Osnovni cilj ovoga rada bio je provjeriti odnos svakodnevnih negativnih dogadaja s depresivnosti kod adolescenata. Nastojalo se u prvom redu provjeriti predvidaju li svakodnevni negativni dogadaji ...depresivne simptome kod adolescenata. Provjereno je i to moderiraju li negativne automatske misli, osjecaj opce samoefikasnosti, strategije suocavanja i percipirana podrska obitelji, vrsnjaka i profesora odnos svakodnevnih negativnih dogadaja i depresivnosti ili posreduju u tom odnosu. Ispitivanje je provedeno na uzorku od 827 ucenika srednje skole (535 ucenica i 292 ucenika). Rezultati analiza nisu utvrdili da negativne automatske misli, osjecaj opce samoefikasnosti, strategije suocavanja i percipirana podrska obitelji, vrsnjaka i profesora moderiraju odnos svakodnevnih negativnih dogadaja i depresivnosti. S druge strane, rezultati upucuju na zakljucak da je odnos svakodnevnih negativnih dogadaja i depresivnosti adolescenata posredovan negativnim automatskim mislima, suocavanjem usmjerenim na emocije i podrskom obitelji, prijatelja i profesora. Kljucne rijeci: svakodnevni negativni dogadaji, depresivnost, adolescenti
Izhodišče. Depresija in anksioznost sta pogosti sočasni duševni motnji s kronično bolečino. Bolniki s tema motnjama doživljajo intenzivnejšo bolečino, ki traja dlje časa. Obstajajo tudi ...socialno-kontekstualni dejavniki bolečine, kot so spremenjena socialna vloga človeka s kronično bolečino oziroma socialna izločenost.
Prikazano istraživanje usmereno je na validiranje posthumno otkrivenog, devetog Eriksonovog razvojnog stadijuma i ispitivanje korelata mentalnog zdravlja u starosti. Metodom upitnika sa ...intervjuisanjem ispitano je 130 ispitanika, starosti preko 60 godina. Primenjeni su prethodno prilagođeni upitnici: Test životne orijentacije, Gerijatrijska skala depresije, Skala za procenu zadovoljstva životom i konstruisan upitnik koji operacionalizuje osmi i deveti razvojni stadijum, Erikson: 8–9S. Rezultati analize glavnih komponenti otkrivaju dvodimenzionalnu strukturu Erikson: 8–9S, opisanu kroz komponente Ego integritet i Gerotranscendentalnost. Multivarijantna analiza varijanse pokazuje da se starija grupa ispitanika (stariji stari, 80+) statistički značajno razlikuje od mlađe (mlađi stariji, 60–79) u stepenu ostvarenosti gerotranscendentalnosti i depresivnosti. Dobijene vrednosti regresione analize ukazuju na značajnu povezanost kriterijumskih varijabli – depresivnosti i zadovoljstva životom – sa skupom prediktorskih varijabli (optimizam, ego integritet, gerotranscendentalnost i grupna pripadnost). Dodatno, efekat interakcije gerotranscendentalnosti i grupne pripadnosti ostvaruje samostalan doprinos predikciji zadovoljstva životom, čime sugeriše da je dostignuta gerotranscendentalnost bolji prediktor životnog zadovoljstva u grupi starijih starih ispitanika nego u grupi mlađih starih. Prosečni skorovi posmatranih grupa ukazuju da ispitanici stare životne dobi ispoljavaju visoko zadovoljstvo životom, pretežno pozitivnu životnu orijentaciju i relativno nizak stepen depresivnosti. Utvrđene su i statistički značajne razlike posmatranih grupa u proceni zadovoljstva odnosima sa najbližim osobama iz okruženja i stepena bavljenja svakodnevnim aktivnostima. Dobijeni rezultati ukazuju na prisustvo kvalitativno različitih procesa u starosti, čime implicitno potvrđuju postojanje devetog Eriksonovog stadijuma na srpskom uzorku.
