Neo-klasik büyüme modelinden hareketle ve üretken bilgi/beceri setinin teknolojiyi kaydıran faktör olduğu ve beklenen verimlilik seviyesinin girişimci sayısının artan bir fonksiyonu olduğu kabul ...edilerek türetilen büyüme modeli, Türkiye İBBS Düzey-2 bölgeleri, 254 imalat sanayi sektörü ve 2004-2014 dönemi için sınanmıştır. Mekânsal etkileri ve dinamik yapıyı dikkate alan tahmincilerden elde edilen bulgulara göre, Ürün Uzayı yaklaşımı kullanılarak sanayi politikalarının belirlenmesi, Türkiye ekonomisinin kalıcı bir iktisadi büyüme süreci yakalanmasına hizmet edebilecektir. Devlete veya yerel kalkınma inisiyatiflerine düşen rol bölgelerin mevcut bilgi/beceri seti dâhilinde karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu verimliliği yüksek gizil/örtük sektörleri tespit ederek bu sektörleri önceleyen politika tedbirlerinin şekillendirilmesi olacaktır.
Starting from a Neo-Classical growth model and assuming that productivity is an increasing function of entrepreneurs and productive knowledge/skill set is the technology shift parameter, a growth model has been derived and estimated for NUTS-2 regions of the Turkish Economy with 254 manufacturing industries for the period of 2004-2014. The results obtained by using dynamic estimation methods that take into account the spatial effects indicated that, the method of product space can be used and has the potential to develop a permanent growth process in the Turkish Economy. Moreover, the government and the local development initiatives can play substantial role in designing regional industrial policies that promote latent/implicit industries with high productivity in which regions will gain comparative advantage given their current factor endowment.
Günümüzde az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin arzu ettikleri büyüme seviyesine ulaşabilmeleri için yatırımlarını finanse edecek ulusal tasarrufları yetersiz kalmaktadır. Az gelişmiş ve ...gelişmekte olan ülkelerde ihracat seviyelerinin düşük olması döviz kıtlığına neden olmaktadır. Bir ülkede döviz kıtlığı varsa döviz kuru yükselecektir. Döviz kurunun yükselmesiyle teorik olarak ihracat artıp ithalat azalacaktır. Ancak Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde üretilen malların hammadde ve ara malları da ithal olduğu için döviz kurunun yükselmesi ve ulusal tasarrufların eksik olması ekonomik büyümeyi olumsuz etkilemektedir. Tüm bu sebeplerden dolayı dış borçlanma bu ülkelerde sık başvurulan finansal bir kaynak haline gelmektedir. Büyüme ekollerine bakıldığında klasik büyüme modelinin varsayımlarına göre ekonomik büyümenin kaynağı yatırımlardır. Yatırımlar üretimin artmasını sağlamaktadır. Literatürde çağdaş büyüme modellerinden Harrod-Domar modeline göre de büyümenin temelinde yatırımlar vardır. Neoklasik modele bakıldığında ise çıktının büyüme oranını tayin eden etken yine yatırımlardır. Ekonomik büyüme, belirli bir dönem içinde üretim faktörlerinde meydana gelen artışlar sonucunda üretilen mal ve hizmet miktarının artmasıdır. Üretim faktörleri; iş gücü, doğal kaynak, sermaye ve teknolojidir. Ekonomik büyüme için önemli bir etken olan yatırımlar ülkemizde yetersiz olduğu için dış kaynaklardan borçlanma kaçınılmaz bir durum olmaktadır. Literatürde dış borçlanmanın ekonomik büyümeye etkisi, bu iki kavram arasındaki ilişki tartışmalı olsa da çalışmaların büyük bir kısmında yüksek dış borçlanmanın ekonomik büyümeye negatif etkisi olduğu yönündedir.Bu çalışmada Türkiye’de dış borçların ekonomik büyümeye etkisi 1980-2017 dönemi yıllık veriler kullanılarak yapılan VAR analizi ve Granger Nedensellik Testi ile incelenmiştir. İlk olarak birim kök sınaması ile serilerin durağanlığı test edilmiş, seriler durağanlaştırılmış sonrasında VAR analizine geçilmiştir VAR analizi kısaca makroekonomik değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Son zamanlarda ekonometrik analizlerde sıklıkla başvurulan bir yöntem olmuştur. VAR modelinin tercih edilmesinin nedeni olarak makroekonomik modellerde kullanılan değişkenlerin dışsallığının kesin olarak bilinmediği durumlarda VAR modelinin kullanılabilir olması gösterilebilir. . Bu testlerin tercih edilmesinin sebebi araştırmanın konusu olan dış borç-büyüme arasında ilişki olup olmadığını test edebilmektir. Yapılan analizlerin sonucunda dış borçlanma ve büyüme arasında bir nedensellik ilişkisi bulunamamıştır.
