U radu se izlaže problematika predromaničkih kamenih spomenika s otoka Paga. Iako je u literaturi o nekim skupinama spomenika opširnije pisano, nekoliko zanimljivih nalaza nije obrađeno i nedovoljno ...su poznati. U radu se, stoga, nakon razmatranja pojedinih skupina predromaničkih nalaza, analiziraju izdvojeni, manje poznati spomenici, osobito djela rustičnih obilježja iz kraja 8. ili početka 9. stoljeća.
The first organised torrent control works in Serbia started in Grdelička Klisura by the end of the 19th century, because that area was the focus of the most intensive erosion processes. It required ...the implementation of various methods and structures for torrent control and soil protection from erosion: The works were carried out on the slopes of the drainage basins (biological and biotechnical) and in the torrent channels (technical works). The effects of the performed works and their effect on the state of erosion were studied through the comparative analysis of the circumstances in 1953, 1970 and 2010, in the aim of upgrading the methods of water erosion and torrential flood control. The results of the research performed in the areas of Grdelička Klisura and Vranjska Kotlina confirmed the significance of the effects of the performed erosion control works for the mitigation of the intensity of erosion and sediment yield and transport, and the necessity of a multidisciplinary approach to the questions of drainage basin erosion processes. The study of erosion intensity changes in the function of erosion control works, in addition to direct significance for the study area, has also a wider practical and theoretical significance, because it was performed in one of the most representative torrent areas in the Republic of Serbia and South-East Europe region. The main parameters of hydrographic and topographic characteristics of the investigated drainage basins were measured on the digital topographic map, and other parameters were calculated using the well-known formulas (Gavrilović, S., 1972.). Erosion intensity recorded in 2010 was primarily the result of active struggle against erosion, i.e. erosion control works in the channel and in the drainage basin, but also the result of the effect of the changes in socio-demographic factors, which were reflected on the changes in land use. The greatest positive changes occurred in the highest parts of the drainage basins (Crni Vrh, Leskova Voda, Kukavica, etc.), the areas farther from the settlements, where large-scale erosion control works were carried out. The following conclusions can be drawn based on the study results: Site conditions in the Južnomoravski and Jablanički Forest Areas are very favourable for the development of autochthonous tree species: beech, hornbeam and oaks. Good results were also achieved by coniferous plantations (Scots pine and Austrian pine) established on bench terraces and contour ditches. Successful afforestation depends on the selection of the suitable technical solutions (bench terraces and terraces), correct selection of species, application of seedlings produced in the afforested area and appropriate silvicultural measures in the established plantations. The analysed check dam shave justified their existence from the aspect of stability, because the development of deep erosion and lateral erosion has been prevented and the channel has been stabilised. Their role has also been confirmed through significant quantities of checked sediment in the slopes of siltation of the investigated check dams and sills. The study results confirm the initial hypotheses that the slope of siltation is formed as the result of numerous factors and their interactions, the most important of all being the natural bed slope and the sediment particle-size distribution. The slope of siltation is determined by sediment diameters (d25, d5 and d10) and sediment non-uniformity coefficients (Kd and S0). The analytical expressions for the determination of the slope of siltation in the function of the factors affecting its formation were calculated based on the field survey, the data from the used documents and the study statistical analyses. The analysis of the dependence of the slope of siltation on bed slope was the basis for the analytical dependence for the calculation of the slope of siltation in the function of the factors which affect its formation. The regional analytical dependence for the calculation of the slopes of siltation is Iz=0.662082It–2.4215 and it can be applied for practical purposes in the forecasting of the slopes of siltation intended for the technical documents for torrents in the area of Grdelička Klisura and Vranjska Kotlina. The above conclusions are concrete responses to all unknown facts from the beginning of the study, they explain the achieved effects of the performed erosion control works causing the reduction in erosion intensities in the areas of Grdelička Klisura and Vranjska Kotlina and present the recommendations and the stimulus for the continuation of the work in this field of study. Over the last 60 years, a lot has been done on erosion control in the area from Grdelica to Bujanovac, which has improved considerably the conditions in the drainage basins. However, the reduction in erosion intensity should not mislead us, because the activity on erosion control in this region has not yet been completed.
