U članku je istražena biografija križevačkog ilirca i plemića Nikole Zdenčaja (1775–1854), pri čemu je naglasak stavljen na njegovo političko i kulturno djelovanje. Nikola Zdenčaj je tek rijetko bio ...u središtu znanstvenih i/ili stručnih istraživanja, pa će u ovom članku biti istražen i potvrđen njegov politički put u sklopu Ilirskog pokreta (Hrvatskog narodnog preporoda), a bit će pojašnjene i neke nejasnoće, kao i nedovoljno utvrđene činjenice. Cilj članka je, dakle, taj da osvijetli ulogu Nikole Zdenčaja tijekom Hrvatskog narodnog preporoda, ali i taj da osvijetli poziciju koju taj ilirac danas ima u historiografiji.
The question of literary patronage is part of the debate about the place of literature in the national culture and cultural policy. At the root of the argument is the nowadays almost unanimous ...presumption that literature should have a special status within social practices, and that the literary life as such should be supported by the state through its specialized institutions. Nonetheless, that view has had a relatively short history, going back to the beginning of the 19th century, and is related to important changes in the European civilization.
The essay focuses on the moment when the ancient regime of feudal order was falling down, as were the social practices related to it, and the new one was still in the offing. The old-time patronage relying on imposing individuals like Zigmund Zois or Maksimilijan Vrhovac was in decline, leaving an opening for collective patronage and civic involvement based on the principle of common usefulness, and thereafter for national institutions which were to implement cultural policy in the name of the nation. Sources from Croatian and Slovene cultural history analysed in this essay reveal the course of this transformation while principally tackling the crucial question, that of the nationalization of literature and its transformation into the instrument of national politics.
Tijekom prve polovice 19. stoljeća, Dubrovnik se suočio s brojnim političkim, društvenim i gospodarskim promjenama, čiji se trag jasno odrazio u kulturnome životu. Zahvaljujući vanjskim faktorima ...koji su utjecali na dubrovačku intelektualnu elitu toga doba, prema sredini 19. stoljeća dubrovačka se kultura postupno aktivirala i nastavila svoj razvoj na temeljima starih gradskih tradicija – pod snažnim utjecajem pojedinih europskih kultura. Ovaj se rad stoga bavi tumačenjem isprepletenih odnosa koji su usmjerili kulturnu djelatnost prema novim ciljevima i stvorili nove okvire, unutar kojih se ona nadalje razvijala.
Razdoblje Hrvatskog narodnog preporoda obuhvaća vrijeme od kraja 18. st. do sredine 19. st. i dijeli se na pripremno razdoblje (1790.-1835.) s njegovim neposrednim pripremnim razdobljem (1830.-
...1835.) i punim preporodnim razdobljem (1835.1848.) od pokretanja Gajevih “Novina” i “Danice”, od kada organizirano djeluje hrvatski preporodni pokret pod imenom Ilirskog pokreta, do izbijanja revolu- cije u ožujku 1848. god. kada je djelatnost nacionalnog pokreta u novim uvjetima dosegnula vrhunac, a zatim u doba Bachova apsolutizma 1850-ih godina doživjela kraj. Hrvatski narodni preporod bio je fenomen početne etape u procesu oblikovanja moderne hrvatske nacije. Bio je jedan od nacionalnih pokreta koji su, po završetku krize postnapoleonskog razdoblja, od oko 1830. god. do revolucionarnih zbivanja 1848. god. zahvatila čitav prostor srednje Europe i Apeninskog poluotoka. Hrvatski preporodni pokret nosio je obilježja uvjetovana specifičnim hrvatskim prilikama.
Buste van Matthias Flacius. Onder het portret zijn naam en vier regels in het Latijn. Prent uit (deel 1 van) de serie portretten van beroemde hervormers.
Buste van Matthias Flacius. Onder het portret zijn naam en vier regels in het Latijn. Prent uit (deel 1 van) de serie portretten van beroemde hervormers.
Buste van Matthias Flacius. Onder het portret zijn naam en vier regels in het Latijn. Prent uit (deel 1 van) de serie portretten van beroemde hervormers.
PDF