Bu çalışmada, Türkiye’de dış ticaret dengesi ile reel döviz kuru arasındaki ilişki 1992:01- 2015:12 verileriyle incelenmiştir. Türkiye ve yüksek gelir grubundaki beş gelişmiş ticaret partneri ülkenin ...Almanya, İspanya, İtalya ve ABD reel döviz kuru, gelir etkileri ve ticaret dengelerini analiz etmek üzere reel efektif döviz kuru, sanayi üretim endeksi ve ihracatın ithalatı karşılama oranı değişkenleri kullanılmıştır. Bu çalışmada, seçilmiş ticaret ortakları ile Türkiye dış ticaretine ve döviz kuru politikası ilişkisi incelenmiştir. Bu bağlamda sadece paranın devalüasyonu, ticaret açığının ortadan kaldırılması için yeterli değildir. J-eğrisi hipotezini ve Marshall Lerner durumunu inceleyen çalışmalarda farklı modeller ve ekonometrik teknikler kullanılmıştır. Farklı bakış açıları ile bu makaleler farklı sonuçlar bulmuştur. Bazıları j-eğrisi hipotezini destekleyen kanıtlar bulurken, bazıları ise ampirik verilere göre yeterli kanıt bulamamıştır. Ancak, ayarlama gecikmesi nedeniyle döviz kuru değişikliklerinin ticaret dengesi üzerindeki etkileri anlık değildir. Nitekim, ilk başta ticaret dengesi kötüleşecek ve iyileşme ancak gecikmeler gerçekleştikten sonra gelecektir. Hem iç hem de dış piyasaların tepkileri döviz kurundaki değişimin etkisini belirlemektedir. İthalat-ihracat esnekliklerinin toplamı Marshall Lerner koşulunun üzerindeyse, açık azalmaktadır. Marshall-Lerner koşulu karşılanırsa, para devalüasyonu/revalüasyonu uzun vadede ticaret dengesini iyileştirecektir. Bu çerçevede, ticaret dengesinin kısa vadeli ve uzun vadeli esnekliklerini ve para revalüasyonu/devalüasyonunu araştırmak için eşbütünleşme testleri uygulanmaktadır. Ampirik bulgular uzun vadede döviz kuru ve dış ticaret dengesinin bir ilişkisi olduğunu göstermektedir. İnceleme döneminde için eşbütünleşme testlerinin sonuçları, devalüasyon/revalüasyonun ticaret dinamikleri üzerinde uzun vadeli etkileri olduğunu ve kısa bir süre için Türkiye için j-eğrisi paterni olduğunu göstermektedir. İnceleme döneminde J eğrisi çok kısa bir süre geçerli olmuştur. Reel efektif döviz kuru ile dış ticaret dengesi arasında ve beş gelişmiş ülkenin ulusal gelirler düzeyleri ile dış ticaret dengeleri arasında Granger nedensellik testlerine göre, Türkiye'nin gelir dengesi ile ticaret dengesi, reel efektif döviz kuru ve yabancı gelir düzeyleri arasında iki yönlü ilişkiler bulunmaktadır. Öte yandan, Türkiye’de dış ticaret dengesinden ulusal gelir düzeyine doğru tek yönlü nedensellik bulunmaktadır.
