Ugovor o arbitraži temelj je svakog arbitražnog postupka pa tako i arbitražnog rješavanja sporova u pravnim stvarima vezanima uz sport. Kao i svaki drugi ugovor, i ugovor o arbitraži podliježe ...formalnim i materijalnopravnim pretpostavkama za valjanost. Specifičnost ugovora o arbitraži u sportu očituje se u posebnom načinu davanja pristanka na arbitražu pa će se odluka o valjanosti pristanka reflektirati na odluku o valjanosti samog ugovora.
Arbitražni sud za sport (CAS) u Lausannei, često nazivan i Vrhovnim sudom za sport, institucija je za arbitražno rješavanje sporova u sportu koja svoju nadležnost crpi upravo iz takvog specifičnog ugovora o arbitraži. Iako je valjani ugovor o arbitraži uvjet za provođenje arbitražnog postupka, pa tako i postupka pred CAS-om, preispitivanje valjanosti javlja se i u fazi pravnog lijeka na arbitražni pravorijek, ali i još kasnije, u fazi priznanja i provedbe strane arbitražne odluke temeljem Njujorške konvencije o priznanju i izvršenju stranih arbitražnih odluka iz 1958. godine.
Suvremeno doba svjedok je ljuljanja temelja sportske arbitraže kao sustava na svjetskom nivou. Slučaj Claudie Pechstein, koji je na globalnoj razini počeo pred CAS-om i nastavio se pred Švicarskim federalnim sudom, kulminaciju je doživio lokalno pred njemačkim sudovima. Sportska zajednica napeto je iščekivala odluku Njemačkog vrhovnog suda u lipnju 2016. godine kao što i dalje očekuje odluku Europskog suda za ljudska prava u Strasbourgu pred kojim je postupak još uvijek u tijeku.
Članak analizira pozitivne propise i praksu sudova u odnosu na ugovor o arbitraži s kritičkim osvrtom usmjerenim na rezultat postupka pred sudovima u slučaju Claudie Pechstein.
Sports arbitration, as any other arbitration, is based on the arbitration agreement. Arbitration agreement, similarity to any other agreements, to be valid, should fulfil the conditions of formal and material validity. Peculiarities of arbitration agreement are found in the special way of consent given to arbitration and the qualification of that consent will be crucial for the validity of arbitration agreement. Court of Arbitration for Sport (CAS), often called as the Supreme Court for Sports is an institution for the dispute resolution in sports whose jurisdiction is based upon that kind of specific arbitration agreement. Even though the validity of arbitration agreement is a precondition for commencement of arbitration procedures, also before CAS, it’s validity could be questioned even later, in appeal before Swiss Federal Tribunal or when deciding on the recognition and enforcement of foreign arbitral awards applying the Newyork Convention 1958. Modern age reviewed the foundations of sports arbitration as a system on the global scale. The prominent case of Claudia Pechstein internationally began before CAS but had its sequence and culmination before German Courts. Sports Community intensely expected the decision of the Bundesgerichsthof (BHG) in May 2016, as it expects the decision of the European Court for Human Rights where the case is still pending. This article analyses the regulation in force as well as the jurisprudence regarding arbitration agreement, ending with the critical reviews of the decisions in the Pechstein case.
Međunarodna arbitraža široko se uživa u međunarodnim trgovačkim sporovima. Popularne arbitražne institucije poznate su po međunarodnim trgovačkim sporovima. Štoviše, akademski radovi općenito ...analiziraju međunarodnu trgovačku arbitražu. Međutim, sporovi o intelektualnom vlasništvu rješavaju se i arbitražom. Stoga je WIPO u svom tijelu osnovala instituciju za arbitražu i posredovanje. Svrha ovog rada je naglasiti da je arbitraža također prikladno alternativno rješavanje sporova u sporovima o intelektualnom vlasništvu.
