Pesem je del Ovidijevih Pisem junakinj, niza ljubezenskih pisem v verzih, ki jih svojim nesojenim ljubimcem ali oddaljenim možem pišejo slavni ženski liki. Fajdra je tako v grški mitologiji hči ...kretskega kralja Minosa in Pazífae ter Tezejeva žena na dvoru v Trojzénu. Z njim je imela sinova Akamanta in Demofonta, strastno pa se je zaljubila v pastorka, Tezejevega prvega sina Hipólita, ki ga je imel s kraljico Amazonk Hipólito. Bil je ljubitelj lova in častilec boginje Artemide, zato se ni zmenil za ženske in jih je odkrito zavračal. Ker je zavrnil Fajdrino ljubezen, ga je v besu lažno obtožila posilstva in s tem povzročila njegovo smrt. Tezej je namreč Hipolita izgnal iz Trojzena in priklical nadenj Pozejdonovo kazen: morski bog mu je poslal na pot morsko pošat, bika, ki je splašil mladeničeve konje. Hipolit je izgubil življenje, resnico o njegovi nedolžnosti pa je Tezej izvedel od boginje Artemide po tem, ko se je Fajdra iz obupa ubila. Ovidijevo pismo se na več mestih zgleduje po Evripidovem Hipolitu, material pa je kasneje uporabil Seneka Mlajši za svojo tragedijo.
Ovidij Ovid; Polonca Zupančič
Keria: Studia Latina et Graeca,
12/2022, Letnik:
24, Številka:
2
Journal Article
Recenzirano
Odprti dostop
Ovidij se je v tretjem pismu iz zbirke z naslovom Junakinje oz. Pisma junakinj prelevil v Homerjeve like iz znamenite trojanske vojne: po prihodu Grkov v Frigijo so vojaki najprej napadli mesta v ...okolici Troje: Ahil je tako razrušil Tebe in Lirnes, pri tem pa si kot plen prisvojil tudi dve prelepi dekleti, hčeri Hriza in Briza, ki ju Iliada generično poimenuje zgolj po očetih, torej s patronimi. Medtem ko je Hrizéido Ahil podaril Agamemnonu, pa je Brizéido zadržal zase; ker pa je moral Agamemnon po volji bogov vrniti svojo deklico očetu, je Ahilu nasilno odvzel njegovo. Junak, užaljen zaradi takšne žalitve, je umaknil svoje bojne vrste in odrekel svojo pomoč v boju proti Trojancem (Iliada 1). Potem ko so Grki v spopadih večkrat doživeli poraz, je Agamemnon poslal k Ahilu poslance z darovi, vendar je Ahil vse to iz jeze zavrnil (Iliada 9). Dogajalni čas pisma je ravno po tem trenutku, saj ga Brizeida v njem naproša, naj sprejme ponujene darove in znova stopi v boj proti Troji.
Artykuł stara się pokazać, że pojęcie sakramentalności jest jednym z kluczowych dla uchwycenia całościowej wizji teologii Josepha Ratzingera/Benedykta XVI. U niemieckiego teologa pojęcie to nie jest ...odnoszone jedynie do siedmiu sakramentalnych znaków łaski, ale służy do interpretacji Bożego Objawienia w historii zbawienia (i stworzenia), katolickiej interpretacji Pisma Świętego, wnikania w tajemnicę Kościoła i celebrowanej liturgii. Dlatego też w artykule podjęty został temat sakramentalności w jej fundamentalnym znaczeniu, aby pokazać, że to, co materialne, objawia to, co duchowe, że przeszłość wskazuje na przyszłość według modelu „obietnica–wypełnienie”. Sakramentalność – według Ratzingera – odnosi się również do tego, czego człowiek nie może wyprodukować własnymi siłami, ale musi to przyjąć jako dar od Boga. W tych znaczeniach omawiana jest sakramentalność stworzenia, słowa i Kościoła w ujęciu bawarskiego kardynała i późniejszego papieża.
