U radu se donose osnovne postavke novog pristupa istraživanju razvoja i transformacija rimskih »vila« Dalmacije. Upozorava se na različite vidove organizacije imanja i tipove rimskih rezidencijalnih zdanja prostora današnje srednje Dalmacije, uz koja termini poput villa rustica ne bi bili primjereni. Fenomenu »transformacija« pristupa se kao procesu kontinuiranih promjena, u izučavanje kojega je nužno uključiti sve sastavnice toga procesa. U tom kontekstu raspravlja se o rimskom zdanju u Bilicama kod Šibenika, čija se posebna uloga ogleda u specifičnom arhitektonskom rješenju. Pojedine kasnije pregradnje toga zdanja dovode se u vezu s izgradnjom kasnoantičke trikonhalne građevine u njegovoj blizini. Promjene na imanju ne razmatraju se kao odraz njegove »degradacije« nego usvajanja novih društvenih vrijednosti, a koje upućuju i na prežitak posebnih posjedovnih odnosa u duljem razdoblju od kasnog Carstva do ranoga srednjeg vijeka.