Danas se većina športskih sporova rješava pred arbitražnim sudovima. Sve prednosti arbitražnog sudovanja odavno su prepoznate u športu, pa je danas rijetkost da se spor vezan uz određeni šport nađe ...pred državnim sudom. Državni sudovi teško mogu pratiti razvitak i složenost odnosa koji nastaju u športu, pa su specijalizirane arbitraže sa stručnim i educiranim arbitrima idealno rješenje za ove vrste sporova. Športske arbitraže često imaju i obilježja tzv. prisilnih arbitraža (arbitrage obligatore, compulspry arbitration, Zwangsshiedsgericht), kojima se stranke moraju obratiti radi rješavanja određenih sporova. U radu se, nakon kratkog pojmovnog objašnjenja instituta arbitražnog sudovanja i športske arbitraže, daje prikaz postupka pred Športskim arbitražnim sudištem Hrvatskog olimpijskog odbora prema Arbitražnim pravilima Športskog arbitražnog sudišta pri Hrvatskom olimpijskom odboru.
Recepcija rimskog prava na glagoljici Milotić, Ivan
Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci,
01/2021, Letnik:
41, Številka:
3
Journal Article, Paper
Odprti dostop
Zapisnik Petra Lazarića, domaćega bilježnika i kanonika potječe iz 1621. iz Mošćenica. U njemu je na glagoljičkom pismu dokumentirano rješavanje privatnoga diobenog spora među sumještanima u ...arbitraži. Premda pisana glagoljicom i na hrvatskom jeziku, ta isprava obuhvaća pohrvaćeno latinsko (i manje talijansko) pravnotehničko nazivlje te bilježi niz načela, koncepata i instituta koji su u izvansudskom postupku rješavanja spora dosljedno i pravilno primijenjeni po uzoru na rimsko pravo. Svi bitni pravni elementi ovoga diplomatičkog izvora odražavaju snažne odjeke tradicije rimskoga prava i ius commune. Autor u dva rada analizira sve relevantne institute primijenjene u arbitraži i postupovne i materijalnopravne, povezujući ih s rimskim i kanonskim pravnim uzorima. Ovaj izvor povezuje i s druga dva pravna svjedočanstva, koja su nastala u Mošćenicama u prvoj polovici 17. stoljeća, a koji također odražavaju snažne utjecaje rimske pravne tradicije: Mošćenički statut iz 1637. i lovransko-mošćeničko razgraničenje iz 1646.
Il verbale di Petar Lazarić del 1621 proviene da Moschiena dal notaio del luogo e canonico, nel quale nell’alfabeto glagolitico si documenta la risoluzione della lite di divisione privata tra i compaesani nell’arbitrato. Anche se scritto in glagolitico ed in lingua croata, quest’atto contiene la terminologia giuridico tecnica latina croatizzata (ed in misura minore quella italiana) ed annota una serie di principi, concetti ed istituti applicati in modo coerente e corretto nel processo stragiudiziale di risoluzione delle contestazioni seguendo il modello del diritto romano. Tutti gli elementi giuridici importanti di questa fonte diplomatica riflettono forti ripercussioni della tradizione del diritto romano e dello ius commune. L’autore con i due lavori che seguono, uno in questo, e l’altro nel prossimo numero di questa pubblicazione, analizza tutti gli istituti rilevanti applicati nell’arbitrato, tanto quelli procedurali, quanto quelli sostanziali, collegandoli al modello giuridico romano e canonico. Infine, ricollega tale fonte diplomatica ad altre due testimonianze giuridiche, anch’esse originarie di Moschiena e risalenti alla prima metà del XVII e fortemente influenzate della tradizione giuridica romana: lo Statuto di Moschiena del 1637 e la delimitazione tra Lovran e Moschiena del 1646.
Die glagolitische Niederschrift des heimischen Notars und
Kanonikers Petar Lazarić zur Beilegung einer privaten Teilungsstreitigkeit
zwischen zwei Anwohnern im Schiedsverfahren entstammt aus dem Jahr 1621.
Erfasst sowohl in glagolitischer Schrift, als auch in kroatischer Sprache,
umfasst die Urkunde wertvolle kroatisierte
lateinische (in wenigem Maße italienische) rechtstechinsche Benennungen und
Grundsätze, Begriffe und Institute, die im außergerichtlichen Schiedsverfahren
konsequent und in Einklang mit dem römischen Recht angewendet wurden. Alle
wesentliche Rechtsbestandteile dieser diplomatischen Quelle wiederspiegeln die
Tradition des römischen Rechts und ius commune. Vor diesem Hintergrund befassen
sich zwei aufeinander folgende Beiträge (der vorliegende und der zweite in
folgender Ausgabe) mit auschlaggebenden Instituten die im Schiedsverfahren
angewendet wurden. Der Autor setzt sich mit prozeduralen und materiellrechtlichen
Instituten im Zusammenhang zu römischen und kanonischen Rechtsquellen
auseinander. Darüber hinaus analysiert er diese diplomatische Quelle in
Verbindung zu zwei weiteren Rechtszeugnissen die in Moschtscheniz in der ersten
Hälfte des XVII. Jahrhunderts entstanden sind und somit stark von der römischen
Rechtstradition ausgeprägt sind: Statut aus Moschtscheniz aus 1637 und
Lovran-Moschtscheniz Abgrenzung aus 1646.
