Krytyka tez zwartych w mojej książce Religia jako idolatria, przedstawiona w polemikach autorstwa Błażeja Gębury i Marcina Iwanickiego, jest zasadniczo nietrafna. Głównym powodem jest to, że Autorzy ...zarzutów nie przedstawili żadnego historycznego przykładu zjawiska religijnego niebędącego idolatrią. Odwołując się jedynie do przykładów logicznie możliwych (można niesprzecznie pomyśleć akt religijnej czci, który nie byłby idolatryczny), nie podali warunków, jakie musiałyby zostać spełnione, aby ów akt mógł zostać urzeczywistniony; tymczasem podstawowym z nich jest zmiana ontycznego i epistemicznego statusu człowieka jako istoty zdolnej bezpośrednio obcować z Bogiem. Również podane przez Polemistów bardziej szczegółowe argumenty nie obalają tezy o nieuchronnej idolatryczności religii. Jeśli bowiem Bóg przyjmuje wszystkie akty czci, składane Mu w dziejach, to należy Go oskarżyć o łamanie elementarnych zasad moralnych, trudno bowiem zaakceptować krwawe ofiary składane Mu z ludzi i zwierząt. Z kolei „religia zero” jest niemożliwa do spełnienia; z jednej strony okazuje się fenomenem całkowicie prywatnym (analogicznym do prywatnego języka), z drugiej — oznacza poznanie Boga na sposób ludzki (jest zatem idolatryczna, co przyznaje także Autor zarzutu). Podobnie nieświadomy akt czci (podziw dla najwyższego drzewa na świecie) jest doznaniem estetycznym, a nie religijnym; teistyczna interpretacja tego aktu nosi znamiona przemocy symbolicznej, a także redukuje doświadczenia religijne do poczucia piękna. Nie ma też wątpliwości, że postulowany przez Polemistów dystans ontyczny jako konieczny warunek religii nieidolatrycznej w rzeczywistości ją uniemożliwia, ponieważ nawet Bóg nie jest w stanie objawić się nam takim, jaki jest, lecz musi się dostosować do naszych ograniczeń poznawczych; może się zatem objawić jedynie jako nie-Bóg. Z tego powodu każdy akt religijny jest nieuchronnie idolatryczny; nie oznacza to jednak (wbrew opinii Polemistów) nadużycia słowa „idolatria” do zjawisk religijnych, lecz właściwy opis ich natury. Mimo to nie należy całkowicie eliminować religii z życia społecznego; dopóki bowiem ludzie religijni nikogo nie krzywdzą i nie próbują narzucać swoich idoli innym osobom, mają prawo bez przeszkód w nie wierzyć, a nawet je czcić.
The critiques of arguments I presented in Religia jako idolatria. Esej filozoficzny o nieuchronności elementów idolatrycznych w religii Religion as idolatry: A philosophical essay on the inevitability of idolatrious elements in religion, authored by Błażej Gębura and Marcin Iwanicki, are fundamentally inaccurate. The main reason being that the authors of the critiques have not put forth any historical example of a religious phenomenon which was not idolatry. They only referred to logically possibly examples (it is admittedly possible to conceive of an act of religious worship which would not be idolatrical), yet they did not provide the conditions which would have to be fulfilled for this act to materialize; meanwhile the primary condition would be to change the ontic and epistemic status of humans as beings capable of direct contact with God. The more detailed arguments presented by my polemicians also do not disprove the claim that it is unavoidable for religion to be idolatrical. For if God accepts all acts of worship throughout history, He should be charged with defying fundamental moral principles; it is after all difficult to accept the bloody human and animal sacrifices he received. Furthermore, “religion zero” is impossible to actualize; on one hand it is a completely private phenomenon (analogous to a private language), on the other it means knowing God in a human way (and thus is idolatrical, as even the Author of the charge admits). Similarly, an unconscious act of worship (admiration for the tallest tree in the world) is an aesthetic experience, not a religious one; a theistic interpretation of this act bears the markings of symbolic violence and reduces religious experiences to experiencing beauty. There is no doubt that ontic distance as a necessary condition of non-idolatrical religion, proposed by the polemicians, actually makes it an impossibility. Even God cannot reveal Himself to us the way He is, but instead He must adhere to our cognitive limitations and thus can only reveal Himself as a non-God. Therefore, any religious act is unavoidably idolatrical; however, contrary to the claims by my Polemicians, this is not an overuse of the term “idolatry” in relation to religious phenomena, but rather an accurate description of their nature. Despite this, one should not eliminate religion entirely form social life; as long as religious people pose no harm to others and do not attempt to force their idols onto others, they have the right to freely believe and worship them.