Możliwości porozumiewania się wpływają na jakość i komfort życia. Ważnym problemem jest sposób komunikacji niemówiących osób z autyzmem i dobór odpowiednich narzędzi do przekazywania myśli. ...Przedstawione w artykule badanie pilotażowe wskazuje na konieczność zgłębienia analizy porozumiewania się – za pomocą pisma – dzieci niemówiących, które nie rozpoczęły jeszcze nauki w szkole. Badani wykazywali znaczne ograniczenia w sposobie zapisywania, ale też widoczny był potencjał zastosowanego narzędzia w zakresie wypowiadania się. Zaburzony plan ruchu ogranicza możliwość mówienia oraz sprawność manualną, co przekłada się na ruchy ręki przy zapisywaniu. Dzięki pismu dzieci otrzymały szansę wypowiadania się w sposób swobodny, chociaż bez użycia głosu.
Skesani eros? Marko Marinčič
Keria: Studia Latina et Graeca,
12/2022, Letnik:
24, Številka:
1
Journal Article
Recenzirano
Odprti dostop
Novodobni bralci so vselej čutili nelagodje ob adulacijah v čast Avgusta in cesarske družine, ki smo jim priča v Ovidijevi izgnanski poeziji. Subverzivne prvine tudi v tej poeziji so, vendar najbrž ...ne do take mere, da bi rušile apologetski načrt. V tem članku se navezujem na implicitni namig dveh zgodnjih humanističnih komentatorjev Ovidijevega Ibisa, Domizia Calderinija in Koprčana Cristofora Zarotta, ki sta uvidela, da je Ovidij v Ibisu zavestno izbral zvrst invektive, da bi s tem posredno »dokazal« nedolžni značaj Umetnosti ljubezni. Osrednja teza mojega besedila je, da je Ovidij podobni strategiji sledil že v drugi knjigi Žalostink, kjer včasih namenoma argumentira na nekonsistentne načine in se preveč opira na dlakocepsko klasifikacijo literarnih zvrsti. Pesnik sicer ne hitro parafrazira Katula in zatrdi, da poezije ne smemo vzeti kot indic avtorjevega moralnega profila, vendar razloček vita/ars omeji na epiko in dramatiko. V nadaljevanju presenetljivo prizna, da je njegova – in sploh vsa – prvoosebna poezija osnovana v resničnem življenju, ob tem pa zatrjuje, da je edini pesnik v zgodovini, ki je bil kaznovan zaradi erotičnih tematik. Ta nova formula captatio benevolentiae se ujema s splošno težnjo izgnanskih elegij: odreka se ideji o poeziji kot fikciji in vzpostavlja retoriko poezije kot avtentičnega izraza trpljenja. Ibis je kot eksplicitno, ekstrovertirano sramotilna pesnitev skrajni izraz te poetike.
W artykule zaakcentowano współistnienie teologii biblijnej i teologii systematycznej w twórczości Tomasza z Akwinu; w tym celu skorzystano z badań tomizmu biblijnego. Następnie ukazano, w jaki sposób ...Biblia wiąże się ze spekulacją teologiczną w początkowych kwestiach Sumy teologicznej, w których autor charakteryzuje sacra doctrina. Kolejno przedstawiono modus operandi Akwinaty w dyskusji z adwersarzami nieuznającymi autorytetu Pisma Świętego oraz jego apologię autorytetu sacra Scriptura. Dalej zademonstrowano przykładową polemikę z chrześcijanami prowadzoną w oparciu o teksty natchnione. W zakończeniu zebrano wnioski dotyczące miejsca i funkcji Pisma Świętego w argumentacji Tomasza, które zależą po pierwsze od adresatów dzieł Tomasza, a po drugie od rodzajów wypowiedzi Doktora Anielskiego.
