Opisana je inovacija namijenjena egzaktnom mjerenju pri ocjenjivanju toplinske ugode nošenja odjevnih predmeta za razliku od subjektivnog ocjenjivanja putem anketiraranja nositelja odjeće. Pri ...anketiranju je zamijećeno široko odstupanje ocjena s obzirom da subjektivna ocjena ovisi o promjenjivom psihofiziološkom osjećaju. Ovom inovacijom mjeri se srednja temperatura kože metodom više termometara, vanjska temperatura i relativna vlažnost zraka, temperatura i relativna vlažnost mikroklime u odjeći te između slojeva u odjeći kao i srčani puls nositelja odjeće pri ocjenjivanju čime se dobivaju znatno točniji rezultati ocjena toplinske ugode nošenja.
Opisani su razlozi osnivanja Laboratorija za procesne parametre tijekom 2002. godine pri Zavodu za odjevnu tehnologiju Tekstilno-tehnološkog fakulteta Sveučilišta u Zagrebu i povijesni počeci ...samostalnog razvoja mjeriteljske opreme za određivanje vrijednosti procesnih parametara odjevnog inženjerstva još od 80-ih godina prošlog stoljeća. Velik dio opreme laboratorija u ranoj razvojnoj fazi i kasnije nastao je specifičnim vlastitim razvojem mjeriteljske opreme, u pravilu podržane računalima. Kasnije, provedbom brojnih znanstvenih projekata, kupovana je i instalirana tvornički proizvedena oprema ali je do danas zadržana orijentacija razvoja i patentiranja vlastite originalne mjeriteljske opreme na kojoj su izvođena mjerenja za potrebe brojnih objavljenih znanstvenih radova te diplomskih, magistarskih i doktorskih radova kao i radova za industriju.
Oxigenoterapia este principala metoda de tratament în insuficienţa respiratorie acută la copil. Metoda administrării oxigenoterapiei cu izoleta la sugar reprezintă o metodă frecvent folosită în ...practica pediatrică. Obiective. Evaluarea eficacităţii oxigenoterapiei administrate cu izoleta la sugarul cu insuficienţă respiratorie acută de cauză pneumogenă prin compararea a două metode de măsurare a saturaţiei în oxigen a hemoglobinei: din sânge capilar arterializat şi prin pulsoximetrie. Material şi metodă. Au fost luaţi în studiu 30 de sugari, cu insuficienţă respiratorie acută de cauză pneumogenă. S-a utilizat un scor clinic de apreciere a insuficienţei respiratorii acute, care evaluează frecvenţa respiratorie, bătaia aripioarelor nazale, tiraj, cianoza, senzoriu, înainte şi după oxigenoterapie. Din sângele capilar arterializat s-a măsurat presiunea parţială a oxigenului şi saturaţia în oxigen a hemoglobinei şi s-a citit cu analizorul Automatic Blood Gas System. Concomitent s-a măsurat şi saturaţia în oxigen a hemoglobinei utilizând puls oximetrul. Măsurătorile au fost efectuate înaintea iniţierii terapiei cu oxigen şi după 30 de minute şi 60 de minute de la iniţierea oxigenoterapiei. Rezultate. Comparativ cu valorile bazale, înregistrate înaintea iniţierii oxigenoterapiei, s-a înregistrat ameliorarea semnificativă statistic a scorului clinic atât la 30 de minute cât şi la 60 de minute după instituirea terapiei cu oxigen (p < 0,001). Ameliorarea a fost mai amplă la 60 de minute. Presiunea parţială a oxigenului a avut un trend ascendent semnificativ statistic atât la determinarea la 30 de minute cât şi la 60 de minute (p < 0,001). Pentru ambele metode de măsurare ale SaO2 au fost înregistrate creşteri semnificative statistic (p < 0,001) ale acestei variabile după 30 respectiv 60 de minute. Concluzii. Oxigenoterapia administrată cu izoleta ameliorează insuficienţa respiratorie acută evaluată prin scor clinic. Administrarea oxigenoterapiei cu izoleta la sugar creşte semnificativ valorile presiunii parţiale a oxigenului şi a saturaţiei în oxigen a hemoglobinei măsurată din sânge capilar, precum şi valorile saturaţiei în oxigen a hemoglobinei determinate cu pulsoximetrul atât la 30 de minute, cât şi la 60 de minute. Creşterile celor trei parametri sunt mai ample la 60 de minute. Există o concordanţă semnificativă statistic între valorile saturaţiei în oxigen a hemoglobinei determinată din sânge capilar şi prin pulsoximetrie în toate determinările
