Inteligencija i školsko postignuće, kao tesno vezani, ispitivani su zajedno od najranijih empirijskih istraživanja ovih konstrukata. Međutim, tek rezultati bihejvioralno-genetičkih studija pružaju ...potpunu sliku o faktorima koji utiču na inteligenciju i školski uspeh, specifikujući etiologiju njihovog odnosa. Osnovni cilj ovog istraživanja usmeren je na procenu genetskih i sredinskih faktora koji utiču na kovariranje među merom opšte intelektualne sposobnosti i osnovnoškolskog i srednjoškolskog uspeha. Istraživanje je obuhvatilo 340 parova blizanaca oba pola, od toga 168 monozigotnih i 172 dizigotna blizanca, u starosnoj dobi 18–44 godine. Udeo pojedinih izvora kovariranja između ispitivanih fenotipa testiran je multivarijantnim biometrijskim metodom. Uvid u fenotipske korelacije opšte intelektualne sposobnosti, uspeha u osnovnoj školi i uspeha u srednjoj, ukazuje da je reč o konstruktima koji međusobno umereno koreliraju (.33–.53). Opšti/zajednički genetski uticaj objašnjava najveći deo kovarijanse školskog uspeha (kako u osnovnoj, tako i u srednjoj školi) i opšte intelektualne sposobnosti, što govori u prilog pretpostavci da isti set gena određuje etiologiju individualnih razlika na ispitivanim varijablama. Objašnjenju korelacije između uspeha u osnovnoj i uspeha u srednjoj školi umereno doprinose i mere opšte/zajedničke deljene sredine. Pored nedeljenih sredinskih uticaja, ono što razlikuje ispitivane konstrukte jesu uticaji specifičnih genetskih faktora, koji su jedinstveni za svaki konstrukt.
Brojna istraživanja dovode u sumnju validnost školskog uspeha izraženog preko prosečne nastavničke ocene. Sa ciljem rasvetljavanja opravdanosti te sumnje analizirani su podaci iz tri istraživanja u ...kojima su, pored sociodemografskih karakteristika, registrovani i podaci o ostvarenom školskom uspehu na kraju polugodišta školske godine. Primenjene su i različite kolekcije upitnika za merenje akademske motivacije, motivacije za postignuće, osobina ličnosti, alijenacije i lokusa kontrole. Prva dva istraživanja su realizovana na prigodnim uzorcima veličine 780 i 534 ispitanika osnovnoškolskog uzrasta od 10 do 15 godina oba pola (50 i 48% ispitanica). Treće istraživanje je sprovedeno na prigodnom uzorku od 424 učenika srednjih škola uzrasta od 15 do 19 godina oba pola (67% ispitanica). Putem hijerarhijskih višestrukih regresionih analiza utvrđeno je da pol, obrazovni i radni status roditelja ispitanika, osobine ličnosti i dimenzije motivacije objašnjavaju od 7% do 31% varijanse školskog uspeha. Prema značajnosti i veličinama kao stabilni prediktori izdvajaju se prvo sociodemografske karakteristike, zatim osobine ličnosti i na kraju dimenzije motivacije. Kod mlađih ispitanika najveći parcijalni doprinos imaju pol i obrazovanje roditelja, dok se kod starijih izdvaja jedino pol. Osobine ličnosti dodatno objašnjavaju u proseku manje varijanse školskog uspeha. Među njima se ističu one osobine koje indikuju socijalnu prilagođenost i konformizam. Doprinos dimenzija motivacije je najmanji i tu je uglavnom reč o usvojenim i instrumentalnim aspektima motivacije, dok unutrašnja motivacija nema nikakvog značaja. Na osnovu toga može se još jednom konstatovati da je školski uspeh problematičan indikator obrazovnog postignuća jer više zavisi od sociodemografskih karakteristika nego od osobina ličnosti i motivacije.
