Tanıtmaya ve değerlendirmeye çalışacağımız “Nesimî’nin lirikası: irfani münderice ve poetik zinetler” adlı eser Doç. Dr. Saadet Şıhıyeva tarafından kaleme alınmıştır. Kitabı değerlendirmeden önce ...kitap yazarının kimliği, onun Nesimî ve Hurufîliğin öğrenilmesindeki yeri hakkında bilgi vermeyi uygun bulduk. Geçen yüzyılın 80’li yıllarının sonlarından itibaren Nesimî’nin biyografisini, fikir ve sanat dünyasını, şairin yetiştiği muhitin özelliklerine uygun bir biçimde araştıran, onun hayat yolu ve düşünce âleminde açıklanmamış bir konu bırakmamaya çalışan Doç. Dr. Saadet Şıhıyeva’yı Azerbaycan’da şairin manevi vârisi olarak kabul ediyorlar. Adı geçen bilim insanı, Nesimî üzerine yürüttüğü kapsamlı araştırmalar sonucunda bu statüyü kazanmıştır. Yazarın kendisinin de belirttiği üzere o, Bakü Devlet Üniversitesinin Filoloji Fakültesinin 2. sınıfındayken gelecek yolunu belirlemiş, “Nesimîşinas olacağım” söylemiş ve bu isteğinin arkasınca gitmiştir. Nesimî’ye olan bu hayranlığının sebeplerini Şıhıyeva birçok faktöre bağlıyor. Şıhıyeva, tanıtacağımız bu kitabın giriş kısmında “Nesimî’nin esrarengiz fikir dünyasının cazibe gücüne memnunlukla tâbi olanlardan biri de benim” diyor. Üniversite yıllarında Şıhıyeva’nın Nesimî sevgisinden kaynaklanan ve gelecekte yeni başlangıçlara yol açacak olan ilk araştırması 1985 yılında hazırladığı “Nesimî’nin Sanatkârlığı” adlı bitirme tezi olmuştur. 1988 yılında Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Edebiyat Enstitüsünde doktora eğitimine başlayan Şıhıyeva, 1991 yılında “Nesimî’nin Lirikası” konusunda doktora tezini savunmuştur. Onun bu alandaki çalışmalarını gözden geçirdiğimizde basılmış olan çok sayıda makale ve bildirilerine şahit oluyoruz. Bu makalelerin sadece bir kısmını konuları açısından seçerek tasnif ettiğimiz zaman onun Nesimî dünyasını her yönden öğrendiğine emin oluyoruz.
U Carmina ad Flaviam, četvrtoj Crijevićevoj knjizi, u elegiji Flaviji početnih stihova Quid fugitiua negas uelocis dona Iuuentae (IV, 8), tematizirano je nezadovoljstvo udvarača varljivom lijepom ...draganom koje joj iskazuje opomenom zbog oholosti i zazivom kazne u prijetećim prizorima ostarjelog ženskog tijela. Slike starosti u humanističkoj su lirici gotovo beziznimno prikazane kao antonim mladosti povezane s pojmom ljepote i ljubavi. Posljedično, imperativ mladosti/ljepote/ljubavi u književnosti zapadne kulture subjektivna je kategorija u prostoru ljubavne lirike manifestirana često kao kulturom naslijeđeno i modificirano Horacijevo geslo carpe diem. U antici je motiv prisutan zarana, najčešće u različitim prizorima starosti kao groteskne bolesti prisutne, primjerice, u Anakreontovoj muci izazvanoj pogledom na vlastiti odraz u zrcalu i užasavanju starenjem ili pak želji da ženska ljepota ne ostari (Tibul, I, 8, 41–50; Propercije, II, 11; III, 25). Crijevićeva artikulacija i modifikacija preuzeta ili pak sekundarno posredovana antičkog motiva carpe diem prethodi širenju predodžbe ženskog starenja u hrvatskoj ljubavnoj lirici ranog novovjekovlja. U ovom će se članku predstaviti na primjeru nekoliko pjesama modusi diverzifikacije motiva poslije Crijevićeve latinističke zbirke. Modeli kulturne komunikacije u kanconijerima starih hrvatskih pisaca o kojima će biti riječ realizirani su u različitim jezičnim izričajima, literarnim konvencijama i amoroznim diskurzima: kanconijer Rime volgari Ludovika Paskalića na talijanskom jeziku, Pjesni razlike Dinka Ranjine, Plandovanja Ivana Bunića Vučića i Pjesni razlike Ignjata Đurđevića na hrvatskom jeziku. Crijevićeva pjesma 8 upotrijebit će se u komparativnoj analizi kao djelomičan ključ za čitanje ostalih tekstova.
