Na kunfinu Altić, Mirela; Kliman Grabar, Gordana
Histria,
12/2020, Letnik:
10, Številka:
10
Journal Article, Paper
Odprti dostop
Svetvinčenat (Savičenta) jedno je od naselja središnje Istre koje je kao sjedište velikoga feudalnog posjeda u neposrednoj blizini mletačko-habsburške granice imalo specifične uvjete razvoja. Rad ...analizira prostorni razvoj naselja u širem povijesnom kontekstu razvoja mletačkoga pograničja te sjedišta feudalnoga posjeda obitelji Morosini/Grimani. Na temelju pisanih i kartografskih izvora rad donosi nove spoznaje o izgledu i izgrađenosti naselja, čimbenicima njegova prostornoga razvoja te historijsko-geografskim uvjetima toga razvoja. Genezu i prostorni razvoj Svetvinčenta pratimo od kasnoga srednjeg vijeka do kraja 19. stoljeća.
Sanvincenti è uno dei borghi dell’Istria centrale sviluppatosi sotto condizioni specifiche in quanto sede di un vasto possedimento feudale situato nelle immediate vicinanze del confine che divideva i territori veneti da quelli austriaci. Il contributo analizza lo sviluppo territoriale del borgo in un contesto storico più ampio che esamina lo sviluppo delle zone di confine della Repubblica di Venezia e della sede del possedimento feudale della famiglia Morosini/Grimani. Facendo riferimento a fonti scritte e cartografiche, l’articolo porta nuove conoscenze sull’aspetto e sulla misura in cui il borgo era stato edificato come anche sui fattori e sulle condizioni storicogeografiche del suo sviluppo territoriale. Il periodo di genesi e dello sviluppo territoriale di Sanvincenti preso in esame include l’intervallo di tempo che va dal tardo Medioevo alla fine del XIX secolo.
Svetvinčenat (Savičenta) is one of the settlements in central Istria which, as the seat of a large feudal estate situated in the immediate vicinity of the Venetian-Habsburg border, was surrounded by specific conditions during its development. The paper analyses the urban development of the settlement of Svetvinčenat in the broader historical context of the development of central Istria as a Venetian borderland with Habsburg Monarchy, and as the seat of the feudal estate of the Morosini/Grimani noble family. Based on written and cartographic sources, we bring new insights into the appearance and development of the settlement, the factors of its territorial development, as well as historical and geographical conditions of its development. We follow the genesis and territorial development of the settlement from the late Middle Ages to the end of the 19th century.
Ob padcu utopije De Decker, Pascal; Newton, Caroline
Urbani izziv,
01/2009, Letnik:
20, Številka:
2
Journal Article
Recenzirano
Odprti dostop
Po koncu 2. svetovne vojne so se začele graditi velike stanovanjske soseske. Pogosto so jih sestavljale stolpnice. Številne le 50 let pozneje podirajo oziroma jih temeljito prenavljajo. Modernistične ...ideje, ki so jih navdihnili predstavniki kongresa CIAM (Congrès International d’Architecture Moderne) in Le Corbusier, so izgubile nekdanjo mikavnost. V tem prispevku si bomo ogledali razvoj dogodkov, predvsem pa se bomo posvetili napačni razlagi (simbolnega) pomena bivališča, kakor so ga razumeli predstavniki modernističnega gibanja. Prav to napačno razumevanje je nazadnje pripeljalo do hitrega podiranja teh sosesk.