Umiejętność obcowania z tekstem pisanym stanowi klucz do uczestnictwa w kulturze, umożliwia korzystanie z dorobku określonej społeczności oraz ułatwia przejście do języka abstrakcji i symbolicznego ...ujęcia rzeczywistości. Nabycie tej sprawności ma swoje konsekwencje poznawcze, społeczne i kulturowe. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytania: w jakim stopniu młodzież opanowała umiejętność konstruowania tekstów? Jaka jest kompetencja tekstotwórcza nastolatków? Odpowiedzi udzielono na podstawie badania prac pisemnych uczniów kończących obowiązkowy jednolity etap edukacji szkolnej. Analizowane teksty ujawniają różnorodne trudności uczniów w zakresie tworzenia przez nich tekstu pisanego. Młodzież ma kłopot z kompozycją, spójnością, logiką, stylem wypowiedzi oraz poprawnością językową. Prezentowany poziom kompetencji uczniów w zakresie obcowania z tekstami pisanymi może znacząco utrudnić twórcze uczestnictwo młodzieży w kulturze pisma.
Problemem podjętym w artykule jest kwestia relacji Kościoła do Pisma Świętego w twórczości Johna Webstera. W pierwszej części zaprezentowano poglądy anglikańskiego teologa ukazujące ontologię Pisma ...Świętego w jej związku z eklezjologią, a w drugiej – poddano je krytycznej ocenie z perspektywy teologii katolickiej; w tym celu wykorzystano zwłaszcza teologię Josepha Ratzingera. Webster prezentuje Kościół jako creatura verbi divini, którego stałą cechą jest bycie słuchaczem viva vox Dei. W związku z tym proponuje ujmować Kościół w kategorii „duchowej widzialności”. Przyjmowana przez niego koncepcja Kościoła wiąże się z autorytetem Pisma Świętego jako narzędzia służącego Zmartwychwstałemu do wypowiadania teraźniejszego słowa za pośrednictwem natchnionych słów „proroków i apostołów”. Ten sam Duch Święty, który oświecał autorów natchnionych oraz dawał im natchnienie, odegrał również główną rolę w procesie formowania się kanonu. Uznanie kanoniczności było zdaniem Webstera przede wszystkim aktem recepcji oraz posłusznego przyjęcia daru Bożego. Wiele cennych spostrzeżeń uczonego może zostać zasymilowanych w teologii katolickiej, ale jedynie pod warunkiem „kontrreformacyjnego” odczytania poglądów myśliciela, którego refleksje są silnie znaczone teologią reformowaną. Ewentualne zużytkowanie myśli Webstera wiązałoby się z poszerzeniem rozumienia słowa Bożego, dowartościowaniem misterium Eklezji oraz postawieniem mocniejszego akcentu na przeszły wymiar tekstów biblijnych.
Zadnje u nizu od sedam pisama maloazijskim crkvama (Otk 2-3) jest pismo Crkvi u Laodiceji (Otk 3,14-22) koje je umnogome posebno: od toga da je ono završetak prvoga dijela Knjige Otkrivenja, odnosno ...da je svojevrstan most između prvoga i drugog dijela Otkrivenja, pa sve do važne činjenice da je to jedino pismo kojemu nedostaje bilo kakva Kristova pohvala za dobra djela te ga mnogi, s pravom ili ne, smatraju najoštrijim od svih sedam pisama crkvama u Maloj Aziji. U radu se – kombinirajući sinkronijski i dijakronijski pristup, odnosno više egzegetskih metoda – analizira sadržaj Pisma Crkvi u Laodiceji i pokušava se dati odgovor na nekoliko temeljnih pitanja koja proizlaze iz sadržaja pisma, poput sljedećih: koja su to djela ili nedjela laodicejskih kršćana zbog kojih za njih Krist ima samo kritičke riječi (sve do onih da će ih »ispljunuti iz svojih usta«), odnosno u čemu je degradacija Crkve u Laodiceji tolika da izostaju bilo kakve riječi pohvale? Ima li za laodicejsku kršćansku zajednicu ikakve nade za poboljšanje, odnosno za obraćenje, budući da im Krist upućuje najoštrije riječi? Koje su sličnosti između stanja Crkve u Laodiceji i moderne Crkve, odnosno današnjih kršćana?