The protocol of Petar Lazarić, who was simultaneously a domestic priest, prebendary and a notary of Mošćenice, dates back to 1621. It originated in Mošćenice and records in glagolithic script a resolution of a private dispute concerning the property division which was achieved in arbitration. Although the wording of the documents reveals the glagolithic script and is fully made in the Croatian language, if we go beyond that and explore the origins of the essential terms and expressions, we may reach a conclusion that the document substantially records Latin (or Italian) legal technical language which was slightly Croatised in the process of its adoption into the legal system of the commune of Mošćenice. Moreover, the content of the document puts forth legal principles, concepts and institutes of the extrajudicial dispute resolution which were consistently applied in Mošćenice following the model of arbitration in Roman law. All the essentials of the document at hand reflect the strong influences of the Roman legal tradition and the ius commune. The author provides an analysis in this paper which addresses all the relevant institutes that were applied in the arbitration dispute at hand referring to the procedural and substantive law at the same time. The author searches for the Roman model of these institutes, evaluates them from perspective of Roman and canon law of the Middle and New Ages and, finally, he brings this particular legal source in relation to the other two which originated in Mošćenice in the first half of the 17th century that both record significant influences of the Roman legal tradition of the time: The Statute of Mošćenice of 1637 and the boundary dispute between Lovran and Mošćenice of 1646.
Recepcija rimskog prava na glagoljici Milotić, Ivan
Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci,
01/2020, Letnik:
41, Številka:
2
Journal Article, Paper
Odprti dostop
Zapisnik Petra Lazarića, domaćega bilježnika i kanonika, potječe iz Mošćenica iz 1621., u kojemu na glagoljičkom pismu dokumentira rješavanje privatnoga diobenog spora među sumještanima u arbitraži. ...Premda pisana glagoljicom i na hrvatskom jeziku, ta isprava obuhvaća pohrvaćeno latinsko (i manje talijansko) pravnotehničko nazivlje te bilježi niz načela, koncepata i instituta koji su u izvansudskom postupku rješavanja spora dosljedno i pravilno primijenjeni po uzoru na rimsko pravo. Svi bitni pravni elementi ovoga diplomatičkog izvora odražavaju snažne odjeke tradicije rimskoga prava i ius commune. Autor u dvama radovima koji slijede analizira sve relevantne institute primijenjene u arbitraži, i postupovne i materijalnopravne, povezuje ih s rimskim i kanonskim pravnim uzorima te, naposljetku, taj diplomatički izvor dovodi u svezu s druga dva pravna svjedočanstva, koja su nastala u Mošćenicama u prvoj polovici 17. stoljeća, a koja također odražavaju snažne utjecaje rimske pravne tradicije: Mošćenički statut iz 1637. i lovransko-mošćeničko razgraničenje iz 1646.
Il verbale di Petar Lazarić del 1621
proviene da Moschiena dal notaio del luogo e canonico, nel quale nell’alfabeto
glagolitico si documenta la risoluzione della lite di divisione privata tra i
compaesani nell’arbitrato. Anche se scritto in glagolitico ed in lingua croata,
quest’atto contiene la terminologia giuridico tecnica latina croatizzata (ed in
misura minore quella italiana) ed annota una serie di principi, concetti ed
istituti applicati in modo coerente e corretto nel processo stragiudiziale di
risoluzione delle contestazioni seguendo il modello del diritto romano. Tutti
gli elementi giuridici importanti di questa fonte diplomatica riflettono forti
ripercussioni della tradizione del diritto romano e dello
ius commune
.