Uz kajkavske stihove Mirne Weber, autor nastavlja tematizirati pojmove 'doživljaj' i 'doživljavanje' iz članka Uz obljetnicu Božice Jelušić, Kaj br. 1-2, 2021., posebno s osloncem na misao Wilhelma ...Diltheyja. Ukazuje na moderni racionalizam kao na pozadinu distanciranja od pojma doživljaj u novijoj teoriji književnosti. U tom kontekstu osvjetljava se kajkavska lirika Mirne Weber kao autentična lirika doživljaja.
Alongside with the Kajkavian verses by Mirna Weber, the author continues to deal with the notion of experience and experiencing in the article Uz obljetnicu Božice Jelušić , Kaj 1-2, 2021, relying especially on the ideas of Wilhelm Dilthey. Modern rationalism is indicated as being behind the distancing from the idea of experience in the more recent theory of literature. The Kajkavian lyrics of Mirna Weber are highlighted In such context as being authentic experience poetry.
U radu se istražuje usmena književnost Bistre, opisuju se vrste i oblici koji se pojavljuju, kao i teme i motivi koji prevladavaju u kazivanjima prema dostupnim izvorima. Istraživanje je pokazalo da ...se usmena književnost bistranskoga kraja ponajviše temelji na usmenoj lirici, folklornom kazalištu i usmenoj predaji što su tijekom terenskoga istraživanja 1970-ih godina zabilježili istraživači Instituta za etnologiju i folkloristiku (tada: Institut za narodnu umjetnost). Komparativna je analiza pokazala da se pojedine teme i motivi u zapisanim pjesmama iz drugih krajeva pojavljuju u bistranskim inačicama usmene lirike. U istraživanjima folklornoga kazališta zabilježene su dramske scene mahom vezane uz vjerske blagdane, pokladne maškare i svadbene običaje, dok su u usmenoj predaji zabilježeni zapisi o Seljačkoj buni, kmetovima i feudalcima i liku Matije Gupca. U današnje se vrijeme očuvanjem i promicanjem bistranske usmene tradicije bave članovi Kulturno-umjetničkoga društva „Bistra“, Udruga „Ekomuzej Bistra“, kao i druge bistranske udruge, mještani i istraživači.
The paper explores oral literature of Bistra, describes the types and forms that appear, as well as the themes and motifs that prevail in narrations according to available sources. The research showed that oral literature of the Bistra region is mostly based on oral lyrics, folklore theater and oral tradition, which was recorded during field research in the 1970s by researchers at the Institute of Ethnology and Folklore Research (then: Institute of Folk Art). Comparative analysis has shown that certain themes and motifs in written poems from other regions appear in Bistran versions of oral lyrics. Within the research of folklore theater, dramatic scenes were recorded, mostly related to religious holidays, carnival masquerades and wedding customs, while oral tradition contains records of the Peasant uprising 1573, serfs and feudal lords and the figure of Matija Gubec. Nowadays, members of the Cultural and Artistic Society "Bistra", the Association "Ecomuseum Bistra", as well as other Bistra associations, locals and researchers are involved in preserving, and promoting Bistra oral tradition.
