Artykuł stanowi prezentację wyników językowo-kognitywnej analizy wybranych nazw chorób i dolegliwości zawierających element roślinny. Celem eksploracji jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, ...czy między polskimi i niemieckimi terminami medycznymi istnieje izomorfizm pod względem utrwalonego w obu językach językowego obrazu świata, który jest charakterystyczny dla konkretnego kręgu kulturowego. Na podstawie badania można wysnuć wniosek, że większość analizowanych terminów określających chorobę lub dolegliwość wykazuje całkowitą lub częściową ekwiwalencję, która nie tylko w nauce języka obcego, lecz także w kontaktach między lekarzem i pacjentem jawi się jako istotny czynnik wspierający zarówno proces nauczania lub uczenia się języka obcego, jak i zrozumienie partnera komunikacji oraz recepcję przekazywanej treści w konkretnym kontekście sytuacyjnym.
Linguistic and Textual Image of Mazur in Poetry by Stepan Rudans’kyy
The main issue discussed in this article is the linguistic and textual image of Mazur in the poetry by Stepan Rudans’kyy. ...Rudans’kyy invented his own poetic form called “spivomovka”, which was inspired by Ukrainian folklore. Those humorous poems mainly focused on describing local types of Podolia ethnic groups, such as Cossacks, Ruthenians, Russians (Moskal), rabbis, Polish colonists (Mazur –Mazovian, Lach). The creation of Mazur in poems by Rudans’kyy was largely influenced by the image of Mazur in the Ukrainian and Polish folklore. The linguistic and textual images of the character are created by Mazur’s replies, as well as descriptions of his activity. Mazur is characterized by the following features: sincerity, simplicity, naivety, superficial religiousness and cheerfulness. Through presenting the characteristics of Mazur, the author also draws our attention to the important issue of the lack of code that would be common to the interlocutors, both in terms of linguistics and culture.
Artykuł stanowi przegląd badań na temat społeczno-kulturowego obrazu psa. Autorka odnosząc się do nich, przedstawia różne sposoby postrzegania tego zwierzęcia zależne od czasów i rodzaju tekstu. W ...artykule uwzględniono opracowania dotyczące występowania psa w literaturze, filmie oraz tekstach użytkowych. Jak pokazała przeprowadzona przez autorkę analiza, istotny materiał w badaniach nad postrzeganiem tego zwierzęcia wyekscerpowano ze słowników zawierających katalog utrwalonych kulturowo związków frazeologicznych. Wartościowe okazały się także nowsze źródła, zwłaszcza internetowe. Prześledzenie różnorodnych opracowań na temat psa w wybranych tekstach pozwoliło na pokazanie, jak zmieniał się jego obraz, oraz wskazanie głównych czynników wpływających na te zmiany, a także sformułowanie prognoz dotyczących dalszych przeobrażeń w jego postrzeganiu.
Celem artykułu jest porównanie językowych obrazów deszczu występujących we frazeologii polskiej i chińskiej, ukazanie ich podobieństw i rozbieżności oraz przedstawienie wartościowania samego elementu ...deszczu. Praca stanowi również próbę odnalezienia przyczyn różnic w wykreowanych przez Polaków i Chińczyków w językowych interpretacjach rzeczywistości. Do analizy semantyczno-leksykalnej i komparatystycznej wykorzystane zostały założenia oraz narzędzia JOS, dzięki którym możliwe jest niepowierzchowne poznanie i zrozumienie kultury utrwalonej w języku danych narodów. W badaniu wykorzystane zostały dane leksykograficzne wyekscerpowane z polskich i chińskich słowników jednojęzycznych (ogólnych i frazeologicznych) oraz chińsko-angielskich słowników dwujęzycznych. Analiza wykazała między innymi, że obrazy te mają wspólne cechy wynikające z kwestii fizycznych, jak również z komunikatywnej funkcji języka. Rozbieżności są jednak bardziej uwidocznione, a językowe obrazy deszczu specyficzne dla języka polskiego i chińskiego uwydatniają różnice w postrzeganiu rzeczywistości przez użytkowników tych języków.
HOW MUCH OF A FATHER, HOW MUCH OF A MOTHER IS THERE IN THE POLISH OJCZYZNA FATHERLAND? ONCE AGAIN ABOUT THE ROLE OF ETYMOLOGICAL DATA IN THE RECONSTRUCTION OF THE LINGUISTIC WORLDVIEW The author ...assumes that (1) etymological data are ethnolinguistically relevant, (2) the task of etymological research is to detect the original meaning of a word (to find the original semantic motivation) and to reach a world that disappeared, but, at the same time, remained a part of the present, (3) the focus of the research should shift from formal interests to broadly understood semantics (reconstruction of the conceptualization processes that accompany the nominations and of the linguistic image of the words hiding behind words). Based on this, the author undertakes the analysis of the names for the fatherland in the Polish language. To do this, she compares the Polish lexis and its onomasiological basis with the corresponding vocabulary of other Slavic languages. According to the author, studying the semantics of a whole group of words allows us to discover the basic cognitive situation, i.e. the generalized experience of a specific linguistic and cultural community. Using dictionary data and studies of the concept of the “fatherland” in Slavic languages, the author analyses the names related to the Polish concept of OJCZYZNA: lexical and semantic nests such as “ojczyzna i patria” homeland and patria, “macierz “motherland”, “państwo” “state” and “kraj” country, and she extracts the underlying cultural “codes”: (1) kin and family, (2) home, (3) power and dominion, and (4) land. The author also shows the coherence of these codes and the image of the fatherland that emerges from them.
Zakłada się, że maski istnieją w różnych formach w różnych kulturach i maskę językową należy traktować jako wyraz kulturowego zakorzenienia języka. Z tej perspektywy ważne wydaje się zidentyfikowanie ...aspektów zdeterminowanych kulturowo, które okazują się być ukazywane lub ukrywane w wyrażeniach językowych. Ponieważ maska prezentuje jedynie wybrane aspekty danego pojęcia/zjawiska, może równie dobrze zmienić jego ładunek aksjologiczny. Postawiono zatem pytania badawcze: czym jest maska w języku, czy sprzyja komunikacji i jak funkcjonuje w rzeczywistym dyskursie?
PDF