The memory of World War II in Poland is sometimes plagued by an us/them mentality or a competition of suffering. This paper will attempt to answer several questions: how are non-Jews contributing to ...Holocaust memorialization in Poland today? How can recognizing this contribution serve to heal rifts and change deep-seated stereotypes? We will present a case study, based on participant observation, of Bridge To Poland, which emphasizes memory work conducted by non-Jewish Poles. Bridge To Poland’s latest project in conjunction with the Grodzka Gate-NN Theatre Centre, The Neshoma Project: Conversations with Poles Rescuing Jewish Memory, highlights those whom Tec calls “Rescuers of Memory”. Exposing people to their work, Tec believes, results in breaking down negative stereotypes about non-Jewish Poles and building bridges between people.
Im Text wird das kritische Lesen der Literatur von Víťazoslav Hronec analysiert, das einen wichtigen Platz nicht nur in seiner literarischen Tätigkeit, sondern auch in der Literatur der Slo- waken ...von Vojvodina einnimmt. Die ersten literarisch-kritischen Interpretationen des gegenwär- tigen slowakischen poetischen Schaffens publizierte Hronec in den 60er Jahren des 20. Jahrhun- derts. Seitdem versucht er bis heute, mit seinem kritischen Lesen die Qualität der gesamten slo- wakischen Literatur in der Vojvodina zu verbessern und die Weiterentwicklung der Literatur zu fördern. Von großer Bedeutung sind seine Anthologien der slowakischen Poesie aus der Vojvodi- na und allumfassende historisch-literarische Vorworte, die als eine ganz besonders artige Ge- schichte der slowakischen Poesie in der Vojvodina gelesen werden könnten. Der methodologische Hauptausgangpunk von Hronec wurde zuerst von der Phänomenologie inspiriert. Sein kritisches Lesen wurde aber später, vor allem in der postmodernen Schaffensperiode in der Jahrhundertwen- de, von einer essayistischen Ausdrucksform und einer breiten kulturspezifischen Perspektive geprägt. Die hohe Gelehrsamkeit und ein Gespür für den Zeitgeist kommen in seiner breiten kulturologischen Perspektive recht gut zum Ausdruck.
