Rad se bavi analizom brodske konstrukcije iz uvale Debeljak
kod Premanture koja je bila predmetom podmorskih arheoloških
istraživanja u razdoblju od 2017. do 2019. godine. Brod je
pronađen na maloj ...dubini, u ravnini s morskim dnom, ali u
poprilično fragmentiranom stanju. Proučavanje ostataka broda
dovelo je do novih spoznaja o konceptu i procesu gradnje, iako
su zasad još uvijek nepoznati podaci o njegovu podrijetlu
i mjestu izgradnje. Međutim, može se pretpostaviti da je
riječ o trgovačkom jedrenjaku, dužine 15 do 17 m, koji je
najvjerojatnije služio za plovidbu lokalnim akvatorijem.
Analizom tlorisa ranosrednjovjekovnih grobalja na Maklinovu brdu u Kašiću i na Ždrijacu u Ninu, autor prepoznaje skupine grobova starije od zadnje trećine 8. stoljeća. Odsutnost karakterističnog ...materijala prema kojemu bi se mogla postaviti pouzdana kronologija objašnjava gospodarskim i društvenim promjenama u tadašnjem istočnojadranskom zaobalju.
Pristupajući sjeverozapadnom dijelu provincije Dalmacije, odnosno sjevernoj Liburniji, kroz suvremene metode interpretacije (rimskih) krajolika, u radu se raspravlja o formiranju, organizaciji i ...evoluciji izvangradskih naselja i njihovoj ekonomiji. U tu su svrhu prikupljeni podaci recentnih istraživanja provedenih na obalnome i otočnome dijelu Kvarnera, Hrvatskoga i podvelebitskog primorja. Kako bi se razumjele promjene, odnosno kontinuitet naseljavanja izvangradskih područja, rasprava započinje pregledom dostupnih podataka za predrimsku organi¬zaciju ruralnih krajolika. Potom se, na temelju još uvijek sporadičnih i ograničenih podataka, raspravlja o formiranju rimskoga tzv. krajolika vila, o pojedincima, odnosno društvenim grupama te o gospodarskim aktivnostima koje je moguće povezati uz te, mahom novonastale, lokalitete.
Detektirajući društveno-političke promjene koje su zahvatile širu jadransku regiju i specifično sjevernu Liburniju u 3., a moguće već i u 2. stoljeću, u radu se raspravlja o mogućim primjerima prvoga „vala“ transformacija ruralnih kra¬jolika, posebno u smislu snažnih promjena gospodarskih aktivnosti, ali moguće i strukturnih značajki ruralnih sklopova.
Daljnji razvoj i evoluciju ruralnih i izvangradskih prostora sjeverne Liburnije nešto je lakše pratiti zahvaljujući dosadašnjem velikom interesu istraživača za crkvena zdanja koja su postupno počela dominirati krajolikom od 5. st. nadalje. Sagledavajući njihov položaj u odnosu na ranije lokalitete te njihove karakteristike i pojedine nalaze, predlaže se interpretacija o značenju kapilarne kristijanizacije izvangradskih prostora u kontekstu društvenih odnosa i praksi kasnoantičkoga razdoblja. S druge strane, još uvijek rijetki podaci o transformacijama ruralnih rezidencijalno-proizvodnih sklopova omogućavaju detektiranje pojedinih procesa, poput reupotrebe i recikliranja, te njihovu interpretaciju kroz prizmu gospodarstva i mogućeg nastajanja novih oblika naseljavanja.
Iako su u radu analizirani podaci još uvijek nedostatni, posebno iz aspekta materijalne kulture, a uzorak lokaliteta daleko je od zadovoljavajućega, dijak¬ronijsko sagledavanje razvoja i transformacija ruralnoga krajolika sjeverne Li¬burnije omogućeno je analizom koja uzima u obzir različite pokazatelje i izvore te analogije iz okolnih područja. Buduća stratigrafska istraživanja ruralnih lokaliteta i paralelna analiza materijalne kulture, posebno njihova dosljedna objava, zasig¬urno će pomoći u razrješenju brojnih, ovdje tek naznačenih i još uvijek otvorenih pitanja te omogućiti stvaranje robusnijeg modela razvoja rimskih ruralnih krajolika sjeverne Liburnije.
Historijski pregled toka muzeoloških koncepcija u razdoblju antike pokušaj je da se široko vremensko razdoblje kojemu pripadaju kretsko-mikenska, grčka, etrurska i rimska kultura, obradi i osvijetli ...podacima sačuvanim u antičkim pisanim izvorima, arheološkim i epigrafskim dokumentima i podacima iz suvremene literature.
Su questa costa lunga circa 120 km, andando dal nord-ovest verso sud-est, troviamo cinque antichi insediamenti: Senia (l'odierno Senj), Lopsica (Jurjevo), Ortopla (Stinica), Vegium (Karlobag) e ...Argvruntum (Starigrad — Paklenica). II susseguirsi storico delle popolazioni trovato nelle fonti antiche sarebbero stati prima i Liburni, i Iapodi e dopo forse in parte anche i Celti. I Greci non hanno mai fondato i loro abitati lungo questa costa. La talassocrazia liburnica impediva la loro presenza e permetteva solo i contatti commerciali confermati dai reperti archeologici. La presenza degli Italici si puo dedurre dai ripostigli delle monete repubblicane trovate nel territorio iapodico alia fine del secondo secolo av. Cr. Dopo la definitiva conquista romana, ćhe e stato solo dopo la soppresione della grande ribellione illirico-pannoiiica dal 6 — 9 d. Cr., questi insediamenti hanno avuto il rango municipale donato dallo stesso Augusto o Tiberio. II testo di Plinio il Vecchio e il materiale epigrafico ci dä la possibilitä di esaminare lo stato ammi-nistrativo di questi centri e anche la struttura della popolazione. Nel centro piü hnportante come Senia troviamo gli Italici e gli Orientali. Negli altri municipi dalle epigrafi si puö vedere il susseguirsi della gente nativa e di qualche italico. Natu-ralmente il numero delle iscrizioni ci fa conoscere solo in parte la lontana realtä storica. Si puö concludere con certezza che la rettroterra iapodica era sempre fonte della revitalizzazione di questo litorale, perche tutti questi insediamenti erano sbochi naturali delle regioni dell'interno e delle antichissime vie preistoriche.
Poluotok Istra područje je prilično bogate rimske antičke epigrafske ostavštine. Natpisi iz različitih središta i predjela omogućavaju nam stvaranja određene slike o strukturi stanovništva, njegovom ...porijeklu, zanimanju i nizu drugih činjenica. Natpisi su, naime, vrela prvoga reda i izvorna svjedočanstva o onima kojima su postavljeni i onima koji su ih postavili. Rasprava je pokušaj stvaranja slike o pučanstvu stare Histrije.
Tipovi amfora iz Cibala Ožanić, Ivana
Vjesnik za arheologiju i povijest dalmatinsku,
12/2005, Letnik:
98, Številka:
1
Paper
Odprti dostop
Rad je osvrt na tipove amfora iz Vinkovaca (Cibalae) na osnovi objavljenog materijala iz starijih istraživanja i neobjavljenog materijala sa četiri lokaliteta koji su smješteni uz jugoistočni dio ...foruma Cibala. Ustanovljeno je devet tipova amfora: Lamboglia 2, Dressel 2-4, Camulodunum 184, Forlimpopoli, Dressel 6B, Dressel 20, Schörgendorfer 558, Camulodunum 189 i Beltran I.
