Obecność ustnych narracji epickich w polskiej tradycji jest przedmiotem sporów i kontrowersji. Romantyczne wyobrażenie „wielkiej” epiki bohaterskiej zderza się tu bowiem z różnego rodzaju praktykami ...narracyjnymi, które w znacznej mierze temu wyobrażeniu nie odpowiadają. W artykule podjęto próbę skonfrontowania tych dwóch modeli epiki, a także opisu uwarunkowań, w jakich funkcjonowały ustne opowieści w swym pierwotnym kontekście, oraz procesów ich późniejszych przemian wywołanych czynnikami technologicznymi oraz społeczno-politycznymi.
V prispevku raziščem, kaj je o Homerju in arhaični epiki trdil Matija Murko. Čeprav je Murko v sodobnem homeroslovju razmeroma poznan, vsaj kot predhodnik Milmana Parryja in Alberta Lorda, pa ni še ...nihče temeljiteje analiziral, kaj je zapisal o homerski epiki. V prispevku obravnavam njegove najpomembnejše ugotovitve, ki neposredno ali posredno zadevajo Homerja in homeroslovje. Osredotočim se na raziskovanje kompozicijskih tehnik in pevcev, na literarne primerjave, na razumevanja slepih pevcev in na Murkov odnos do sočasnega homeroslovja. Kot pokažem, je Murko v svojih spisih postavil precej različnih tez o homerski epiki, do katerih so se klasični filologi po vsem svetu dokopali šele več desetletij kasneje.
Silazak u podzemlje ili katabaza mitološki je, ali i književni motiv prisutan u
religijama i književnostima mnogih naroda. U proučavanju epske književnosti
katabaza se definira kao priča o silasku ...žive osobe koja posjeduje određene
kvalitete u podzemni svijet mrtvih s nekim ciljem i njezino vraćanje među
žive. U ovom se radu prikazuju reprezentativni primjeri katabaze u grčkoj,
rimskoj i hrvatskoj novolatinskoj književnosti. Počinje se s grčkom epikom,
odnosno 11. pjevanjem Odiseje i homerskom Himnom Demetri, a nastavlja
se pričama o katabazi Tezeja i Piritoja i Heraklovu silasku u Had po Kerbera.
U rimskoj književnosti, uz najpoznatiju katabazu, Enejinu u 6. pjevanju Eneide,
predstavlja se i Orfejeva katabaza u 10. pjevanju Metamorfoza te Psihina
u Apulejevim Metamorfozama ili Zlatnom magarcu, te se spominje i obrada
toga motiva u Apokolokintozi Seneke Mlađeg. Hrvatski humanistički autor Jakov
Bunić izložio je Heraklovu katabazu u epiliju De raptu Cerberi, pridajući
joj alegorijsko tumačenje u kontekstu kršćanske vjere. Također, u radu se primjenjuje
klasifikacija J. L. Calva Martineza, prema kojoj po razlogu silaska u
podzemlje postoji nekromantska katabaza (npr. Odisejeva), romantična (npr.
Orfejeva) i obijesna (npr. Heraklova) katabaza.
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Okładka i ilustracje: Adam Kołakowski.
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury ...(http://wolnelektury.pl). Okładka i ilustracje: Adam Kołakowski.
Publication made as part of the Free Reading project (http://wolnelektury.pl). Co-financed by the Minister of Culture and National Heritage.
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury ...(http://wolnelektury.pl). Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Publication made as part of the Free Reading project (http://wolnelektury.pl) based on the text available on the Wikisource.org website (http://pl.wikisource.org). The technical editors were made by ...Paulina Choromańska, and the correction with the source of wikiskis. Co-financed by the Minister of Culture and National Heritage.
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl) na podstawie tekstu dostępnego w serwisie Wikiźródła (http://pl.wikisource.org). Redakcję techniczną wykonała Paulina Choromańska, a korektę ze źródłem wikiskrybowie. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl) na podstawie tekstu dostępnego w serwisie Wikiźródła (http://pl.wikisource.org). Redakcję techniczną wykonała Paulina Choromańska, a korektę ze źródłem wikiskrybowie. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
PDF