L’autore con i due lavori che seguono, uno in questo, e l’altro nel prossimo
numero di questa pubblicazione, analizza tutti gli istituti rilevanti applicati
nell’arbitrato, tanto quelli procedurali, quanto quelli sostanziali,
collegandoli al modello giuridico romano e canonico. Infine, ricollega tale
fonte diplomatica ad altre due testimonianze giuridiche, anch’esse originarie
di Moschiena e risalenti alla prima metà del XVII e fortemente influenzate
della tradizione giuridica romana: lo Statuto di Moschiena del 1637 e la delimitazione
tra Laurana e Moschiena del 1646.
Die glagolitische Niederschrift des
heimischen Notars und Kanonikers Petar Lazarić zur Beilegung einer privaten
Teilungsstreitigkeit zwischen zwei Anwohner im Schiedsverfahren entstammt aus
dem Jahr 1621. Erfasst sowohl in glagolitischer Schrift, als auch in
kroatischer Sprache, umfasst die Urkunde wertvolle kroatisierte lateinische (in
wenigem Maße italienische) rechtstechinsche Benennungen und Grundsätze, Begriffe
und Institute, die im außergerichtlichen Schiedsverfahren konsequent und in
Einklang mit dem römischen Recht angewendet wurden. Alle wesentliche
Rechtsbestandteile dieser diplomatischen Quelle wiederspiegeln die Tradition
des römischen Rechts und
ius commune
. Vor diesem Hintergrund befassen
sich zwei aufeinander folgende Beiträge mit auschlaggebenden Instituten die im
Schiedsverfahren angewendet wurden. Der Autor setzt sich mit prozeduralen und
materiellrechtlichen Instituten im Zusammenhang zu römischen und kanonischen
Rechtsquellen auseinander. Darüber hinaus analysiert er diese diplomatische
Quelle in Verbindung zu zwei weiteren Rechtszeugnissen die in Moschtscheniz in
der ersten Hälfte des 17. Jahrhunderts entstanden sind und somit stark von der römischen
Rechtstradition ausgeprägt sind: Statut aus Moschtscheniz aus 1637 und Lauran-
Moschtscheniz Abgrenzung aus 1646.
The protocol of Petar Lazarić, who was simultaneously a domestic priest, prebendary and a notary of Mošćenice, dates back to 1621. It originated in Mošćenice and records in glagolithic script a resolution of a private dispute concerning the property division which was achieved in arbitration. Although the wording of the documents reveals the glagolithic script and is fully made in the Croatian language, if we go beyond that and explore the origins of the essential terms and expressions, we may reach a conclusion that the document substantially records Latin (or Italian) legal technical language which was slightly Croatised in the process of its adoption into the legal system of the commune of Mošćenice. Moreover, the content of the document puts forth legal principles, concepts and institutes of the extrajudicial dispute resolution which were consistently applied in Mošćenice following the model of arbitration in Roman law. All the essentials of the document at hand reflect the strong influences
of the Roman legal tradition and the ius commune. The author provides an analysis in this paper which addresses all the relevant institutes that were applied in the arbitration dispute at hand referring to the procedural and substantive law at the same time. The author searches for the Roman model of these institutes, evaluates them from perspective of Roman and canon law of the Middle and New Ages and, finally, he brings this particular legal source in relation to the other two which originated in Mošćenice in the first half of the 17th century that both record significant influences of the Roman legal tradition of the time: The Statute of Mošćenice of 1637 and the boundary dispute between Lovran and Mošćenice of 1646.
Rad u prvom dijelu analizira pravnu prirodu umjetne inteligencije. Za sada umjetna inteligencija se može odrediti isključivo kao način poduzimanja radnje njezinog vlasnika ili korisnika, a s obzirom ...da nije moguće konstruirati pravnu osobnost umjetne inteligencije. Analizom digitalne tehnologije zaključuje se postojanje nekoliko tipova tehnološke digitalne arbitraže, i to: elektronička“ arbitraža,; arbitraža umjetne inteligencije unutar tradicionalnog pristupa arbitraži; arbitraža po umjetnoj inteligenciji u kojoj umjetna inteligencija ima ovlaštenje i prerogative arbitra; „Off Chain“ blockchain arbitraža i „On Chain“ blockchain arbitraža. U tipizaciji arbitraže uspostavljen je odnos arbitraže s pametnim ugovorima i blockchain tehnologiji. Završno se postavlja hipotetska arbitražna klauzula u korist umjetne inteligencije kao arbitra u današnjoj regulaciji Republike Hrvatske te analizira njezina valjanost i primjenjivost u praksi.