Polskie słowo esej pochodzi od angielskiego słowa essey i oznacza szkic literacki. Autorem eseju jest osoba z kręgu nauk humanistycznych, która podejmuje polemikę z konkretnymi problemami, ...zagadnieniami, tropami ideologicznymi, na które z powodów osobistych chcę zwrócić uwagę. Autorzy pojawiają się w tekście najczęściej za pomocą czasowników w pierwszej osobie liczby pojedynczej w czasie przeszłym lub teraźniejszym. W swojej narracji nie zapomina o przejściu czytelnika od „ja” do „my” w dalszej części tekstu. Eseista zaznacza także obecność czytelnika w tekście za pomocą zaimków osobowych i dzierżawczych oraz stosując różne formy zwracania się. Nadawca i odbiorca pozostają we wzajemnym oddziaływaniu, w którym rola eseisty polega na przekazaniu subiektywnego punktu widzenia i zachęceniu czytelnika do refleksji. Z drugiej strony rolą odbiorcy jest krytyczne podejście i przyjęcie postawy wobec poruszanych kwestii. Bardzo ważnym elementem w strukturze każdego gatunku prasowego jest tytuł, który ma za zadanie zachęcić czytelnika do przeczytania i streszczenia tekstu. Te dwie funkcje można zrealizować za pomocą metafor i podtytułu. Korzystając z tytułów, autorzy mogą prowadzić z czytelnikiem różne gry intertekstualne i metatekstowe. Ramki tekstowe są podstawowym elementem integralności strukturalnej gatunku. Początek wystąpienia stanowi wprowadzenie czytelnika w tematykę eseju, która może być wyrażona bezpośrednio lub może być jasna po zapoznaniu się z kontekstem. Zakończenie eseju stanowi podsumowanie rozważań: tezy, puenty lub opinii polemicznej, które nie wyczerpuje treści tematu, pozostawiając miejsce na własne wnioski czytelnika. Esej jest gatunkiem wypowiedzi, w którym wyraźnie zaznacza się subiektywne podejście do poruszanego tematu. Wybrane zagadnienia są szczegółowo analizowane, a ostateczna ocena pozostawiana jest odbiorcy. Polskie słowo esej pochodzi od angielskiego słowa essey i oznacza szkic literacki. Autorem eseju jest osoba z kręgu nauk humanistycznych, która podejmuje polemikę z konkretnymi problemami, zagadnieniami, tropami ideologicznymi, na które z powodów osobistych chcę zwrócić uwagę. Autorzy pojawiają się w tekście najczęściej za pomocą czasowników w pierwszej osobie liczby pojedynczej w czasie przeszłym lub teraźniejszym. W swojej narracji nie zapomina o przejściu czytelnika od „ja” do „my” w dalszej części tekstu. Eseista zaznacza także obecność czytelnika w tekście za pomocą zaimków osobowych i dzierżawczych oraz stosując różne formy zwracania się. Nadawca i odbiorca pozostają we wzajemnym oddziaływaniu, w którym rola eseisty polega na przekazaniu subiektywnego punktu widzenia i zachęceniu czytelnika do refleksji. Z drugiej strony rolą odbiorcy jest krytyczne podejście i przyjęcie postawy wobec poruszanych kwestii. Bardzo ważnym elementem w strukturze każdego gatunku prasowego jest tytuł, który ma za zadanie zachęcić czytelnika do przeczytania i streszczenia tekstu. Te dwie funkcje można zrealizować za pomocą metafor i podtytułu. Korzystając z tytułów, autorzy mogą prowadzić z czytelnikiem różne gry intertekstualne i metatekstowe. Ramki tekstowe są podstawowym elementem integralności strukturalnej gatunku. Początek wystąpienia stanowi wprowadzenie czytelnika w tematykę eseju, która może być wyrażona bezpośrednio lub może być jasna po zapoznaniu się z kontekstem. Zakończenie eseju stanowi podsumowanie rozważań: tezy, puenty lub opinii polemicznej, które nie wyczerpuje treści tematu, pozostawiając miejsce na własne wnioski czytelnika. Esej jest gatunkiem wypowiedzi, w którym wyraźnie zaznacza się subiektywne podejście do poruszanego tematu. Wybrane zagadnienia są szczegółowo analizowane, a ostateczna ocena pozostawiana jest odbiorcy.