U radu je istražen potencijal prijenosnog optičkog klorofilmetra CCM-200 (Opti-Sciences, Tyngsboro, MA, USA) u svrhu utvrđivanja stanja ishrane hrasta lužnjaka s dušikom na temelju uzorkovanja ...različitih tipovia lišća (lišće proljetnih i sekundarnih izbojaka). Istraživanje je provedeno na 30 biljaka uzgajanih u pokusnom nasadu tijekom dva vegetacijska razdoblja (2009. i 2010. godine). Meteorološke prilike i gnojidbeni tretman koji je bio proveden u rano proljeće 2009. godine uvjetovali su razlike između istraživanih godina s obzirom na razvoj izbojaka tijekom tercijarnoga porasta (što predstavlja potencijalni pokretač translokacije dušika u krošnjama istraživanih biljaka). Na temelju lišća proljetnih i sekundarnih izbojaka, uzorkovanoga u srpnju i rujnu 2009. i 2010. godine konstruirano je ukupno osam kalibracijskih jednadžbi. Te jednadžbe pouzdano opisuju (p < 0,001) odnos između klorofilnoga indeksa izmjerenoga pomoću klorofilmetra i koncentracije ukupnoga dušika u lišću proljetnih i skundarnih izbojaka s obzirom na vrijeme uzorkovanja. Pomoću ANCOVA-e ispitan je utjecaj tipa uzorkovanoga lišća na homogenost parametara kalibracijskih jednadžbi (Y-odsječaka i nagiba pravaca) s obzirom na vrijeme uzorkovanja. Tip lišća nije značajno utjecao na nagibe pravaca, ali značajno je utjecao na njihove Y-odsječke u tri od ukupno četiri promatrana vremena uzorkovanja. Homogenost parametara kalibracijskih jednadžbi konstruiranih na temelju različitih tipova lišća utvrđena je samo u rujnu 2009. godine, kada je pod utjecajem produkcije tercijarnih izbojaka došlo do izjednačenja koncentracije ukupnoga dušika u oba tipa uzorkovanoga lišća. Prema tomu, jednom konstruiranu kalibracijsku jednadžbu nije moguće istovremeno koristiti za preciznu procjenu ukupne koncentracije dušika u različitim tipovima lišća. Takav rezultat dovodi u pitanje praktičnost i pouzdanost procjene stanja ishrane hrasta lužnjaka s dušikom pomoću klorofilmetra CCM-200.
Tarne spojke se još uvijek dominantno koriste u cestovnim motornim vozilima. Uz činjenicu da osnovni koncept ostaje isti, zahtjevi za kvalitetom i radnim svojstvima su jači i jači. Daljnji razvoj ...konstrukcije tarnih obloga i tehnologije proizvodnje od presudne je važnosti za ispunjenje zahtjeva. U radu se pokazuje kako je organizirano istraživanje radi utvrđivanja utjecaja broja ciklusa na trošenje obloga pri različitim temperaturama tarnih površina.
Genetic and environmental parameters for 38 983 test-day records of daily milk yield (DMY), fat (FC) and protein (PC) content, collected between 1994 and 2002, were estimated on 3,068 dairy ewes of ...the three Slovenian breeds. A multivariate restricted maximum likelihood method was used for estimation, where every test-day record was treated as a different trait. Fixed part of the multitrait animal model for DMY, FC, and PC included breed and lambing season as classes, while stage of lactation, parity, and litter size were covariates. Random part of the model contained additive genetic effect and the effects of flock test month and permanent environment over lactations. Heritability estimates for individual test-days were between 0.10 and 0.23 for DMY, 0.09 and 0.18 for FC, and 0.19 and 0.28 for PC. The flock test month effect explained most of the phenotypic variance: 0.18 to 0.41 for DMY, 0.26 to 0.45 for FC, and 0.24 to 0.44 for PC. A lower variance ratio was explained by the permanent environment effect over lactations: 0.09 to 0.15 for DMY, 0.02 to 0.11 for FC, and 0.02 to 0.09 for PC. Additive genetic correlations between individual test-days were high in all three milk traits for adjacent months of lactation. They decreased when the interval between months of lactation increased. The structure of additive genetic correlations showed that the observed milk traits in the different stages of lactation were genetically not the same trait, since the correlations between distant months of lactation were lower than one.
