Jedna je od glavnih rasprava vezanih uz temu »povijesnog svijeta« ona o odnosu pojmova physis i nomos. Historijski izvori ove rasprave mogu se pratiti sve do 5. i 4. stoljeća pr. Kr. Tijekom ovog ...razdoblja mnogi su filozofi, povjesničari i autori iznosili različite ideje o ovoj temi. Neki od njih su smatrali da je physis superioran nomosu dok je za druge nomos bio superioran physisu. Glavni je problem u ovoj raspravi sklonost stabiliziranju napetosti između ovih dviju sfera povlačenjem jasnih granica među njima. U tom smislu trebamo postaviti dva važna filozofska pitanja. Prvo, je li moguće reći da physis i nomos imaju jasne konceptualne sheme? Drugo je pitanje vezano za prvo te razmatra može li se napetosti između physisa i nomosa prići na fiksan način ili ne. Ovaj članak istražuje pitanja rasprave o odnosu physis–nomos iz perspektive sofista i drugih mislitelja toga doba. Istraživanje se temelji na okviru koji ljudi koriste pri konstituiranju svijeta te će razmotriti u kakvu vezu physis i nomos trebaju biti dovedeni.
Bu çalışmada Platon'un demokrasi eleştirisi çerçevesinde bilgi ile iktidar ya da politika arasında kurmuş olduğu bağ ele alınmaktadır. Adaletsizliklerle dolu karmaşa içindeki toplumsal gerçekliğin ...ahenkli bir gerçekliğe dönüşebilmesinin evrensel değerler ve ilkeler bağlamında felsefi zeminini arayan Platon, politikanın göreceli bilgi anlayışıyla temellendirilmesini önemli bir problem olarak görmektedir. Platon'un politik bir yönetimin nasıl olması gerektiği araştırmasının arka planında dönemin demokrasisi ve bu demokrasinin temellerini oluşturan demokratik bilgi anlayışının yol açtığı problemler yatmaktadır. Bu nedenle o kendi politika felsefesini öne sürerken, aynı zamanda dönemin demokrasi düzeninin eleştirisini de yapmaktadır. Bu çalışmada Platon'un merkeze alınmasının nedeni, demokrasinin sözde ilkelerle hareket ederek adaletsiz bir yönetim biçimi yaratabileceği gerçeğini bundan binlerce yıl öncesinde görmüş olmasından kaynaklanmaktadır. Atina demokrasisi ile günümüz demokrasisi arasında önemli farklar olmasına karşın, Platon'un demokrasiye ve demokrasi insanına ilişkin tespitleri bugün için önemini korumaktadır. Günümüzde özellikle liberal demokrasi uygulamalarına bakıldığında, Atina demokrasisine benzer bir biçimde hakiki değerlerden yoksun bir politik ortamın varlığı dikkat çekmektedir. Böylesi bir ortam, demokrasinin kendi öz değerlerinden uzaklaşarak sözde ilkelerle hareket etmesine neden olmaktadır. Bu nedenle Platon'un politikaya ya da iktidara ilişkin fikirlerinden çağımıza aktarılabilecek en önemli husus, genel kanılarla ya da sanılarla yozlaşmış bir politikanın, amaçları arzulayan rasyonaliteyle ya da rasyonel ilkelerle meşruluğunu yeniden kazanması gerektiğidir. Platon'un politika felsefesi totaliter bir yönetim biçimine yol açmasından şeklinde yorumlanmasından dolayı her ne kadar günümüzde kabul edilemez olsa da, onun politikayı rasyonel ilke ya da etik değerlerle temellendirme ve bilgi, etik, politika arasında bağ kurma çabası, günümüz demokrasi problemlerine çözüm önerileri sunmak açısından büyük önem taşımaktadır. Bu genel çerçevede hazırlanan tez dört bölümden oluşmaktadır. Tezin ilk bölümünde Eski Yunan demokrasisinin oluşum süreci ve Platon'un temel fikirlerini tarihsel açıdan negatif ve pozitif yönden etkileyen faktörler göz önüne alınmıştır. İkinci bölümde ise Platon'un politikayı temellendiren bilgi görüşü ele alınmıştır. Öncelikle düşünürün eleştirmiş olduğu demokratik epistemoloji ve bu epistemolojinin uzantısı olarak değerlendirilebilecek demokrasi insanı anlatılmış, daha sonra Platon'un kallipolisinin temelinde yer alan bilgi görüşü incelenmiştir. Platon'un politika felsefesinin aktarıldığı üçüncü bölüm, mutlak bilgi anlayışının ortaya çıkardığı ideal politik ortamı sergilemek açısından önem taşımaktadır. Son olarak dördüncü bölümde Platon'un bilgi- politika ilişkisi üzerine felsefi değerlendirmeler genel hatları ile ele alınmış, Platon'un bilgi ve politika anlayışına getirilen eleştirilere, günümüz demokrasine dair tartışmalara ve bugünün demokrasisine çağdaş Platoncu yaklaşımların temel argümanlarına yer verilmiştir.
PDF