Paranın kirası olarak tanımlanan faiz, önemli tartışmaları beraberinde getirmektedir. Keynesyen yaklaşıma göre faiz oranı para arzı ve para talebi tarafından belirlenir. Para arzı sabitken para ...talebinin artması faiz oranını yükseltmektedir. Aynı zamanda para talebi sabitken para arzının azalması da faiz oranlarının yükselmesine neden olmaktadır. Artan faiz oranları ise makroekonomik değişkenler üzerinde doğrudan ve dolaylı etkilere sahiptir. Makroekonomik göstergelerde meydana gelen değişimler toplumsal dengeleri de belirlemektedir. Dolayısıyla faiz oranlarında meydana gelen artışlar veya azalışlar, iktisadi olduğu kadar sosyal göstergeler üzerinde de önemli sonuçlar ortaya koymaktadır. Nitekim faizlerin yükselmesi uzun vadede üretimin azalmasına ve işsizliğin artmasına yol açar. İşsizlik ise gelir dağılımının bozulmasına neden olur. Diğer taraftan yüksek faizler bütçe dengesini bozmaktadır. Bütçe açıklarının monetizasyonu enflasyonun temel nedenidir. Yüksek enflasyon ve faiz oranları tüm ekonomiler açısından sorun teşkil etmektedir. Yüksek enflasyon risk ve belirsizlikleri artırarak kaynak dağılımını bozmakta, büyüme performansına zarar vermektedir. Bu nedenle merkez bankaları için temel amaç; fiyat istikrarını sağlamaktır. Diğer taraftan yüksek faiz oranları da benzer şekilde kaynak dağılımına zarar vermekte yatırımları olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışmada faiz oranları ile enflasyon arasındaki ilişki Türkiye ekonomisi için 1980-2018 dönemine ait verilerden hareketle zaman serileri analizi kullanılarak araştırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre faiz ve enflasyon değişkenleri uzun dönemde birlikte hareket etmektedir. Etki-tepki fonksiyonları ise enflasyondaki artışın faiz oranlarını artırdığını, faizlerdeki artışın ise enflasyonu düşürdüğünü göstermiştir. Dolayısıyla ekonomik istikrar için maliye ve para politikaları koordineli bir şekilde uygulanmalıdır.
21. Yüzyıla gelindiğinde, küreselleşme ile birlikte internet ve ileri teknolojiler hem iş hayatını ve hem de günlük yaşamı etkilemeye başlamış ve bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimi ile ...ekonomik yapıda dönüşüm başlamıştır. “Yeni ekonomi” kavramı da bu çerçevede ortaya çıkan yaklaşımlardan biridir. Yeni ekonomi, bilgi teknolojilerindeki gelişmelerin iktisadi etkilerini inceleyen çalışma alanıdır. İnternet ekonomisi de bu kavram altında incelenmektedir. Hızla artan internet kullanıcısıyla beraber internetin ekonomik boyutu dünyada önem kazanmaya başlamıştır. Elektronik ticaret ise internet ekonomisinin güçlü bir parçası olarak ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada, internetin küreselleşme sürecindeki rolü ele alınarak dünyada ve Türkiye’de internet ekonomi politiği ve e-ticaret incelenecektir
Yazarın da bahsettiği gibi kitabın adında mutluluk kelimesinin geçmesi kişiyi mutlu
eden pozitif konuları düşündürmektedir. Fakat bu kitapta işlenilen konu, iktisadi olguların
mutluluk üzerinde bir ...etkisinin olup olmadığı ve eğer bir etkisi var ise, bu etkinin
pozitif mi yoksa negatif mi olduğunun incelenmesidir. Her ne kadar iktisadi olguların
kamu ekonomisi açısından mutlulukla ilişkisi ele alınsa da psikoloji ve sosyoloji
araştırmacılarının da rahatlıkla yararlanabileceği bir eserdir. Kitabın yazılmasındaki
amaç, yeni sayılabilecek “mutluluk ekonomisi” alanına katkı sağlamak olup, toplumdaki
bireylerin mutluluğunu doğrudan etkileyen, siyasi karar alma mekanizmasıyla belirlenen
iktisadi kararların, “mutluluk ekonomisi” başlığı altında bir farkındalık oluşturularak
değerlendirilmesidir. Bu çerçevede oluşturulan kitap genel değerlendirme dışında
altı bölüm halinde işlenmektedir.
Bu çalışmanın amacı Türkiye’de döviz kurlarının yabancı portföy yatırımları üzerindeki kısa ve uzun dönemli simetrik/asimetrik etkilerini incelemektir. Bu amaçla 1992-2017 dönemine ait üçer aylık ...veriler kullanılarak, Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif ve Doğrusal Olmayan Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif modeller tahmin edilmiştir. Tahmin sonuçlarına göre değişkenler arasında eş-bütünleşme ilişkisi bulunmaktadır. Ancak döviz kurlarının yabancı portföy yatırımları üzerindeki etkisi uzun dönemde farklılık göstermektedir. Diğer bir deyişle döviz kurlarında meydana gelen değişmeler yabancı portföy yatırımları üzerinde asimetrik etki yaratmaktadır.