The paper is dedicated to the unrealized project of a literary journal elaborated in 1913 by some members of the Moscow group “Lirika” — Sergei Durylin and Iulian Anisimov in cooperation with Ellis, ...Bobrov, Pasternak and some others (N. Aseev was skeptical about the idea). The outlines for the editorial project, its intended topics and potential authors manifest the organic connection between the concept of the journal and the experience of some literary communities in the early 20th century (“Musaget”, “Rhythmical Circle”, etc.). It is remarkable that the team of potential authors included the contributors to the editions and collections, most significant for the members of the group “Lirika”. The term “potential journalism” is suggested to define similar well thought-out and quite realistic editorial projects for some would-be journals/almanacs that remained unrealized; they, however, may be of great interest for the researchers of literary and cultural history.
Karneval je vrijeme slobode, razuzdanosti, igre, veselja. Svoj začetak nalazi u pretkršćanskoj tradiciji, a kalendarski označava razdoblje od Sveta tri kralja do Pepelnice. U europskoj kulturnoj ...svijesti zauzimao je važno mjesto, a danonoćno slavlje nije zaobišlo ni Dubrovnik. Sukladno potonjem, cilj je ovog rada prikazati kako su to izgledale pokladne svetkovine Dubrovčana za koje su kasniji dubrovački pisci nostalgično tvrdili kako su predstavljale Dionizove svečanosti. Tako će, između ostaloga, u radu
biti prikazani pokladni običaji Dubrovčana, različite vrste pokladne lirike, ali će se nešto riječi posvetiti i talijanskom karnevalu koji je uvelike utjecao na dubrovački.
Četrta knjiga Horacijevih Od, del katere je tudi spodaj prevedena pesem, je nastala v poznem obdobju pesnikovega ustvarjanja. Prve tri knjige Od, ki obsegajo skupaj 88 pesmi, so bile objavljene leta ...23 pr. Kr., četrta knjiga, ki jo sestavlja 15 pesmi, pa jim je bila pridružena nekaj let kasneje.
(ruski) V 'Dnevnike o poëzii' preobladajut pohval'nye besedy ,kotorye po svoej suti javljajutsja immanentnym žanrom literaturnoj kritiki. Vnutri problematiki literaturnoj kritiki, ëstetiki i šire, ...kritiki kak nauki, oni otkryvajut 'problemy meždu sub''ektivnym vossprijatiem rassuždenij i vkusov,kotorye pred''javljajut pretenzii na ob''ektivnoe suščestvovanie i v to že vremja svjazany s otdel'nym proizvedeniem'. Raičkoviča harakterizuet uravnovešennyj i bespristrastnyj pohod k rešeniju ëtih problem. Kak vsegda, on ostavalsja samim soboj. Perevodja poëziju inostrannyh poëtov, on primenil tot že metod v ih ocenke i portretizacii.Dnevnik poëzii javljaetsja pervoj čast'ju 'vodjanoj pečati' pisatelja. Vtoruju čast' sostavljajut 'Portrety' poëtov i kritikov inostrannyh pisatelej. V oboih slučajah Raičkovič vystupaet velikim kritikom-posrednikom.
Modernistička lirika oblikovana gestama rušilačke negativnosti, odbacivanja suparničkih poetika, uzdizanja vlastite intelektualne superiornosti te estetske, etičke i političke iznimnosti potiče etos ...sumnje i radikalnog kriticizma koji u današnje vrijeme pokazuje znakove onemoćalosti. Radom se zastupa teza da su pjesnici kvorumaškog naraštaja posljednjih dvadesetak godina u manjoj mjeri posvećeni skepticizmu, negaciji, denaturalizaciji, odbacivanju i demistifikaciji onoga što je navodno zastarjelo, okorjelo, disciplinirajuće, hegemonijsko ili lažno, a u većoj mjeri nastoje raznorodne poetike, teorijske ideje, diskurzivne strategije i svjetonazore okupljati, dovoditi u vezu, približavati, pridruživati kako bi oblikovali još nepostojeće, a obećavajuće svjetove. Politika je te lirike davanje, a ne oduzimanje glasa, sudjelovanje u svijetu, a ne elitističko isključivanje iz njega, gradnja, a ne razgradnja.
PDF
