadır. Bunlar arasında Vat. Ar. 1484 (9/15. yy.) şu özelliğiyle dikkat çekmektedir: Bu yazmanın sûre başlıklarında sadece Mekkî veya Medenî bilgisi değil, varsa müstesna âyetler de zikredilmektedir. Örneğin bu bilgi el-En‘âm Sûresi’nin başlığında şöyle kaydedilmiştir: “سورة الانعام نزلت جملة واحدة بمكة الا ثلث ايات انزلت بالمدينة قوله قل تعالوا أتل ما حرم ربكم عليكم لعلكم تتقون”. Müstesna âyetlerin zikredildiği diğer sûreler şunlardır: En-Nahl, el-Hac, eş-Şuarâ, Lokmân, es-Secde ve ez-Zümer. Vat. Ar. 1588 (11-12/17-18. yy.) sûrelerin başlıklarında müstesna âyetlerin sadece sayısını zikretmekte, ancak hangi âyetlerin olduğunu belirtmemektedir. Örneğin, “el-İsrâ: مكية و قيل مدنية غير ثلث ايات”.Vat. Ar. 1597 numaralı elyazma Kur’ân’ın sûre başlıklarında âyet, kelime ve harf sayılarına dair ayrıntılı bilgiler mevcuttur. Örneğin en-Nisâ Sûresi’nin başlığında şunlar yazmaktadır: “اياتها ق ع اختلافها ب كلماتهاغج ذ م ه حروفها غيول”. Bu açıklamada yer alan Arapça harflerin bir sayı değeri (ebced) vardır. Buna göre sûrenin âyet sayısı 170, bir önceki veya bir sonraki âyetle birleştirilip birleştirilmemesinde ihtilaf olanların sayısı 2, kelime sayısı 3.745 ve harf sayısı 16.030’dur.Yazma mushaflar üzerinde tashihler yapılmıştır. Bu düzeltmeler yazım esnasında da olmuş olabilir ya da yazım aşaması bittikten sonra mushafın, tedavüle girmeden, mukabele edilmesi sırasında fark edilerek yapılmış olabilir. Kur’ân yazmaları üzerinde görülen bu yazım hataları ezberden yazılmış olma ihtimalini düşündürmektedir. Yazım esnasında müşabihine kayma söz konusu olabilmiştir. Başka bir nüshaya bakarak yazan bir müstensih de benzer hatalar yapabilir.Sonuç olarak, Kur’ân elyazmaları üzerine yapılan incelemeler mushaf yazımının farklı özelliklerini ortaya çıkarmaktadır. Türkiye’de lisansüstü düzeyde tefsir tezlerinin sayısı artmakla birlikte genelde Kur’an yazmalarını, özelde kadim bir Kur’an elyazmasını inceleyen doktora tezi henüz yapılmamıştır. Konuya dair bir yüksek lisans tezi ise yakın dönemde tamamlanmıştır. Dolayısıyla İslâmî ilimler alanında Kur’an yazmalarının muhteva ve fiziksel özelliklerini ele alan lisansüstü düzeyde derslerin ihdas edilmesi Kur’an tarihi ve tefsir araştırmalarını güçlendirecektir.
The thesis will depict political and religious turmoil from the first half of the 20th century between Kingdom of Yugoslavia45 and Vatican State City, and present more than a decade of political ...relations, from the Kingdom’s very beginning up to World War II. Special emphasis will be on the events that occurred during the signing of the concordat in July 1935 and its consequences. The thesis will be concluded with reactions from both Croatian and Serbian side. This will present the entire political background in Kingdom of Yugoslavia and the disputes between Croatian and Serbian (Catholic and Orthodox) politicians.
Autori analiziraju politička i vjerska previranja iz prve polovice 20. stoljeća između Kraljevine Jugoslavije1 i Vatikana, tijekom desetljeća političkih odnosa, od samoga početka Kraljevine do Drugoga svjetskog rata. Poseban naglasak stavljen je na događaje vezane uz potpisivanja konkordata u srpnju 1935. te njegovim posljedicama. Prikazana je reakcija s hrvatske i srpske strane. Predstavljena je politička situacija Kraljevine Jugoslavije te razmirice koje su proizlazile između hrvatske i srpske (katoličke i pravoslavne) strane.
Kur’ân metninin yazım tarihi, vahyin nüzul dönemiyle başlamaktadır. Kur’ân
tarihi araştırma alanlarından biri olan elyazması Kur’ân nüshaları, Müslüman ve
Batılı araştırmacıların ilgisini çekmiştir. ...Birçok müze ve kütüphanede elyazması
Kur’ân nüshaları mevcuttur. Her bir nüshanın imlâ özellikleri, hattı, tezyini, cildi,
varak ve satır sayısı, ait olduğu yıl gibi farklı karakteristiği bulunmaktadır. Bu
makale Vatikan Kütüphanesi’nin Vaticani arabi, Borgiani arabi, Barberiniani orientali
ve Rossiani Koleksiyonlarında bulunan 110 adet Kur’ân elyazması üzerine yapılmış
bir araştırmadır. Bu elyazmalarının tarihleri, I/VII. yüzyıl (?) ile XIII/XIX. yüzyıllar
arasında değişmektedir. Çalışmamız, bu yazmaların bazı temel fiziksel ve
muhteva özelliklerini kronolojik olarak ele almayı ve tarih boyunca Kur’ân metninin
yazım özelliklerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Makalede Kur’ân yazmalarının
sûre başlıklarında yer alan farklı sûre isimleri ve sûrelerin Mekkî veya
Medenî olmasına dair bilgiler de incelenmiştir.
PDF