Ocenjevali smo genetske in okoljske parametre za 38 983 meritev na kontrolni dan za količino mleka (DKM) ter vsebnost maščobe (VM) in beljakovin (VB) v mleku pri 3068 mlečnih ovcah treh slovenskih pasem. Meritve so bile zbrane med leti 1994 in 2002. Za oceno parametrov smo uporabili večlastnostno metodo omejenega največjega verjetja, kjer je vsaka meritev na kontrolni dan obravnavana kot druga lastnost. Sistematski del večlastnostnega modela živali za DKM, VM in VB je vključeval pasmo in sezono jagnjitve kot razrede, stadij laktacije, zaporedna jagnjitev in velikost gnezda pa so bili vključeni kot kovariable. Naključni del modela je vseboval aditivni genetski vpliv živali, vpliv skupnega okolja v tropu in vpliv permanentnega okolja živali. Heritabilitete za posamezne mesece laktacije so bile med 0,10 in 0,23 za DKM, med 0,09 in 0,18 za VM in med 0,19 in 0,28 za VB. Skupno okolje v tropu je pojasnilo največji del fenotipske variance: 0,18 do 0,41 za DKM, 0,26 do 0,45 za VB in 0,24 do 0,44 za VB. Vpliv permanentnega okolja živali je pojasnil manjši delež variance: 0,09 do 0,15 za DKM, 0,02 do 0,11 za VM in 0,02 do 0,09 za VB. Aditivne genetske korelacije med posameznimi lastnostmi mlečnosti sosednjih mesecev laktacije so bile močne in so se z oddaljevanjem mesecev laktacije zmanjševale. Struktura aditivnih genetskih korelacij kaže, da lastnosti mlečnosti v različnih stadijih laktacije genetsko niso ista lastnost, saj so korelacije med oddaljenimi zapisi manjše od ena.
Parametri varijabiliteta srčane aktivnosti (izračunati iz srčanih R-R intervala) dobri su pokazatelji efekata različitih psihofizioloških uvjeta na modulaciju srčane aktivnosti (npr. stresnih ...situacija, emocionalnog uzbuđenja, tjelesnog opterećenja), a njihova posebna vrijednost očituje se u dobroj prediktivnosti nastanka i tijeka raznih oboljenja. Budući da je srčani rad velikim dijelom uvjetovan djelovanjem dviju podkomponenti autonomnog živčanog sustava (simpatikusa i parasimpatikusa), smatra se da razlog prediktivnosti srčane dinamike (izražene preko R-R intervala) za zdravstveno stanje, leži upravo u funkcioniranju autonomnog živčanog sustava koji modulira srčani rad, kad i rad većine drugih organskih sustava. Općenito se smatra da srčani R-R intervali predstavljaju neinvazivan pokazatelj funkcioniranja autonomnog živčanog sustava. Iako se iz srčanih R-R intervala može izračunati više kvalitativnih i kvantitativnih parametara koji ukazuju na različite aspekte srčane dinamike, da bi neizravno mogli zaključivati o funkcionalnosti autonomnog živčanog sustava, nezaobilazan je postupak spektralne analize. Tim matematičkim postupkom se srčana dinamika razdvaja na različita frekvencijska područja, koja se onda povezuju s djelovanjem pojedinih komponenti autonomnog živčanog sustava. U ovom radu se opisuje logika postupka spektralne analize na srčanim R-R intervalima, parametri koji iz nje proizlaze, njihovo značenje i fiziološka povezanost s pojedinim komponentama autonomnog živčanog sustava, te praktične implikacije proizišle iz takvog načina obrade rezultata srčane dinamike.
The paper describes the application of modern monitoring systems in mini hydropower plants. Nowadays, special attention is paid to maintaining existing systems, as well as to the construction and ...installation of new mini hydropower plants. Mini hydropower plants are incorporated into power supply networks. They are very important for electricity production, as well as for the maintenance of power supply systems. New monitoring systems that allow continuous monitoring and supervision of technical correctness of mini hydropower plants have been implemented. Moreover, monitoring systems prevent damage to the system in case of major breakdowns and failures. Maintenance and overhaul are performed depending on real needs and technical conditions of hydropower plants. Modern equipment of renowned manufacturers, personal experience and knowledge of many co-workers have been used in this project realisation. / В данной работе представлены современные системы мониторинга на мини-ГЭС. В современном мире особое внимание уделяется, как сохранению существующих систем, так и строительству и сооружению новых мини-ГЭС. Мини гидроэлектростанции входят в состав общей системы электроснабжения. Они играют важную роль в производстве электроэнергии, а также в поддержке общей системы энергопитания. В целях постоянного бесперебойного наблюдения и технического надзора за работой мини-ГЭС разработаны новые системы мониторинга. Кроме основной функции наблюдения, они также предназначены для предотвращения аварий, в случае сбоя и отказов системы. Поддержка и ремонт системы производятся по необходимости, в зависимости от технического состояния гидроэлектростанций. В осуществлении данного проекта применены современное оборудование от известных мировых производителей, а также профессиональный опыт и знания многих сотрудников. / U radu je prikazana primena savremenih monitoring sistema na minihidrolektranama. U današnje vreme posebna pažnja posvećuje se održavanju postojećih sistema, izgradnji i instaliranju novih mini- hidrolektrana. One su umrežene u zajednički sistem napajanja električnom energijom i veoma su značajne za proizvodnju električne energije, kao i za održavanje celokupnog sistema energetskog napajanja. Primenjeni su novi monitoring sistemi koji omogućavaju kontinualno praćenje i nadzor tehničke ispravnosti mini-hidroelektrana. Pored toga, monitoring sistemi omogućavaju da se spreče havarije sistema u slučaju većih kvarova i otkaza. Održavanje i remonti sistema vrše se zavisno od stvarne potrebe i tehničkog stanja hidroelektrana. Korišćena je savremena oprema renomiranih svetskih proizvođača, lično iskustvo i znanje mnogih saradnika na realizaciji ovog projekta.
