The main aim of this paper is to reconstruct Stanisław Ehrlich's critique of legal dogmatics by which he understood a legal discipline that explains in a systematic manner the normative material ...which consists of description, classification and systematization of norms. As an additional aim of this article is to remind about Ehrlich's achievements and contribution to the regional legal theory, this is preceded by the author's biographical note. The reconstruction of Ehrlich's critique of legal dogmatics consists of three elements. Firstly, I discuss the author's understanding of legal dogmatics and attitude towards it in the context of the domestic legal theory. Secondly, I consider the theoretical background of Ehrlich's critique of legal dogmatics and I argue that it might be seen as a part of three broader threads in the author's writings: realism, decision-focused concept of law and pluralism. Finally, I reconstruct Ehrlich's critique of legal dogmatics formulated in the 1950s and in the 1960s. This is followed by a brief summary and consideration of Ehrlich's possible application in the broadly understood legal theory. I shall argue that Ehrlich's critique of legal dogmatics and his realistic concept of law might be interesting for all who examine the law in its broader social context, looking at it from the external point of view, adopting critical as well as post-analytical attitudes towards the law. As possible fields of Ehrlich's application, I identify ongoing discussions on rule of law, legal education, adjudication and judicial formalism. I shall also argue that Ehrlich's realistic concept of the law remains an interesting piece of Central Eastern European critical thought.
Głównym celem artykułu jest rozważenie dopuszczalności stosowania art. 58 § 2 k.c. w prawie zabezpieczeń społecznych względem umów o pracę zawieranymi z kobietami ciężarnymi z punktu widzenia teorii ...sprawiedliwości. Chciałbym dowieść, iż stosowanie art. 58 § 2 k.c., skutkujące wyłączeniem kobiet ciężarnych z systemu ubezpieczeń społecznych, jest nie tylko wątpliwe z punktu widzenia Konstytucji RP, ale problematyczne z punktu widzenia rodzaju sprawiedliwości realizowanego przez prawo zabezpieczeń społecznych. W pierwszej części artykułu przypominam podstawowe typologie i definicje pojęcia sprawiedliwości. Choć w refleksji filozoficznej nie można mówić o 11jednej sprawiedliwości", to jest to pojęcie o ugruntowanej tradycji. Stawiam tezę, że o ile sprawiedliwość rozdzielcza jest urzeczywistniana przepisami prawa konstytucyjnego oraz zabezpieczeń społecznych, o tyle prawo cywilne realizuje przede wszystkim sprawiedliwość komutatywną, co dotyczy również art. 58 § 2 k.c. Następnie pokazuję konsekwencje stosowania art. 58 § 2 k.c. w prawie ubezpieczeń społecznych na przykładzie spraw kobiet ciężarnych wyłączanych z systemu ubezpieczeń społecznych. Artykuł zwieńcza konkluzja, iż choć sprawiedliwość dla prawników jest pojęciem o długiej tradycji, to niestety często jest wymierzana intuicyjnie, co prowadzi do niepożądanych i nieobliczalnych konsekwencji społecznych.
PDF