International investment arbitration as an alternative dispute resolution mechanism for resolving disputes between foreign investors and host states is also a favourite dispute resolution for ...investors. It consist of three parts, all of which can be resolved separately. These are jurisdiction, merits and damages. Consequently, it is possible for a tribunal to render one, two or even three arbitral awards, depending on the tribunal decision to bifurcate/trifurcate the proceedings or not. This shows the complexity of each of the stages of the arbitration proceeding. The paper deals with the issue of reparation, specifically compensation for damage caused as the main form of reparation for damage. It gives an overview of the legal issues affecting the amount of awarded damages, the main methods for calculating damages, as well as the applicable case-law and statistics in relation to the legal issues and calculating methods. The paper argues that only a proactive and inclusive approach in respect to determining damages including a detailed fact analysis for legal qualification of the dispute and determination of the best damages assessment methods, can give satisfactory results.
Granični spor između Lovrana i Mošćenica iz 1646. godine
poznat je u literaturi, dok je arhivski izvor u kojemu je zabilježen paleografski i
filološki odgovarajuće obrađen i vrednovan. Premda je ...riječ o pravnom aktu,
njegova je pravna odrednica nepoznata, što se posebno odnosi na nekoliko
instituta, pojmova i izričaja koji svojom preciznošću, određenošću i
pravnotehničkom izraženošću odudaraju od mjesnih feudalnih običajnih pravnih
shvaćanja toga vremena. K tome, premda su ti pojmovi te izričaji u ispravi
dokumentirani na talijanskome, oni su prigodno talijanizirani, a zapravo
pripadaju latinskom jeziku. Dodatno, kada se spominju, oni odstupaju od
uobičajene srednjovjekovne deskriptivnosti pravnoga jezika i administrativno-funkcionalnog stila kojima
obiluje tadašnja pravna diplomatika. Kako sve navedene naznake upućuju na mogućnost
da su ključni pojmovi, izričaji i instituti u lovransko-mošćeničkom
razgraničenju preuzeti iz rimske pravne tradicije koja je na ovo područje
prodirala i posredstvom ius commune te dijelom iz rimsko-kanonskoga procesa, u
radu se propituje njihovo pravno podrijetlo te uloga i svrha koja se njihovim
korištenjem postizala u konkretnom razgraničenju. U radu se posebna pažnja
posvećuje procesnom mehanizmu kojim je riješen granični spor između Lovrana i Mošćenica te mogućnosti da je on oblikovan po uzoru na rimsku arbitražu i
donekle na rimsko-kanonski proces.
La lite sui confini tra Laurana e Moschiena del 1646 è nota nella letteratura: altresì, la fonte d’archivio nella quale è annotata è curata e valutata correttamente da un punto di vista paleografico e filologico. Benché si tratti di un atto giuridico, la sua natura giuridica è sconosciuta: ciò si riferisce soprattutto ad alcuni istituti, nozioni ed espressioni che con la loro precisione, determinazione ed accuratezza giuridica paiono subito sono in contrasto con le usanze feudali giuridiche locali del tempo. In aggiunta, benché tali nozioni ed espressioni nell’atto siano documentate in lingua italiana, è di tutta evidenza come essi siano la versione italianizzata di termini latini. Ancora, quando si menzionano tali nozioni ed espressioni si differenziano rispetto alla comune descrizione del linguaggio giuridico medievale e rispetto allo stile amministrativofunzionale di cui abbondava la diplomazia giuridica del tempo. Posto che tutto indirizza alla possibilità che le nozioni, le espressioni e gli istituti nell’accertamento dei confini tra Laurana e Moschiena vennero tratti dalla tradizione giuridica romana, che si fece strada in questo territorio anche attraverso lo ius commune ed in parte mediante il processo romano-canonico, nel presente contributo si indaga circa la loro provenienza giuridica ed il loro ruolo e scopo che mediante il loro utilizzo venne raggiunto nella lite sui confini. Nel lavoro si presta particolare attenzione al meccanismo processuale con il
quale venne risolta la lite tra Laurana e Moschiena, come particolare attenzione viene prestata alla possibilità che lo stesso fosse stato basato sul modello dell’arbitrato romano ed in parte sul processo romano-canonico.