Kršćanska obitelj je bosansko-hercegovački vjerski mjesečnik koji je izlazio u
Mostaru u prvim desetljećima 20. stoljeća. U članku se promatra učestalost pojavljivanja pojmova Lika i Ličan(in/ka). ...Utvrđeno je da se isti u ranijim godištima
(1900. – 1920., njih 21) nalaze u njih šest (III., VII., XI., XII., XIII i XVII.), otprilike
jednom do dvaput po godištu. U novijim godištima (1938. – 1944., njih 7) traženi
pojmovi se pojavljuju u svim, izuzev XXI. godišta (1938.), što ima svoju administrativnu pozadinu u uspostavi Banovine i, poslije, zajedničke države. Pretraživane su
u časopisu i osobe koje su rođene u Lici. Izuzev nekoliko etabliranih (Frankopan,
Starčević, Sarkotić) nađeni su pretežno akteri događanja u II. svjetskom ratu, dakle suvremenici. Ispitujući frekventnost naseljenih mjesta u Lici (Lika u širem smislu) uočeno je nešto češće pojavljivanje Senja, Gospića i Ogulina. Iz dobivenih rezultata valja zaključiti da su veliku prostornu i administrativnu udaljenost Like i
Hercegovine, uspješno prevladavale tek nacionalne i vjerske veličine. Nešto veću
prisutnost promatranih pojmova četrdesetih godina prošloga stoljeća ne bi trebalo
shvatiti kao intenzivnije povezivanje dviju regija, nego radije kao povezivanje pojedinaca koji imaju ličke ili hercegovačke korijene.
Tijekom šest kampanja terenskih pregleda, geofizičkih mjerenja i probnih sondiranja, prikupljen je široki spektar podataka o obrascima naseljavanja otoka Raba koji omogućava definiciju preciznije ...slike otočnih naselja od bročanogaa doba do ranoga novog vijeka. Ti su podaci korišteni za daljnje analize koje ukazuju na mogućnost podrobnijega definiranja pojedinih naselja s aspekta njihove tipologije i interne organizacije. Stoga su se tijekom 2019. godine istraživanja u sklopu projekta Arheološka topografija otoka Raba koncentrirala na dva loparska lokaliteta: poluotok Kaštelinu i uvalu Podšilo. Paralelno, provedeni su dodatni terenski pregledi i geofizičke prospekcije kako na području Lopara, tako i na području grada Raba, s ciljem bolje definicije obuhvata pojedinih lokaliteta i njihovih značajki, što omogućava komparativne analize otočne naseljenosti kroz pojedina razdoblja. Pilot kampanja geofizičkih mjerenja u povijesnoj gradskoj jezgri Raba omogućila je procjenu potencijala ovih metoda unutar intenzivno korištenoga prostora urbanoga središta, kao i prikupljanje podataka o dijakroniji razvoja grada unutar širih gradskih područja. Ti će podaci također biti ključni za razumijevanje odnosa između naselja i cjelokupne organizacije naseljenosti otoka kroz vrijeme. U radu se donosi pregled preliminarnih rezultata istraživanja triju naseobinskih lokaliteta otoka Raba, željeznodobne gradine, rimskoga ruralnog naselja i urbanoga središta, a koji su, s obzirom na svoje reprezentativne značajke, indikativni za prijedlog razvoja naseljavanja otoka.
Sondažna izkopavanja na Gradcu pri Blečjem Vrhu so razkrila, da je bila vzpetina poseljena v več prazgodovinskih obdobjih. Najstarejše najdbe so ali s konca mlajše kamene dobe ali iz bakrene dobe, ko ...je bilo naselje verjetno prvič utrjeno s kamnitim obzidjem. V času horizonta certoških fibul je na ruševinah prvega obzidja zraslo novo obzidje. Debele plasti z železovo žlindro pričajo, da je bil Gradec v tem času pomembno železarsko središče. Nato življenje na Gradcu za nekaj časa zamre. Ponovno je bil obljuden v starejšem delu poznega latena (stopnja Mokronog IIIa). Tudi takrat je bil gospodarski temelj predelava železove rude. Številni odlomki finega posodja in amfora za vino govorijo za relativno blagostanje poznolatenskih prebivalcev Gradca.