Background. Depression, anxiety and chronic pain are frequent co-occurrent disorders. Patients with these mental disorders experience more intense pain that lasts for a longer time.
Method. ...Questionnaire with 228 variables was applied to 109 randomly chosen patients that were treated at an outpatient clinic for treatment of chronic pain of the University Clinical Centre Ljubljana from March to June 2013. 87 patients responded to the questionnaire (79.8%). Location of pain considering diagnosis was the criterion in the discriminant analysis (soft tissue disorders; headache; symptoms not elsewhere classified; back pain) and following summative scores as predictors: level of depression and anxiety (The Zung Self-Rating Depression/Anxiety Scale), evaluation of pain and perceptions of being threatened in social relations.
Results. Average age of participants was M = 52.7 years (SD 13.9), with 70.9% female, 29.1% male participants. 63% of respondents achieved clinically important level of depression and 54% clinically important level of anxiety. On univariate level, the highest level of depression and anxiety was found for back pain and the lowest for headache. No significant difference was found in evaluation of pain and perceptions of being threatened in social relations regarding location of pain. Self-evaluation of depression has, in the framework of discriminant analysis, the largest weight for prediction of differentiation between different locations of pain.
Conclusion. Different locations of pain have different connections with mood levels. The results of research on a preliminary level indicate the need to consider mental experience in the treatment of chronic pain
Izhodišče. Depresija in anksioznost sta pogosti sočasni duševni motnji s kronično bolečino. Bolniki s tema motnjama doživljajo intenzivnejšo bolečino, ki traja dlje časa. Obstajajo tudi socialno-kontekstualni dejavniki bolečine, kot so spremenjena socialna vloga človeka s kronično bolečino oziroma socialna izločenost.
Metoda. Vprašalnike z 228 spremenljivkami smo aplicirali na 109 naključno izbranih bolnikov, ki so se zdravili v Ambulanti za zdravljenje bolečine Kliničnega centra Ljubljana od marca do junija 2013. 87 bolnikov je izpolnilo vprašalnik (79,8 %). V diskriminantni analizi je bil kriterij lokacija bolečine glede na diagnozo (motnja mehkih tkiv; glavobol in živčni pleteži; nespecifični simptomi; bolezni hrbta), kot prediktorji pa seštevne vrednosti depresivnosti (Zungova samoocenjevalna lestvica depresivnosti), anksioznosti (Zungova samoocenjevalna lestvica anksioznosti), evalvacije bolečine in zaznave lastne ogroženosti v socialnih odnosih zaradi bolečine.
Rezultati. Povprečna starost udeležencev je bila 52,7 leta (SD 13,9), 70,9 % žensk in 29,1 % moških. 63 % jih je doseglo klinično pomembno raven depresivnosti in 54 % klinično pomembno raven anksioznosti. Na univariatni ravni smo ugotavljali najvišjo raven depresivnosti in anksioznosti pri lokaciji bolečine v hrbtu, najnižjo pri glavobolu. Med prediktorji diskriminantne analize ima za napoved razlikovanja med bolečinskimi lokacijami izrazito največjo težo samoocena depresivnosti. Gre za zelo visoko korelacijo (0,93). Raven depresivnosti v naturalističnem vzorcu protibolečinske ambulante najbolje napoveduje lokacijo/diagnozo bolečine. Če so udeleženci ocenjevali raven svoje depresivnosti kot visoko, so sodili v skupino z diagnozo bolečine v hrbtu. Udeleženci z diagnozo bolečine v hrbtu tudi v pomembno večjem številu še vedno prebolevajo resne stresorje iz preteklega leta kot udeleženci z drugimi lokacijami bolečine. Udeleženci z lokacijo bolečine glavobol se glede raziskovanih spremenljivk (depresivnost, anksioznost, evalvacija bolečine, zaznava lastne ogroženosti v socialnih odnosih zaradi bolečine) najbolj razlikujejo od udeležencev z drugimi tremi lokacijami bolečine; najbolj so si podobni udeleženci z lokacijo mehkih tkiv in diagnozo nespecifičnih simptomov. Udeleženci pa se glede na lokacijo bolečine niso razlikovali med seboj glede tega, kako škodljivo doživljajo bolečino in kako prizadete se počutijo zaradi bolečine v svojih socialnih odnosih.