Die Grenzstreitigkeit zwischen Lovran und Mošćenice aus dem Jahr 1646 erfuhr Aufmerksamkeit in der Literatur und wurde auch aus paläographischer und philologischer Sicht untersucht. Obwohl es sich hier um einen Rechtsakt handelt, ist seine rechtliche Bestimmung unbekannt, was insbesondere für einige Rechtsfiguren, Begriffe und Ausdrücke gilt, wessen Genauigkeit, Richtigkeit und rechtstechnische Grundlagen von den örtlichen feudalen und rechtlichen Traditionen dieser
Zeit abweichen. Obwohl diese Begriffe in italienischer Sprache dokumentiert wurden, wurden sie eigentlich aus dem Latein übernommen. Diese Begriffe weichen auch von der mittelalterlichen Deskriptivität der
Rechtsprache und des administrativfunktionellen Stils der damaligen Rechtsdiplomatik ab. Da alles darauf hinweist, dass die Schlüsselbegriffe und Rechtsfiguren im Kontext der Grenzstreitigkeit
zwischen Lovran und Mošćenice aus der römischen Rechtstradition übernommen wurden, die auf dieses Gebiet durch ius commune und teilweise
aus dem römischen Kirchenrecht Einfluss übte, werden in diesem Beitrag ihre rechtliche Etymologie und Rolle bei der Benutzung in der genannten Grenzstreitigkeit überprüft. Besondere Aufmerksamkeit schenkt man in diesem Beitrag dem Prozessmechanismus, durch welchen die Grenzstreitigkeit zwischen Lovran und Mošćenice beigelegt wurde. Ebenfalls wird betont, dass es möglich ist, dass die Streitigkeit das römische Schiedsverfahren und teilweise das römische kanonische Prozess als Vorbild hatte.
The boundary dispute between Lovran and
Mošćenice of 1646 quite recently received some attention in the literature and
was simultaneously adequately elaborated form palaeographic and philological
point of view. Despite the fact that it is substantially a legal act, its legal
content did not receive adequate attention of the scholars, which may primarily
be said with reference to its institutes, terms and expressions whose precision, accuracy and legal technical at first sight most
evidently depart from the local feudal legal customs and legal traditions.
Moreover, nevertheless that these terms and expressions were written down in
Italian language of the time, they evidently represent Italianized version of
terms, expression and legal concepts that originally belong to Latin language. Additionally, their mentions in the
document at hand have no resemblance to the usual medieval descriptions of the
legal phenomena which have a little in common with normative language or to
administrativefunctional style of that time which distinctively shaped the
legal documents. Because all these indications suggest that the key terms,
expressions and institutes pertinent to the boundary dispute between Lovran and
Mošćenice (and its resolution) might be borrowed from the Roman legal tradition
(which outreached this territory by means of ius commune) and the
Romano-canonical process, this paper examines origin, roles and functions which
were achieved in practice by their use in this particular legal matter. The
paper will specifically explore the procedural mechanism which was employed to reach settlement of the boundary dispute between Lovran and
Mošćenice and will additionally provide a deeper insight into the possibility
that in this particular case arbitration conceptually based on the Roman law
was employed as the means of dispute resolution.
Sudski postupak je redovan put do pravde, ali nije jedina mogućnost. Danas su sudovi opterećeni velikim brojem neriješenih predmeta pa se u ovom radu daje prikaz različitih vrsta alternativnih načina ...rješavanja sporova. Središnji dio rada sadrži detaljan opis arbitražnog postupka, Zakona o arbitraži i postupka mirenja koji je protkan kroz mnoge zakone Republike Hrvatske. Najvažniji zakon koji govori o mirenju je Zakon o mirenju, ali prikazat će se mirenje i kroz Zakon o radu, Obiteljski zakon i Zakon o parničnom postupku. U radu će se prikazati prednosti i nedostaci arbitraže i mirenja.
Litigating International Investment Disputes: A Practitioner's Guide serves as a comprehensive and straightforward resource for those who are new to international investment arbitration, as well as ...for seasoned practitioners.
PDF