Prvi organizovani radovi na uređenju bujičnih tokova u Srbiji započeti su upravo u Grdeličkoj klisuri krajem XIX veka, jer je to područje predstavljalo žarište razvoja najintenzivnijih procesa erozije. Primenjivane su razne metode i objekti za uređenje bujičnih tokova i zaštitu zemljišta od erozije: izvođeni su radovi na padinama slivova (biološki i biotehnički) i u koritima bujičnih tokova (tehnički radovi). U cilju unapređenja metoda za kontrolu vodne erozije i bujičnih poplava, ovim istraživanjem sagledani su efekti izvedenih radova i njihov uticaj na stanje erozije, kroz uporednu analizu stanja 1953., 1970. i 2010. godine. Rezultati obavljenih istraživanja na području Grdeličke klisure i Vranjske kotline potvrdili su značaj efekata izvedenih protiverozionih radova na smanjenje intenziteta erozije i produkcije i pronosa nanosa i neophodnost multidisciplinarnog pristupa problematici erozionih procesa u slivu. Istraživanja promene intenziteta erozije u funkciji izvedenih protiverozionih radova, pored neposrednog značaja za područje istraživanja, imaju širi praktični i teorijski značaj, jer su rađena na jednom od najreprezentativnijih bujičnih područja u Republici Srbiji i regionu Jugoistočne Evrope. Osnovni parametri hidrografskih i topografskih karakteristika analiziranih slivova izmereni su na digitalnoj topografskoj karti, dok su ostali računati po poznatim formulama (Gavrilović, S., 1972.). Intenzitet procesa erozije registrovan 2010. godine je, pre svega, rezultat aktivne borbe protiv erozije izvođenjem protiverozionih radova u koritu i slivu, ali i uticaja promena u okviru sociodemografskog faktora, koje su se odrazile na promenu načina korišćenja zemljišta. Najveće pozitivne promene zahvatile su najviše delove slivova (Crni Vrh, Leskova Voda, Kukavica itd.), površine udaljenije od naselja, na kojima su izvedeni obimni protiverozioni radovi. Na osnovu rezultata istraživanja utvrđeno je: Stanišni uslovi Južnomoravskog i Jablaničkog šumskog područja su veoma povoljni za razvoj autohtonih vrsta drveća: bukve, graba i hrastova. Dobar uspeh pokazale su i četinarske kulture (beli i crni bor) podignute na gradonima i konturnim rovovima. Uspešno izvođenje pošumljavanja zavisi od izbora odgovarajuće tehnike (izrada gradona i terasa), pravilnog izbora vrsta, korišćenja sadnica proizvedenih na području koje se pošumljava i primena mera nege novopodignutih kultura Analizirani poprečni objekti su sa aspekta stabilnosti opravdali postojanje, jer je sprečen razvoj dubinske i bočne erozije i izvršena stabilizacija korita. Njihova uloga izražena je i kroz značajne količine zadržanog nanosa u zaplavima analiziranih pregrada i pragova. Dobijeni rezultati potvrdili su polazne hipoteze da se pad zaplava formira kao rezultat delovanja mnogih faktora i njihove interakcije, a najznačajniji su prirodni pad korita i granulometrijski sastav nanosa. Prečnici nanosa (d25, d5 i d10) i koeficijenti nejednorodnosti nanosa (Kd i S0) određuju pad zaplava. Na osnovu snimljenog stanja na terenu, podataka iz korišćene dokumentacije i urađenih statističkih analiza, dobijeni su analitički izrazi za određivanje pada zaplava u funkciji činilaca koji deluju na njegovo formiranje. Analizom zavisnosti padova zaplava i padova korita dobijena je regionalna analitička zavisnost za proračun padova zaplava: Iz=0,662082It–2,4215 i može se koristiti za praktične potrebe prognoze pada zaplava prilikom izrade tehničke dokumentacije za bujične vodotoke na području Grdeličke klisure i Vranjske kotline. Navedeni zaključci su konkretni odgovori na sve nepoznanice sa početka istraživanja, objašnjavaju postignute efekte izvedenih protiverozionih radova na smanjenje intenziteta erozije područja Grdeličke klisure i Vranjske kotline i daju preporuke i podstrek za nastavak rada na ovoj problematici. U poslednjih 60 godina mnogo je urađeno na protiverozionom uređenju područja od Grdelice do Bujanovca je, što je znatno poboljšalo stanje u slivovima. Međutim, smanjenje intenziteta erozionih procesa na bi smelo da nas zavara, j er p osao na antierozionom uređenju ovog područja još uvek nije završen.
Nacionalnom parku Plitvička jezera, kao vrlo poznatom svjetskom odredištu u kojem posjetitelji uživaju u svjetskoj prirodnoj baštini, nalazi se izvorišno područje malih gorskih tekućica. Upravo je ...jedna od tih tekućica Bijela rijeka koja svojim specifičnim položajem prolazeći kroz slabije naseljeno mjesto Plitvički Ljeskovac te hidrološkim, ekološkim i fizikalno-kemijskim karakteristikama, svjedoči promjenama koje je prouzročio čovjek. U Desetljeću restauracije ekosustava, nastojimo hidromorfološki degradirana područja promatrati kroz mogućnost obnove ekosustava koja ima svoj potencijal i na ovom značajnom vodotoku za zaštićeno područje. Pregled karakteristika Bijele rijeke i promjene tijekom vremena upućuju na neizbježan utjecaj čovjeka na prirodu. Uklanjanje pregrada u vodenim ekosustavima jedna je od aktivnosti ekološke restauracije, a ukoliko želimo slijediti primjere dobre prakse europskih zemalja, Nacionalni park Plitvička jezera nastojati će poduzeti sličnu aktivnost kako bi se vratili izvorni tokovi krškog riječnog ekosustava.