Zaključek. Različne lokacije bolečine se na različen način povezujejo z različno ravnijo razpoloženja. V raziskovanem vzorcu je ocena ravni lastne depresivnosti ekskluzivni napovedovalec lokacije bolečine. Rezultati raziskave na preliminarni ravni kažejo potrebo po upoštevanju duševnega doživljanja pri obravnavi bolnikov s kronično bolečino
The present research examined the effects of anxiety and depression on accuracy, speed and frequency of recognition of emotional facial expressions, on a sample of 58 participants selected in the ...first part of the research considering the level of trait anxiety. Anxiety was estimated using the State-Trait Anxiety Inventory (STAI), while depression was estimated using Beck Depression Inventory (BDI). The emotional facial expressions stimuli used in the present study were taken from The Karolinska Directed Emotional Faces (KDEF) database. There were 70 photographs of emotional facial expressions and among them 35 were easy to recognize while 35 were ambiguous (difficult to recognize). The task was to quickly and accurately identify the stimuli presented on a computer screen. Low state anxiety group was more successful in identifying easily recognizable emotional facial expressions, while anxious participants recognized happy facial expressions more quickly. When the visual stimuli were facial expressions which are difficult to recognize, high trait anxiety participants were slower when answering "surprise" and had a longer average response time when recognizing positive emotions compared to low trait anxiety ones. The results achieved by the extreme groups of participants regarding the level of anxiety and depression showed that anxious people more often recognize ambiguous facial expressions as frightened while people with a low level of depression recognize them as happy. Theoretical and clinical implications of the results were discussed. PUBLICATION ABSTRACT
Izhodišča. Zasvojenost od alkohola je zelo pogosta in kompleksna bolezen. Zasvojeni od alkohola imajo veliko tveganje za pojav sopojavne psihiatrične motnje. Metode. V prvi tovrstni slovenski ...raziskavi smo preverili prisotnost in izraženost simptomatike najpogostejših sopojavnih duševnih motenj pri zasvojenih od alkohola. Vključili smo tri skupine moških: 101 preiskovanca, hospitaliziranega zaradi zdravljenja akutne zasvojenosti od alkohola, 100 abstinentnih preiskovancev in 97 zdravih kontrol iz skupine prostovoljnih krvodajalcev. Za oceno simptomatike smo uporabili vprašalnike AUDIT, Yale-Brownovo lestvico obsesivnosti in kompulzivnosti ter lestvico obsesivno-kompulzivnega pitja, Zungovo lestvico depresivnosti in anksioznosti, Kratko lestvico socialne fobije in Buss-Durkeejevo lestvico sovražnosti. Rezultati. V skupini preiskovancev z akutno zasvojenostjo so bili pomembno bolj izražene obsesivna (p < 0,001) in kompulzivna simptomatika (p < 0,001) ter obsesivno-kompulzivna simptomatika, vezana na pitje alkoholnih pijač (p < 0,001), kot v preostalih dveh skupinah. Pri preiskovancih z akutno zasvojenostjo so bile v primerjavi z abstinenti in zdravimi kontrolami statistično pomembno bolj izražene anksioznost (p < 0,001), depresivnost (p < 0,001) in agresivnost (p < 0,001). Zaključki. Obsesivno-kompulzivna simptomatika, anksioznost, depresivnost in agresivnost so lahko sopojavno vezane na zasvojenost od alkohola. Med zdravljenjem zasvojenosti od alkohola je zato treba pozornost usmeriti tudi na te simptome, saj tako lahko bistveno izboljšamo izid zdravljenja zasvojenosti od alkohola in zmanjšamo tveganje za relaps