This paper considers Masaryk's Czech Question not primarily as an analysis of the Czech national awakening, not as a „philosophy of Czech history”, but above all as a programmatic challenge. ...Masaryk's attitude towards history is a rather subjective and instrumental one: his aim was a proper conception of the present, constructed against an enforced ideology of the past; that is the main reason why the book bears an historical character. However, Masaryk's idea of humanity, drawn from the tradition of the Bohemian Brethren, goes necessarily wrong when projected onto other historical periods; the idea was also too exclusive to deliver a strong basis for Czech (not to speak of Czechoslovak) politics. Masaryk's emphasis on „firm philosophical foundations”, in the author's opinion, overburdens political life with academic doctrines. In singling out philosophy, he of course pleads for the primacy of humanitarianism before nationality, which clearly is no matter-of-course to him. Masaryk views nationalism as a modern phenomenon; he also perceives the danger that it might become detached from its humanitarian origin. However his criticism is far from being consistent: he accepts Palacky's conception of nation as a moral and even juridical subject, as well as his frame of a total „sense of Bohemian history”, as he does the claim of ancient Bohemian Law. Masaryk's „realism”, based on Karel Havlíček, includes a number of productive aspects, last but not least an unbiased relation towards Bohemian Germans and the Austrian monarchy, as well, however, as a strong dose of Weberian „ethics of opinion” and aversion for liberal compromise. Together with a call for national science and culture, popular education, everyday work and activities, he created a comprehensive programme of morally accentuated „non-politics” a stimulating and inspiring contribution to the political leaders of his day and ours.
hitnaArhitektura Beroš, Ana Dana
Život umjetnosti,
12/2020, Letnik:
107, Številka:
2
Web Resource
Odprti dostop
ARCHIsquad — Odred za arhitekturu savjesti — otvorena je platforma iz Zagreba angažirana u polju društveno odgovorne arhitekture kroz istraživačke, edukativne i gradbene projekte unutar ...interdisciplinarnih suradnji koje uključuju lokalnu zajednicu. ARCHIsquad pridonosi stvaranju društva u kojem odgovornom arhitekturom potiče sinergijsko djelovanje pojedinaca i institucija na promjene okruženja kako bi javni prostor, kao i kvalitetni privatni prostor, bio privilegij svih.
The erosion of modern cultural authority is a characteristic feature of the contemporary post-modem condition. The emergence and dissemination of heretical discourses displace the apolitical ...self-evidence and universality of modem experience. This article attempts to depict recent cultural transfigurations of experience in three dimensions. Firstly, the erosion of modem political discourse suggests that history, progress, state, nation and society have lost their charisma of self-evidence. These cornerstones of modem political experience are disclosed as socially constructed imaginary totalisation. Secondly, the representation of gender as a social construct reveals the falsehood of essential human experience. Gender, as an example of otherness, shows that the construction of experience is closely linked to a power/knowledge nexus. Thirdly, Nietzsche's metaphor of language as a prison allows the role of discursive practices in the constitution of experience to be outlined. This article argues for a non-foundationalist perspective, which grasps the mediated character of experience, and accepts the condition of uncertainty produced by the play of ambiguity and power.
This study attempts to demonstrate the validity of two theses: (1) Deconstruction is a non-standard analytical procedure, which is closely tied to social constructivism. (2) Social constructivism can ...be interpreted either as antiobjectivist (and thus also anti-Marxist), or as anti-conservative (that is, antitraditionalist). Similar kinds of post-modern thought can have either a liberal or a neo-Marxist orientation. Vladimir Macura's novel, Informator, is analysed in this context, and in relation to the historian DuSan TfeStik's claim that the Czech nation was invented" in the 19th Century.
The paper is concerned with the hitherto neglected aspect of emancipation processes and the specific influence of socialisation processes on the status of women in the former socialist countries. The ...endeavour to achieve economic advancement, according to the paper, forms part of every emancipation process, including the women's emancipation movement. The radical redistribution of property, represented by the nationalisation of private means of production, equalised property differences between men and women, thus both reducing the normative character of male acting and behaviour patterns and facilitating the penetration of women into working and employment structures, this inspite of the fact that political structures preserved the marked domination of men and retained the typically male authoritative hierarchies. In this way, the socialist societies have preserved the old patriarchal and paternalist type of industrial society and have avoided its further development towards a men's society characterised by the conversion of all relations into commodity relations, typical of the present-day post-capitalist society. It is also important the differentiation of patriarchal societies from men's societies, a differentiation which has not been thematised so far in feminist discussions. The question is to what extent the capitalist transformation of society will influence the status of the woman in Czech society.
PDF