Kronična opstruktivna plućna bolest (KOPB) predstavlja značajni medicinski i ekonomski problem u svijetu, a smatra se da će 2020. godine biti treći vodeći uzrok smrti u svijetu. Učestalije ...egzacerbacije povezane su s bržim padom zdravstvenog statusa i plućne funkcije te povećanim rizikom hospitalizacije. Svaka hospitalizacija kod bolesnika s KOPB-om povećava stopu smrtnosti. Svrha ovog članka je ukazivanje na važnost funkcionalne obrade pluća kod KOPB-a. Testovi plućne funkcije uključuju spirometriju, pletizmografiju, bronhodilatatorni test, difuzijski kapacitet pluća, mjerenje koncentracije dušičnog oksida (FENO), oksimetriju, respiratorne tlakove, bronhoprovokativni test te naposljetku spiroergometriju. Pravilnom interpretacijom cjelokupne plućne funkcije (ne samo spirometrije) dobivamo puno podataka koji nam, osim odgovora o stupnju opstrukcije, daju odgovore i o uzroku dispneje. Forsirani ekspiratorni volumen u 1. sekundi (FEV1) uz omjer forsiranog ekspiratornog volumena u 1. sekundi i forsiranog vitalnog kapaciteta (FEV1/FVC) svakako su dio pokazatelja stupnja opstrukcije, ali nam ništa ne govore o stupnju zaduhe, niti o kvaliteti života. Kod bolesnika s KOPB-om razvija se respiratorna i periferna mišićna slabost koja dovodi do smanjenja inspiratornog kapaciteta (IC) i povećanja funkcionalnog rezidualnog kapaciteta (FRC) = krajnji ekspiratorni plućni volumen (engl. end expiratory lung volume; EELV). Bolesnici s KOPB-om imaju hiperinflaciju, koja je definirana kao povećanje EELV-a. Respiratorna mišićna slabost kod bolesnika s KOPB-om u konačnosti dovodi do hiperkapnije, dispneje, noćne desaturacije i intolerancije napora. Smatra se da je porast EELV-a najbolji prediktor dispneje. Kod bolesnika s KOPB-om, u svrhu adekvatnog liječenja (mogućnosti uzimanja inhalacijske terapije) i poboljšanja kvalitete života, treba provoditi plućnu rehabilitaciju kojoj je cilj povećanje IC-a i smanjenje EELV-a.
The paper presents the research into the causes of increased heating in bearings and troubleshooting further exploitation of a Short Break diesel generating set with a power of 450 kVA at Belgrade ...Airport. The diesel engine is a type of Short Break, which means that in the event of an interruption in the electricity supply from the city network, there is a certain interruption of about 40 seconds until diesel generators start to supply electricity to the equipment and systems at Belgrade Airport. The main function of the diesel engine is to serve as a backup source power supply for devices and systems in case of limited visibility (lighting around the runway and many other devices and systems). / В данной работе представлены исследования причин перегрева подшипников и решение проблемы дальнейшей эксплуатации дизельной электростанции типа Short Break мощностью 450 кВА в ГП Аэропорт Белград. Дизельная электростанция типа Short Break в случае перебоя электроснабжения от городских сетей останется без питания в течение 40 секунд, пока системные установки Аэропорта Белград не начнут заряжаться с помощью дизельенераторов. Дизель-генератор является резервным источником электропитания устройств и систем в условиях ограниченной видимости (освещение взлётно-посадочной полосы, рулёжной дорожки и пр.). / U radu su prikazana istraživanja uzroka povišenog zagrevanja ležajeva i rešavanje problema dalje eksploatacije dizel-elektroagregata tipa Short Break, snage 450 kVA, u JP Aerodrom Beograd. Dizel-agregat je tipa Short Break, koji u slučaju prekida u napajanju električnom energijom iz gradske mreže, nakon oko 40 sekundi, počinje da napaja uređaje i sisteme na Aerodromu Beograd. Osnovna funkcija dizel-agregata jeste da služi kao rezervni izvor napajanja uređaja i sistema u uslovima ograničene vidljivosti (rasveta oko piste i mnogi drugi uređaji i sistemi).
PDF