Background. Alcohol addiction is a very common and complex disease. Alcohol addicted patients have a high risk for developing comorbid psychiatric disorder. Methods. In the present study, we explored ...symptom expression and severity for the most common comorbid mental disorders in Slovenian alcohol addicted patients. Three groups of male subjects were included: 101 acutely alcohol-addicted inpatients, 100 former alcohol-addicted subjects and 97 healthy controls from a blood donors group. The following questionnaires were employed: AUDIT, Zung Depression and Anxiety scale, Brief Social Phobia Scale, Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale and Obsessive Compulsive Drinking Scale, and Buss-Durkee Hostility Inventory. Results. Acutely addicted patients showed significantly more obsessive (p<0.001) and compulsive (p<0.001) symptoms and also more obsessive-compulsive symptoms of relying on alcohol consumption (p<0.001) compared to the other two groups. Acutely addicted patients showed significantly more anxiety (p<0.001) as well as depressive (p<0.001) and aggressive (p<0.001) traits compared to the other two groups. Conclusions. Obsessive-compulsive, anxious, depressive and aggressive traits can be comorbidities associated with alcohol addiction. Increased attention to these symptoms during the treatment of alcohol addiction could result in better outcome of alcohol addiction treatment and lower relapse rate
Izhodišča. Zasvojenost od alkohola je zelo pogosta in kompleksna bolezen. Zasvojeni od alkohola imajo veliko tveganje za pojav sopojavne psihiatrične motnje. Metode. V prvi tovrstni slovenski raziskavi smo preverili prisotnost in izraženost simptomatike najpogostejših sopojavnih duševnih motenj pri zasvojenih od alkohola. Vključili smo tri skupine moških: 101 preiskovanca, hospitaliziranega zaradi zdravljenja akutne zasvojenosti od alkohola, 100 abstinentnih preiskovancev in 97 zdravih kontrol iz skupine prostovoljnih krvodajalcev. Za oceno simptomatike smo uporabili vprašalnike AUDIT, Yale-Brownovo lestvico obsesivnosti in kompulzivnosti ter lestvico obsesivno-kompulzivnega pitja, Zungovo lestvico depresivnosti in anksioznosti, Kratko lestvico socialne fobije in Buss-Durkeejevo lestvico sovražnosti. Rezultati. V skupini preiskovancev z akutno zasvojenostjo so bili pomembno bolj izražene obsesivna (p < 0,001) in kompulzivna simptomatika (p < 0,001) ter obsesivno-kompulzivna simptomatika, vezana na pitje alkoholnih pijač (p < 0,001), kot v preostalih dveh skupinah. Pri preiskovancih z akutno zasvojenostjo so bile v primerjavi z abstinenti in zdravimi kontrolami statistično pomembno bolj izražene anksioznost (p < 0,001), depresivnost (p < 0,001) in agresivnost (p < 0,001). Zaključki. Obsesivno-kompulzivna simptomatika, anksioznost, depresivnost in agresivnost so lahko sopojavno vezane na zasvojenost od alkohola. Med zdravljenjem zasvojenosti od alkohola je zato treba pozornost usmeriti tudi na te simptome, saj tako lahko bistveno izboljšamo izid zdravljenja zasvojenosti od alkohola in zmanjšamo tveganje za relaps
Društvene mreže su virtualni prostori koji služe za međusobno povezivanje korisnika kojih je trenutno u svijetu preko 3,8 milijarde. Broj korisnika kao i broj različitih društvenih mreža je u stalnom ...porastu što ukazuje da je tehnologijom posredovana svakodnevica postala sastavni dio života u 21. stoljeću. Nedvojbeno je da postoje brojne prednosti napretka tehnologije, no otvara se pitanje pridonosi li nužno uporaba društvenih mreža dobrobiti i kvaliteti života svakog pojedinca. Zadnjih desetak godina sve je veći broj istraživanja koja nastoje razjasniti vezu između korištenja društvenih mreža i psihičkog zdravlja. U kontekstu društvenih mreža najviše se ispituje subjektivna procjena količine vremena provedenog na društvenim mrežama te na koji je način to vrijeme provedeno (aktivna/pasivna uporaba). U kontekstu psihičkog zdravlja najistraživaniji konstrukti su anksioznost i depresivnost, dok se samopoštovanje, strah od propuštanja, socijalna usporedba, usamljenost pokazuju medijatorima/moderatorima povezanosti društvenih mreža i psihičkog zdravlja. Međutim, iznimno je važno staviti dosadašnja istraživanja u kontekst pandemije COVID-19. Ovaj pregledni rad donosi glavne nalaze u ovom području s jasnim zaključkom kako je potrebno još kvalitetnih longitudinalnih i eksperimentalnih studija koje će dati odgovor na pitanje o smjeru tog odnosa kao i o
potencijalnim zaštitnim odnosno rizičnim faktorima, naročito u kontekstu promjene važnosti društvenih mreža za održavanje socijalnih kontakata.