Bu çalışmada Tekirdağ uygulama örneğiyle son on senedir giderek artan öneme sahip olan sosyal hizmetler faaliyet alanında mevcut uzmanlaşma katsayısına göre düşük uzmanlaşma başlangıcı, uzmanlaşma ...başlangıcı, yüksek uzmanlaşma başlangıcı ve tam uzmanlaşma başlangıcından ne kadarlık ıraksamanın olduğunun tespitine odaklanılmıştır. Analize konu olan on yıllık veri seti (2008 - 2017) SGK istatistik yıllıklarından derlenmiştir. İstatistik yöntem olarak bölgesel uzmanlaşma düzeyini tanımlamada son seksen yıldır kullanılan lokasyon katsayısı (LQ) tekniğinden yararlanılmıştır. Tekirdağ’da 2008-2017 arasında sosyal hizmetler alanında lokasyon katsayısı değerleri 0,2 - 0,6 arasında gerçekleşmekte olup, alt sınır olan 0,7’ ye hiçbir yıl ulaşılamamıştır. Buna karşılık il bütününde istihdamda yaşanan %72’lik artışa karşılık, sosyal hizmetler faaliyet alanındaki artış 32,3 katı aşmıştır. Bu artış sosyal hizmetler faaliyet alanında Türkiye bütünündeki 13,5 katlık artışın da üzerindedir. Tekirdağ’daki mevcut istihdam düzeyi 2008 - 2017 arasında, 0,7’lik sınırdan 49 – 685 kişi, 1,25’lik sınırdan 87 - 1223 kişi, 2’lik sınırdan 139 - 1956 kişi, 3’ lük sınırdansa 208 - 2934 kişi ıraksamıştır.
Teknolojinin hızlı bir biçimde değişmesi ekonomik hayatta karşımıza internet bankacılığı, e- ticaret gibi yeni kavramlar çıkarmıştır. Teknolojinin yarattığı bu yeni kavramlar sayesinde bilginin ...dolaşım hızı artmış, bilgiye ihtiyaç duyanlar dünyanın çeşitli yerlerindeki bilgiye ulaşarak onları harmanlama ve katma değer içeren bilgileri üretme olanağına kavuşmuştur. Yapılan bu çalışmada, bilgiye ulaşmanın kolaylaştığı ticaret ortamında e- ticaret ve internet bankacılığının yarattığı etkilerin Türkiye ekonomisi üzerinde ne yönde bir değişim yarattığı ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Ticaret, ekonomik anlamda değer taşıyan her türlü mal ve hizmetin alım
satımını ya da değiştirilmesini öngören bir anlayışı ifade eder. Diğer bir
deyişle ticaret, insanın kendisinde olmayan, ihtiyaç ...duyduğu mal ve
hizmeti bir başkasından sağlamak için mübadele yapmasıdır. Sessiz
şekilde, işaret yoluyla, ticaret diliyle (ticarette ortak bazı kelimelerin
kullanımı ile) ve paranın kullanılmasıyla yapılan birden fazla ticaret türü
görülebilir. Ticaretin temelini oluşturan mübadele ekonomisi günümüz
ekonomik sistemlerin önemli bir alternatifidir. Özellikle son dönemde
ülkeler arasında yaşanan ekonomik krizlerde arkaik toplumlarda
uygulanan mübadele biçimleri sıklıkla gündeme gelir. İnsanlar, ekonomik
krizlere ve işsizliğe karşı mübadele ekonomisi ile çözüm arar. Ancak
mübadele ekonomisi; sadece ekonomik bir anlayış değil, aynı zamanda
bir davranışlar ünitesidir. Çünkü bir topluluğun mübadele biçimlerini
bilmek, aslında pek çok yönden o topluluğun kültürel yapısını özelde
insani ilişkilerini anlamak demektir. Bu anlamda mübadele sistemi hem
ekonomik olarak bir ihtiyacı karşılar hem de sosyal ilişkileri geliştirerek var
olan düzenin devamlılığını sağlar. Bu çalışma, mübadele ekonomisinin
tarihsel gelişimini açıklamak için teorik bir arka plan sunar. Aynı zamanda
çalışmada, ülke ya da topluluk uygulamaları örneklendirilerek mübadele
kültürünün hem toplumsal hem de ekonomik anlamda işlevi konu edilir.
PDF