Italijanski vojaki so februarja 1942 ogradili Ljubljano z žično zaporo in jo utrjevali vse do kapitulacije Italije septembra 1943. Znotraj zapore je bilo tudi glavno ljubljansko pokopališče Žale.
Stručni rad ima za cilj prezentirati jedan dio terenske nastavne jedinice u okviru kolegija "Povijesni vrtovi Mediterana" na Studiju Povijesti Jadrana i Mediterana Sveučilišta u Dubrovniku. Nastavna ...jedinica ima za cilj prikazati perivojna ostvarenja u razdoblju s prijelaza iz 19. u 20. stoljeće odnosno u prvim desetljećima 20. stoljeća. Naglasak je na iščitavanju povijesnih, stilskih i hortikulturnih značajki lokacije. Vila Čingrija izgrađena početkom 20. stoljeća nalazi se na rubnom uzobalnom dijelu povijesne vrtne zone Pile – Boninovo. Na širem potezu ove zone, u razdoblju renesanse, počinju se u pravilnom rasteru, unutar mreža glavnih prilaznih i okomitih sporednih komunikacija, oblikovati tzv. insule (čestice parcela). Unutar insula se oblikuju prigradski ljetnikovci s vrtovima. U istom uzorku i na tragu dubrovačke ladanjske, rezidencijalne arhitekture u tom prostoru se gradi sve do kraja 19. i u prvoj polovici 20. stoljeća. Lokacija vile s perivojem nalazi se na prostoru izrazite ambijentalne vrijednosti, na strmim terasama na kojima
do 10. stoljeća nije bilo gradnje. U vegetacijskome smislu, kao i čitav Dubrovnik, prostor pripada eumediteranskom, vazdazelenom području sveze Quercion ilicis i asocijacije Orno-Quercetum ilicis. Tijekom gradnje vile, u skladu sa tadašnjim florističkim trendovima, zasađen je veliki broj alohtonih tj. za ono vrijeme egzotičnih biljaka. Do danas su ostale očuvane one, koje su se dobro prilagodile pedoklimatskim uvjetima, s obzirom da je perivoj
vile tijekom više desetljeća bio zapušten. U tijeku je izrada projektne dokumentacije obnove perivoja i vile za potrebe Regionalnog centra kompetentnosti u turizmu, koji je u tim prostorima planiran.
Rad jer napisan temeljem podataka iz Elaborata obnove perivoja vile Čingrija, te na temelju terenskog izvida sa studentima.
The aim of this paper is to present a part of the field teaching unit within the course entitled Historical Gardens of the Mediterranean at the Study Program in History of the Adriatic and the Mediterranean at the University of Dubrovnik. The teaching unit aimed to present the park achievements in the period from the end of 19th up to the first decades of the 20th century. The emphasis is placed on reading the historical, stylistic and horticultural features of the site. Villa Čingrija, built at the beginning of the 20th century, is located on the edge of the coastal part of the historic garden zone Pile - Boninovo. On a wider stretch of this zone, the so-called "insula" (parcel particles) is positioned in the Renaissance period in a regular grid within the networks of the main and vertical side communications. The suburban summer houses with gardens are being formed inside the insula. In the same pattern and on the trail of the Dubrovnik region , the residential architecture in the area was built until the end of the 19th and in the first half of the 20th century. The location of the villa within the park is in an area of distinct ambiental value, on the steep terraces on which there was no construction in the past. In terms of vegetation, like in the whole of the Dubrovnik region, the zone belongs to the eu-Mediterranean evergreen area, i.e., to the Quercion ilicis-zone, the sub-zone Orno-Quercetum ilicis. During the construction of the villa, in accordance with the floristic trends of the time, a large number of allochthonous plants were planted, i.e., the exotic plants at that time. To this day, those that have adapted well to pedoclimatic conditions have been preserved, as the villa's park has been neglected for decades. The project documentation for the restoration of the park is being prepared for the needs of the Regional Center of Competence in Tourism, which was planned in these area.