Brojna istraživanja pokazuju da je depresivnost jedan od najčešćih problema mentalnog zdravlja osoba starije životne dobi. Kao najčešći čimbenici rizika spominju se ženski spol, tjelesne bolesti, ...funkcionalna (ne)sposobnost, gubitak značajnih osoba i socijalne podrške, osamljenost i socijalna izolacija. Također se pokazalo da je depresivnost češća i izraženija kod starijih osoba koje žive u ustanovama. Cilj ovog istraživanja je ispitati odnos spola i dobi s pokretljivosti, zdravljem, funkcionalnim sposobnostima i depresivnosti osoba starije životne dobi smještenih u domove za starije i nemoćne. U istraživanju je sudjelovala 101 starija osoba (30 muškaraca i 71 žena), prosječne dob 76,34 godina (SD=10,33). Depresivnost je procijenjena Zungovom skalom za samoprocjenu depresije, funkcionalna sposobnost Skalom funkcionalne sposobnosti, a fizičko i psihičko zdravlje Upitnikom zdravlja SF-36. U skladu s očekivanjima, utvrđena je statistički značajna povezanost između depresivnosti, funkcionalne sposobnosti te psihičkog i fizičkog zdravlja. Hijerarhijska regresijska analiza pokazala je da su značajni prediktori za pojavu depresivnosti ženski spol, slabije psihičko zdravlje i slabija funkcionalna sposobnost, te bolje fizičko zdravlje. Dobiveni rezultati analizirani su pod vidom mogućnosti unapređenja skrbi o mentalnom zdravlju osoba starije životne dobi.
The influence of education on differences in depressive symptoms between men and women in Slovenia Background: This paper discusses depressive symptoms among men and women in Slovenia and their ...relationship to various socioeconomic factors, and education in particular. Methods: The analysis is based on the European Social Survey Round 3 (ESS-3) from 2006, for the Slovene population (n = 1,282). Depressive symptoms, as a dependent variable, are measured using an 8-item version of the Centre for Epidemiological Studies - Depression (CES-D 8) scale. Independent variables included in the research model are: gender, age, education, income, marital and employment status and the presence of a child under the age of 12 in the household. Using mean comparisons of depression symptoms and regression analyses, the paper presents gender differences in depression levels and factors that influence it. Results: Education contributes to lower depression levels in both genders; however, its influence is substantially higher among women. Depression symptoms are closely related to education. Lower educated women show a significantly higher score in depression symptoms than lower educated men. However, higher educated women show better mental health than higher educated men. Different sociodemographic factors influence the levels of depression symptoms differently between genders. The impact of housework as an employment status thus significantly influences higher levels of depression only among men. Similar indications for age, widowhood and the absence of partnership. In contrast, the influence of work disability on depression is only significant for women. Conclusion: The influence of socioeconomic and cultural factors on depression symptoms is greater for women than men. PUBLICATION ABSTRACT
PDF