U radu su prikazane tri studije čiji je cilj bio provera mernih svojstava simulacije Cattellovog upitnika 16PF, razvijene u okviru projekta 'International Personality Item Pool'. Rezultati prve ...studije, u kojoj je ovim upitnikom ispitano 447 ispitanika, ukazuju na prihvatljive koeficijente pouzdanosti većine skala, kao i na postojanje pet opštih faktora koji u izvesnoj meri odgovaraju Cattellovim pretpostavkama. Glavne razlike u odnosu na pretpostavljenu strukturu uočavaju se u oblasti interpersonalnih dimenzija. U okviru druge studije istraživane su korelacije rezultata na skalama IPIP 16PF sa opštim uspehom u školi i uspehom u nekoliko školskih predmeta. Ispitivanjem su obuhvaćena 222 učenika završnog razreda gimnazije. Dobijene korelacije su generalno niske, a sa uspehom u najvećem broju školskih predmeta koreliraju skale Dužnost (G), Osetljivost (I), Inteligencija (B) i Kompleksnost (Q1). Rezultati treće studije, u kojoj je ispitano 115 učenika završnog razreda gimnazije, pokazuju da se na osnovu rezultata na skalama IPIP 16PF mogu predvideti raspoloženja u neutralnoj i predispitnoj situaciji, procenjena upitnikom STCI-S. Prediktivna moć skala je veća u slučaju neutralne, nego u slučaju predispitne situacije. Značajni prediktori raspoloženja u neutralnoj situaciji su skale Emocionalna stabilnost (C), Anksioznost (O), Emocionalnost (Q4) i Kompleksnost (Q1). U predispitnoj situaciji ove skale gube sposobnost predikcije, a kao značajni prediktori se pojavljuju Inteligencija (B), Introverzija (Q2) i Asertivnost (E). Rezultati sve tri studije idu u prilog korisnosti primene upitnika IPIP 16PF u psihološkim istraživanjima, ali ukazuju i na izvesne njegove nedostatke.
Neformalno in formalno znanje sta dejavnika, ki v današnji informacijski družbi bistveno vplivata na osebnostni razvoj posameznika in s tem posredno na njegovo družino. Izhajamo iz predpostavke, da ...je učni uspeh mladostnika odvisen tudi od neformalne in formalne izobrazbe staršev. Postavlja se vprašanje, ali imajo v današnjem času vsi prost dostop do izobraževanja in ali vsi čutijo potrebo po vseživljenjskem izobraževanju. Rezultati številnih raziskav, vključno z raziskavo, ki je predstavljena v članku, potrjujejo, da so možnosti vzpona mladostnikov, ki izhajajo iz manj izobraženih družin, po družbeni lestvici s pomočjo izobrazbe, neprimerno manjše kot pri njihovih vrstnikih, ki izhajajo iz bolj izobraženih družin.
Rad je posvećen proveri validnosti predikcije školskog postignuća dece različitog socio-ekonomskog statusa putem procene kognitivnih sposobnosti Testom zrelosti za školu (TZŠ). Ispitano je 142 dece ...podeljene u tri grupe: grupu dece romskog porekla (46 ispitanika) i dve grupe dece ne-romskog porekla – iz porodica sa niskim socio-ekonomskim statusom (48) i iz porodica sa prosečnim socio-ekonomskim statusom (48). Rezultati su pokazali da test u celini i svi suptestovi TZŠ imaju umerene pozitivne korelacije (većina je u rasponu od 0.45 do 0.50) sa školskim uspehom i ocenama iz Srpskog jezika i Matematike. Ispitivanje povezanosti sa učiteljskom procenom različitih konativnih faktora pokazuje da su suptestovi TZŠ u najvećoj meri povezani sa procenom samopouzdanja, zainteresovanosti i radnih navika deteta. Najniže korelacije su sa procenom discipline, prihvaćenosti deteta i stavom deteta prema školi. Primenom Multiple regresione analize dobija se rezultat koji ukazuje da su dva suptesta TZŠ – Informisanost i Slaganje kocaka – značajni prediktori školskog uspeha, ali da se kao značajni prediktori pojavljuju i pripadnost grupi i socio-ekonomski status.
A web application for tracking of teaching activities intended for university teachers is described in this paper. It supports different organization of the courses by study programs, levels, school ...years, teaching locations, etc. The application keeps the record of student results itemized by courses and school years including their activities, as well as the preexam and exam achievements. The application can exchange data with the environment allowing the access to the tools for automatic assessment.
PDF