V nekaterih postsocialističnih mestih je nastajanje neformalnih naselij pojav, povezan z valom urbanizacije v šestdesetih in sedemdesetih letih prejšnjega stoletja, v drugih pa s pritokom ...priseljencev in beguncev v devetdesetih letih. Območja neformalnih naselij nastajajo zaradi različnih dejavnikov: neustreznega prostorskega načrtovanja, zastarele in zapletene zakonodaje, ureditve javne uprave in stanovanjske politike, ki ne zagotavlja cenovno dostopnih stanovanj. Nezakonita gradnja na mestnih območjih, ki je pogosto posledica pomanjkanja jasno oblikovanega sistema lastninskih pravic in mestne revščine, je resen problem v mnogih mestih, kot so Tirana, Beograd, Tbilisi in Bukarešta. Članek predstavlja tipologijo neformalnih naselij v postsocialističnih mestih in obravnava ekonomske, socialne in okoljske probleme, povezane s tem pojavom. Različne vrste neformalnih naselij in njihov razvoj kažejo na zapletenost vprašanja in potrebo po oblikovanju raznolikih rešitev, ki bi upoštevale razmere danega okolja. Raziskava obravnava odzive politike povezane s tem, med njimi legalizacijo in vključevanje tovrstnih naselij v projekte urbanističnega načrtovanja, zagotavljanje osnovnih socialnovarstvenih storitev (na primer šole in zdravstveni domovi), izgradnjo tehnične infrastrukture (na primer varne ceste, omrežja javnega potniškega prometa, vodovod in kanalizacija) in programe preselitve v socialna stanovanja. Čeprav te rešitve spadajo v okvir različnih politik, je za njihovo učinkovito izvedbo potrebno veliko politične volje ter tudi finančna zavezanost osrednjih in lokalnih ustanov.
Oblikovanje, zastopanost, velikost in organizacija odprtih površin v stanovanjskih naseljih enodružinskih hiš se v zadnjih štiridesetih letih močno spreminjajo. Da bi ugotovili trende in spremembe v ...gradnji enodružinskih naselij, je bila izvedena primerjalna analiza izbranih naselij enodružinskih hiš v Ljubljani, Mariboru in Novem mestu. Ugotovljeno je bilo močno zmanjševanje površin odprtega prostora naselij in opuščanje zelenih površin. Pomanjkanje prostora in večanje izkoristka posameznih parcel z zgoščevanjem pozidave onemogočata vnos zelenih površin v ulični prostor in prostor predvrtov ter ustvarjanje skupnih površin naselij, namenjenih druženju, igri in rekreaciji prebivalcev. Posledici zmanjševanja bivalnih vrtov in višanja objektov sta neustrezna podoba novejših naselij enodružinskih hiš in siromašenje kakovosti bivanja zaradi zmanjševanja obsega zelenih površin. Uporaba odprtega prostora je odvisna od družbenih razmer posameznega obdobja, a vseeno ostajajo parametri, ki določajo kakovostno bivalno okolje, nespremenjeni. Zato bi bilo treba v prihodnje posvetiti več pozornosti problematiki načrtovanja stanovanjskih naselij z zagotavljanjem odprtega prostora in poiskati ustrezno razmerje med tržno logiko urbanizacije in predpisanimi urbanističnimi normativi.
U radu se prikazuju rezultati dobiveni rekognosciranjima i analizom objavljenih podataka o prisutnosti rimskih ruralnih naselja u okolici Murse. Prilikom obrade novih podataka u obzir je uzet radijus ...od cca 14 km od središta Murse, a unutar agera. Odabrana zona istraživanja pokušava utvrditi u kojoj mjeri se u suburbiju kolonije Elije Murse može utvrditi ideal antičkoga čovjeka koji je pretežno živio na selu da može u jednome danu doći u grad i vratiti se kući pješke ili prijevoznim sredstvom.
The economic transition in Slovenia has undoubtedly led to major changes in Slovene urban landscape. The political transition in the 1990-ies was only the beginning of other fundamental processes ...that followed: the socialistic economic system started collapsing, new markets emerged and cities were exposed to global socioeconomic forces. Slovene cities were and still are at the forefront of the mentioned change. Major spatial, cultural, social and other transformations as results of the economic transition can be seen and felt by citizens, workers and visitors.
PDF