Introducción: Los estudiantes de Ciencias Médicas tienen insuficiente preparación para la búsqueda de información en las fuentes de Infomed. Objetivo: Implementar una intervención sobre fuentes de ...información en Infomed para el logro de la alfabetización informacional en los estudiantes. Método: Se realizó un estudio de intervención, cuasiexperimental, sin grupo control, en estudiantes de primer año de la carrera de Medicina, en el primer semestre del curso 2018-2019, en la Facultad de Ciencias Médicas de Mayabeque. El universo fueron 140 estudiantes, la muestra seleccionada fue de 65. Se aplicó una encuesta para determinar el nivel de conocimientos y se realizó un curso electivo que se validó por el Centro Provincial de Información de Ciencias Médicas de Mayabeque. Resultados: Antes de la intervención el 63 % evaluó de manera incorrecta los recursos de Infomed y después el 93.8 % lo hacen de forma correcta. Precedente a la capacitación el 75.4 % no conocía la Biblioteca Virtual de Salud y solo el 12.5 % la empleaban, posterior se alcanzó el 100 % de conocimiento y accedieron el 67.6 %; el 87.7 % desconocían estos recursos de información y después se logró el 100 % de conocimiento. El 90.8 % no conocían la Universidad Virtual de Salud y solo el 66.7 % la visitaban, posterior se logra un 95.4 % de conocimiento y accedieron el 73.8 %. Conclusiones: Se eleva el nivel de conocimientos sobre los recursos que ofrece Infomed lo que contribuye a la alfabetización informacional en los estudiantes.
El acoso sexual en el contexto educativo es un tipo de violencia sexual. En la Universidad de Chile se ha abordado a través del “Protocolo de actuación ante denuncias sobre acoso sexual, acoso ...laboral y discriminación arbitraria” que ha buscado erradicar el acoso sexual y reducir la violencia de género en la Universidad de Chile a partir de un programa que permita prevenir estas conductas y atender a personas afectadas. Objetivo: Determinar la prevalencia de la autopercepción de acoso sexual en algún momento de su trayectoria universitaria en estudiantes de la Facultad de Medicina de la Universidad de Chile y describir el conocimiento y la utilización del protocolo vigente en dicha institución. Método: Estudio transversal de prevalencia realizado durante los años 2021-2022, el total de participantes fue de 550 estudiantes, seleccionados/as mediante un muestreo por conveniencia por estratos de las carreras. La encuesta consideró 3 ítems: caracterización personal, prevalencia de acoso sexual, protocolo de actuación de la facultad. Los datos se recolectaron por medio de una encuesta online. Resultados: La prevalencia de acoso sexual en estudiantes en la Facultad de Medicina de la Universidad de Chile fue de un 14% de los cuales la mayoría son mujeres acosadas por estudiantes hombres. Si bien un 43,09% de los y las encuestados/as declara conocer el protocolo de actuación vigente, solo un 1,09% de estos refiere tener mucho conocimiento acerca del funcionamiento. Conclusión: Con los resultados obtenidos en este estudio sale a la luz la importancia de abordar esta problemática, ya que un entorno inseguro de estudios puede traer consecuencias negativas en el proceso de formación profesional y por consiguiente en la vida laboral.
Introducción: el contacto clínico precoz en la formación de los estudiantes de medicina ha mostrado múltiples beneficios para el desarrollo de habilidades y competencias transversales para el ...ejercicio profesional. La Escuela de Medicina de la Pontificia Universidad Católica de Chile (UC) desarrolló una nueva malla curricular que dentro de sus pilares incorpora fomentar el contacto clínico desde primer año. En este contexto se crea el curso “Bases y Fundamentos de la Medicina”. El objetivo de este artículo es describir el diseño, implementación y evaluación durante sus primeros 5 años. Metodología: se constituyó un equipo multidisciplinario para la creación e implementación del curso, el cual se estructuró en 5 módulos, con sus respectivos programas y objetivos específicos. De manera transversal, se incorporaron metodologías de aprendizaje centradas en el estudiante, utilizando variados recursos pedagógicos innovadores y complementarios entre los módulos. El curso fue evaluado por los estudiantes mediante encuestas. Resultados: la percepción global de logro de objetivos fue 93,4% y el promedio de la calidad de la docencia un 6,7. Las dimensiones mejor evaluadas fueron los profesores e infraestructura/materiales. Los estudiantes también valoraron positivamente las metodologías y organización. El 99,8% de los estudiantes aprobó el curso, con un promedio final de 6,5. Discusión: el contacto clínico precoz y las metodologías de aprendizaje activas son muy bien evaluadas en pregrado, en concordancia con la literatura. La implementación de este curso contribuye al proyecto educativo UC y acerca al estudiante de primer año al quehacer médico desde distintas dimensiones.
PDF
